تغییرات اجتماعی - فرهنگی (مطالعات علوم اجتماعی ایران سابق)
مطالعات علوم اجتماعی ایران سال پانزدهم پاییز 1397 شماره 58 (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
مقالات
حوزه های تخصصی:
هدف تحقیق تدوین بسته آموزشی پیشگیری از طلاق و تعیین اثربخشی آن بر صمیمیت و کیفیت ارتباط زوجین و روش تحقیق ترکیبی از طرحهای اکتشافی که در بخش کیفی از نوع روایتی و دربخش کمی از نوع نیمه تجربی بود. محیط پژوهش بخش کیفی زوجین متقاضی طلاق شهر ارومیه بودند که با ابزار مصاحبه روایتی، عوامل تضعیف و تقویت کننده خانواده استخراج شد. در بخش کمی، روش پژوهش نیمه تجربی بود. جامعه آماری بخش کمی کارمندان آموزش و پرورش ارومیه بودند که 60 نفر به عنوان نمونه آماری از طربق نمونه گیری داوطلبانه انتخاب و به صورت تصادفی در دوگروه آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. دو سازه کیفیت ارتباط و صمیمیت زوجین متغیر های وابسته تحقیق و ابزار اندازه گیری پرسشنامه های کیفیت ارتباط زوجین خوشکام(1385) و صمیمیت زوجین بروک و برتمن(1995) بودند. یافته ها با استفاده ازروش آنالیز واریانس اندازه گیری مکرر در نرم افزار spss مورد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد آموزش بسته باعث افزایش صمیمیت و کیفیت ارتباط زوجین می شود (05/0p>). کلیدواژه ها: بسته آموزشی پیشگیری از طلاق، صمیمیت زوجین، کیفیت ارتباط زوجین
تبیین جامعه شناختی رابطه بین اعتیاد اینترنتی و انزوای اجتماعی جوانان شهر تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
در مقاله حاضر رابطه میان اعتیاد به اینترنت و انزوای ارزشی و اجتماعی در بین جوانان 18 تا 29 سال ساکن در شهر تهران تبیین شده است. روش تحقیق پیمایشی و حجم نمونه 384 نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته با پایایی 74/0 و اعتبار محتوایی استفاده گردید. در تدوین چارچوب نظری از نظریه های گریفیتز (1998)، کیم (2000)، آفونسو (1999)، گرانووتر (2001)، سیمن (1959) و چلبی و امیرکافی (1383) استفاده شد. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر نشان داد که در مجموع شاخص های شش گانه اعتیاد اینترنتی (برجستگی، تغییر خلق، تحمل، کناره گیری، تعارض و بازگشت) به میزان 44 درصد انزوای اجتماعی جوانان را تبیین می کنند. در این میان بیشترین سهم و تأثیر را مؤلفه تغییر خلق با بتای 389/0 = β و پس از آن مؤلفه های نشانه های کناره گیری با بتای 281/0 = β داشته اند. در مقابل، دو مؤلفه تحمل با بتای 269 = β و بازگشت با بتای 211/0 = β کم اثرترین مؤلفه های اعتیاد اینترنتی در تبیین انزوای اجتماعی جوانان بودند.
واکاوی جامعه شناختی پارادایم های توسعه نیافتگی ایران، از منظر نظریه پردازان ایرانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
در تحلیل پیش رو می کوشیم تا به این سوال پاسخ دهیم که ،چرا جامعه ی ایرانی از توسعه یافتگی باز ماند؟که در این راستا، کتاب هایی که توسط نظریه پردازان ایرانی نگاشته شده بود مورد تحلیل واقع گردید، که برایند آن بدین قرار شد؛الف. نظریه پردازانی که پارادایم توسعه نیافتگی ایران را ساختار جامعه قلمداد می کنند. این نظریه پردازان معتقدند ساختار اقتدارگرایانه و عدم رشد سرمایه داری در این ساختار، علت توسعه نیافتگی ایران بوده است.آن چه باعث پیدایش مولفه های اقتدارگرایانه در ایران شده است ، تمرکز اقتصادی وسیاسی، ساختار فرهنگی رشد نایافته و همچنین ضعف در یادگیری از جوامع موفق بوده است.اما آنچه که باعث عدم تکوین نظام سرمایه داری در ایران شد، نا امنی بوده است و علت آن هم ترس از مصادره اموال توسط کارگزاران استبداد بوده است.ب.نظریه پردازانی که پارادایم توسعه نیافتگی ایران را عاملیت جامعه تلقی می کنند. این نظریه پردازان معتقدند کنش کنشگران جامعه ی ایرانی باعث توسعه نیافتگی ایران شده است.از اهم این عناصر فرهنگی باید به خلقیات ایرانیان، خاصه فرهنگ استبدادی، غربزدگی و نخبه کشی اشاره کرد.ج. نظریه پردازانی که پارادایم توسعه نیافتگی ایران را تلفیقی می دانند. این نظریه پردازان معتقدند، علاوه بر ساختار و عاملیت، باید به عوامل خارجی به مثابه ی حملات نظامی بیگانگان و نقش استعمار هم اشاره کرد.
سنجش نگرش پیروان ادیان توحیدی در مورد توسعه گردشگری پایدار شهر اصفهان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
گردشگری از دیرباز به عناوین مختلف مورد توجه ادیان و آموزه های دینی بوده است و در عمده ادیان جهان در خصوص سفر، گردش، سیر و سیاحت سخنانی آموزنده در قالب وحی یا اسطوره سخن به میان آمده است. در همین راستا این پژوهش به منظور سنجش نگرش پیروان ادیان توحیدی در مورد توسعه گردشگری پایدار شهر اصفهان به روش کمی انجام شده است که با اتکا بر رویکردهای نظری موجود در ارتباط با نگرش پیروان ادیان توحیدی پرسشنامه ای مشتمل بر 114 پرسش 5 گزینه ای انجام شده و سپس این پرسشنامه بر طبق فرمول کوکران 384 نمونه مشخص شد که با توجه به حجم میلیونی تعداد مسلمانان در اصفهان در مقابل جمعیت چند صد تا چند هزار نفری مسیحیان، یهودیان و زرتشتی ها، فرمول کوکران تعداد آنها را در نمونه آماری لحاظ نمی نمود، لذا به کمک روش لگاریتمی حجم نمونه تعداد 951 مشخص شد که به جهت جلوگیری از خطاهای احتمالی و افزایش دقت 980 نمونه آماری مورد تحقیق پیمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میان «نگرش پیروان ادیان توحیدی برساخته از آموزه های کتب مقدس» و «نوع دین ایشان» در مورد توسعه گردشگری پایدار شهر اصفهان تفاوت معناداری وجود دارد. در کل نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان می دهد، مناسب ترین مدل برای پیش بینی توسعه گردشگری پایدار برای پاسخگویان «متدین به ادیان چهارگانه توحیدی» در شهر اصفهان متغییرهای: مناسکی، اعتقادی و پیامدی است که معادله آن نشان می دهد که 4/13 درصد از تغییرات متغیر وابسته توسط متغیرهای سه گانه فوق (متغیرهای مستقل) تبیین می شود.
رابطه بین سرمایه اجتماعی و چابکی سازمانی در دانشگاه آزاد اسلامی (مورد مطالعه: دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای بهشهر و نکا)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و چابکی سازمانی در دانشگاه آزاد اسلامی بوده است. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و از نوع مطالعات کاربردی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه اساتید تمام وقت و حق التدریس واحدهای نکا و بهشهر به تعداد 326 نفر بود. نمونه آماری با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، به تعداد 175 نفر و به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای برحسب جنسیت انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از دو پرسش نامه استاندارد سرمایه اجتماعی و چابکی سازمانی استفاده شده است. روایی صوری ابزار توسط صاحب نظران و متخصصان مربوطه مورد تأیید قرارگرفته است. پایایی آن ها با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ به ترتیب برای هر یک به ترتیب برابر 89/0 و 91/0 به دست آمد. جهت بررسی و تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و ابعاد (ساختاری، رابطه ای و شناختی) با چابکی سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. هم چنین سهم هر یک از ابعاد سرمایه اجتماعی در پیش بینی چابکی سازمانی متفاوت است.
بررسی تأثیر امنیت حق مسکن بر کیفیت زندگی روزمره ی ساکنان محدوده ی اوزون تپه بومهن: یک بازاندیشی انتقادی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
به موازات رشد ابرشهرها، فقر شهری در کشورهای جهان سوم افزایش یافته. تامین حق سکونت در سکونت گاه های غیررسمی می تواند زمینه ساز بهبود محیط زندگی فقرا باشد و در صورت تأمین حق سکونت و منابع لازم آنان قادرند شرایط مسکن و زندگی خود را ارتقاء بخشند. هدف این تحقیق بررسی تأثیر امنیت حق مسکن بر کیفیت زندگی در سکونت گاه های غیررسمی است . تحقیق حاضر توصیفی – تحلیلی است و از روش پیمایشی و اسنادی برای جمع آوری داده ها استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش نمونه موردی اوزون تپه می باشد که بر اساس سرشماری سال 90 جمعیت جمعیتی بالغ بر ۵۰۰۰ نفر می رسد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران ۲۴۸ نفر به دست آمد و به منظور دسترسی به جامعه آماری از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. ابزار جمع آوری تحقیق پرسشنامه است که از اعتبار صوری برخوردار است و میزان پایایی آن نیز 0.76 است. برای تبیین یافته ها از آزمون رگرسیون و همبستگی استفاده شده است. طبق آزمون های آماری بین تأمین حق سکونت و همه ی ابعاد کیفیت زندگی رابطه ی معنی داری وجود دارد. یافته های این تحقیق نشان داد که تأمین حق سکونت تنها در یک بعد یعنی بعد ادراکی توانسته تاثیر چشم گیری را در وضعیت این قشر ایجاد کند.
بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و هویت محله ای در شهر تهران (مورد مطالعه: محله های حصارک، وحیدیه و ولنجک)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
این مقاله با هدف مطالعه رابطه بین سرمایه اجتماعی و هویت محله ای در شهر تهران انجام شد. چارچوب نظری این تحقیق بر اساس آرای ایمری و همکاران، چپ من، لوفور، جیکوبز، هاروی، هال، جنکینز، پاتنام و دیگران تنظیم و پیرو آن مدل نظری ترسیم گردید. روش تحقیق، پیمایش و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ساخت یافته بود. جامعه آماری محله های حصارک، وحیدیه و ولنجک با جمعیتی معادل 56060 نفر در سال1390 است. نمونه گیری با استفاده از فرمول کوکران 382 نفر برآورد شد. برای پوشش پاسخ های غیرمعتبر 428 پرسشنامه توزیع گردید. داده های گردآوری شده در قالب آمار توصیفی، استنباطی و تحلیل مسیر تحلیل شدند. سرمایه اجتماعی رابطه معناداری با هویت محله ای در سطح اطمینان 95 درصد داشت. میانگین هویت محله ای در بازه 11 تا 55 در حصارک برابر 8/33، ولنجک 14/33 و وحیدیه 32/31 بود. میانگین سرمایه اجتماعی نیز در بازه 13 تا 65 در حصارک معادل6/39، ولنجک 6/24 و وحیدیه 2/35 بود. هویت محله ای و سرمایه اجتماعی با ضریب پیرسون 504/0در سطح اطمینان 95 درصد رابطه معنادار با شدت بالایی داشتند. تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد، 8/44 درصد تغییرات هویت محله ای توسط متغیرهای درون مدل تبیین شدند، از میان ابعاد سه گانه سرمایه اجتماعی 661/0 تغییرات هویت محله ای تحت تاثیر انسجام اجتماعی تبیین می گردد.
بررسی تأثیر اشتغال زنان ارامنه بر روابط درون خانواده در شهر تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تأثیراشتغال زنان ارامنه برروابط درون خانواده آنها در شهر تهران می باشد. پژوهش حاضر براساس هدف ، مطالعه مقطعی و از نظر روش اجرا از نوع پژوهش کمی است .جامعه آماری آن تعداد120نفراز زنان شاغل متاهل ارامنه ساکن شهر تهران انتخاب و برای به دست آوردن حجم نمونه از روش تصادفی گلوله برفی استفاده شد و ابزارگرد آوری اطلاعات پژوهش پرسشنامه ایی می باشد.روایی آن به روش اعتبار محتوا و پایایی آن با ملاک آلفای کرونباخ برابر73% برآوردگردید. نتایج نشان داد بین نوع اشتغال، سطح درآمد و انگیزه های اشتغال با نوع مناسبات ، انجام کار خانگی و الگوی قدرت رابطه وجود دارد . بین انگیزه مالی و انجام کار خانگی رابطه ایی مثبت ولی با نوع مناسبات و الگوی قدرت رابطه ایی ضعیف ، بین انگیزه اجتماعی با نوع مناسبات و الگوی قدرت رابطه ایی ضعیف ولی با انجام کار خانگی رابطه ایی منفی ، بین انگیزه شخصیتی با نوع مناسبات رابطه ایی ضعیف، ولی با انجام کار خانگی رابطه منفی ولی با الگوی قدرت رابطه مثبت وجود دارد. وجود آمار ها نشان گر آن است که زنان شاغل ارامنه ، رسیدگی به مسئولیت های خانوادگی مقدم بر هر انگیزه ایی در زندگی آنان است.