تغییرات اجتماعی - فرهنگی (مطالعات علوم اجتماعی ایران سابق)

پژوهش حاضر با هدف تبیین جامعه شناختی مشارکت سیاسی در بین شهروندان شهر خلخال و عوامل مؤثر بر آن انجام شده است. چارچوب نظری و مدل نظری با استفاده از نظریه نظریه پردازانی همچون لیپست، وبر، پری و . . . ارائه شد. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شد، از اعتبار صوری و سازه ای استفاده شد و قابلیت اعتماد نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد. جامعه آماری پژوهش را شهروندان 18 سال به بالای شهر خلخال تشکیل می دهد که تعدادآنان طبق آمار اداره ثبت احوال 36000 نفر است. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 380 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از دو شیوه آمار توصیفی و استنباطی و با بهره گیری از نرم افزار spss استفاده شده است. پس از تهیه جدول ماتریس، اطلاعات در قالب جداول یک بعدی و دوبعدی تنظیم گردیده است. یافته های پژوهش نشانگر آن هستند که متغیرهای مستقل حمایت اجتماعی، احساس شهروندی، اعتماد سیاسی، اعتماد اجتماعی، پیوند گروهی، بیگانگی اجتماعی، دینداری، رسانه های جمعی، فشار گروهی، همنوایی و پایگاه اجتماعی و اقتصادی با متغیر وابسته مشارکت سیاسی رابطه معنی داری دارد.

 هدف اصلی این مقاله، سنجش رابطه بین مسؤولیت اجتماعی و رفتارهای مطلوب اجتماعی جوانان شهر کرمانشاه می باشد. ازلحاظ روش شناسی بر اساس روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه انجام گرفت. جامعه آماری جوانان شهر کرمانشاه با تعداد 360450 نفر است. تعداد 400 نفر به شیوه تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شدند. برای ارزیابی ابزار پژوهش از روایی صوری و برای پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد. از همبستگی پیرسون برای آزمون فرضیات و رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر برای آزمون مدل استفاده به عمل آمد. نتایج نشان می دهد که بین مسئولیت پذیری جوانان و ابعاد مختلف رفتارهای اجتماعی مطلوب ارتباط معناداری وجود دارد. رابطه معنی داری بین متغیرهای میزان تحصیلات (49/0=r) میزان درآمد (37/0=r)، مسؤولیت اجتماعی با بعد همدلی (64/0 =r)، مسؤولیت اجتماعی با بعد انگیزه های داوطلبانه (54/0=r)، مسؤولیت اجتماعی با بعد نوع دوستی (23/0=r) و مسؤولیت اجتماعی با بعد جهت گیری درون دینی (42/0=r) با رفتارهای اجتماعی مطلوب وجود دارد. نتایج رگرسیون چندمتغیره نشان می دهد مسؤولیت اجتماعی (57/0=Beta)، میزان تحصیلات (39/0 =Beta)، طبقه اجتماعی (32/0=Beta) و جنسیت با مقدار (28/0=Beta) به ترتیب میزان اهمیتی در تبیین متغیر وابسته داشته اند، وارد معادله رگرسیونی شده اند و درمجموع این 4 متغیر توانسته اند 63/0 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند (63/0=R²).

مقاله حاضر با هدف تبیین جامعه شناختی سالمندی پویا  با تأکید بر سرمایه فرهنگی در شهر اصفهان انجام گرفته است. پژوهش حاضر از نظر کنترل شرایط پژوهش، یک بررسی پیمایشی و از نظر هدف، یک بررسی کاربردی و از نوع روش های تحقیق مقطعی است. جامعه آماری تحقیق را کلیه سالمندان بالای 60 سال شهراصفهان در سال 1394 تشکیل می دهند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر بر آورد شده است. نمونه گیری با روش سهمیه ای با محوریت جنسیت و منطقه مسکونی و وضعیت معیشتی انجام گرفته است. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته  استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین سرمایه فرهنگی و سالمندی پویا رابطه معنا دار آماری وجود دارد و در خصوص،  متغیرهای پیشینه ای (تأهل، شغل، درآمد، سن، مسکن و جنس) میانگین برخورداری از سالمندی پویا متفاوت نبوده  است، اما در خصوص تحصیلات، میانگین برخورداری از سالمندی پویا در گروه های مختلف تفاوت مشاهده شده است. همچنین نتایج حاصل از مدل معادله ساختاری نشان داد که اکثر شاخص های تطبیقی مدل نیز مقادیر بالاتر از 90/0 را نشان می دهند که به معنای توان مدل از فاصله گرفتن از یک مدل استقلال و نزدیک شدن به یک مدل اشباع شده بر مبنای معیارهای تعریف شده برای آنهاست.

براساس مطالعات انجام شده احساس اجحاف و استمرار آن پس از انقلاب 1357 در استان مرزی و محروم ایلام تشدید یافته و به یک مسأله ی اجتماعی تبدیل شده است. این مقاله به بررسی جامعه شناختی مسأله اجتماعی مذکور پرداخته است. روش استفاده در این پژوهش پیمایش، ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه و جامعه آماری آن، تمامی افراد بالای 18 سال ساکن در مراکز شهری شهرستان های استان ایلام می باشد. حجم نمونه نیز تعداد 460 نفر تعیین شده است. پس از جمع آوری داده ها و تجزیه و تحلیل آنها با استفاده از نرم افزار (spss )، تمامی فرضیه های تحقیق تأیید و میزان تأثیر آنها در شکل گیری مسأله اجتماعی مورد تبیین مشخص گردید. یافته ها نشان می دهد که عناصر و مؤلفه های معیشتی با ضریب بتای 333/0 ؛ عناصر و مؤلفه های مدیریتی سیاسی با ضریب بتای 279/0 و عناصر و مؤلفه های فرهنگی با ضریب بتای 185/0؛ با بیشترین میزان تأثیر و عناصر و مؤلفه های جمعیتی قومی باضریب بتای 085/0 و عناصر و مؤلفه های جغرافیایی با ضریب بتای035/0 کمترین تأثیر را در استمرار احساس اجحاف در استان ایلام داشته اند.

بررسی جایگاه و کارکرد علمی اساتید در اجتماع علمی دانشگاه

اغتشاش و ناهماهنگی بصری در چهره شهر امروز ایرانی به وضوح قابل ملاحظه است. در این میان اهواز با وجود قدمت تاریخی، امکانات فراوان نفتی، طبیعت زیبا و قابل توسعه، جریان رود کارون از وسط شهر و ... از مشکلات و ناهمانگی های مضاعفی در بعد بصری رنج می برد. در این پژوهش از دیدگاه های صاحب نظرانی همچون کویین لینچ، دیوید هاروی، یان گل و همین طور نظریه کنش متقابل نمادین و نشانه شناسی به ویژه نشانه های شهری بهره برده ایم. همچنین در این مطالعه بر آنیم تا ضمن نشان دادن پاره ای از این ناملایمات  بصری، با رویکرد کمی و کیفی و با استفاده از نگاه صاحب نظران حوزه شهری گامی هرچند کوچک در جهت برون رفت ارائه نماییم. جامعه آماری ما افراد 15سال به بالای شهر اهواز بوده که در بعد کمی با استفاده از پرسشنامه و در بعد کیفی با عده ای از نخبگان و مطلعین منطقه مصاحبه حضوری داشته ایم. آنگاه با استفاده از نرم افزار SPSS به تحلیل مجموعه داده های کمی پرداخته و در نهایت و پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات فراهم شده نتیجه حاصله نشان داد که بین ناهماهنگی های بصری و رفتار اجتماعی یک رابطه معنادار وجود دارد ضمن اینکه در بعد کیفی نخبگان و مطلعین منطقه نیز بر این مهم صحه گذاشته که در بخش نتیجه گیری و پیشنهادات به بررسی و تحلیل آن پرداخته ایم.  

هدف این تحقیق، بررسی جلوه های گذار دوم جمعیتی شهر تهران است که از نظر کاربردی، ماهیت توصیفی- پیمایشی دارد و از نظر روش جمع آوری داده ها از نوع میدانی است. جامعه آماری تحقیق 384 نفر از زنان ازدواج کرده شهر تهران با استفاده از روش تصادفی ساده می باشد. برای سنجش روایی آن، از روش اعتبار صوری استفاده گردیده، و برای سنجش پایایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده شده که مقدار آن برای تمام متغیرهای مورد مطالعه(هم مستقل و هم وابسته) مورد قبول واقع شده است. نتایج تحقیق مبین این مهم است که نشانه هایی از ورود شهر تهران به گذار دوم جمعیتی با سطح بالایی از تمایل به طلاق و کاهش در میزان اجباری بودن ازدواج وجود دارد و سطح پایین سایر متغیرها به دلیل عدم تغییر در نظام خانواده در کشور منطقی به نظر می رسد. نظر به تغییرات سریع جامعه، وقوع سایر جنبه های گذار دوم جمعیتی نظیر افزایش هم خوابگی ها و سقط جنین خارج از ازدواج، تمایل به بی فرزندی قطعی و... که آمار رسمی از آن موجود نیست، دور از ذهن نمی نماید که این امر باید با انجام تحقیقات مستمر و آمارگیری غیررسمی رصد شود. لذا می توان پیشنهاد کرد با توجه به انجام این تحقیق در شهر تهران، محققان و پژوهشگران با بررسی این پدیده در دیگر شهرهای کشور به ثبت مشاهداتی دقیق تر بپردازند تا افق روشن تری از تغییرات جمعیتی کل کشور حاصل شود و در برنامه ریزی های کلان کشور به کار آید.

هدف مقاله حاضر ارائه الگویی به منظور ارزیابی اثربخش تبلیغات تلویزیونی در جامعه است. لذا مسئله اصلی این تحقیق آن است که چگونه می توان مدلی جامع به منظور اندازه گیری اثربخشی تبلیغات تلویزیونی ارائه کرد؟ ابعاد اثربخشی تبلیغات کدامند؟ روابط بین این ابعاد چگونه است؟ بدین منظور 384 نفر از مشتریان برتر اعتباری شعب درجه یک بانک رفاه به عنوان نمونه با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب گردید. برای سنجش ابعاد اثربخشی تبلیغات از پرسشنامه هایی استفاده شد که ابعاد سرگرم کننده، محتوایی، ارتباطی، واکنش عاطفی به تبلیغات، نگرش به تبلیغات، علاقه به برند، آگاهی از برند و تصور از برند را مورد ارزیابی قرار می دهد و قابلیت اعتماد آن بر مبنای ضریب آلفای کرونباخ و قابلیت اعتبار آن توسط تحلیل عاملی اکتشافی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. نتایج حاصل با استفاده از مدل معادلات ساختاری نشان داد که نمایش تبلیغات تلویزیونی باعث تفاوت معناداری در نگرش و دیدگاه مخاطبان به تبلیغات می گردد و در واقع مشاهده تبلیغات در نگرش مخاطبان به تبلیغ، علاقه به برند، آگاهی از برند و تصور از برند و حتی تمایل به خرید اثر می گذارد.

هدف اصلی تحقیق، شناخت تفاوت های جمعیت شناختی و فرهنگی در بروز رفتار شهروندی و اجتناب از رفتارهای کناره گیرانه می باشد. مسأله اساسی تحقیق این است که آیا در ویژگی های جمعیت شناختی افراد و فرهنگ های اقتضایی سازمان ها، در بروز رفتارهای شهروندی و کناره گیرانه تفاوت معنی داری وجود دارد؟ روش پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی بوده و جامعه آماری سازمان های دولتی ایران  می باشد که در انتخاب محیط های پژوهش از روش های نمونه گیری نظری و ترتیبی استفاده شده است. پس از انتخاب محیط های پژوهش به تعداد 21 سازمان، با توجه به فرمول حجم نمونه کوکران 1392  پرسشنامه توزیع و 1234 پرسشنامه جمع آوری گردید. پرسشنامه محقق ساخته بوده است. روایی پرسشنامه بوسیله خبرگان تقویت و ضریب پایایی پرسشنامه فرهنگ سازمانی 71/0، رفتار شهروندی 72/0 و اجتناب از رفتارهای کناره گیرانه 73/0 به دست آمد. نتایج تجزیه و تحلیل آماری استخراج شده از نرم افزار SPSS نشان داد بین ویژگی های جمعیت شناختی در بروز رفتارهای شهروندی و اجتناب از  رفتارهای کناره گیرانه تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین رفتارهای شهروندی و اجتناب از رفتارهای کناره گیرانه در فرهنگ های اقتضایی از اهمیت یکسانی برخوردار نبوده و بین رفتارهای شهروندی و اجتناب از رفتارهای کناره گیرانه رابطه معنی داری وجود دارد.

هدف از انجام این تحقیق، بررسی موانع پژوهش و عوامل مرتبط با آن از دیدگاه اساتید دانشکده های منطقه 2 سما و ارائه راه کارهایی برای حل آن می باشد. روش تحقیق، توصیفی از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق، کلیه اساتید اعم از اساتید حق التدریس و اعضای هیأت علمی دانشکده های منطقه 2 سما در سال 94 – 93 به تعداد 511 نفر می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 219 نفر (اساتید حق التدریس 197 و اعضای هیأت علمی 22 نفر) برآورد شد. نمونه ها به دو شیوه سرشماری و همچنین نمونه گیری احتمالی خوشه ای تصادفی انتخاب گردید. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته متشکل از دو بخش اطلاعات فردی و مؤلفه های موانع پژوهش که ضریب پایایی آن به کمک آلفای کرونباخ 91/0 به دست آمد، صورت گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس، تی مستقل و تی یک گروه استفاده شد. نتایج یافته های این پژوهش بیانگر آن است که همه عوامل فردی، اداری، مدیریتی، اجتماعی و اقتصادی به عنوان موانع پژوهش مورد تأیید قرار گرفت.