نیما مشیری لنگرودی

با رشد آگاهی گردشگران، بازاریابی مقاصد شکل پیچیده ای به خود گرفته است و بازاریابان برای جذب گردشگران اقدام به استفاده از روش های جدیدی کرده اند، که یکی از این روش ها کمک گرفتن از رسانه ها از جمله فیلم و سریال است. در مقاله حاضر با استفاده از روش آمیخته، ابتدا انگیزش جهانی ایجاد شده از طریق فیلم برسی شد و ابعاد گردشگری القایی فیلم مورد تحلیل قرار گرفت. به منظور درک شناخت ایجاد شده از مقاصد از طریق فیلم و به تبع آن شکل گیری انگیزه سفر به مناطق مورد نظر، سریال نون خ مورد واکاوی قرار گرفت. بدین منظور و با توجه به محدودیت های پاندمی کرونا از پرسشنامه آنلاین استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات با روش مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار SmartPLS، انجام شده است. یافته های تحقیق نشان داد که محتوای فیلم با ایجاد شناخت از مقاصد گردشگری می تواند در ایجاد انگیزه سفر ایرانیان و ایجاد جریان های گردشگری نقش کلیدی داشته باشد. همچنین شناخت ایجاد شده به نوعی نوستالژی مجازی ایجاد کرده و منجر به ایجاد انگیزه در تماشگر خواهد شد. یافته های این پژوهش می تواند به بازاریابان و برنامه ریزان گردشگری اطمینان دهد که با سرمایه گذاری بر فیلم ها در جهت تبلیغات می توانند انگیزه مردم را جهت دیدار از مقصد مورد نظر رشد دهند. همچنین یافته های تحقیق تاکید می کند که با ایجاد و حفظ عناصر مرتبط با فیلم به کمک نوستالژی مجازی می توان در مقصد گردشگران را جذب کرد.

گردشگری فیلم یکی از روش هایی است که امروزه برای توسعه گردشگری مرسوم شده است. گردشگری فیلم پدیده ای است که به کمک رسانه های تصویری مردم را به سفر ترغیب می نماید و در ذهن آنان تصویر و داستانی جدید از مقصد خلق می نماید، اما این روش مانند سایر روش های گردشگری مانند یک شمشیر دولبه می ماند که درصورت عدم توجه به اثرات منفی باعث شکل نگرفتن توسعه پایدار گردشگری در مقصد خواهد شد. هدف این پژوهش اولویت بندی اثرات منفی گردشگری فیلم به روش فریدمن با توجه به نظر ساکنان جامعه می باشد. این پژوهش با بررسی نظر 2070 نفر از ساکنان دو شهرستان لنگرود و لاهیجان، به این نتیجه دست می یابد که اثرات منفی زیست محیطی بیشترین نگرانی را برای ساکنان به وجود می آورد. این نگرانی ها شامل ازدحام و شلوغی است که گردشگران فیلم در مقاصد ایجاد خواهند نمود. علاوه بر این، توجه به توسعه متوازن ثروت توسعه گردشگری فیلم، خواست مردم ساکن این مناطق است. این مطالعه نیاز حیاتی سیاست گذاران و مدیران گردشگری را به در نظر گرفتن دیدگاه های ساکنان محلی هنگام برنامه ریزی و توسعه استراتژی های گردشگری فیلم برجسته می کند. با همسویی توسعه گردشگری با خواسته ها و دغدغه های جامعه محلی، توسعه پایدار دست یافتنی تر و موثرتر می شود. یافته ها حاکی از آن است که برای این که گردشگری فیلم یک نیروی مثبت باشد، باید به گونه ای مدیریت شود که آسیب های زیست محیطی را به حداقل برساند و رشد اقتصادی عادلانه را ارتقا بخشد. 

فیلم با ایجاد احساس نوستالژی در بیننده می تواند در انتخاب مقصد گردشگری تأثیرگذار باشد. در پژوهش حاضر، با بررسی موردی فیلم »در دنیای تو ساعت چند است؟»، تأثیر نوستالژی فیلم بر بازاریابی گردشگری بررسی شده است. داده های موردنیاز با استفاده از پرسشنامه آنلاین جمع آوری شده و فرضیه های پژوهش با روش مدلسازی معادلات ساختاری کمترین مربعات جزئی آزمون شدند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که پاسخ دهندگانی که نسبت به لوکیشن فیلم برداری، موسیقی، داستان و بازیگران فیلم احساس نوستالژی دارند، از انگیزه قوی برای سفر و بازدید از مقصد برخوردار هستند. نوستالژی فیلم علاوه بر انگیزه سفر، بر ایجاد و حفظ جاذبه گردشگری، گردشگری موسیقی و دنبال کردن بازیگران تأثیر مثبتی دارد، که این متغیرها، به غیر از متغیر گردشگری موسیقی، بر انگیزه سفر دارای تأثیر مثبت هستند. متصدیان صنعت گردشگری می توانند از یافته های پژوهش حاضر در تدوین و اجرای راهبردهای استفاده از ظرفیت نوستالژی فیلم در بازاریابی گردشگری استفاده نمایند.