درخت حوزه‌های تخصصی

برنامه ریزی درسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آموزش کودکان استثنایی برنامه ریزی آموزشی برنامه ریزی درسی تکنولوژی آموزشی روشها و فنون تدریس طراحی فضاهای آموزشی فعالیتهای هنری و بازی ها مدیریت آموزشی
اصول و روشها پیش دبستانی دبستان متوسطه نظریه ها و کاربرد آن
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱٬۲۲۲ مورد.
۶۱.

سناریوهای بدیل برنامه درسی دوره ابتدایی در افق 1415: رویکردی آینده نگارانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هجدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۷۱ 1 - 28

کلید واژه ها: برنامه درسی آینده آینده های بدیل آموزش ابتدایی آینده نگاری سناریونگاری نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۲۸
در جهان مملوء از پیچیدگی و عدم قطعیت آینده، کاوش درباره آینده های بدیل تعلیم و تربیت و برنامه های درسی در راستای تحقق مأموریت نظام های آموزشی ضرورت می یابد. از این رو، هدف مقاله حاضر، آینده نگاری برنامه درسی دوره ابتدایی در افق 1415 بود که با استفاده از رویکرد آینده نگاری و ابزار سناریونگاری انجام شد. در نهایت، چهار سناریوی بدیل برنامه درسی ابتدایی تدوین گردید. سناریوی اول با عنوان «اتوبوس جادویی مدرسه» بیانگر «برنامه درسی به منزله نقشه راه شخصی» است. سناریوی دوم با عنوان «در جستجوی خوشبختی» موقعیت «احیای برنامه درسی» را توصیف می کند. سناریوی سوم با عنوان «عصر یخبندان» بیانگر «فروپاشی برنامه درسی» است و سناریوی چهارم با عنوان «انجمن شاعران مرده» موقعیت «برزخ برنامه درسی» را روایت می کند. نتایج نشان داد نوآوری بیش از آنکه وابسته به ساختارها باشد، از عاملیت ها ناشی می شود و مستلزم تحول دیدگاه ها درباره اهداف تعلیم و تربیت در عصر دیجیتال و نیز افزایش اختیارات و توانمندسازی مدارس است.
۶۲.

جُستاری در ریاضیات قومی: استخراج محاسبات ریاضی سنّتی مقنّیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هجدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۰ 157 - 176

کلید واژه ها: فرهنگ ریاضیات قومی قوم نگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۳۰
اخیراً برخی از متخصصان آموزش ریاضی اذعان کرده اند که، گنجاندن جنبه های فرهنگی در برنامه درسی ریاضیات، مزایای بلند مدتی برای پیشرفت تحصیلی ریاضیات دانش آموزان دارد، چون این جنبه ها در مفهومی نقش دارند که ریاضیات بخشی از زندگی روزمره ماست و معتقدند که یکی از علل سرخوردگی ها، اضطراب و عدم موفقیت دانش آموزان در درس ریاضی، عدم استفاده از زمینه های فرهنگی پیرامون خود دانش آموزان در جریان یاددهی_ یادگیری می-باشد. لذا عدم توجه به این زمینه ها ما را بر آن داشت تا در زمینه حفر قنات که قدمتی چندین هزار ساله در ایران دارد، به طراحی مسائل ریاضی بپردازیم و پلی بین ریاضیات رسمی دانش آموزان و فرهنگ و فعالیت های روزانه آنها ایجاد کنیم . بنابراین بر اساس چارچوب نظری ریاضیات قومی و با بهره گیری از قوم نگاری، داده ها را تجزیه و تحلیل کردیم. نتایج حاصله، نشان می دهد که گذشتگان برای حل وفصل کردن مسائل روزمره شان از فعالیت های ریاضی استفاده می کرده اند که گنجاندن این فعالیت ها در برنامه درسی ریاضی می تواند جریان یاددهی-یادگیری را بهبود بخشد.
۶۳.

اثربخشی تکنیک های رفتاری مثبت بر کاهش میزان خشونت گرایی معلمان ابتدایی شهرستان نطنز

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش ابتدایی سال ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹) 122 - 141

کلید واژه ها: زورگویی آموزش تکنیک های رفتاری مثبت روش ارتباطی مثبت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۲۶
هدف این پژوهش بررسی اثربخشی بین استفاده از تکنیک های رفتاری مثبت با کاهش میزان خشونت گرایی معلمان زن و مرد مدارس ابتدایی شهرستان نطنز بود. روش پژوهش، نیمه آزمایشی بوده. جامعه آماری 200 نفر از معلمان مرد و زن شهرستان نطنز و حجم نمونه با توجه به جدول مورگان برابر با 132 نفر انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که به منظور تعیین پایایی آزمون از روش آلفای کرونباخ و همچنین جهت تعیین روایی پس از انجام مصاحبه های با افراد صاحب نظر، اصلاحات لازم به عمل آمده و آلفای پرسشنامه مذکور بالای 78% به دست آمد. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون لوین و سپس در جهت رتبه بندی این عوامل از آزمون فریدمن به وسیله نرم افزار spss18 استفاده شد و درنهایت نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها حاکی از آن بود که روش ارتباطی مثبت معلمان بر کم شدن زورگویی معلمان ابتدایی زن و مرد شهرستان نطنز تأثیر گذاشته که دراین بین مؤلفه مسئولیت و آزادی بیشترین تأثیر را بر کم شدن زورگویی معلمان ابتدایی زن و مرد داشته است.
۶۴.

طراحی الگوی برنامه درسی سواد چندفرهنگی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ ۲۸۰-۱۸۷

کلید واژه ها: سواد سوادچندفرهنگی برنامه درسی سوادچندفرهنگی دانشجومعلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۹۷
هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی برنامه درسی سوادچندفرهنگی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان بود که با استفاده از روش تحقیق آمیخته از نوع تشریحی انجام شد. در بخش کمی از روش توصیفی-پیمایشی و در بخش کیفی از روش تحلیل مرور نظام مند استفاده شد. جامعه آماری در قسمت کمی شامل دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان کشور بود و با بهره گیری از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی بر اساس جدول کرجسی و مورگان 382 نفر انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه سنجش سواد چندفرهنگی صادقی (1399) مشتمل بر سه مولفه ی دانش چندفرهنگی، نگرش چندفرهنگی و مهارت چندفرهنگی بود که با کمک 10 نفر از اساتید صاحبنظر، روایی پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت، و بر اساس آلفای کرونباخ، پایایی آن، 0.85 به دست آمد. یافته ها حاکی از آن بود که سواد چندفرهنگی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان در بُعد دانش چندفرهنگی در سطح نسبتاً مطلوب و در بُعد نگرش چندفرهنگی در سطح متوسط بود، اما در بُعد مهارت چندفرهنگی در سطح مطلوبی قرار نداشت. در بخش کیفی پژوهش پس از مطالعه بیش از 120 مقاله و کتاب (داخلی و خارجی) در زمینه موضوع مورد نظر، در نهایت 38 عنوان مقاله و کتاب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزار لازم برای انجام این پژوهش چک لیست ها و کاربرگ ها و یادداشت برداری بود و تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل نظام مند انجام شد که از میان 236 عبارت، پس از طی مراحل کدگذاری، 105 کد باز و 15 کدمحوری، که الگوی برنامه درسی سواد چندفرهنگی دانشجومعلمان بر اساس آن طراحی شد. این الگو مشتمل بر شش مولفه اساسی( -ایجاد وفاق و اتحاد در عین تکثرگرایی؛ -پرورش شهروند فعال، دموکراتیک، محلی و جهانی؛ -تعالی کلاس جهانی؛ -کرامت انسانی (توجه به دیگری)؛ -معرفی فرهنگ های مختلف؛ -توسعه تفکر انتقادی) بوده و با استفاده از عناصر دهگانه طراحی شد.
۶۵.

ارائه الگوی جامع برنامه درسی آنلاین و شناسایی مؤلفه های آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هجدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۷۱ 29 - 66

کلید واژه ها: برنامه درسی آنلاین طراحی الگوی جامع برنامه درسی سنتز پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۲۰
هدف این مقاله ارائه الگوی جامع برنامه درسی آنلاین و شناسایی مؤلفه های آن می باشد. از روش سنتزپژوهی برای شناسایی عناصر و شاخص های برنامه درسی آنلاین استفاده گردید. سنتز پژوهی از روش های مهم تحقیق کیفی و شکل خاصی از پژوهش مروری است و جامعه هدف این پژوهش شامل مقالات در حوزه برنامه درسی، یادگیری و متون مرتبط با آموزش- یادگیری الکترونیکی است. حجم نمونه برای ادبیات مرتبط تا حدی است که پژوهشگر دریابد بر اساس معیارهای ورودی و خروجی به پاسخ سوالات پژوهش دست یابد و بتواند یک جمع بندی مناسب از مرور در ادبیات به صورت سنتز شده ای در قالب جدید ارائه دهد. مطالعات منتخب برای سنتز پایانی شامل 71 پژوهش بود. عناصر بدست آمده برای طراحی برنامه درسی آنلاین شامل 13 عنصر اهداف، یادگیرنده، معلم، محتوا، پشتیبان، گروه بندی، حضور، فناوری، زمان، محیط یادگیری، تعامل، مواد و منابع و ارزشیابی بوده که ویژگی ها و قواعد مربوط به هر یک از این عناصر در روند مطالعات سنتزپژوهی شناسایی شده اند.
۶۶.

رابطه سلامت معنوی و هوش هیجانی با خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش ابتدایی سال ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹) 66 - 75

کلید واژه ها: خودکارآمدی تحصیلی سلامت معنوی هوش هیجانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۴۷
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سلامت معنوی و هوش هیجانی با خود کارآمدی تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی انجام پذیرفت. روش انجام این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی ناحیه 2 ارومیه بود که بر اساس جدول مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی تعداد 384 نفر انتخاب گردیدند در این پژوهش از پرسش نامه خودکارآمدی گیبسون و دمبو، پرسشنامه سلامت معنوی پولوتزین و الیسون و پرسشنامه ه وش ه یجانی بار-ان استفاده گردید. داده های تحقیق پس از گردآوری با استفاده از نرم افزارهای Spss26 تحلیل گردید که حاکی از رابطه مثبت و معنی دار بین سلامت معنوی و هوش هیجانی با خودکارامدی تحصیلی دانش آموزان بود.
۶۷.

آیا خدا اینجا حضور دارد؟ پرسش از الهیات در حوزه مطالعات برنامه درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هجدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۰ 1 - 40

کلید واژه ها: خدا الهیات دین مطالعات برنامه درسی نظریه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸ تعداد دانلود : ۵۲
مطالعه حاضر با هدف بررسی این پرسش انجام شد: آیا پرسش از خدا در حوزه مطالعات برنامه درسی موضوعیت دارد؟ بدین منظور، مطالعه ای نظرورزانه در پیش گرفته شد و به منظور اتقان بحث، استدلال ها همراه با استنادات معتبر و متعدد در دو محور انجام شد. در ابتدا، پرسش مذکور خارج از حوزه مطالعات برنامه درسی و در محور بعدی، ناظر به حوزه مطالعات برنامه درسی موردمطالعه قرار گرفت. مطالعات خارج از حوزه، برخلاف ادعای رایج علوم مدرن، بیانگر وجود پیش فرض های متافیزیکی- الهیاتی در سراسر عصر مدرن، فلسفه و علوم آن است و در حوزه مطالعات برنامه درسی، آثار مختلف مستند شده در بحث، مؤید موضوعیت و جایگاه مهم این پرسش الهیاتی در تعیین مواضع صاحب نظران برنامه درسی درگذشته، حال و آینده رشته هستند. این مسئله در کنار لزوم توجه به سنت اسلامی از منظر الهیاتی، عرصه وسیعی را پیش روی ما می گشاید که پرداختن به این عرصه به مطالعات آتی واگذار می شود.
۶۸.

واکاوی برنامه درسی متناسب با ویژگی های نسل z(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ ۴۵۲-۳۹۱

کلید واژه ها: نسلz برنامه درسی تحلیل محتوا کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۳۱
هدف ازپژوهش حاضرواکاوی برنامه درسی متناسب با ویژگی های نسل zبوده است.این مطالعه با رویکرد کیفی،ازنظر هدف کاربردی وﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮیه ﺳﯿﻮﻓﺎﻧﮓوﺷاتﻮن دارای تحلیل محتوای استقرایی بوده است.این پژوهش،با مصاحبه نیمه . ساختاریافته و نمونه . گیری هدفمند و مشارکت 23 نفر،از خبرگان علمی، اجرایی و20 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه با گروه های کانونی انجام شد.پس از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎیﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎریافته،ضمنﻣﺮاﺣﻞﮐﺪﮔﺬاری،تحلیل داده ها انجام شده است.برای تامین اعتبار یافته ها از روش مذاکره با ﻫﻤﮑﺎران ونظر ممیز بیرونی و ﺑ ﺮای پایایی از روش ﻟﯿﻨﮑﻠﻦ و ﮔﻮﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده شده است.یافته ها: علاوه برتأکیدبر اهمیت شناخت نسلی وویژگی ها،ترجیحات و نیازهای نسل z نشان می دهند که برنامه درسی متناسب با ویژگی های نسلz ناظر بر200 شاخص و 30مؤلفه و 10 اصل هستند که این 10 اصل عبارتنداز:(منطق،اهداف،محتوی،راهبردهاییادگیری،ویژگی های معلمان نسل z، موقعیت های یادگیری سنجش وارزشیابی، عوامل زمینه ای، پدیده های نوظهور، چرخش های نوگرا ) که منتج به استخراج چارچوب مفهومی برنامه درسی متناسب با ویژگی های نسل z گردید.
۶۹.

تبیین نظریه پردازی شخصی اعضای هیأت علمی از نظر متخصصان و تعیین دیدگاه های مدرسان نمونه دانشگاه اصفهان پیرامون نقش آفرینی آن در عرصه تعالی تدریس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ ۱۸۶-۱۵۱

کلید واژه ها: آموزش عالی نظریهپردازی شخصی برنامه درسی تعالی تدریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹ تعداد دانلود : ۵۴
هدف از پژوهش حاضر بررسی دیدگاه متخصصان در ارتباط با جایگاه نظریه پردازی شخصی و نقش آن در تعالی تدریس بود. بر این اساس از اساتیدی که دارای تجارب و سوابق علمی بودند، مصاحبه به عمل آمد. ابزار جمع آوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. مصاحبه ها به صورت حضوری و مجازی انجام گرفت. اطلاعات جمع آوری شده بعد از کدگذاری، با استفاده از روش مقوله بندی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که از دیدگاه اکثر اساتید داشتن تجربه، دانش و آگاهی علمی ازجمله پیش بایست های نظریه پردازی شخصی به شمار می رود. همچنین، اساتید معتقد بودند که ربط و نسبت نظریه های عام و نظریه پردازی شخصی به سه شکل کل به جزء، تلفیقی و فنی- هنری می باشد. مطابق دیدگاه اساتید، افزایش دانش و بهبود عملکرد اساتید مهم ترین فرصت ها، و کم تجربه بودن اساتید، مهم ترین چالش فراروی نظریه پردازی شخصی عنوان شد.
۷۰.

زیرساختارهای کسر و جایگاه آن در کتاب های ریاضی دوره ابتدایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ ۳۹۰-۳۵۵

کلید واژه ها: کسر زیرساختارها تحلیل محتوا کتاب درسی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۲۲۸
برای فهم همه جانبه ی کسر باید به تمامی زیرساختارهای آن توجه داشت. یکپارچگی و تلفیق این زیرساختارها، به درک عمیق و مفهومی کسر منجر می شود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی وجود این زیرساختارها و میزان استفاده آن ها در کتاب های درسی ریاضی دوره ابتدایی است. این مطالعه، به روش تحلیل محتوا و با استفاده از چارچوب نظری زیرساختارهای کییرن شامل پنج مقوله «جزء-کل»، «اندازه گیری»، «نسبت»، «خارج قسمت» و «عملگر»، انجام شد. تمامی فعالیت ها و تکالیف متن درس، شامل بخش های «فعالیت ها»، «کار در کلاس» و «تمرین ها» در فصل های مرتبط با کسر در کتاب های درسی ریاضی پایه های دوم تا ششم دوره ابتدایی بررسی شد. نتایج تحلیل نشان داد که بیشترین مورد استفاده از زیرساختارهای کسر به ترتیب: جزء-کل(49%) ، اندازه گیری(22%)، نسبت(16%)، عملگر(11%) و خارج قسمت (%1) است، بنابراین توجه بسیار اندکی به زیر ساختار خارج قسمت در کتاب های ریاضی ابتدایی شده است. همچنین از ظرفیت برخی از زیرساختارها به طور کامل استفاده نشده است.
۷۱.

اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر خودپنداره تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه در دانش آموزان ابتدایی

نویسنده:
منبع: چشم انداز برنامه درسی و آموزش سال دوم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 51 - 64

کلید واژه ها: مهارت های اجتماعی خودپنداره تحصیلی احساس تعلق به مدرسه دانش آموزان دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۴۹
هدف: پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر خودپنداره تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه در دانش آموزان ابتدایی انجام پذیرفت. روش: طرح پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی و از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرستان هریس در سال تحصیلی 99-1398 بودند که از این جامعه، تعداد 40 دانش آموز به صورت تصادفی انتخاب شده و در 2 گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های سازش یافتگی سینها و سینگ(2011)، احساس تعلق به مدرسه بری و همکاران(2004) و خودپنداره تحصیلی یی سن چن(2004) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آماری تحلیل کواریانس چندمتغیره انجام گرفت. یافته: میانگین نمرات خودپنداره تحصیلی و تعلق به مدرسه در پس آزمون در گروه آزمایش به ترتیب 05/33 ± 24/4 و 05/54 ± 54/4 به دست آمد. نتایج نشان داد؛ آموزش مهارت های اجتماعی بر احساس خودپنداره تحصیلی و تعلق به مدرسه دانش آموزان مقطع ابتدایی تأثیر دارد(P≤0/01) و باعث افزایش خودپنداره تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه می شود. نتیجه گیری: براین اساس اکتساب و به کارگیری مهارت های اجتماعی مبنایی است که ارتباط های بین فردی بر پایه آن ساخته می شود. دانش آموزانی که مهارت های اجتماعی را به طور واقعی تمرین می کنند و به شایستگی به کار می گیرند، به طور حتم قادرند در ورود به گروه همسالان و دوست یابی موفق باشند و تعاملی مثبت و متقابل با دیگران برقرار کنند که چنین امری باعث افزایش خودپنداره تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه در آنان می گردد.
۷۲.

اثربخشی آموزش سرزندگی تحصیلی بر مطلوبیت اجتماعی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان متوسطه

نویسنده:
منبع: چشم انداز برنامه درسی و آموزش سال دوم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 17 - 29

کلید واژه ها: سرزندگی تحصیلی مطلوبیت اجتماعی سازگاری اجتماعی دانش آموزان متوسطه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۲۷
پیشینه و هدف: یکی از مسایلی که امروزه توجه زیادی را به خود جلب کرده است، بحث بهزیستی و سرزندگی در محیط تحصیلی است. زیرا صاحبنظران معتقدند روابط در محیط آموزشی به طوری که دانش آموزان احساس سرزندگی با ارزش کنند، نقش بسیار حیاتی در ارتقای رفتارهای اجتماعی مطلوب و موفقیت آنان دارد. از این رو پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش سرزندگی تحصیلی بر مطلوبیت اجتماعی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان متوسطه انجام پذیرفت. روش: طرح پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی و از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان اهر در سال تحصیلی 1400-1401 بودند که از این جامعه، تعداد 40 دانش آموز به صورت تصادفی انتخاب شده و در 2 گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) قرار گرفتند که آزمودنی های گروه آزمایش، تحت آموزش سرزندگی تحصیلی، به مدت 12 جلسه قرار گرفته و در مقابل گروه کنترل هیچ آموزشی را دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های مطلوبیت اجتماعی کراون و مارلو(1998) و سازگاری اجتماعی سینها و سینگ(2001) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با روش آماری تحلیل کواریانس چندمتغیره انجام گرفت. یافته: میانگین نمرات مطلوبیت اجتماعی و سازگاری اجتماعی در پس آزمون در گروه آزمایش به ترتیب 05/15 (27/1) و 15/23 (62/2) به دست آمد. نتایج نشان داد؛ آموزش سرزندگی تحصیلی بر مطلوبیت اجتماعی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان تأثیر دارد و باعث افزایش مطلوبیت اجتماعی و سازگاری اجتماعی در آن ها می شو .(P≤0/01)
۷۳.

بررسی انسجام محتوای برنامه درسی در کتاب های درسی زیست شناسی دوره دوم متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هفدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۶ 211 - 258

کلید واژه ها: انسجام محتوا سازماندهی محتوا برنامه درسی کتاب درسی زیست شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵۹ تعداد دانلود : ۸۹۱
این مقاله با هدف بررسی انسجام محتوای برنامه درسی کتاب های درسی زیست شناسی دوره دوم متوسطه انجام گرفته است. بدین منظور چهار شاخص وسعت، تداوم، توالی و ادغام در کتاب های مذکور با استفاده از تحلیل محتوای کیفی بررسی شد. نمونه پژوهش عبارت بود از تمام کتاب های درسی و کتاب های راهنمای معلم زیست شناسی دوره دوم متوسطه در سال تحصیلی 99-1398. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که در شاخص وسعت، کتاب های پایه یازدهم و دوازدهم کاملاً استانداردهای محتوایی و عملکردی را رعایت کردند، اما پایه دهم از این استانداردها برخوردار نیست. در شاخص تداوم، محتوای دوره دوم متوسطه از وضعیت مناسبی برخوردار است و بیش از 90% مطالب دارای ارتباط از نوع تداوم هستند. در شاخص توالی، به عنوان نمونه کتاب پایه دوازدهم بررسی شد، مشخص گردید از هیچکدام از شیوه های توالی در ادبیات این حوزه تبعیت نمی کند. در شاخص ادغام نیز مشخص شد این شاخص چندان مورد توجه نیست.  
۷۴.

بررسی دیدگاه فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان از میزان کارآمدی درس کارورزی در افزایش توان حرفه ای دانشجومعلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هفدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۶۴ 217 - 248

کلید واژه ها: دانشجومعلم کارورزی تربیت معلم توانمندسازی حرفه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۴۴
هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان از میزان کارآمدی درس کارورزی در افزایش توان حرفه ای دانشجومعلمان بود. پژوهش از نوع کیفی و با روش پدیدارشناسی اجرا شد. اطلاعات مصاحبه های نیمه ساختارمند گردآوری شد. بر این اساس، از بین فارغ التحصیلان سال های 1398 و 1399 کارشناسی آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان، 20 نفر به صورت هدفمند انتخاب شدند. تحلیل مصاحبه ها، با الگوی هفت مرحله ای کلایزی (1978) و سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. یافته ها در 5 بعد: «محتوای برنامه درسی کارورزی، توسعه دانش ها و مهارتهای حرفه ای»، «تقویت سواد دیجیتالی»، «تقویت اخلاق حرفه ای» و «تقویت ساختار سازمانی » نشان دادکارورزی توان حرفه ای دانشجومعلمان را با مشارکت و تعامل فعال بین مدارس و دانشگاه، همکاری اساتید و معلمان راهنمای مجرب، فعالیت دانشجومعلمان در مدرسه و کلاس، تقویت سواد رسانه ای و فناوری اطلاعات، کسب دانشها و مهارتهای علمی و پژوهشی مورد نیاز معلمی، کسب فضائل اخلاقی افزایش داده و به تدریج آنان را برای ورود به عرصه معلمی در مدرسه تقویت می کند.
۷۵.

نظریه برخاسته از عمل نِل نادینگز و نظریه اخلاق مراقبت، بحران پژوهش های کیفی و رتبه بندی مجله های علمی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۹ ۱۲-۱
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۵۷
درگذشت نِل نادینگز فیلسوف بزرگ تعلیم وتربیت و صاحب نظریه اخلاق مراقبت، جرقه ای بود که درمورد بحران پژوهش های کیفی در رشته برنامه درسی و رتبه بندی و امتیازدهی مجله های علمی در ایران، اشاره ای کنم. این مسئله سال هاست که یکی از دغدغه های حرفه ای م بوده و آشنایی بیشتر با سیر زندگی و آثار نادینگز، باعث شد که درنگ را جایز ندانم و دست کم، به طرح این دغدغه بپردازم. بدین سبب این سرمقاله را که مبتنی بر آموزه های نادینگز است، در سه پرده تقدیم خوانندگان دوفصلنامه نظریه و عمل برنامه درسی می کنم.
۷۶.

تحلیل تکالیف کتاب درسی علوم تجربی پایه ششم از منظر توجه به مولفه های درگیری تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هفدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۶۵ 215 - 244

کلید واژه ها: تحلیل محتوا کتاب درسی علوم تجربی درگیری تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۱۴۶
یکی از عوامل تأثیرگذار بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، افزایش درگیری تحصیلی در فعالیت های آموزشی است. با توجه به نقش محتوای آموزشی در تدارک فعالیت های آموزشی، مقاله حاضر، تکالیف کتاب درسی علوم تج ربی پایه ششم ابتدایی و کتاب راهنمای معلم مربوط به آن را با استناد به مولفه های درگیری تحصیلی توسط تکلیف، مورد تحلیل قرار داده است. جامعه مورد مطالعه کتاب درسی علوم تجربی پایه ششم و کتاب راهنمای معلم مربوط به آن بوده و برای تحلیل داده ها از فرآیند تحلیل مح توا (مدل کریپندورف) ج هت مقوله بندی و تحلیل توصیفی استفاده شده است. یافته های پژوهش 5 مقوله را به عنوان مقوله های درگیرکنندگی در تکالیف آموزشی نشان داد. در تحلیل تکالیف کتاب درسی علوم، مشاهده شد که صرفاً 88/31 درصد از تکالیف دارای 3 مقوله درگیرکنندگی بودند که این نرخ کمتر از 50 درصد از مجموع تکالیف است و نشانگر نامطلوب بودن تکالیف کتاب درسی علوم از منظر کمک به درگیریِ تحصیلیِ بیشتر دانش آموزان است. تحلیل پیشنهادات کتاب راهنمای معلم، نیز نشان داد که 8/51 درصد از پیشنهادها هیچ ویژگی درگیرکنندگی را نداشتند که بیانگر ناکافی بودن پیشنهادات راهنمای معلم از منظر کمک به درگیریِ ت حصیلیِ بیش تر دانش آموزان است.
۷۷.

مواجهه معلمان با اجرای برنامه های درسی در آموزش مجازی و ارایه راهکارهای آنان برای بهینه کردن فرایند یاددهی- یادگیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 121 - 153

کلید واژه ها: یاددهی - یادگیری برنامه درسی اجرا شده آموزش مجازی معلمان دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۱۳۳
امروزه آموزش مجازی یکی از مهم ترین دغدغه های اصلی معلمان در مبحث یاددهی- یادگیری است و این مهم با شیوع یکباره ویروس کرونا و پایداری آن درهم تنیده شده است. پژوهش حاضر با هدف مواجهه معلمان دوره ی ابتدایی با آموزش مجازی و راهکارهای مطرح شده برحسب تجربه زیسته معلمان ابتدایی برای بهینه شدن آن صورت گرفت. برای انجام این پژوهش، رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی اتخاذ گردید. مشارکت کنندگان بالقوه پژوهش، شامل تمامی معلمان دوره ی ابتدایی شهرستان قشم بوده است که انتخاب آن ها به صورت هدفمند و مصاحبه ها به صورت نیمه ساختاریافته و هم چنین با اشباع نظری، تعداد 15 نفر انتخاب شده اند. مضامین فراگیر، سازمان دهنده و پایه با کدگذاری هفت مرحله ای کلایزی مشخص گردید. یافته های این پژوهش شامل دو مضمون فراگیر، شش مضمون سازمان دهنده و 54 مضمون پایه بود. نتایج حاکی از آن است که معلمان دوره ی ابتدایی دچار ابهام در نقش ها و کارکردهای آموزش مجازی هستند و راهکارهای اتخاذ شده از سوی آن ها به نوعی بازتاب دهنده ی تعمیم فهم و ادراک آن ها از یادگیری در آموزش حضوری به مجازی می باشد. لذا در این راستا ضروری است بستری جهت تفهیم معلمان ابتدایی نسبت به نقش ها و کارکردهای آموزش مجازی و همچنین محدودیت های آن جهت یادگیری دانش آموزان ابتدایی فراهم گردد.
۷۸.

برده پروری یا بنده پروری؟ آموزش و برنامه درسی ایران در قرن چهاردهم چه راهی را طی کرده و به کجا رهسپار است؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هفدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۶۴ 1 - 56

کلید واژه ها: تربیت نوین ایران دستاوردهای آموزش نوین فرهنگ تبعیت فرایندهای اطاعت و حماقت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۲۱۷
تربیت نوین در ایران طی قرن چهاردهم تحت شرایط جهانی و خواست عمومی بدست حکومت های مستقر گسترش یافت. در بررسی جوانب این موضوع، چهار بعد اساسی «مدرسه و موقعیت آموزش»، «محتوا و برنامه آموزش»، «معلم و کنشگر آموزش» و «برنامه ریزی درسی و علم آموزش» تشریح و آشکار شد که این ابعاد دارای وضعیت متفاوتی در دو نیمه قرن در دو حکومت مستقر بوده اند. باوجوداین، در سراسر قرن چهاردهم، با اندک تفاوت هایی در شدت عمل، آنچه محور تمام فعالیت های آموزش و پرورش قرار گرفت، تلاش برای توسعه و ترویج « فرهنگ تبعیت» بود که در نیمه اول مبتنی بر فرایند اطاعت و در نیمه دوم مبتنی بر فرایند حماقت دنبال شد. شواهد نشان می دهد عمل بر آن منطق نمی تواند موثر و مقبول واقع شود؛ هر چند که تحت فشار قدرت حکومت استمرار یابد. آنچه لازم است محترم شمرد «دانایی واقعی» است که برآیند علم می باشد و با بکارگیری علم آموزش بدست می آید.  
۷۹.

غمخواری در فرایند آموزش: مؤلفه های آموزش غمخوارانه نادینگز و میزان کاربست آن توسط معلمان دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هفدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۶۵ 99 - 132

کلید واژه ها: نل نادینگز آموزش اخلاقی غمخواری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۴۸
مقاله حاضر میزان کاربست مؤلفه های آموزش غمخوارانه نادینگز (سرمشق دهی، گفتگو، تمرین و تأیید) توسط معلمان بررسی نموده است. پژوهش از نوع پیمایشی و داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شده است. پایایی ابزار پژوهش با استفاده از آلفای کرونباخ 965/0 محاسبه و روایی آن بر مبنای نظر اساتید صاحب نظر تأیید شد. جامعه آماری این پژوهش 3742 نفر معلم دوره اول ابتدایی شهر اصفهان در سال تحصیلی 99-98 بودند. برای نمونه گیری، از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شده و سپس حجم هر خوشه در انتخاب نمونه در نظر گرفته شده است. سپس با استناد به جدول مورگان پرسشنامه بین 350 نفر از افراد جامعه آماری توزیع گردید. یافته ها نشان می دهد، میزان کاربست آموزش غمخوارانه توسط معلمان دوره اول ابتدایی شهر اصفهان با میانگین 3.86 به طور معناداری بالاتر از حد متوسط (3) و در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار دارد.  
۸۰.

ارزشیابی برنامه درسی جدید فیزیک در عمل: پژوهشی بر اساس خبرگی و نقد تربیتی آیزنر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هفدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۶ 177 - 210

کلید واژه ها: برنامه درسی فیزیک ارزشیابی برنامه درسی برنامه درسی در عمل خبرگی و نقد تربیتی آیزنر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۲۲۴
برنامه درسی در عمل، درواقع تفسیر و برداشتی است که معلمان از برنامه قصد شده دارند و براین اساس آن را به اجرا درمی آورند. هدف پژوهش کاربردی حاضر، ارزشیابی برنامه درسی جدید فیزیک در عمل با استفاده از الگوی ارزشیابی انسان گرایانه خبرگی و نقد تربیتی آیزنر می باشد که با رویکرد کیفی و به شیوه نقادی زنده انجام شده است. در این پژوهش نمونه گیری به شیوه هدفمند در دسترس و جهت گردآوری داده ها از ابزار مشاهده با حضور مستمر نقاد در هفت کلاس درس فیزیک در مدارس متفاوت، مصاحبه نیمه ساختاریافته، پرسش نامه باز پاسخ، ضبط تعاملات گفتاری و تصویربرداری استفاده شده است. تحلیل داده ها به شیوه تحلیل مضمون و با استفاده از کدگذاری باز و محوری انجام و منجر به شناسایی ۸۸ مضمون پایه، ۲۰ مضمون سازمان دهنده و 5 مضمون فراگیر گردید. جهت اعتباربخشی به پژوهش معیارهای استحکام ساختاری، اعتبار اجماعی و کفایت ارجاعی برآورده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده و عدم انطباق کافی برنامه ها، آموزش مؤثر معلمان در خصوص اسناد بالادستی و همچنین برنامه درسی جدید ضروری به نظر می رسد.  

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان