مدیریت دولتی

رفع معضل فقر به منزله یک مسئله عمومی پیچیده، بیش از هر چیز متأثر از عملکرد سیستم خط مشی گذاری عمومی در زمینه فقرزدایی است؛ به گونه ای که می توان کاهش یا افزایش میزان فقر در سطح جامعه را تابعی از عملکرد سیستم خط مشی گذاری کشور در زمینه فقرزدایی دانست. در پژوهش حاضر، پس از تبیین اثربخش نبودن عملکرد سیستم خط مشی گذاری عمومی ایران در زمینه فقرزدایی، علل این مسئله با تمرکز بر لایحه «فقرزدایی در ایران» منزله نمونه ای از عملکرد سیستم مذکور (به صورت مطالعه موردی) بررسی شده است. بدین صورت که ابتدا بر اساس فرضیه های سه گانه پژوهش، مهم ترین علل احتمالی اثربخش نبودن عملکرد سیستم خط مشی گذاری کشور در زمینه فقرزدایی، در قالب سه مؤلفه «کوتاهی و غفلت خط مشی گذاران»، «ناکارآمدی سیستم خط مشی گذاری» و «پیچیدگی و گستردگی مسئله فقر» مطرح شده و پس از آن با مراجعه به خبرگان و کسب آرای آنان، صحت فرضیه های تحقیق بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که هر سه عامل فوق بر اثربخش نبودن عملکرد سیستم خط مشی گذاری در زمینه فقرزدایی مؤثر بوده اند، اما نقش و تأثیر مؤلفه «ناکارآمدی سیستم خط مشی گذاری» بیش از دو عامل دیگر است.

یکی از چالش های مهم در راستای برنامه های تغییر و بهبود سازمانی، مقاومت در برابر اعمال تغییر، به دلیل بدگمانی نسبت به آن است؛ بنابراین، این موضوع، سازمان ها را مجاب می کند که با شناسایی عوامل به وجودآورنده بدگمانی، درصدد کنترل و رفع این عوامل باشند. پژوهش حاضر در میان کارکنان ستادی بیمارستان های سینا، شریعتی و امام خمینی و حجم نمونه 260 نفری انجام شد. براساس پژوهش های نظری و نیز شواهد تجربی، عواملی که برای تحریک بدگمانی سازمانی شناسایی شدند، عبارتند از: نبود عدالت سازمانی، نقض مشارکت در تصمیم گیری، نقض قرارداد روا ن شناختی و شخصیت منفی. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک مدل سازی معادله های ساختاری و نرم افزار لیزرل 54/8 صورت گرفت. نتیجه پژوهش نشان داد که شخصیت ستیزه جو بیشترین تأثیر را بر ایجاد بدگمانی سازمان و کاهش سلامت سازمانی دارد و عدالت مراوده ای بیشترین تأثیر را بر کاهش بدگمانی و افزایش سلامت سازمانی دارد.

کارآفرینی سازمانی به دلیل تأثیرگذاری بر عملکرد سازمان ها، به ویژه شهرداری ها، با توجه به برخورداری از استقلال در تأمین منابع مالی مورد نیاز برای اداره امور شهری، از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ بنابراین، شهرداری ها نیازمند بهره گیری از فرصت های پیش رو هستند تا منابع مالی لازم را به دست آورند. از طرفی کارآفرینی، همانند سایر پدیده های سازمانی، از عوامل بسیاری تأثیر می پذیرد؛ بنابراین، پژوهش حاضر در پی تبیین نقش سرمایه اجتماعی در بروز و توسعه کارآفرینی سازمانی در شهرداری شهر قدس است. داده های مورد نیاز، از طریق پرسشنامه و از بین 204 نفر از مدیران و کارشناسان سازمان مذکور جمع آوری شده و نمونه گیری به صورت طبقه ای صورت گرفته است؛ به طوری که در نمونه آماری، 37 نفر از مدیران و 167 نفر از کارشناسان حضور داشتند. برای آزمون فرضیه های تحقیق، از ضریب همبستگی و مدل سازی معادله های ساختاری استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که سرمایه اجتماعی و ابعاد سه گانه آن بر کارآفرینی سازمانی، تأثیر مثبت و معناداری دارد.

این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه ها و شاخص های عملکرد تیمی در سازمان های دولتی ایران انجام شده است. روش پژوهش، کمی است. جامعه آماری تحقیق در دو بخش، شامل خبرگان موضوع و مدیران و کارشناسان سازمان های دولتی استان ایلام است. تعداد نمونه آماری در بخش تکنیک دلفی، 12 نفر از خبرگان و در بخش کمی، 472 نفر از مدیران و کارشناسان است. روایی پرسشنامه، با استفاده از نظر خبرگان مدیریت و پایایی آن، با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (85/0) تأیید شده است. در این پژوهش، از تحلیل عاملی تأییدی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. درنهایت، یافته ها نشان داد که عملکرد تیمی در بعد فرایندها، چهار مؤلفه رهبری و هدفگذاری، خلاقیت و نوآوری، تحقیق و توسعه و مشارکت و همکاری دارد و در بعد نتایج، شامل سه مؤلفه نتایج برای تیم، نتایج برای سازمان و نتایج برای جامعه است.

هدف راهبرد اقیانوس آبی، ایجاد کسب وکار در عرصه ای است که قبلاً وجود نداشته است.پژوهش حاضر با هدف طراحی راهبرد اقیانوس آبی به عنوان راهکاری نوین انجام شده است. این پژوهش کاربردی است و با توجه به ماهیت موضوع و اهداف آن، در گروه پژوهش های توصیفی – پیمایشی قرار می گیرد. برای تعیین چارچوب معیارها و پیشبرد مراحل تحقیق، از دیدگاه های تعدادی از خبرگان شرکت سکو، به روش نمونه گیری قضاوتی استفاده شده است. محقق در راستای انجام پژوهش، با استفاده از الگوی چهاراقدام، اعتلای وضعیت رقابتی شرکت مهندسان مشاور سکو را در دستور کار قرار داده است. براساس دیدگاه های خبرگان، معیارهای مربوط به الگوی چهاراقدام که باید در حوزه فعالیت های مهندسان مشاور سکو به آنها توجه شود، عبارتند از: حذف خدماتی که با توجه به شرایط بازار کسب وکار، فضایی برای فعالیت در آنها وجود ندارد و سودآور هم نیستند؛ افزایش بنیه مالی شرکت و کاهش برداشت سود پروژه ها از سوی مدیران، کاهش هزینه های شرکت و افزایش بهره وری.

هدف از انجام این پژوهش، شناسایی چالش های پیاده سازی راهبرد های منابع انسانی در شرکت برق منطقه ای خراسان و دسته بندی این چالش هاست. در انجام این پژوهش، از روش کیو به عنوان یکی از روش های آمیخته اکتشافی استفاده شد. شرکت کنندگان این پژوهش، مدیران و کارشناسان شرکت برق منطقه ای خراسان بودند. با ایجاد فضای گفتمان، ارزیابی و جمع بندی فضای گفتمان انجام شد و با استفاده از نظرهای خبرگان، عبارت های کیو انتخاب شدند. بعد از مرتب سازی عبارت ها و تکمیل پرسشنامه کیو به وسیله شرکت کنندگان، داده ها با روش تحلیل عاملی کیو تحلیل شد. تحلیل داده ها نشان داد که می توان دوازده الگوی ذهنی متمایز را در میان شرکت کنندگان تحقیق در مورد چالش های پیاده سازی راهبرد های منابع انسانی در شرکت مورد مطالعه، شناسایی کرد. سپس راهکارهایی مانند «اولویت دهی به برنامه ریزی منابع انسانی نسبت به برنامه ریزی منابع غیر انسانی» پیشنهاد شد تا شرکت بتواند در پیاده سازی راهبرد های منابع انسانی از این پیشنهادها استفاده کند.

کارآفرینی، اندیشه و فرایندی است که یک فرد یا گروه از طریق آن، ایده ها یا فرصت های جدید را شناسایی می کند و به صورت موفقیت آمیزی از آن ها بهره برداری می کند. دانشگاه ها نیز در مقام تولیدکننده دانش و نهاد انتشار آن، نقش گسترده تری را در نوآوری صنعتی ایفا می کنند. ظهور دانشگاه کارآفرین درواقع، پاسخی به اهمیت روزافزون دانش در نظام ملی و منطقه ای نوآوری و ادراک جدید از دانشگاه است. هدف پژوهش حاضر، تبیین و بررسی وضعیت ظرفیت کارآفرینانه دانشگاه های استان مازندران است. جامعه آماری این پژوهش، شامل پنج دانشگاه منتخب در استان مازندران است که 92 نفر از متخصصان و مسئولان آن به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد استفاده شده و تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله نرم افزارهای SPSS و LISREL انجام شده است. نتایج مدل معادله های ساختاری نشان داد کلیت مدل ارائه شده با مقادیر شاخص های برازش (067/0=RMSEA، 95/0=NFI و 92/0=GFI)، مورد تأیید است. همچنین نتایج آزمون T-student نشان داد ظرفیت کارآفرینی و ابعاد وابسته به آن در دانشگاه های مورد مطالعه در وضعیت نامناسبی قرار دارند.

پژوهش حاضر با هدف دستیابی به نظریه ای در حوزه مدیریت استعدادها برای درک بهتر این پدیده صورت گرفته است. روش تحقیق به صورت کیفی و مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیان است. پژوهش در حوزه بازار سرمایه صورت گرفته است. نمونه گیری به روش نظری و با استفاده از تکنیک گلوله برفی انجام شده که بر مبنای آن، 16 مصاحبه با مدیران سازمان ها و نهادهای بازار سرمایه صورت گرفته است. نتایج تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها طی فرایند کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به زایش نظریه داده بنیان معماری دوهسته ای منابع انسانی منجر شده که بر مبنای آن، اعتقاد بر این است که سیستم های منابع انسانی باید به سمت دوهسته ای سازی حرکت کند و طی آن، از طریق جداسازی ساختاری، مدیریت استعدادها (هسته اول) از مدیریت منابع انسانی عادی (هسته دوم) مجزا شود. هریک از سیستم های مدیریت استعداد و مدیریت منابع انسانی، دربرگیرنده اقدام های منابع انسانی متمایز و خاص خود هستند.

در پژوهش حاضر، پس از مطالعه مبانی نظری و نتایج پژوهش های پیشین و شناسایی مهم ترین شاخص ها و زیرشاخص های مدیریت منابع انسانی مؤثر بر عملکرد سازمان، با استفاده از پرسشنامه اول و با به کارگیری تکنیک AHP فازی، این شاخص ها و زیرشاخص ها وزن دهی و رتبه بندی شدند که در آن، شاخص های برنامه ریزی منابع انسانی، ارزیابی عملکرد، کارمندیابی، گزینش، آموزش و توسعه، بالاترین رتبه را به خود اختصاص دادند. در مرحله بعد با استفاده از پرسشنامه دوم و با به کارگیری تکنیک TOPSIS فازی، عملکرد سازمان های مورد مطالعه، نسبت به این شاخص ها سنجش و رتبه بندی شدند. بدین ترتیب، سازمان های خدمات موتوری و آتش نشانی، بهترین عملکرد را نسبت به این شاخص ها از خود نشان دادند و سازمان های فرهنگی- تفریحی و پایانه های مسافربری نیز در رتبه های بعدی قرار گرفتند. در پایان نیز قوت ها و ضعف های عملکرد هریک از این سازمان ها با شاخص های شناسایی شده تجزیه و تحلیل شدند و بر مبنای نتایج، پیشنهادهایی به این سازمان ها ارائه شد.

اهمیت حکمت در مباحث مدیریتی و سازمانی رو به افزایش است. از آنجا که حکمت به عنوان اوج قضاوت عقلانی و اخلاقی، عامل موفقیت در سازمان است و لازمه به کارگیری آن، استفاده از دانش ویژه برای زمینه ای خاص است، در این پژوهش سعی شده است از نگاه حکمت محور به سازمان پرداخته شود. جامعه آماری پژوهش، کارکنان اداره های کل استان همدان (7،941 نفر) بودند که 381 نفر با استفاده از روش طبقه ای نسبی، به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی- پیمایشی است. برای جمع آوری اطلاعات میدانی، از پرسشنامه ای 62 سؤالی استفاده شد. برای طراحی پرسشنامه، از تکنیک دلفی در سه مرحله استفاده شد. نتایج مدل تحلیل مسیر نشان داد از پنج متغیر مورد توافق اعضای پانل دلفی، چهار متغیر «سبک رهبری و مدیریت»، «اصول اخلاقی»، «یادگیری و مدیریت دانش» و «قضاوت و تصمیم گیری»، تأثیر مثبت و معناداری بر سازمان حکمت محور دارند. رابطه تعریف شده بین خود متغیرها نیز پذیرفته شد. درنهایت، نتایج پژوهش، به ارائه مدلی از سازمان حکمت محور منجر شد.