تغییرات اجتماعی - فرهنگی (مطالعات علوم اجتماعی ایران سابق)
مطالعات علوم اجتماعی ایران سال چهاردهم زمستان 1396 شماره 4 (پیاپی 55) (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
مقالات
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر، طراحی مدل تدوین خط مشی گذاری سازمان تأمین اجتماعی با رویکرد پست مدرنیسم است. روش تحقیق آمیخته اکتشافی است؛ جامعه آماری شامل متخصصان سازمان تامین اجتماعی و اساتید دانشگاه آشنا به ادبیات رفاه اجتماعی بودند که در فاز کیفی با نمونه گیری هدفمند و تکنیک گوله برفی به تعداد 23 نفر و در فاز کمی با رویکرد نمونه گیری هدفمند و تکنیک نمونه گیری قضاوتی به تعداد 30 نفر انتخاب شدند. جمع آوری داده ها در فاز کیفی با مصاحبه نیمه سختار یافته و در فاز کمی با پرسشنامه نیمه باز 61 سوالی بود. فاز اول داده ها به روش کد گذاری برگرفته از نظریه داده بنیان و به کمک نرم افزار Atlasti و در فاز کمی با کمک نرم افزار Pls مدل برآمده از فاز نخست تحقیق به روش مدلسازی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که 93/0 از مشارکت کنندگان بر مدل مفهومی تحقیق اجماع داشتند و تمامی ابعاد مدل داده بنیاد استخراجی تبیین گردید. برای بدست آوردن اعتبار و روایی داده ها در فاز کیفی از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور نخبگان غیر شرکت کننده در پژوهش استفاده شد و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ 95/0بدست آمد. مقوله محوری پژوهش حاضر، تدوین خط مشی گذاری با رویکرد پست مدرن است که با توجه به شرایط علی و زمینه ای و میانجی، ابعاد آن تبیین و راهبردهای تحقق آن تدوین شد و سپس مدل نهایی ارائه شد.
بررسی تأثیر مؤلفه های مدرنیته بر هویت اجتماعی جوانان (مورد مطالعه: جوانان شهر آزاد شهر)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
مطالعه حاضر با رویکردی جامعه شناختی درصدد بررسی ابعاد مولفه های مدرنیته برهویت اجتماعی است. با توجه به اینکه جامعه ما توسعه و تحول را در پیش گرفته است و همچنین بحث تجددگرایی ومدرن گرایی که به عنوان یک پدیده دارای اثرات غیرقابل انکاری بر زندگی اجتماعی انسان از جمله خانواده و این نهاد مهم می باشد.از این رو در فرآیند گرایش و گسترش تجددگرایی در جامعه بعضی از عناصر و ساختهای سنتی جامعه دستخوش تغییرات و تحولات می شود و نهاد خانواده به عنوان مهم ترین نهاد اجتماعی در جامعه هم نتوانسته در فرآیند تجدد در عصر حاضر از این تغییر و تحولات شگرف دور بماند. روش این مطالعه، پیمایش و گردآوری اطلاعات مبتنی بر پرسشنامه بود. جامعه آماری جوانان 18 تا 29 ساله شهر آزاد شهر و نمونه ای در حدود 370 نفر انتخاب شدند.برای پایایی ابزار سنجش ازروش آماری آلفای کرونباخ وبرای سنجش اعتبار تحقیق ازروایی صوری بهره گرفته شده است روش الگو سازی معادلات ،با نرم افزار لیزرل و نرم افزار spss برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.
مقایسه نگرش دو نسل از زنان شاغل شهر تهران نسبت به عوامل اجتماعی موثر بر باروری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف مقایسه نگرش دو نسل از زنان شاغل شهر تهران نسبت به عوامل اجتماعی موثر بر باروری انجام شده است. چارچوب نظری پژوهش حاضر بر اساس نظریات اشتاین، ایسترلین، دمونت، دیویس و کالدول می باشد. روش این پژوهش، پیمایشی و از نوع توصیفی و تبیینی است، طرح پژوهش مطالعه مقطعی است و با تکنیک «پرسشنامه توام با مصاحبه و مشاهده» که دارای اعتبار صوری و اعتبار سازه ای و اعتماد (آلفای کرونباخ 82/0) در جامعه آماری زنان 29-20 ساله و 49-40 ساله شاغل در شهر تهران که حجم نمونه با فرمول کوکران محاسبه و 400 نفربا روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده به گردآوری اطلاعات اقدام شد. در نهایت در بررسی فرضیه های تحقیق نتایج ذیل حاصل شده است: نتایج به دست آمده از ضریب همبستگی نشان داد که بین منزلت اجتماعی (01/0P< ) ، عدالت محیطی(05/0P< ) و رفاه اجتماعی(01/0P< ) و باروری زنان رابطه وجود دارد.همچنین در نتایج رگرسیون مشاهده شد، منزلت اجتماعی 58 درصد، عدالت محیطی 61درصد و رفاه اجتماعی 76 درصد توانسته اند بر باروری تأثیربگذارند. با توجه بهt محاسبه شده بین نگرش دو نسل از زنان شاغل در شهر تهران نسبت به منزلت اجتماعی و عدالت محیطی با باروری تفاوت وجود دارد.
بررسی رابطه مشارکت والدین با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم شهر گرگان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش به منظور بررسی رابطه مشارکت والدین با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهر گرگان با روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی انجام گردید. جامعه آماری پژوهش را والدین دانش آموزان پسر مشغول به تحصیل در پایه پنجم ابتدایی شهر گرگان که طبق آمار اداراه آموزش و پرورش شهر گرگان 2950 نفر بود، تشکیل می داد. از این جامعه آماری تعداد 320 نفر با استفاده از جدول نمونه گیری کرجسی و مورگان و با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شد. داده های مورد نیاز برای متغیر مشارکت والدین از طریق پرسشنامه استاندارد مارگارت جمع آوری شد. معدل دانش آموزان هم به عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی در نظر گرفته شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه مشارکت والدین توسط متخصصان و اساتید مورد تایید و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ برابر93/. به دست آمد. داده ها با استفاده از روشهای آمار توصیفی و استنباطی(آزمون T تک گروهه، همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیری) تجزیه و تحلیل گردید. نتایج به دست آمده نشان داد بین مشارکت والدین با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین مولفه های نظارت والدین و ارتباط آموزشی توان پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را دارند ولی مولفه انتظارات والدین توان پیش بینی پیشرفت تحصیلی را ندارد.
تحلیل الگوهای کنش فعالان حزبی در ایران (موردمطالعه احزاب دهه 60 تا 90)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
حزب یکی از مهم ترین شاخص های توسعه سیاسی و عاملی جهت ثبات و مشارکت سیاسی است. تاریخچه تحزب در جامعه ایرانی، به عصر مشروطه بازمی گردد. تأسیس ها، انشقاق ها و انحلال های پی درپی احزاب از مشروطیت تا به امروز، حکایت از وجود مسائل عدیده، پیش روی این پدیده اجتماعی دارد. بیشتر مطالعات موجود در زمینه ی احزاب سیاسی بر عوامل ساختاری و کلان اجتماعی، نظیر ویژگی های دولت، مناسبات قدرت و فرهنگ سیاسی تمرکز داشته اند و کنش فعالان حزبی کمتر موردبررسی و تحلیل قرارگرفته است. بررسی الگوهای کنش فعالان حزبی در دهه های 60 تا 90 خورشیدی، می تواند به فهم بهتر ما از آسیب های پیش روی این پدیده اجتماعی کمک کند. در این تحقیق با رویکردی متأثر از نظریه کنش ماکس وبر، متون مرتبط با تأثیرگذارترین احزاب در دهه های موردنظر بررسی شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که الگوی کنش فعالان حزبی بیش از آنکه عقلانی (به عنوان لازمه فعالیت و تحکیم احزاب) باشد احساسی و سنتی بوده، بنابراین پدیده تحزب دچار چالش های اساسی است. دلیل وجود چنین چالش هایی، پیش روی کنش فعالان حزبی، موضوعی است که خود تحقیقات مجزایی را می طلبد.
بررسی رابطه بین هوش اجتماعی با چابکی سازمانی و پاسخگویی سازمانی کارکنان آموزش و پرورش شهرستان پارس آباد مغان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه بین هوش اجتماعی با چابکی سازمانی و پاسخگویی سازمانی کارکنان آموزش و پرورش شهرستان پارس آباد مغان بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارکنان آموزش و پرورش شهرستان پارس آباد مغان تشگیل می دادند که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 120 نفر از کارکنان آموزش و پرورش شهرستان پارس آباد مغان بعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد هوش اجتماعی سیلورا (2001)، چابکی سازمانی از پرسشنامه استاندارد جعفری مقدم (1390)، پاسخگویی سازمانی از پرسشنامه استاندارد محبوبی (1392)، استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چند متغییره و جهت نرمالیته بودن از آزمون کولموگروف–اسمیرنف استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که رابطه معنی داری بین هوش اجتماعی با چابکی سازمان و پاسخگویی سازمان وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که از بین سه مولفه هوش اجتماعی، مولفه مهارت های اجتماعی بیشترین تاثیر را برای چابکی و پاسخگویی سازمان دارد.
مقایسه ابعاد مسئولیت اجتماعی شرکتی در بانک ملت با تاکید بر مدل 4 بعدی کارول (مطالعه موردی: مشتریان بانک ملت در شهر تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
مسئولیت اجتماعی سازمانها تاکنون در گرایشات مختلف علمی مورد بحث و پژوهش قرار گرفته است، لیکن تاکنون در علم جامعه شناسی که خود را داعیه دار بررسی مسائل اجتماعی در جهت کاهش این مسائل می داند، تحقیقی کاربردی با توجه به نظریات این علم صورت نپذیرفته است که نویسنده در این نوشتار در صدد آن است که این مفهوم جدید و در عین حال پراهمیت را از منظر علم جامعه شناسی بسنجد. امروزه سازمانها علاوه بر انجام وظایف سنتی خود به انجام فعالیتهای دیگری نیز مکلف شده اند که از آن بعنوان مسئولیت اجتماعی سازمانها یاد می شود. مسئولیت سازمانها نسبت به جامعه و عامه مردم فراتر از ارائه خدمت و تهیه کالاست. سازمانها باید این مسئولیت را حس کنند که مشکلات جامعه بخشی از مشکلات آنان به شمارمی آید و باید بخشی از امکانات مالی و انسانی خود را در این راه بکار گیرند . جامعه آماری تحقیق حاضر مشتریان بانک ملت در شعب شهر تهران با تعداد نامحدود و حجم نمونه 384 نفر می باشد و روش نمونه گیری مشتریان نمونه گیری در دسترس تعیین گردید. این تحقیق از نوع توصیفی (پیمایشی) می باشد و به بررسی مقایسه ابعاد مسئولیت اجتماعی در میان مشتریان بانک ملت بر اساس مدل کارول شامل ابعاد اقتصادی ، قانونی ، اخلاقی و بشردوستانه می پردازد . نتایج تحقیق حاکی از پایین بودن بعد بشردوستانه نسبت به سایر ابعاد مسئولیت اجتماعی می باشد .
فرایند تکوین تعارض در سازمان دانشگاه علوم پزشکی تهران و سازمان های تابعه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر با هدف توسعه و گسترش فهم جامعه شناختی در حوزه تعارضات درون سازمانی در صدد پاسخگویی به تبیین تعارضات درون سازمانی در جامعه دانشگاه علوم پزشکی تهران و سازمان های تابعه انجام شد. با توجه به تعاریف ارائه شده از تعارض، اهداف کارکنان و میزان دسترسی به آن اهداف به عنوان مفاهیم بنیادی و شیوه سلوک آنان در برابر شرایط به وجود آمده مورد مطالعه قرار گرفت. در این راستا، به دلیل استفاده از روش نظریه زمینه ای، پس از مرور ادبیات نظری و پیشینه تحقیق، بدون پیش فرض گرفتن چارچوب نظری گردآوری داده ها با تکنیک های مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، مشاهده مستقیم و غیرمستقیم و مشاهده مشارکتی انجام شد. نمونه گیری به صورت هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری ادامه پیدا کرد و یافته های تحقیق در چهار مدل تبیینی به نمایش درآمد. نتایج پژوهش نشان داد تعارض ها در سازمان ها به دلیل دست نیافتن به اهداف سازمانی شکل می گیرد و شیوه سلوک کنش گران در برابر تعارض بیگانگی یا سازگاری بوده است. هچنین می توان به دیگر نتایج این پژوهش اشاره کرد که تعارض ها در سازمان یکی از اشکال معیوب در روابط سازمانی هستند که توانمندی افراد در کاهش یا از میان بردن آن ها بستگی به میزان اختیارات آن ها دارد. بدین معنی می توان قدرت را عامل مهمی در کاهش یا افزایش تعارض فرد با سازمان دانست.