مدیریت دولتی

مدیریت دولتی

مدیریت دولتی دوره 7 زمستان 1393 شماره 4 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

کامیابی فراخود و تأثیر آن بر انگیزش و عملکرد کارکنان شرکت ملی گاز ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اثر پیگمالیون انگیزش عملکرد کامیابی فراخود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۸۷
هدف این پژوهش، بررسی کامیابی فراخود و تأثیر آن بر انگیزش و عملکرد کارکنان شرکت ملی گاز ایران در راستای افزایش انگیزش و بهبود عملکرد آنان است. نظر به اهمیت زیاد ادراک های اشخاص و نقش بسزای آن در انگیزش و متعاقباً عملکرد افراد در سازمان، در تحقیق حاضر سعی کردیم تأثیر یکی از این عوامل ذهنی و ادراکی مهم- که کمتر در حوزه سازمان بررسی شده است- را مطالعه کنیم. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی است. در این کار، کامیابی فراخود را به عنوان متغیر مستقل و انگیزش و عملکرد را به عنوان متغیرهای وابسته بررسی کردیم. از جامعه آماری 150 نفری کارکنان ستادی شرکت ملی گاز ایران در سال 1391، به وسیله فرمول کوکران و از طریق نمونه گیری تصادفی، حجم نمونه 110 نفری ساده انتخاب شد. برای دستیابی به اعتبار پرسشنامه، از روایی محتوایی و روایی سازه استفاده کردیم. پایایی به دست آمده با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، 941/0 بود که تأیید شد. همچنین در این پژوهش برای آزمودن فرضیه ها از رگرسیون خطی و ضریب همبستگی اسپیرمن و برای تعیین برازش متغیرها از مدل معادله های ساختاری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که کامیابی فراخود با ضریب 885/0 بر انگیزش و عملکرد کارکنان شرکت ملی گاز ایران تأثیر مثبتی دارد.
۲.

نقش مدیریت دانش در سازمان های هولوگرافیک (مورد مطالعه: اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانش تکنولوژیک دانش مستند دانش نیروی انسانی سازمان هولوگرافیک مدیریت دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۱۱۵
هدف این پژوهش، مطالعه مدیریت دانش در سازمان های هولوگرافیک است. برای نیل به این هدف، پس از مطالعه و بررسی یافته های پژوهش های پیشین در قالب مبانی تئوریک تحقیق، چارچوب مورد نظر ارائه می شود. برای بررسی میدانی، در پژوهش حاضر، از جامعه آماری شامل اساتید دانشگاه علوم پزشکی ایلام (مشتمل بر دانشکده های زیرمجموعه) استفاده شده است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات علاوه بر مطالعه کتابخانه ای، پرسشنامه محقق ساخته است که روایی آن از سوی خبرگان و پایایی آن از طریق روش آلفای کرونباخ تأیید شده است. برای تحلیل ابعاد چارچوب مفهومی از روش تحلیل عاملی تأییدی و به منظور بررسی میزان روابط میان ابعاد چارچوب تحقیق، از رویکرد مدل سازی معادله های ساختاری (SEM) استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین ابعاد شناسایی شده مدیریت دانش و چارچوب و ماهیت هولوگرافیکی سازمان ، روابط معناداری وجود دارد و الگوی ارائه شده از برازش قابل قبولی برای تبیین آن برخوردار است.
۳.

پژوهشی درباره جهت گیری تأثیر ساختار سازمانی و راهبردهای رقابتی بر عملکرد سازمان (مورد مطالعه: شرکت های مهندسی مشاور)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: راهبرد های رقابتی ساختار سازمانی شرکت های مهندسان مشاور عملکرد شرکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۰۷
پژوهش حاضر با استفاده از الگویابی معادله های ساختاری و با توجه به جهت گیری برهم کنش ساختار و راهبرد رقابتی شرکت های مهندسان مشاور، به دنبال بررسی رابطه میان ساختار سازمانی، راهبردهای رقابتی و عملکرد سازمان است. این جهت گیری با توجه به نوع الگوی مورد نظر (اقتضایی یا مبتنی بر منبع) تعیین می شود. جامعه آماری پژوهش، شامل همه متخصصان شرکت های مهندسان مشاور در محدوده شهر تهران است. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش حداقل مجذورات جزئی (PLS) استفاده شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، داده ها از طریق نرم افزار VisualPLS تحلیل شد. یافته های آماری نشان می دهند که الگوی مبتنی بر منابع، برای بیان روابط بین متغیرهای ساختار، راهبرد رقابتی و عملکرد شرکت، از توان تبیین و توضیح بیشتری برخوردار است؛ بنابراین، می توان رویکردهای سنتی را که در آنها، ساختار سازمانی به عنوان یک متغیر جانبی و وابسته به راهبرد شرکت درنظر گرفته می شد، کمرنگ دانست و به جای آنها، دیدگاه جدید مبتنی بر منابع- که ساختار را به عنوان یک منبع مهم کسب مزیت رقابتی برای راهبردها درنظر می گیرد- در متن قرار داد.
۴.

عوامل تعیین کننده شکاف دیجیتالی (مطالعه موردی: شهروندان شهر رفسنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دسترسی انگیزشی دسترسی فیزیکی شکاف دیجیتالی عامل اقتصادی عامل زیرساختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۱ تعداد دانلود : ۱۰۳
در دو دهه اخیر، شکاف دیجیتالی به معنای فاصله بین افرادی که به رایانه و اینترنت دسترسی دارند و افرادی که از این دسترسی محروم اند، به عنوان یکی از بزرگ ترین چالش های عصر دیجیتال مطرح شده است. با توجه به آثار مخرب اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مترتب بر این نوع نابرابری- که به زعم بسیاری از صاحب نظران، عمیق تر از نابرابری های سنتی است- این تحقیق، با هدف بررسی عوامل مؤثر بر شکاف دیجیتالی در سطح شهروندان شهر رفسنجان انجام شده است. این پژوهش از نظر ماهیت، همبستگی، از نظر هدف، کاربردی و از منظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش، مجموعه شهروندان شهر رفسنجان است و در آن، به روش نمونه گیری خوشه ای، وضعیت 501 نفر از شهروندان، به روش مدل سازی معادله های ساختاری تحلیل شده است. براساس نتایج، عوامل اقتصادی و زیرساختی، به طور مستقیم و عامل فرهنگی، از طریق نقش میانجی دسترسی انگیزشی، بر شکاف دیجیتالی تأثیر می گذارند. در مقایسه عوامل مختلف، نقش عامل فرهنگی، مهم تر از عوامل اقتصادی و زیرساختی است. تمامی متغیرهای مورد بررسی، 3/55 درصد از تغییرهای دسترسی فیزیکی را تبیین می کنند.
۵.

نقش رفتار سازمانی مثبت گرا در پیشگیری از آسیب های شغلی: بررسی رابطه میان سرمایه روان شناختی و فرسودگی شغلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسیب های شغلی رفتار سازمانی مثبت گرا سرمایه روان شناختی فرسودگی شغلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۱۱۵
فرسودگی شغلی یکی از مهم ترین آسیب هایی است که در سال های اخیر، پس از استرس شغلی، بیشترین توجه محققان حوزه سلامت کاری و شغلی را به خود معطوف ساخته است. اهمیت این آسیب و پیامدهای آن برای فرد و سازمان سبب شده است رویکردهای متعددی برای مواجهه و مقابله با آن طرح شود و درمورد این رویکردها پژوهش هایی انجام گیرد. یکی از این رویکردها، رفتار سازمانی مثبت گراست. رفتار سازمانی مثبت گرا به عنوان شاخه ای از رفتار سازمانی- که در سال های اخیر در زمینه روان شناسی مثبت گرا مطرح شده- زمینه ساز کاهش آسیب های شغلی، از جمله فرسودگی شغلی در افراد است. به همین منظور، پژوهش حاضر با مدل سازی رابطه میان این دو در قالب مدل معادله های ساختاری، به بررسی ارتباط آنها پرداخته است. نتایج نشان می دهد میان سرمایه روان شناختی، به عنوان سازه اصلی رفتار سازمانی مثبت گرا و فرسودگی شغلی به عنوان یک آسیب شغلی، رابطه منفی معناداری وجود دارد. به علاوه، یافته ها نشان می دهد از میان ابعاد سرمایه روان شناختی، امید بیشترین رابطه منفی را با فرسودگی شغلی دارد.
۶.

بررسی اثر تنظیم هیجان های شناختی بر سلامت ذهنی و عملکرد کارکنان (مورد مطالعه: بخش ستادی گمرک جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تنظیم هیجان های شناختی راهبرد های انطباقی راهبرد های غیر انطباقی رفتار عملکردی سلامت ذهنی مربوط به کار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۰۲
در سال های اخیر، با افزایش سرعت پیشرفت علم و تکنولوژی، ماهیت نقش های مورد نیاز شغل ها متحول شده و بسیاری از مشاغل، نیازمند فعالیت ذهنی بالا هستند؛ بنابراین، برای اکثر سازمان ها سلامت ذهنی و عملکرد بالای کارکنان و عوامل مؤثر بر آنها، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پژوهش به بررسی نقش تنظیم هیجان های شناختی بر سلامت ذهنی مربوط به کار و رفتار عملکردی کارکنان می پردازد. ابزار جمع آوری اطلاعات در این تحقیق، پرسشنامه بوده است که بین کارکنان بخش ستادی سازمانی دولتی در ایران پخش شده است. از حدود 340 پرسشنامه پخش شده، 220 پرسشنامه، شاخص اعتبار برای استفاده در این پژوهش را به دست آورده اند. نتایج، بیانگر آن است که راهبرد های انطباقی تنظیم هیجان های شناختی، موجب افزایش سلامت ذهنی مربوط به کار و رفتار عملکردی کارکنان می شود و استفاده از راهبرد های غیر انطباقی تنظیم هیجان های شناختی از سوی کارکنان، سبب کاهش سلامت ذهنی مربوط به کار می شود، ولی اثری بر رفتار عملکردی کارکنان ندارد.
۷.

عوامل موفقیت برنامه جانشین پروری در بخش خصوصی (مورد مطالعه: هلدینگ آلفا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رنامه جانشین پروری عوامل موفقیت جانشین پروری مدل اندازه گیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹ تعداد دانلود : ۱۵۷
در این پژوهش ابتدا با روش کیفی، عوامل موفقیت جانشین پروری شناسایی شده و سپس با روش کمی در قالب یک مدل اندازه گیری آزموده شده است. جامعه آماری پژوهش، مجموع مدیران و رؤسای هلدینگ آلفاست و نمونه آماری به صورت تصادفی ساده از آن انتخاب شده است. ابزار جمع آوری داده ها، بررسی ادبیات، مصاحبه و پرسشنامه است و برای بررسی اعتبار و پایایی ابزار کیفی، از روش مثلثی، بررسی های اعضا و بررسی زوجی و برای روایی پرسشنامه محتوایی آن از استادان و خبرگان بهره گرفته شده است. پایایی پرسشنامه با پیش آزمون بین 28 نفر انجام گرفت و تأیید شد. داده های استخراج شده از 171 پرسشنامه، مبنای آزمون فرضیه های کمی پژوهش قرار گرفت و از طریق آزمون تحلیل عاملی- اکتشافی و مدل معادله های ساختاری مشخص شد که هفت عامل ساختار سازمانی، حمایت مدیریت ارشد، رویکرد نظام یافته، تعیین خط مشی، فرهنگ سازمانی، تمایل و انگیزه افراد و اعتماد را می توان به عنوان عوامل موفقیت در جانشین پروری معرفی کرد و از طریق آنها موفقیت برنامه جانشین پروری را اندازه گرفت.
۸.

بررسی رابطه رهبری تحول آفرین و رفتار شهروندی سازمانی، با توجه به نقش مداخله گر توانمندسازی کارکنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توانمندسازی روان شناختی توانمندسازی ساختاری رفتارهای شهروندی سازمانی رهبری تحول آفرین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۱۰۱
از آنجاکه منابع انسانی هر سازمان، باارزش ترین سرمایه آن محسوب می شوند و نقش تعیین کننده ای در اثربخشی آن دارند، مدیران همواره در تلاش برای بهره گیری بهینه از این منابع بوده اند. از طرف دیگر، سازمان ها بدون تمایل افراد به همکاری داوطلبانه و خودجوش، قادر به افزایش اثربخشی و بهبود عملکرد خود نیستند. هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط میان سبک رهبری تحول آفرین و رفتارهای شهروندی سازمانی با توجه به نقش مداخله گر متغیر توانمندسازی کارکنان است که در یک نمونه تصادفی ساده، متشکل از 158 نفر از کارکنان اداری شرکت پتروشیمی بندر امام خمینی (ره) انجام شده است. داده های مربوط به متغیرها از طریق پرسشنامه هایی به دست آمده است که روایی آنها به دلیل استفاده مکرر در پژوهش های معتبر داخلی و خارجی، از سوی متخصصان و استادان مربوط تأیید شده و پایایی آنها نیز به وسیله ضریب آلفای کرونباخ ثابت شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین رهبری تحول آفرین و توانمندسازی ساختاری و روان شناختی کارکنان و نیز رفتار شهروندی سازمانی، رابطه مثبت معناداری وجود دارد. همچنین نقش میانجی متغیر توانمندسازی در رابطه بین رهبری تحول آفرین و رفتارهای شهروندی سازمانی، به طور معناداری تأیید شد.
۹.

تبیین رابطه بین سرمایه فکری و بهره وری نیروی انسانی با تأکید بر یادگیری سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بهره وری نیروی انسانی سرمایه فکری یادگیری سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۱۴۱
بی تردید قابلیت و شایستگی های ویژه کارکنان، به تحقق اهداف سازمان کمک می کند. از این رو، سازمان ها باید با استفاده از سرمایه فکری، قابلیت یادگیری سازمانی شان را افزایش دهند تا امکان بهبود بهره وری را فراهم کنند. هدف این پژوهش تبیین تأثیر سرمایه فکری بر بهره وری نیروی انسانی با میانجی گری یادگیری سازمانی است. مطالعات قبلی به ندرت ارتباط بین سرمایه فکری و بهره وری نیروی انسانی را بررسی کرده اند. علاوه براین، اکثر مطالعات تأثیر میانجی یادگیری سازمانی بر بهره وری نیروی انسانی در بررسی تأثیر سرمایه فکری را نادیده گرفته اند. پژوهش حاضر به روش توصیفی- همبستگی اجرا شده و از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر قلمرو موضوعی در حیطه منابع انسانی است. همچنین، این پژوهش از پرسشنامه برای بررسی رابطه حاکم بر سرمایه فکری، یادگیری سازمانی و بهره وری نیروی انسانی استفاده کرده است. نتایج مبتنی بر داده های تجربی جمع آوری شده از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. یافته های پژوهش بیانگر این است که سرمایه فکری تأثیر مثبت معنی داری بر بهره وری نیروی انسانی دارد. همچنین، نتایج بیان می کند اگر یادگیری سازمانی به عنوان متغیر میانجی درنظر گرفته شود، می تواند در رابطه بین سرمایه فکری و بهره وری نیروی انسانی تأثیر معناداری داشته باشد.
۱۰.

واکاوی روابط بین تبادل رهبر- عضو (LMX)، فرهنگ یادگیری سازمانی و تعهد سازمانی کارکنان (مورد مطالعه: کارشناسان کشاورزی استان مرکزی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تبادل رهبر - عضو تعهد سازمانی فرهنگ یادگیری کارشناس کشاورزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۵۱
در پژوهش های گذشته، از نظریه تبادل رهبر- عضو (کیفیت LMX) برای تبیین رابطه کارکنان و سرپرستان در جهت کسب دستاوردهای مطلوب سازمانی استفاده شده است، اما به سازوکار این فرایند توجه نشده است. از این رو، پژوهش حاضر با مطالعه دو متغیر فرهنگ یادگیری در سازمان و نقش این فرهنگ و با استفاده از رویکرد هنجاری، به بررسی اثر کیفیت رابطه LMX، بر این دو بعد پرداخته است. جامعه آماری متشکل از 110 نفر از کارشناسان کشاورزی استان مرکزی است که 86 نفر از آنها به روش دردسترس انتخاب شدند. برای داده پردازی، از مدل سازی معادله های ساختاری استفاده شد. سه یافته اصلی تحقیق نشان داد کیفیت LMX بر فرهنگ یادگیری سازمانی و فرهنگ یادگیری در سازمان بر تعهد سازمانی تأثیر مستقیم دارد و کیفیت LMX اثری غیر مستقیم بر تعهد سازمانی دارد. براساس نتایج پژوهش، کیفیت LMX عامل مهمی در ارتباط های دوسویه و نشر فرهنگ یادگیری در سازمان است و از این طریق، سبب توسعه تعهد سازمانی کارکنان می شود. در انتها با توجه به محدودیت های پژوهش، پیشنهادهایی ارائه شده است.
۱۱.

عوامل مؤثر بر اعتماد به سازمان های دولتی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتماد اعتماد عمومی تحلیل عاملی دستگاه اجرایی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۰۴
هدف پژوهش حاضر، شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر اعتماد به سازمان های دولتی شهر تهران است. بدین منظور، با مرور ادبیات موضوع، 39 متغیر تأثیرگذار بر اعتماد عمومی شناسایی شد و مبنای تهیه پرسشنامه قرار گرفت. روش تحقیق در این پژوهش، میدانی، کاربردی، اکتشافی و توصیفی است. روایی و قابلیت اعتماد پرسشنامه، با توجه به تهیه پرسشنامه براساس مبانی نظری و اعمال نظرهای اصلاحی صاحب نظران و مقدار آلفای کرونباخ (925/0) در سطح مناسبی ارزیابی می شود. با توجه به نامحدودبودن جامعه آماری و به مفروضه تکنیک تحلیل عاملی، پرسشنامه در بین 303 نفر از اعضای جامعه آماری که مراجعان به دستگاه های اجرایی استان تهران بودند، به صورت سهمیه ای توزیع شد. با به کارگیری تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی و با توجه به درصد واریانس تبیین شده، متغیرهای فوق در قالب هفت عامل اصلی دسته بندی شده اند که به ترتیب اولویت عبارتند از: رضایتمندی شهروندان از عملکرد و خدمات ارائه شده، کیفیت ارائه خدمات، مشارکت دادن مراجعان، اعتماد اجتماعی، فساد اداری، سطح آگاهی مراجعان و اطلاع رسانی.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۹