تغییرات اجتماعی - فرهنگی (مطالعات علوم اجتماعی ایران سابق)

تغییرات اجتماعی - فرهنگی (مطالعات علوم اجتماعی ایران سابق)

تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال هجدهم تابستان 1401 شماره 69 (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

مقالات

۱.

تبیین جامعه شناختی رابطه هوش فرهنگی و متغیرهای جمعیتی با رواداری اجتماعی (مورد مطالعه : قومیت های ساکن در شهرستان کازرون)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: رواداری اجتماعی قومیت هوش فرهنگی کازرون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۱۴۱
تحقیق حاضر به تبیین جامعه شناختی رابطه میان هوش فرهنگی و متغیرهای جمعیتی با میزان رواداری اجتماعی بین قومیت های ساکن در شهرستان کازرون پرداخته است. روش تحقیق از نوع پیمایشی، حجم نمونه 389نفر و نمونه گیری بر اساس روش خوشه ای چند مرحله ای بوده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته، بر گرفته از پرسشنامه هوش فرهنگی (آنگ و همکاران،2004 ) بوده است؛ ابزار تجزیه و تحلیل داده ها نرم افزار spssدر دو سطح توصیفی و استنباطی بوده است. براساس یافته ها، میزان رواداری اجتماعی بین قومیتها یکسان بوده است؛ همچنین میزان رواداری اجتماعی در بین افراد قومیت ها با توجه به سطح در آمد، وضعیت شغلی و تأهل، تفاوت معناداری ندارد، اما با توجه به سطوح سنی و سطح تحصیلات آزمودنی ها، با یکدیگر متفاوت است. با توجه به نتایج، رابطه معناداری بین هوش فرهنگی وبا رواداری اجتماعی باsig=.001وجود دارد. در میان مؤلفه های هوش فرهنگی، بیشترین میزان تأثیر بر رواداری اجتماعی مربوط به مؤلفه فراشناختی (beta=17/8)است؛همچنین مؤلفه های شناختی(beta=15/7)، انگیزشی(beta=16/8)و رفتاری به (beta=15/5)، نوسان موجود در رواداری اجتماعی بین قومیت ها را تبیین نموده است.
۲.

تبیین جامعه شناختی داغ ننگ در ورزش معلولین (مطالعه موردی مردان و زنان ورزشکار معلول شهر تهران در سال 1398)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: داغ ننگ تبیین جامعه شناختی ورزش معلول ورزشکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۲۷۵
مطالعه حاضر با هدف شناسایی و تبیین پدیده داغ ننگ در جامعه ورزش معلولین اجرا و از روش تحقیق ترکیبی با طرح اکتشافی استفاده شد ابتدا در بخش کیفی پژوهش با استفاده از تکنیک گراندد تئوری مدل استراوس و کوربین ، مصاحبه با 70 نفر و سپس، در بخش کمّی به شیوه پیمایشی پرسشنامه در اختیار 120 نفر از ورزشکار معلول قرار داده شد. اعتبار پرسشنامه را صاحبنظران تأیید کردند و پایایی آن با آلفای کرونباخ (971/0) محاسبه شد در این خروجی از مدل سازی معادلات ساختاری" با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده به بررسی مسیرهای مشخص شده پژوهش مطابق با مدل مفهومی پرداخته شد که محکی برای اعتبار « نظریه برپایه » تلقی می شود. یافته ها نشان داد که داغ ننگ بعنوان یک برساخته اجتماعی چگونه بر هنجارهای جامعه ورزشی و طرد اجتماعی در این افراد و جلوگیری از شرکت فعالانه آنها در عرصه های اجتماعی ورزشی نقش ایفا می کند که منجر به پدیده بهره کشی ابزاری از فرد معلول ورزشکار چه در سطح فرد، خانواده و جامعه ورزشی می شود این پدیده بهره کشی از معلولان ورزشکار همزمان می تواند جزء شرایط علی ، شرایط پدیده ، شرایط کنش و تعامل محسوب شود . شاخص برازش مدل کمی 088/0 که بیانگر مطلوبیت قوی مدل است و می تواند الگوی مناسبی با نگاهی کلی گرا ، سیستمی و بلندمدت به مقوله ورزش معلولین باشد و می کوشد تا راهنمای عمل مدیران در افق های زمانی دورتر و حیطه های وسیع تر اجرایی باشد
۳.

فراتحلیل گرایش جامعه ایرانی به مدیریت بدن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: تمایزطلبی فشار هنجاری منابع رسانه مدیریت بدن فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹ تعداد دانلود : ۱۴۷
بدن مقوله اجتماعی و امری زیستی-فرهنگی است متناسب با فرهنگ و هنجار جامعه، بدن نیز تغییر می یابد، در جهان امروز، بدن به امری مهم در روابط اجتماعی، سلامت اجتماعی و سبک زندگی نشاط محور بدل شده است و همچنین کسب منزلت اجتماعی و تأیید اجتماعی، بدن را بیشتر محور توجه جامعه قرار داده است، پژوهش فعلی با استفاده از روش فراتحلیل در پی بررسی دلایل گرایش جامعه ایرانی به مدیریت بدن است. جامعه آماری آن 68 سند که 39 تحقیق به روش تعمدی-قضاوتی در بازه زمانی 1387 الی 1400 انتخاب شدند. یافته ها در بخش توصیفی نشان می دهد که سال 1392، بیشترین مطالعه (23 درصد) در این بازه زمانی صورت گرفته و در شهر تهران (23 درصد) اجر شده است. خانم ها عمدتاً (69 درصد) هدف مطالعه بوده و روش تحقیق از نوع خوشه ای (41 درصد)، بوده است. میزان گرایش به تغییرات در بدن (مدیریت بدن) در سطح بالا (35 درصد)، متوسط (29 درصد) و پایین (36 درصد) است. اندازه اثر مطالعات از 39 تحقیق، حاکی از این است که منابع رسانه، سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی، سرمایه، منابع ساختاری، سبک مصرفی، عوامل روانی، تمایزیابی، جامعه پذیری و عوامل زمینه ای در گرایش ایرانیان به مدیریت بدن تأثیر معناداری دارد.
۴.

تحلیل جامعه شناختی اثر عوامل اجتماعی و فرهنگی بر گرایش به باروری زنان در شهر تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: گرایش به باروری حمایت اجتماعی فردگرایی تحصیلات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۰۱
هدف این پژوهش مطالعه اثر عوامل اجتماعی وفرهنگی بر گرایش به باروری در زنان متاهل شهر تهران است . باروری و گرایش به آن از متغیرهای چند وجهی است که در رشته های علمی گوناگون به آن پرداخته شده است . در این پژوهش بعد جامعه شناختی آن مد نظر قرار گرفته است .این پژوهش بر اساس داده های یک پیمایش بر روی 384 نفر از زنان متاهل 20 تا 44 ساله شهر تهران صورت گرفته است . ابزار گرد آوری اطلاعات ، پرسش نامه است . تجزیه تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار spss صورت گرفته است .متغیر وابسته گرایش به باروری است و متغیرهای مستقل در دوبخش اجتماعی شامل حمایت اجتماعی ، فردگرایی ، تحصیلات و فرهنگی گرایش به دینداری هستند . نتایج نشان می دهدکه بین متغیر های اجتماعی و فرهنگی و گرایش به بارروی رابطه وجود دارد . همچنین در نتایج رگرسیون مشاهده شد که دینداری43.5 درصد ، تحصیلات 24.3 درصد توانسته اند بر گرایش به باروری تاثیر گذارند . در تحلیل مسیر نیز متغیر دینداری بیشترین تاثیر و فردگرایی کمترین تاثیر کل را بر گرایش به باروری داشته اند .
۵.

تحلیل جامعه شناختی سالمندآزاری (با تاکید بر پدیده سالمندی در شهر تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: سالمندی سالمندآزاری ارتقاء کیفیت سالمندی نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۲۲
با استفاده از نظریه زمینه ای، سالمندآزاری در شهر تهران بررسی شد تا الگوی مناسبی جهت ارتقاء کیفیت سالمندی ارائه شود. نمونه پژوهش شامل 20 نفر از سالمندان بود که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند . جامعه آماری پژوهش را مراجعه کنندگان به پزشکی قانونی، اورژانس اجتماعی و ... تشکیل می داد . ضمن انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته با جامعه آماری ، مجموعه ای از مضامین اولیه طی فرایند کدگذاری بازگردآوری و از بطن آنها مقوله هایی استخراج گردید . سپس در مرحله کدگذاری محوری ، پیوند میان این مقوله ها ذیل عناوین شرایط ّعلی ، پدیده محوری ، مقوله راهبردی ، شرایط محیطی ، مقوله واسطه ای و مقوله پیامدی در قالب پارادایم تعیین شد . در ادامه و در مرحله کدگذاری گزینشی ، اجزای پارادایم کدگذاری تشریح ، سیر سالمندآزاری ترسیم و نظریه خلق شد. یافته های نتایج پژوهش ، 6 مؤلفه اصلى و 39 زیرمؤلفه را براى سالمندآزاری استخراج و آنها را در قالب الگوی نظرى بر مبناى نظریه داده بنیاد ارائه نموده است. نتیجه گیری یافته های پژوهش ضمن اشاره به نیازهای بهداشت روانی و جسمانی و مسائل خانوادگی ، هیجانی ، سالمندان آزار دیده به شناخت و مفهوم پردازی متغیرهای مختلف مؤثر بر زندگی این سالمندان براساس نظریه داده بنیاد تأکید می کند.
۶.

باز طراحی مدل فرآیند خدمات مددکاری و توانمندسازی با استفاده از تکنیک های داده کاوی و فرآیندکاوی (مطالعه موردی: کمیته امداد امام خمینی استان آذربایجان غربی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: خدمات مددکاری توانمندسازی داده کاوی فرایندکاوی کمیته امداد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۶۶
این پژوهش به بررسی میزان موفقیت مدل پیاده سازی شده فرایند خدمات مددکاری و توانمندسازی در بزرگترین نهاد حمایتی کشور پرداخته و با بهره گیری از تکنیک های نوین، نسبت به بازطراحی مدل اولیه اقدام نموده است. در این تحقیق داده های مربوط به منظور سنجش میزان تحقق اهداف کاربردی با توزیع پرسش نامه در بین 100نفر از همکاران کمیته امداد در سطح 21 شهرستان استان آذربایجان غربی جمع آوری و با استفاده از متدولوژی CRISP-DM مراحل مختلف مبتنی بر داده کاوی انجام گردید. در ادامه به منظور پاسخگویی به سوال اصلی تحقیق، داده های مربوط به تعداد4687مددجویی که فرایند موجود را طی نموده بودند از طریق تکنیک های فرایندکاوی مورد بررسی قرار گرفت.نتایج حاصل نشان داد که مدل پیاده سازی شده، معیارهای 4 گانه کیفی را از جنبه سادگی محقق، ولی به منظور دستیابی کامل به مطابقت، عمومیت و دقت، نیاز به بازطراحی دارد. در این راستا با حذف حلقه تکرار در مسیر ۳،  مدل اولیه بازطراحی گردید تا ضمن تحقق کامل اهداف کاربردی، با مد نظر قرار دادن مطالبات اقشار آسیب پذیر اجتماعی،ضمن تکریم و افزایش سطح رضایت مندی جامعه هدف، به عنوان الگویی موفق توسط سایر سازمانهای مردم نهاد غیردولتی در داخل و خارج کشور مورد بهره برداری قرار گیرد.
۷.

بررسی جامعه شناختی تغییرات روابط زوجین براساس تأثیر شبکه های اجتماعی بر میزان تعاملات اجتماعی آنان (مورد مطالعه: همسران گروه سنی 40-25 سال ساکن شهر تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی مشارکت و فعال بودن اعتماد انسجام و تعاملات اجتماعی همسران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۹۴
شبکه های اجتماعی، نقش پررنگی در دنیای امروز دارند که نمی توان آن ها را نادیده گرفت. این شبکه ها ابعاد مختلف زندگی افراد را تحت تأثیر قرار داده و حتی کانون خانواده را مورد هدف قرار می دهند؛ بدین روی هدف پژوهش حاضر بررسی جامعه شناختی تأثیر شبکه های اجتماعی بر میزان تعاملات اجتماعی همسران شهر تهران می باشد، این پژوهش از نظر نوع هدف یک بررسی کاربردی، از نظر وسعت پهنانگر، از نظر دامنه خرد و از نظر زمانی یک بررسی مقطعی می باشد. روش تحقیق در این پژوهش روش میدانی با استفاده از تکنیک پیمایش، و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه همسران گروه سنی 25-40 سال ساکن شهر تهران می باشد؛ که براساس اطلاعات مرکز آمار ایران در سال 1395 برابر با 2,688,972 نفر می باشند و از این تعداد 1,376,338 نفر زن و 1,312,634 نفر مرد هستند. حجم نمونه در این تحقیق با استفاده از فرمول کوکران و همچنین بر اساس جدول مورگان تعداد 384 نفر است. نتایج تحقیق نشان داد که در سطح معناداری 95 درصد رابطه معکوس و معنی داری بین مشارکت و فعال بودن در شبکه های اجتماعی، تنوع انگیزه در استفاده از شبکه های اجتماعی، واقعی تلقی کردن محتوای شبکه های اجتماعی با میزان تعاملات اجتماعی همسران وجود دارد؛ در نتیجه می توان بیان نمود که با افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی، مطلوبیت میزان تعاملات اجتماعی همسران کاهش می یابد.
۸.

مطالعه ی جامعه شناختی فرهنگ کار سازمانی و اثرات آن بر ارتقاء بهره وری کارکنان دانشگاه های دولتی شهرستان سبزوار(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: فرهنگ کار بهره وری کارکنان اداری دانشگاه های دولتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵ تعداد دانلود : ۱۲۹
توسعه فرهنگ کار مطلوب سازمانی، در سازمان های موفق بستگی به توانمندی و خلاقیت افراد برای مشارکت فعالانه در اقدامات و مدیریت صحیح فرهنگ کار دارد. هدف این پژوهش مطالعه ی جامعه شناختی فرهنگ کار و اثرات آن بر ارتقاء بهره وری کارکنان اداری دانشگاه های دولتی شهرستان سبزوار می باشد. روش تحقیق بر اساس رهیافت علمی و از نوع پیمایشی است و از پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران و جدول مورگان 205 نفر محاسبه شده است. نتایج حاکی از آن است که بین مولفه های فرهنگ کار با هر یک از مولفه های بهره وری کارکنان، رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. در بین مولفه های فرهنگ کار، بعد سازمانی، با ضریب همبستگی 754/0، قوی ترین و بعد اقتصادی، با ضریب همبستگی 484/0، ضعیف ترین رابطه را با فرهنگ کار داشته و در بین مؤلفه های بهره وری کارکنان، بعد مشارکت، با ضریب همبستگی 805/0، قوی ترین و بعد تعهد سازمانی، با ضریب همبستگی 557/0، ضعیف ترین رابطه را با بهره وری کارکنان داشته است. همچنین بر اساس ضریب بتای رگرسیون، مجموع ابعاد فرهنگ کار 68 درصد از واریانس بهره وری کارکنان را تبیین می کنند.
۹.

تأثیر سرمایه های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی با ساختار توزیع قدرت در خانواده(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: سرمایه توزیع قدرت خانواده فرهنگی اقتصادی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۳۳
هدف پژوهش بررسی تاثیر سرمایه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی بر ساختار توزیع قدرت در خانواده می باشد.تحقیق ازنوع کاربردى وپیمایش است. جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تبریز که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 375 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای بدست آمد. شیوه گردآوری، پرسشنامه محقق ساخته با اعتبار محتوایی و صوری و پایایی آن با آلفای کرونباخ بدست آمد. مبانی نظری:«نظریه بوردیو، پاتنام، نظریه منابع و..» می باشد. برای تحلیل داده ها از spss18 وAmos استفاده شده است. نتایج نشان داد بین سرمایه اقتصادی و ابعاد سرمایه اجتماعی ،بعد تجسم یافته سرمایه فرهنگی با ساختار توزیع قدرت در خانواده رابطه مستقیم دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که سرمایه اقتصادی، ابعاد سرمایه اجتماعی و بعد تجسم یافته سرمایه فرهنگی به عنوان متغیرهای اثرگذار در الگو باقی مانده است. متغیرهای تحقیق ، 12درصد ساختار توزیع قدرت در خانواده را تبیین می کنند و 88 درصد از واریانس توسط متغیرهای خارج از موضوع پژوهش قابل تبیین می باشد. بین (سن، وضعیت تأهل ، تحصیلات) و ساختار توزیع قدرت در خانواده رابطه معنی داری وجود نداشت.و ساختار قدرت در خانواده های دانشجویان دختر دموکراتیک تر از پسر می باشد.
۱۰.

باورهای دینی و تغییر ارزش های خانواده دانش آموزان دبیرستانی شهرهای استان مازندران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: باورهای دینی ارزش های مادی ارزش های غیرمادی تغییر ارزش ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۲۶
دینداری و باورهای دینی می تواند باعث تغییراتی در زمینه های مختلف از جمله ارزش های مادی و غیرمادی خانواده گردد. هرچند که عواملی مانند فرآیند نوسازی فرهنگی نیز تغییراتی را در حوزه باورهای دینی جوامع به وجود آورده که منجر به تغییر و دگرگونی در ارزشهای خانوادگی شده است. این مقاله با هدف تأثیر باورهای دینی بر ارزش های خانواده در بین دانش آموزان دبیرستانی استان مازندران انجام شد. روش تحقیق، پیمایشی بوده و با ابزار پرسشنامه اطلاعات جمع آوری شد. جامعه آماری شامل دانش آموزان دبیرستانی شهرهای استان مازندران است. روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 400 نفر است. یافته ها نشان می دهد که میانگین باورهای دینی و همچنین شاخص تغییرات ارزش-های خانواده بیش از حد متوسط است و بیانگر نگرشهای تقریباً مدرن در حوزه ارزشهای خانوادگی در بین دانش آموزان است. بین میزان باورهای دینی و ارزش های خانواده رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. یعنی هر چه باورهای دینی بیشتر شود، میزان تغییر ارزش های خانواده افزایش می یابد و برعکس هر چه باورهای دینی کمتر شود، میزان تغییر ارزش های خانواده کاهش می یابد. همچنین می توان شاهد وجود رابطه مثبت و مستقیم بین باورهای دینی شامل ابعاد اعتقادی، مناسکی، تجربی و بعد پیامدی با ارزش های مادی و ارزش-های غیرمادی خانواده بود. همبستگی بعد پیامدی بالاتر و بعد تجربی پایین تر از سایر ابعاد باورهای دینی است. نتیجه می توان گرفت که هرچند باورهای دینی بر تغییر ارزش های خانواده دانش آموزان اثرگذار است اما این باورها نیز می تواند متأثر از عوامل دیگر مانند رسانه ها و فرایند نوسازی باشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۶