نقش سبک های دلبستگی و خودکارآمدی در پیش بینی قلدری و قربانی شدن دانش آموزان مدارس متوسطه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

قلدری و قربانی شدن از جمله آسیب های اجتماعی هستند که مدارس امروزی با آن ها مواجه هستند و پژوهش در این حیطه حائز اهمیت است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر نقش سبک های دلبستگی و خودکارآمدی در پیش بینی قلدری و قربانی شدن دانش آموزان مدارس متوسطه بود. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی می باشد. به این منظور تعداد 330 دانش آموز (134 پسر و 196 دختر) از مدارس متوسطه شهر دهدشت به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و پرسشنامه های قلدری ایلی نویز، خودکارآمدی عمومی شوارزر و جروسالم و سبک های دلبستگی هازن و شاور را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از روش های همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری به کمک نرم افزار SPSS V19 استفاده شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد بین خودکارآمدی و دلبستگی ایمن با قلدری و قربانی شدن رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. اما دلبستگی ناایمن اجتنابی و ناایمن دوسوگرا با قلدری و قربانی شدن رابطه مثبت و معنی داری داشتند. همچنین 19 درصد از واریانس قلدری توسط متغیرهای خودکارآمدی، دلبستگی ایمن و دلبستگی ناایمن دوسوگرا تببین شد و 16 درصد از واریانس قربانی شدن به وسیله خودکارآمدی و دلبستگی ایمن تبیین شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داده است که متغیرهای خودکارآمدی، دلبستگی ایمن و ناایمن دوسوگرا نقش معنی داری در پیش بینی قلدری و قربانی شدن دانش آموزان دارند و برنامه ریزی جهت آگاهی معلمان، مدیران و والدین از این متغیرها برای پیشگیری و کاهش قلدری و قربانی شدن در مدارس ضروری می باشد.