آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۸۸

چکیده

نسخه قرآنی شماره 1200 در موزه آستانه حضرت معصومه (س) حاوی جزو سی ام قرآن به خط کوفی متأخر و مشرقی است. قریب 60 سال پیش، هنگام مرمت نسخه، نوشته ای در آغاز آن یافت شد که تاریخ کتابت آن را به سال 198 هجری و در عهد مامون عباسی می رسانید. از همین رو، برخی آن را قدیم ترین قرآن تاریخ دار، و ترقیم آغازین آن را اصیل دانسته اند. مقاله حاضر ضمن مروری نسخه شناختی و متن شناسانه بر این اثر، نشان می دهد که تاریخ 198 برای کتابت این نسخه بر روی کاغذ، بسیار زودهنگام، و احتمالاً جعلی متأخر و افزوده شده به آغاز نسخه است. خط نسخه از سبک کوفی ایرانی و مکتب عثمان بن حسین وراق غزنوی پیروی می کند، اما در برخی جهات از دقت کافی برخوردار نیست؛ از جمله آنکه سهو و اشتباه کاتب در نگارش متن آیات بسیار زیاد است. همچنین رسم و هجای کلمات از املای قیاسی (رسم کامل و غیرعثمانی) پیروی می کند و قرائت نسخه نیز عمدتاً بر مبنای قرائت ابوعمرو بن علاء (قاری بصره) است. این ها همه ویژگی هایی است که تاریخ گذاری کتابت اصل نسخه را در اواخر قرن پنجم هجری موجّه و مقبول می سازد.

تبلیغات