تغییرات اجتماعی - فرهنگی (مطالعات علوم اجتماعی ایران سابق)

تغییرات اجتماعی - فرهنگی (مطالعات علوم اجتماعی ایران سابق)

مطالعات علوم اجتماعی ایران سال دهم بهار 1392 شماره 1 (پیاپی 36) (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

مقالات

۱.

بررسی عوامل جامعه شناختی دربروز وندالیسم دربین پسران دبیرستانی(مطالعه موردی دبیرستان های شهرسنقردرسال 1389-90(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: وندالیسم قانون گریزی اوقات فراغت عوامل جامعه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۳۰۳
این تحقیق به منظوربررسی عوامل جامعه شناختی دربروزوندالیسم دربین پسران دبیرستانی(مطالعه موردی دبیرستان های شهرسنقردرسال 1390)انجام شده است.هدف کلی این پژوهش بررسی وشناخت عوامل اجتماعی موُثربر بروزرفتاروندالیسمی درنوجوانان پسراست.
۲.

پیامدهای جامعه شناختی زلزله بم(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: بم زلزله آسیب پذیزی دگرگونی های اجتماعی واکنش های جمعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۱ تعداد دانلود : ۲۸۳
پی آمدابتدایی زلزله مهیب پنجم دی ماه یک هزاروسیصدوهشتاد دو شهربم،کشته شدن بیش ازسی هزارنفربی خانمان شدن صدهاهزارنفر ازقربانیان این حادثه بود. ...
۳.

بررسی عوامل مؤثر بر نگرش جنسیتی در بین مردم شهر زنجان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: نگرش جنسیتی پایگاه اقتصادی و اجتماعی باور های قالبی جامعه پذیری جنسیتی رسانه های جمعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۲۷۰
هدف تحقیق حاضر مطالعه و بررسی عوامل مؤثر بر نگرش جنسیتی در شش منطقه مسکونی )کارمندان، هنرستان، زیباشهر، سبزه میدان، بی سیم و اسلام آباد( شهر زنجان می باشد. به خصوص این که از لحاظ ساختار اجتماعی متفاوتیبر این مناطق حاکم است و آن ها را متفاوت و متمایز از یکدیگر ساخته است.این تحقیق با استفاده از روش پیمایشی و 479 نفر نمونه در مناطق اشاره شده در بالا انجام گرفته است ادبیات تحقیقبه بررسی عوامل نگرش جنسیتی می پردازد و ماحصل مبانی نظری، بررسی عوامل مؤثر بر نگرش جنسیتی درارتباطات با نظریه های جامعه شناسی از جمله کنش متقابل نمادین، لینتن، بوردیو، هینتون، فنای نمادین زنان، هایبرتو فمینیست ها و ... استفاده شده است.شاخص های یا متغیرهای مورد استفاده در تحقیق عبارت است از: پایگاه اقتصادی اجتماعی، باورهای قالبی، جامعه پذیری جنسیتی، محتوای برنامه های رسانه جمعی و تأثیر آن ها بر نگرش جنسیتی است.با توجه به متغیر های مستقل برای تبیین تغییرات متغیر وابسته مجموعاً 5 فرضیه کلی به دست آمده از آزمونفرضیه ها بین جامعه پذیری جنسیتی و باور های قالبی رابطه معنی داری نشان داد و همچنین بین جنسیت و نگرشجنسیتی نیز رابطه معنا دار وجود دارد. در نهایت از طریق رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر تأثیر متغیر های مستقل برمتغیر وابسته محاسبه شد
۴.

تعیین عوامل فردی اجتماعی مرتبط با میزان سازگاری زناشویی -مطالعه موردی خانواده های شهر مرند(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: سازگاری زناشویی تطابق و همگونی کنش ها برآورده شدن انتظارات محل سکونت همسانیعقیدتی مشورت در تصمیم گیری ها جامعه پذیری میزان دخالت دیگران اعتماد و عشق و علاقه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۲۵۶
سازگاری زناشویی از عوامل بسیار مهم در زندگی است. وجود آن باعث می شود زوجین آرامش را در زندگی ببینند و با رضایتآن ها، فرزندان نیز در خانواده به خوبی تربیت شوند. مقاله حاضر، تئوری موجود در رابطه با مفهوم سازگاری زناشویی و منابعتحقق آن را مورد بررسی قرار داده است. از نظریه های مطرح در این زمینه می توان به نظریه های نمایشی گافمن، شبکه الیزابتبات، همسان همسری برگس، کنش متقابل ترنر، تالکوت پارسونز و اعتماد گیدنز اشاره کرد. مهم ترین یافته های تحقیق که بهروش پیمایشی در بین زنان شهر مرند و همسرانشان انجام شده، حاکی از وجود رابطه ی معنی دار بین تطابق و همگونی کنش ها ،برآورده شدن انتظارات، همسانی عقیدتی، مشورت در تصمیم گیری، عشق و علاقه، جامعه پذیری و اعتماد با میزان سازگاریزناشویی می باشد. نظریات پارسونز،گیدنز، گافمن و کنش متقابل نمادین در این تحقیق مورد تأیید قرار گرفته است. همچنینتفاوتی در میزان سازگاری زناشویی بر اساس همسانی یا ناهمسانی محل سکونت، سن و تحصیل به چشم نمی خورد و رابطه یمعنی داری نیز میان عدم دخالت دیگران با سازگاری زناشویی.وجود ندارد. این امر به لحاظ نظری بدان معنی است که تئوریشبکه و نظریه ی برگس مورد تأیید قرار نگرفته استهمچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان می دهد درمجموع، 4 متغیر مستقل توان پیش بینی میزان سازگاری زناشویی را داشتند که شامل اعتماد، جامعه پذیری، عشق و علاقه ومشورت در تصمیم گیری می باشد. این متغیرها توانستند 06 درصد از واریانس متغیر سازگاری زناشویی را تبیین کنند.
۵.

فرآیند شکل گیری هویت جدید زن در ایران از دوران ناصری تا پایان پهلوی اول(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: فرآیند هویت اجتماعی زنان تجدد گرایی دوران ناصری دوران مشروطه دوران پهلیویاول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۷ تعداد دانلود : ۵۴۶
این مقاله حاصل یک مطالعه تاریخی است که به منظور بررسی فرآیند شکل گیری هویت جدید زن درایران،از دوران ناصری تا پایان پهلوی اول، انجام شده است.هویت مجموعه ای از ویژگی های فردی است که در طول زمان سییال ، ومتأثر از ساختار اجتماعی و میزان کنش گری افراد، پیوسته در حال نو شدن است و عوامل متعدد فرهنگی، اجتماعی واقتصادی در این فرآیند مؤثر هستند. سرعت این دگرگونی ها در هویت سنتی زنان اندک بود، لیکن از دوران ناصری وبا ورود اولین طلیعه های مدرنیته و تغییرات تدریجی در منابع هویت ساز در دوره های مشروطه و سپس پهلوی اول فرآیند شکل گیری هویت جدید زنان ایرانی ابعاد تازه ای یافته است.بررسی این فرآیندها و نحوه تعامل ساختارهای اجتماعی و کنش گری زنان در دوره های سه گانه فوق، بیا اسیتداده ازروش کتابخانه ای )اسنادی( و بهره گیری از دیدگاه های نظری جنکینز، گیدنز، بوردیو و هابرماس امکان یافته است.یافته های تحقیق نشان می دهد که در هر سه دوره، الگوی ورود مدرنیزاسیون، اشاعه بوده است. بدین ترتیی کیه دردوره ی ناصری، اصلاحات بدون برنامه و بی هدفمند، در دوره ی مشروطه منسجم تر و در دوره پهلوی اول تا حیدودی هدفمند و با برنامه ریزی توأم گردید.به همین دلیل، در دوران ناصری هویت زن ایرانی کمترین تأثیر را از تجددگرایی داشته است و این گرایشات عمدتاً معطوف به زنان درباری و طبقات بالا بوده است. امیا در دوران مشیروطه جرییان تجددخواهی توانست که در تغییرات هویتی زنان نقش مؤثرتری نظیر ایجاد انجمن ها و گروه هیای سیری، شیرکت درمجامع و گردهمایی های سیاسی و پشتیبانی از انقلاب مشروطه ایدا نماید.در دوران پهلوی اول بیا توجیه بیه ماهییت اصلاحات، جریان تجددخواهی با ندوذ به نهادهای آموزشی، اقتصادی و سیاسی توانست در شکل گیری هویت جدیید زن ایرانی نقش فعال تری ایدا نماید.
۷.

بررسی پیامدهای روانی اجتماعی مرتبط با خشونت علیه زنان خانه در شهر مشهد در سال 9833 9831(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: خشونت پیامدهای روانی پیامدهای اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۳۲۴
هدف پژوهش حاضر بررسی پیامدهای روانی اجتماعی مرتبط با خشونت علیه زنان خانه دار شههر مشهه د در سهال 9833 31 می باشد که حجم نمونه ی آن 961 نفر است. چارچوب نظری استفاده شده در این تحقیق اسناد، ویلیام گلاسر، یادگیری اجتماعی می باشهد و اعتبهار آن بهه روصوری و پایایی آن به کمک آلفای کرونباخ سهنجیده شهده اسهت. متغیرهها ی مهورد بررسهی ایهن پهژوهش شهامافسردگی،اضطراب،بیکاری، اختلافات خانوادگی افت تحصیلی فرزندان می باشد. رو تحقیق حاضر پیمایشی اسهتو علاوه بر پرسشنامه در انجام این تحقیق از ابزار کتابخانه و اسناد و مدارک برای جمع آوری اطلاعهات و همننهینآمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار spss استفاده شده است.نتایج نشان داد که بین اضطراب ، افسردگی،بیکاری ، اختلافات خانوادگی و افت تحصیلی فرزندان،با خشهونت علیههزنان خانه دار رابطه معناداری وجود دارد
۸.

نقش خانواده در شکل گیری عقاید قالبی جنسیتی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: انواع والدین مقتدر مستبد سهل گیر ادراک نقش های جنسیتی هویت جنسیتی عقاید قهالبی جنسهیتی نابرابری و تبعیض جنسیتی جامع پذیری جنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۴۷۰
نگرش های مبتنی بر جنسیت اغلب یک اعمال اجتماعی را بر سر چگونگی اعمال رفتارها و نقش های جنسیتی بدون توجهب تفاوت های فردی نشان می دهد. چنین ساختاری می تواند از عوامل تقویت کننده ی نابرابری های جنسیتی ب شمار آیه د. دراین پژوهش با هدف تبیین نوع تصورات قالبی منسوب ب زنان و مردان ب مطالع ی برخی از ویژگی هایی که باعها ایدهاداین تصورات می شود می پردازد. بسیاری از تفاوت های مردان و زنان در جایگاه های مختلف زندگی اجتمهاعی دارای منشهزیست شناختی نیستند، چرا ک محیط اجتماعی فرهنگی نقش مؤثری در جهت دهی ب افکار و رفتار های جنسهیتی افهراد جامع دارد. جامع پذیری جنسیتی فرایندی است ک در آن هویت نقش جنسی فرد شهکل مهی گیهرد و ایهن فرآینهد شهاملمؤلف هایی نظیر ترجیح نقش جنسیتی، شناسایی نقش های جنسیتی و شناخت معیار های جنسیتی است.
۹.

بررسی مشکلات خانواده های دارای مشاغل تناوبی درمنطقه نفت و گاز غرب(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: تناوبی خانواده خانواده دورزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۲۴۸
مشاغل تناوبی نوعی از برنامه کار خارج از جداول زمان کار مصوب است که دارای 3 خصیصه است : 1 انجام این کار معمولاً مستلزم یک سفر در فاصله دور برای یک دوره مشخص حداقل یک هفته و بیشتر است 2 در محل کار امکانات نسبتاً ضروری برای اقامت شاغل توسط کارفرما تدارک دیده می شود 3 شاغل بعد از انجام کار به نزد خانواده خود بر می گردد و معمولاًًَ معادل مدت زمان کار نزد خانواده استراحت کاری خود را سپری می کند.در تحقیق مورد نظر خانواده های دارای مشاغل تناوبی به صورت یک موضوع تجربی مورد پژوهش قرار گرفته است.هدف تحقیق بررسی مشکلات خانواده های دارای مشاغل تناوبی می باشد و از روش پیمایشی استفاده شده است.ابزار جمع آوری داده ها 200 پرسشنامه می باشد که در بین کارکنان و همسران کارکنان صنعت نفت منطقه نفت و گازغرب توزیع شده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد بین کارکنان شاغل در برنامه طرح تناوبیمنطقه نفت و گاز غرب دارای تحصیلات مختلف از نظر مشکلات خانوادگی تفاوت معنادار وجود ندارد. درخانواده هایی که زنان دارای تحصیلات بیشتری هستند این نوع شغل کمتر مشکل آفرین است. بین کارکنان شاغل دربرنامه طرح تناوبی دارای نوع تناوبی مختلف از نظر مشکلات خانوادگی تفاوت معنادار وجود ندارد. بین مشاغلهمسران کارکنان شاغل در برنامه طرح تناوبی از نظر مشکلات خانوادگی تفاوت معنادار وجود ندارد و در نهایتاینکه در خانواده هایی که زنان از اشتغال شوهران در طرح تناوبی رضایت دارند مشکلات خانوادگی کمتری نسبت بهخانواده هایی که زنان از شغل همسران رضایت ندارند وجود دارد.
۱۰.

بررسی رابطه عملکرد خانواده(طبق الگوی سرکامپلکس السون)و رفتارهای انحرافی میان نوجوانان ( 71 71 ) قائمشهر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلید واژه ها: نوجوانان عملکرد خانواده انعطاف پذیری خانواده پیوستگی خانواده رفتارهای انحرافی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۷ تعداد دانلود : ۳۹۷
این تحقیق سعی دارد که اصل ارتباط والدین نوجوانان را همان طوری که در انواع مختلف سیستم های خانواده مشاهده شده)طبق الگوی سرکامپلکس السون( توصیف کند و تأثیر آن را بر روی رفتارهای انحرافی نوجوانانبررسی کند. برای انجام تحقیق حاضر از میان 18071 نوجوان ساکن در قائم شهر، 088 نفر به صورت نمونه گیریخوشه ای تصادفی انتخاب شدند؛ و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد شده و محقق ساخته استفاده شدو پایایی هر یک از ابعاد با روش آزمون آلفای کرونباخ مورد سنجش و قابل قبول ارزیابی شده است. در اینتحقیق برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس یک سویه و آزمون t دو گروهی مستقل استفاده شد.یافته های این تحقیق نشان داد که: رفتارهای انحرافی در بین پسران بیشتر از دختران میباشد و اکثر نوجوانان درخانواده های پیوسته متعادل و انعطاف پذیر متعادل بوده اند و تفاوت معناداری بین انواع خانواده و رفتارهایانحرافی وجود داشته است و با توجه به آزمون شفه، نوجوانانی که خانوادههایشان جداست به طور معناداری بانوجوانانی که در خانوادههای مرتبط و گرفتار است از رفتارهای انحرافی بالاتری برخوردارند. تفاوت موجود درمیانگین رفتار انحرافی بین خانواده ساختارمند با خانواده انعطافپذیر وجود دارد و نوجوانانی که نوع خانوادهشانساختارمند است به طور معناداری با نوجوانانی که نوع خانوادهشان انعطافپذیر و آزاد است رفتارهای انحرافیبالاتری را دارند. به طور کلی می توان گفت : طبق الگوی سرکامپلکس السون نوجوانانی که در خانواده های میانیقرار دارند، رفتارهای انحرافی بیشتری برخوردارند.
۱۱.

بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر امنیت اجتماعی زنان سرپرست خانوار(مطالعه موردی:شهر ایلام)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: امنیت اجتماعی احساس امنیت زنان سرپرست خانوار ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۳۴۴
برای رشد و توسعه ی اجتماعی فرهنگی، امنیت امری لازم و ضروری است. در بررسی سلسله مراتب نیازهای مازلو، نیاز به امنیت، پس از نیازهای فیزیولوژیک از سلسله نیازهای اصلی و اساسی انسان منظور می گردد که در رشد و تعالی شخصیت انسان نقشبسزایی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر امنیات اجتمااعی زنان سرپرست خاانوار)فوت همسر ومطلقه(تحت پوشش سه سازمان حمایتی)کمیته امداد امام ره)(، بهزیستی و بنیاد شهید(در ابعاد امنیت عاطفی، ارتباطی، مالی و جانیصورت گرفته است.
۱۲.

تأثیر منابع زوج ها بر ساختار خانواده در بین زوج های جوان ایرانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: ساختار خانواده منابع خانواده تصمیم گیری زوج های جوان ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۲۸۶
دیر بازی است که خانواده به عنوان مهم ترین نهاد اجتماعی و تأثیرگذارترین گروه مرجع بر روی رفتار افراد، مورد توجه جامعه شناسان و بازاریابان قرار گرفته است. از طرفی تأثیر تئوری منابع بر خانواده و ساختار آن توجه زیادی را به خود جلب کرده است. از این رو پژوهش حاضر بر شناسایی ساختار خانواده زوج های جوان ایرانی تأکید داشته و رابطه بین منابع و ساختار خانواده را بررسی کرده است. با تکیه بر مبانی نظری و مصاحبه با خبرگان و اجرای سه مرحله پیش آزمون ابزار پژوهش تهیه شده است. به گونه ای که در هر پیش آزمون پایایی همسانی درونی )آلفای کرونباخ و آزمون دو نیمه کردن(، پایایی باز آزمایی، بررسی اعتبار محتوا توسط جمعی از خبرگان و اعتبار صوری اجرا شده است و در نهایت در نمونه ای به حجم 088 نفر ) 088 زوج( از چهار کلان شهر ایران )تهران، اصفهان ، شیراز و مشهد( توزیع و جهت بررسی رابطه متغیرها از آزمون رگرسیون لجستیک استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که زوج های ایرانی بیشتر دارای نگرش مساوات طلبانه می باشند و تحصیلات و اشتغال زنان بر نوع این ساختار تأثیر بسزایی دارد به عبارت دیگر تأثیر منابع خانوار بر ساختار آن بار دیگر مورد تأیید قرار گرفت

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۶