رضا معصومی نژاد

رضا معصومی نژاد

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۹ مورد.
۱.

تحلیل محتوای برنامه درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی بر اساس شاخص های فرایند زیست معنوی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۳ بهار ۱۴۰۴ شماره ۶۶ 185 - 215

کلیدواژه‌ها: زیست معنوی برنامه درسی هدیه های آسمان دوره ابتدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۷۵
پژوهش حاضر با هدف بررسی شاخصه های موثر بر فرایند زیست معنوی دانش آموزان در برنامه درسی هدیه های آسمان دوره ابتدایی انجام شد. رویکرد پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوا متعارف بود. جامعه پژوهش کتاب هدیه های آسمان پایه پنجم دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1401-1400بود که با توجه به ماهیت موضوع تمامی دروس 17 گانه به عنوان نمونه انتخاب شده اند. جهت اعتباربخشی به دقت و صحت داده ها از روش خودبازبینی محقق و توصیف غنی داده ها و برای پایایی داده ها از بررسی همزمان استفاده شده است. برای جمع آوری داده ها از فهرست وارسی و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا به شیوه کدگذاری استفاده شد. یافته های این تحقیق 8 مقوله اصلی 22 مقوله فرعی و 137 کد اولیه را دربر می گیرد که این شاخصه ها شامل اخلاق گرایی(خودتنظیمی، مهارت های اجتماعی)، خداباوری(نظم گرایی، وحدت پذیری)، هستی شناسی(آینده پژوهی، واقعیت گرایی، بهینه سازی عملکرد)، شخصیت شناسی(همانندگرایی دینی، آگاهی سیاسی، کارکردپذیری)، امامت(مردم گرایی، نفوذپذیری، مهدویت)، سنت گرایی(ملی گرایی دینی، ولایت خواهی، مناسک گری)، احکام پذیری(هنجارمحوری، کنش گری، نگرش آفرینی) و نبوت گرایی(تربیت پذیری، دانش ستایی، طبیعت دوستی) می شود. نتایج نشان می دهد که به دلیل یادگیری تدریجی و مستمر مفاهیم اخلاقی و مهارت های آن و لزوم کسب تجارب گسترده در توسط دانش آموزان، فرصت طراحی قابلیت های متنوع در فرایند زیست پذیری معنوی فراهم آید و راهبردهای علمی تری در ارزیابی میزان دستیابی دانش آموزان به این قابلیت های معنوی به کار گرفته شود.
۲.

شناسایی و تبیین شاخصه های رویکرد یادگیری تأملی بر روند اجرای برنامه درسی پژوهش محور در دانشگاه فرهنگیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال ۲۰ بهار ۱۴۰۴ شماره ۷۶ 115 - 150

کلیدواژه‌ها: یادگیری تاملی دانشجو- معلمان برنامه درسی پژوهش محور دانشگاه فرهنگیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۴۳
مقاله حاضر با هدف شناسایی و تبیین مولفه های یادگیری تأملی بر روند اجرای برنامه درسی پژوهش محور در دانشگاه فرهنگیان صورت گرفت. رویکرد تحقیق کیفی از نوع تحلیل مضمون بود. مشارکت کنندگان اساتید و دانشجویان دانشگاه فرهنگیان بودند که 19 نفر از آنان به صورت نمونه گیری هدفمند از نوع شاخص مورد مصاحبه قرار گرفتند. از روش خود بازبینی محقق، توصیف غنی داده ها در راستای روایی داده ها و از روش تحلیل موازی و فرایند منظم در ثبت و نوشتن داده ها برای تعیین پایایی داده ها استفاده شد. یافته ها بیانگر این بود که یادگیری تأملیشاخصه های ر وایت گری، یکپارچه سازی تفکر، نقدگرایی، درون نگری، بازآفرینی، گفتمان تحول مدار، عقلانیت گرایی و فرهنگ محیطی، بستری برای تبیین فکورانه برنامه درسی پژوهش محور و معناسازی مطلوب آن فراهم می آورد. نتایج نشان می دهد که در آموزش و اجرای برنامه های درسی پژوهش محور در دانشگاه فرهنگیان رویکرد یادگیری تأملی در توسعه مهارت های کاوشگرانه دانشجویان قرار گیرد تا بتوان معلمانی را پرورش داد که با تحلیل فکورانه مسائل درسی، راهکارهای جدیدی برای بهبود و رفع موانع آموزشی ارائه نمایند.
۳.

واکاوی مفهوم روایت جبران در راستای پرورش خود واقعی معلمان در برنامه درسی: یک هویت خود شرح حال نویسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۳۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 109 - 136

کلیدواژه‌ها: روایت جبران خود واقعی معلمان برنامه درسی خود شرح حال نویسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۸۴
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین مفهوم "روایت جبران" در راستای شکل گیری خود واقعی معلمان در برنامه درسی بر اساس هویت خود شرح حال نویسی انجام شد. رویکرد تحقیق کیفی از نوع پژوهش روایی با تأکید بر تحلیل موضوعی بود. در این راستا 12 نفر از معلمان در سال تحصیلی 1403-1402 با استفاده از مصاحبه روایتی عمیق از طریق نمونه گیری هدفمند از نوع شاخص مورد مطالعه قرار گرفتند. از روش خود بازبینی پژوهشگر و تکنیک کنترل اعضا برای تعیین روایی و از روش مقایسه نظام مند برای تعیین پایایی داده های تحقیق استفاده شد. یافته ها نشان داد که 7 مؤلفه انتشارپذیری، فهم پذیری، گفتمان سازی درسی، فلسفه ورزی، مالکیت معنوی، انگیزه گرایی و انگاره سازی معلمی کدهای اصلی هستند که با 21 کد محوری و 131 کد اولیه در چارچوب فرایند روایت جبرانی در جهت رشد خود واقعی معلمان در برنامه های درسی تاثیرگذار هستند. نتایج نشان می دهد که نظام آموزشی به دنبال پرورش مهارت های روایی معلمان به عنوان یک ذهنیت توسعه دهنده در حوزه فعالیت های برنامه درسی باشند و سعی کنند ماهیت جبران گرایانه روایت را در چارچوب فرایند بازآفرینی نقش معلمان در برنامه درسی تعریف نمایند.
۴.

برنامه درسی تأمل محور: گفتمانی برای توسعه مفهوم آگاهی معلمان در چارچوب پژوهش شرح حال نگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 272 - 247

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی تامل گرایی آگاهی معلمان اتوبیوگرافی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۹۴
پژوهش حاضر با هدف واکاوی و تبیین شاخصه های برنامه درسی تأمل محور در راستای توسعه مفهوم آگاهی معلمان در چارچوب پژوهش اتوبیوگرافی انجام شد. رویکرد تحقیق کیفی از نوع تحلیل محتوا با تأکید بر ماهیت مضمونی آن بود. میدان پژوهش دربرگیرنده معلمان در سال تحصیلی 1403-1402 بود که 15 نفر از آنها از طریق نمونه گیری هدفمند از نوع شاخص مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تعیین اعتبار داده های پژوهش از روش خود بازبینی، غنی سازی داده ها و تحلیل های میان موردی و برای تعیین پایایی داده ها از روش مقایسه مستمر و فرایند نظام مند در ثبت و نوشتن داده ها استفاده شد. یافته های پژوهش شامل 9 مضمون فراگیر روایت سازی، بازخوردپذیری، گفتمان مفهومی، شخصی سازی دانش، خود تنظیمی فکری، نوزایی درسی، مالکیت معنوی، همدلی شناختی و عملکرد پژوهی می شود که با 20 مضمون سازمان دهنده و 125 مضمون پایه به تشریح ماهیت برنامه درسی تأمل محور می پردازد. نتایج نشان می دهد که فرصت تعمق بیش تر معلمان در برنامه های درسی فراهم شده و فرهنگ شناختی آنها در توسعه محتوای درسی مورد توجه قرار گیرد هم چنین دیدگاه ها و ایده های نوآورانه معلمان در برنامه های درسی مورد تاکید قرار گرفته و هویت فکری آنها در راستای شکل دهی ساختار برنامه ها توسعه داده شود.
۵.

واکاوی و تبیین رویکرد معلم تأملی و نقش آن در بهبود دانش برنامۀ درسی: توسعۀ یک گفتمان تربیتی در دانشگاه فرهنگیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویکردهای نوین آموزشی سال ۱۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۴۰) 107 - 136

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان معلم تأملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۳۰
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین شاخص های معلم تاملی در راستای بهبود دانش برنامه درسی صورت گرفت. رویکرد تحقیق کیفی از نوع تحلیل مضمون همراه با تحلیل مقایسه ای بود. مشارکت کنندگان دانشجو- معلمانی بودند که در آن داده ها از طریق مصاحبه نیمه سازمانیافته گردآوری شد. از روش خود بازبینی پژوهشگر، توصیف غنی داده ها برای تعیین روایی داده ها و از روش تحلیل موازی و فرایند سیستماتیک در ثبت و نوشتن داده ها برای تعیین پایایی استفاده شد. داده های به دست آمده از طریق تحلیل شبکه مضامین اتراید-استرلینگ(2001) مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این تحقیق 9 مضمون فراگیر 27 مضمون سازمان دهنده و 170 مضمون اولیه را دربر می گیرد و شامل مقوله های فراشناخت، خود انگیختگی آموزشی، خود روایت گری، مساله محوری، خود تحققی آموزشی، ساختارسازی انتزاعی، ذهن آگاهی، خود تعیین گری آموزشی و نگرش پروری می شود که در آن دانش برنامه درسی مبتنی بر ماهیت شخصی سازی معلم بوده و تحت تاثیر روند تفکرپذیری آنها سازماندهی و به اجرا گذاشته می شود. نتایج نشان داد که رویکرد تاملی به عنوان معیار کیفیت استاندارد فعالیت های آموزشی دانشجویان در دانشگاه فرهنگیان لحاظ شده و نگرش نظام مندی برای توسعه ابعاد مختلف آن تعریف شود. هم چنین دانشگاه فرهنگیان در راستای تحقق اهداف معلم فکور به طراحی برنامه های درسی مطابق با هویت فکری نو معلمان بپردازد.
۶.

بررسی ماهیت تربیت اخلاقی با سبک زندگی اسلامی دانش آموزان: تحلیل محتوای برنامه درسی دین و زندگی دوره دوم متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۶۲ 45 - 76

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی برنامه درسی دین و زندگی سبک زندگی متوسطه دوم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۲۰۷
پژوهش حاضر با هدف شناسایی ماهیت تربیت اخلاقی در برنامه درسی دین و زندگی و تبیین آن با سبک زندگی اسلامی دانش آموزان دوره دوم متوسطه انجام شد. رویکرد پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش اجرا،کیفی از نوع تحلیل محتوای متعارف بود که در آن کتب دین و زندگی دوره متوسطه دوم در سال تحصیلی 1401-1400 با محوریت کتاب های پایه یازدهم و دوازدهم مورد بررسی قرار گرفتند. جهت اعتباربخشی به دقت و صحت داده ها از روش خودبازبینی محقق و مرور همتایان و برای پایایی داده ها از بررسی همزمان استفاده شد. هم چنین برای جمع آوری و تحلیل داده ها از فهرست وارسی تحلیل محتوا به شیوه کدگذاری استفاده شد. یافته های این تحقیق 7 مقوله اصلی، 22 مقوله فرعی و153مفهوم را در بر گرفت که مقوله های اصلی مدنی سازی (کنش پذیری، نوع دوستی، توازن اجتماعی)، سیاست ورزی (هوشمندگرایی، اقتضامداری، نفوذپذیری)، معنویت پذیری (هستی شناسی، وحدت گرایی، معناگرایی، انسان شناسی)، هنجارمداری (احکام شناسی، ارزش پذیری، کارکردمحوری)، منطق گرایی (واقع بینی، استدلال پذیری، خودارزیابی)، هدف گرایی (آینده نگری، مصلحت اندیشی، انتخاب گری)، و خودهویتی (رفتار زیستی، مدیریت عواطف، فردیت گرایی) در آن شناسایی گردید. نتایج نشان داد که در فرایند تربیت پذیری دانش آموزان، با شناسایی قابلیت های اخلاقی آنها، ضمن توجه به ابعاد نظری مفاهیم اخلاقی، از طریق رویکرد تلفیقی زمینه کاربرد عملی این مفاهیم را متناسب با فعالیت ها و فرصت های یادگیری فراهم آورد.
۷.

تبیین فرایند توسعۀ مالکیت معنوی دانشجو- معلمان در راستای ارتقا کیفیت کنش های علمی دانشگاه فرهنگیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۸ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۹۹) 115 - 146

کلیدواژه‌ها: مالکیت معنوی دانشجو-معلمان کیفیت علمی دانشگاه فرهنگیان

تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۲۶
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین ابعاد فرایند توسعه مالکیت معنوی دانشجو- معلمان در ارتقا سطح علمی دانشگاه فرهنگیان انجام شد. روش: رویکرد تحقیق، کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرایی با تأکید بر شیوه خود ادراکی بود. مشارکت کنندگان دانشجو- معلمان شاغل در دانشگاه فرهنگیان شهید مطهری خوی در سال تحصیلی 1401-1400 بودند که 17 نفر از آنان به صورت نمونه گیری هدفمند از نوع شاخص، مورد مطالعه قرار گرفتند. در این راستا مصاحبه های نیمه سازمان یافته ای از آنها صورت گرفت و نمونه گیری تا اشباع داده ها ادامه یافت. برای اعتبارسنجی یافته ها، از روش خودبازبینی محقق و توصیف غنی داده ها و برای تعیین پایایی داده ها، از روش تحلیل موازی استفاده شد. یافته ها: یافته های این تحقیق شامل هشت مقوله اصلی، 26 مقوله فرعی و 159 کد اولیه است که مقوله های اصلی آن، مبتنی بر شاخصه های فرهنگ آموزشی، پژوهشگری، حرفه ای گری، خودانگاره معلمی، هویت علمی، خودرهبری، گفتمان سازمانی و خودزیستی علمی است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که در راستای توسعه و غنی سازی فرایندها و کنشهای آموزشی، فعالیت های فکورانه دانشجو- معلمان محور اقدامات درسی و تربیتی قرار گیرد و به کارگیری اندیشه ها و دیدگاههای جدید منبعث از تجاربی باشد که در عمل به کار گرفته شده اند.
۸.

شناسایی و تبیین چارچوب قدرت پذیری معلمان در برنامه های درسی در راستای توسعه مفهوم "خودِ معلمی" در محیط آموزشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره ۱۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۴۰) 273 - 295

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی خود معلمی قدرت پذیری محیط آموزشی معلمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۸۵
یشینه و اهداف: معلمان نقش مهمی در تحقق اهداف برنامه های درسی دارند و فلسفه آموزشی آنها چارچوب تغییرات پایدار را در نظام آموزشی ترسیم می کند و ماهیت تصمیم گیری های مختلف را تحت تاثیر قرار می دهد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین چارچوب قدرت پذیری معلمان در برنامه های درسی در راستای توسعه مفهوم خودِ معلمی در محیط آموزشگاهی انجام شد. روش ها : رویکرد پژوهش کیفی و از نوع روش تحلیل محتوای استقرایی با تاکید بر خود فهمی پژوهشگر بود. مشارکت کنندگان معلمان شهرستان چایپاره در سال تحصیلی 1402-1401 بودند که 18 نفر از آنان به صورت نمونه گیری هدفمند از نوع مطلوب مورد مطالعه قرار گرفتند. در این راستا مصاحبه های نیمه ساختارمندی از آنها صورت گرفت و نمونه گیری تا اشباع داده ها ادامه یافت. برای اعتبارسنجی یافته ها از روش خود بازبینی محقق و توصیف غنی داده ها و برای تعیین پایایی داده ها از روش بررسی همزمان استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که 6 مولفه فردیت گرایی، اجماع سازی، عمل گرایی، علم گرایی، بوم شناسی و خود انگاره برنامه درسی مضامین اصلی هستند که با 18 مضمون فرعی و 126 مضمون اولیه در جهت گسترش نفوذ معلمان در برنامه های درسی از طریق مفهوم خودِ معلمی تلاش کرده و شرایط را برای انطباق بیش تر با رویکردهای مختلف برنامه درسی فراهم می نمایند. نتیجه گیری: نتایج بیانگر این است که مدارس با فراهم کردن فرصت های آموزشی و مبنا قرار دادن قابلیت های معلمی، زمینه را برای گسترش نفوذ و تاثیر معلمان در برنامه های درسی هموار نماید و آنها را در راستای شکل گیری رویکردهای تصمیم گیری معلم محور به ایجاد هویت معلمی ترغیب کند.
۹.

واکاوی مولفه های مدیریت دانش در تحلیل محتوای کتب آموزش ابتدایی: مطالعه موردی (دانشگاه فرهنگیان)

نویسنده:
منبع: آموزش پژوهی دوره ۱۰ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 69 - 81

کلیدواژه‌ها: مدیریت دانش تحلیل محتوا کتب درسی دوره ابتدایی دانشگاه فرهنگیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۶۹
هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخص های مدیریت دانش در راستای تحلیل محتوای کتب درسی دوره ابتدایی بود. رویکرد تحقیق کیفی و از نوع روش تحلیل مضمون همراه با تحلیل مقایسه ای بود. جامعه پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه فرهنگیان شهید مطهری خوی بوده که 19 نفر از آنها به صورت نمونه گیری هدفمند از نوع موارد شاخص در سال تحصیلی 1400-1399 انتخاب شدند و مصاحبه های نیمه سازمان یافته ای تا رسیدن به حد اشباع داده ها صورت گرفت. جهت اطمینان و اعتباربخشی به دقت و صحت داده ها از روش توصیف غنی داده ها و خود بازبینی پژوهشگر استفاده شد. یافته های به دست آمده نشان داد که مدیریت دانش در فرایند تحلیل محتوا، دارای مضامین فراگیر 4 گانه ای مانند فرهنگ سازمانی(گفتمان تحلیل، سنخیت شناسی، عیارسنجی)، فرایند فعالیت(شبکه سازی دانشی، مدل سازی، خود معلم سازی)، خط مشی ها(تدریس پژوهی، شخصی سازی دانش، برنامه مهارتی)، و فناوری(کلاس های کانونی، هسته اساتید، کارگاه های دانش افزایی) است که از طریق دسته بندی 142 کد اولیه به دست آمده اند. نتایج نشان داد که مدیریت دانش به عنوان نقطه اتصال فعالیت ها و کنش های متقابل در فرایند تحلیل محتوا، باید در چارچوب سازی فعالیت های آموزشی به کار گرفته شود.
۱۰.

واکاوی ابعاد ماهیت اجتماعی فرایند خود زیستی دینی در برنامه درسی هدیه های آسمان

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم انسانی سال ۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۱) 183 - 206

کلیدواژه‌ها: اجتماع پذیری خود زیستی دینی برنامه درسی هدیه های آسمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۲۷۵
پژوهش حاضر با هدف واکاوی ابعاد ماهیت اجتماعی فرایند خود زیستی دینی دانش آموزان در برنامه درسی هدیه های آسمان دوره ابتدایی انجام شد. رویکرد پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوا از نوع استقرایی بود. جامعه پژوهش کتاب هدیه های آسمان پایه ششم دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1402-1401 بود که با توجه به ماهیت موضوع تمامی دروس 17 گانه به عنوان نمونه انتخاب شده اند. جهت اعتباربخشی به دقت و صحت داده ها از روش خودبازبینی محقق و توصیف غنی داده ها و برای پایایی داده ها از بررسی همزمان استفاده شده است. برای جمع آوری داده ها از فهرست وارسی و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا به شیوه کدگذاری استفاده شد. یافته های این تحقیق 5 مضمون اصلی 16 مضمون فرعی و 107مفهوم اولیه را در بر می گیرد که این شاخصه ها شامل نوع دوستی(تعامل گرایی، فردیت ستیزی، انسان شناسی)، مدنیت قانونی(تعهدگرایی، احکام شناسی، هویت پذیری اجتماعی)، جامعه شناسی دینی(رویکرد فرهنگی، فلسفه اجتماعی، تاریخ گرایی، سیاست ورزی دینی)، خودباروی اجتماعی(وحدت گرایی، تکامل گرایی، نگرش عملکردی)، بازآفرینی اجتماعی(اصلاح گرایی، تفکرگرایی، مرجعیت پذیری) می شود. نتایج نشان می دهد که به دلیل ماهیت تدریجی آموزش مهارت های اجتماعی و فرایند توجیه پذیری دینی آن، فرصت های یادگیری متنوعی در راستای شبیه سازی اجرای این قابلیت ها فراهم آورد و دانش آموزان را نسبت به منطق به کارگیری این نوع رفتارها آگاه سازد تا به موقعیت شناسی کیفیت استفاده از این عملکردهای اجتماعی دین محور دست یابند.
۱۱.

بررسی مولفه های هوش هیجانی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی با تاکید بر رویکرد مساله محوری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال ۱۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۷۵

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی دوره ابتدایی مساله محوری مطالعات اجتماعی هوش هیجانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۲۰۲
پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخصه های هوش هیجانی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی با تاکید بر رویکرد مساله محوری انجام شد. رویکرد پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش اجرا،کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرایی بود. جامعه پژوهش شامل کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی(پایه سوم تا ششم) در سال تحصیلی 1401-1400 بود که با توجه به ماهیت موضوع کتب همه پایه ها به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت اعتباربخشی به دقت و صحت داده ها از روش خودبازبینی محقق و توصیف غنی داده ها و برای پایایی داده ها از بررسی همزمان استفاده شد. هم چنین برای جمع آوری و تحلیل داده ها از فهرست وارسی تحلیل محتوا به شیوه کدگذاری استفاده شد. یافته های این تحقیق 5 مقوله اصلی، 20 مقوله فرعی و 209 کد اولیه را در بر گرفت که مقوله های اصلی مهارت های اجتماعی(نوع دوستی، مشارکت پذیری، حقوق شهروندی، دوست شناسی، کنش گرایی)، خودآگاهی(معنویت گرایی، ماهیت شناسی، خلاقیت پروری)، خودتنظیمی(تصمیم گیری، مدیریت گری، مهارت پروری، تفکرگرایی، رهبری)، همدلی(ارزش مداری، ادراک پذیری، اصیل سازی رفتاری، الگوپذیری) و انگیزه بخشی(هدفمندی، معناگرایی، دانش افزایی)در آن شناسایی گردید. نتایج نشان داد که کاربرد مفاهیم و فعالیت های مربوط به هوش هیجانی در راستای نهادینه سازی عملکردهای مطلوب در زندگی شخصی دانش آموزان و گسترش آن به فعالیت هایی باشد که افراد جامعه از پیامدهای آن ذینفع هستند.
۱۲.

طراحی الگوی آزادسازی برنامۀ درسی دورۀ ابتدایی: یک پژوهش کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۴) 423 - 387

کلیدواژه‌ها: آزادسازی برنامه درسی دوره ابتدایی الگو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۳۰۱
هدف پژوهش طراحی الگوی آزادسازی برنامه درسی دوره ابتدایی بر اساس شاخصه بسترها، سطوح و عناصر برنامه درسی بود. رویکرد تحقیق کیفی با روش تحلیل محتوا و سنتزپژوهی بود. جامعه نخست پژوهش کارشناسان آموزش ابتدایی و گروه های آموزشی را بود که 13 از آن ها به صورت هدفمند و از نوع نمونه گیری ویژه انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه شد. جامعه دوم متن اسناد و متون علمی بیست سال اخیر حوزه تمرکززدایی برنامه درسی بود و هم جامعه متخصصان برنامه درسی، کارشناسان و آموزگاران دوره ابتدایی که 19 نفر از آن ها به صورت هدفمند به روش زنجیره ای انتخاب شدند و اطلاعات از طریق مصاحبه و مطالعه و بررسی محتوای علمی به دست آمد. در تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای عرفی و تحلیل محتوای گال و همکاران استفاده شد. یافته ها نشان داد: 1. مؤلفه های گفتمان تغییر، حوزه های موضوعی نرم، تفکر سیستمی و توانمندسازی ارگانیکی بسترهایی هستند که شرایط لازم را برای اجرای رویکرد آزادسازی فراهم می کند. 2. سطوح تصمیم گیری مناسب برای آزادسازی برنامه درسی دارای سطوح چهارگانه (اجتماعی، آکادمیک، نهادی و آموزشی) است که مبتنی بر مشارکت مسئولان و متخصصان استانی، مناطق و مدارس است و سطح نهادی به عنوان محور یا رابط تصمیم گیری های سطوح قبلی و بعدی عمل می کند و نقش و عملکرد آن از بعد نظری - عملی جایگاه ویژه ای دارد. سطح آکادمیک بر بعد نظری و سطح آموزشی بر بعد عملی تأکید دارد، ولی سطح نهادی با تلفیقی از دو سطح تصمیم گیری (شبه عملی)، دارای ابعاد نظری - عملی است. 3. عناصر برنامه درسی مطابق با دیدگاه کلاین در یک ساختار شبکه ای در تعامل با یکدیگر قرار داشته و متأثر از نظریه ساختن گرایی اجتماعی در اجرای آزادسازی برنامه درسی بر طراحی محیط های یادگیری تأکید می کنند.
۱۳.

تبیین مولفه های رویکرد تلفیقی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی: یک پژوهش کیفی

نویسنده:
منبع: آموزش پژوهی دوره ۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 13 - 24

کلیدواژه‌ها: رویکرد تلفیقی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۲۶۳
هدف پژوهش بررسی و شناسایی مولفه های رویکرد تلفیقی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی و تاثیر آنها در کیفیت اجرای آموزش در دوره ابتدایی است. رویکرد پژوهش از نوع کیفی با ماهیت اکتشافی به روش تحلیل محتوای عرفی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه آموزگاران مدارس دوره ابتدایی شهرستان های خوی و چایپاره در سال تحصیلی 1400-1399 بوده است که به صورت نمونه گیری هدفمند از نوع شاخص انتخاب شدند و حجم نمونه ها تا زمان اشباع داده ها ادامه یافت. در این راستا مصاحبه های نیمه سازمان یافته ای با 16 نفر از آموزگاران صورت گرفت. جهت اطمینان و اعتبار بخشی به دقت و صحت داده ها نیز از روش خود بازبینی محقق و چک کردن به وسیله مشارکت کنندگان(تکنیک کنترل اعضا) استفاده شد. یافته های این تحقیق، 4 مضمون اصلی: رشته های موضوعی نرم، پژوهش محوری، کارکردسازی و گفتمان سازی تولیدی است که 13 مضمون فرعی محتوای اشتراکی، قابلیت فراگیران، انطباق محلی، یادگیری موقعیتی، آموزش چند وجهی، معنادارسازی، کنش پژوهی، مهارت گرایی، تفکرپذیری، مطالعه مشارکتی، خود تنظیمی یادگیری، هم افزایی دانش، رویکرد سازی را در بر می گیرد.
۱۴.

شناسایی چارچوب تدریس پژوهی در راستای بهبود اجرای برنامه های درسی در دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تدریس پژوهی سال دهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 211 - 182

کلیدواژه‌ها: تدریس پژوهی معلمان بهبود برنامه درسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۲۵۱
پژوهش حاضر با هدف بررسی شاخصه های اصلی فرایند تدریس پژوهی در راستای  بهبود  توانمندی های معلمان در اجرای برنامه های درسی در دوره ابتدایی بود. رویکرد تحقیق کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرایی با تأکید بر شیوه خودمفهومی بود. مشارکت کنندگان دانشجویان رشته آموزش ابتدایی شاغل در دانشگاه فرهنگیان شهید مطهری خوی در سال تحصیلی 1401-1400 بوده است که 18 نفر از آنان به صورت نمونه گیری هدفمند از نوع شاخص مورد مطالعه قرار گرفتند. در این راستا مصاحبه های نیمه سازمان یافته ای از آن ها صورت گرفت و نمونه گیری تا اشباع داده ها ادامه یافت. برای اعتبارسنجی یافته ها از روش توصیف غنی داده ها و خودبازبینی محقق و برای تعیین پایایی داده ها از روش تحلیل موازی استفاده شد. یافته های این تحقیق 9 مقوله اصلی 25 مقوله فرعی و 177 کد اولیه را در بر می گیرد که این مقوله های اصلی مبتنی بر شاخصه های هم افزایی، سنتزگرایی، پژوهشگری، خودمعلم نگری، گفتمان تدریس، فراشناخت، مسئله محوری، امکان سنجی تدریس و زیست آموزشی است. نتایج نشان داد که با ترسیم چارچوب مؤلفه های تدریس پژوهی، باید زمینه را برای ارتباط هدف مند این فرایند با عناصر برنامه های درسی فراهم آورد تا توازن مناسبی در برآورد طراحی سطوح برنامه های درسی به وجود آید و شرایط برای دستیابی به پیاده سازی مطلوب برنامه ها و دستیابی به نتایج مورد انتظار محقق شود.
۱۵.

بررسی روابط ساختاری خودشناسی انسجامی، خود مهارگری و نیازهای بنیادین روان شناختی با نگرش شغلی معلمان ابتدایی

نویسنده:
منبع: توسعه حرفه ای معلم سال هفتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 65 - 82

کلیدواژه‌ها: خودشناسی انسجامی خودمهارگری نیازهای بنیادین روان شناختی نگرش شغلی معلمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۳۶۶
هدف تحقیق حاضر تعیین روابط ساختاری خودشناسی انسجامی، خودمهارگری و نیازهای بنیادین روان شناختی با نگرش شغلی معلمان ابتدایی بود. جامعه آماری شامل کلیه معلمان دوره ابتدایی شهرستان خوی در سال تحصیلی 1400-1399 بود که با استفاده از روش شبیه سازی مونت کارلو 302 نفر به عنوان نمونه از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های خودشناسی انسجامی قربانی و همکاران (2008)، خودمهارگری تانگنی و باومایستروبون (2004)، نیازهای اساسی روان شناختی گاردیا، دسی و رایان (2000) و نگرش شغلی یزدان پناه (1393) استفاده شد. روایی صوری پرسشنامه ها توسط متخصصان دانشگاهی تأیید و پایایی درونی از طریق ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب، 84/0 ، 78/0، 80/0 و 79/0 به دست آمد. برای تعیین وضعیت نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف استفاده شد و با توجه به غیرنرمال بودن توزیع داده ها، از تحلیل معادلات ساختاری با نرم افزار Smart PLS برای آزمون فرضیه ها استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که خودشناسی انسجامی، خودمهارگری و نیازهای بنیادین روان شناختی با نگرش شغلی معلمان ابتدایی، روابط مثبت و معنا داری دارد. نتایج نشان می دهد که با فراهم کردن شرایط برای ارتقای مهارت های معلمی در ابعاد فردی، زمینه تسهیل و تسریع فرایند تدریس باکیفیت،فراهم می شود.
۱۶.

بررسی ماهیت ابعاد تربیت شهروندی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگی سال شانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۵ 23 - 37

کلیدواژه‌ها: تربیت شهروندی برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی

تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۲۷۵
مقدمه و هدف پژوهش: آماده سازی دانش آموزان برای زندگی در دنیایی بهتر مستلزم این است که آنها مجهز به مهارت ها و قابلیت هایی باشند که روند کنش پذیری آنها را در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی تسهیل کند و نقش آنها را در توسعه مناسبات انسانی برجسته سازد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد تربیت شهروندی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی انجام شده است. روش پژوهش: رویکرد پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش اجرا کیفی- توصیفی از نوع تحلیل محتوا با تاکید بر داده محوری بود. جامعه پژوهش شامل کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1400-1399 بود که با توجه به ماهیت موضوع تمامی دروس 24 گانه به عنوان نمونه انتخاب شده اند. جهت اعتباربخشی به دقت و صحت داده ها از روش خودبازبینی محقق و مرور همتایان و برای پایایی داده ها از بررسی همزمان استفاده شده است. برای جمع آوری داده ها از فهرست وارسی و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا به شیوه کدگذاری استفاده شده است. یافته ها: یافته های این تحقیق 8 مقوله اصلی، 18 مقوله فرعی و 179 کد اولیه را در بر می گیرد که این مقوله ها ابعاد مختلفی از تربیت شهروندی با ماهیت زیستی، آینده نگری، دینی، توسعه مداری، جهانی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را شامل می شود. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که به دلیل ماهیت منعطف و چندگانه تربیت شهروندی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی، گستردگی فرصت های یادگیری در اجرای برنامه درسی پیش بینی شود و رویکرد اقتضایی را در آموزش مفاهیم شهروندی مورد توجه قرار دهد. از طرفی معلمان متناسب با ویژگی های هر بعد از تربیت شهروندی، به توسعه یادگیری معنادار آن در زندگی روزمره دانش آموزان بپردازند.
۱۷.

واکاوی شاخصه های رویکرد معلمی در تربیت دینی دانش آموزان برای جامعه مهدوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۱ 49 - 62

کلیدواژه‌ها: معلمان تربیت دینی مهدویت دانش آموزان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۲۶۰
هدف از مطالعه حاضر شناسایی مؤلفه های رویکرد معلمی در تربیت دینی دانش آموزان جهت آمادگی آنها برای جامعه مهدوی بود. رویکرد تحقیق کیفی از نوع تحلیل محتوای متعارف بود. مشارکت کنندگان شامل معلمان شاغل در مدارس شهرستان اردبیل در سال تحصیلی 1400-1401 بود که 14 نفر از آنان به صورت نمونه گیری هدفمند از نوع شاخص مورد مطالعه قرار گرفتند. در این راستا مصاحبه های نیمه سازمان یافته ای از آنها صورت گرفت و نمونه گیری تا اشباع داده ها ادامه یافت. برای اعتبارسنجی یافته ها از روش توصیف غنی داده ها و خود بازبینی محقق و برای تعیین پایایی داده ها از روش بررسی همزمان استفاده شد. یافته ها نشان داد که 7 مؤلفه هستی شناختی دینی (تضادناپذیری، ساختارشناسی پدیده ها، هنجارمحوری)، روایت گزینی (معنابخشی معنوی، شخصیت سازی دینی، مبانی سازی ظهور)، انسان شناسی دینی(توسعه معنوی، آینده پژوهی، تعلق پذیری باورها)، پژوهشگری دینی (گفتمان سازی مهدویت، نقادی، بسترشناسی)، مرجعیت شناسی (رهبریت، الگوسازی)، تلفیق پذیری ادیان (بحران شناسی دین زیستی، اشتراک دینی)، هویت سازی منتظران (بهزیستی دینی، منش پروری، تفکرگرایی، خود تعیین گری) مضامین اصلی هستند که با 125 مضمون اولیه شرایط را برای تربیت پذیری مهدوی دانش آموزان فراهم می آورند. نتایج نشان داد که معلمان برای درک معنادار شخصیت مهدی (عج) توسط دانش آموزان، ضرورت دارد زمینه فعالیت های کنشگرانه آنها را نسبت به شناخت اصل و مفهوم مهدویت در راستای هدایت درست رفتارهای فردی فراهم سازند.
۱۸.

بررسی فرایند آموزش پذیری دانش آموزان مبتنی بر رویکرد هوش افزایی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگی سال شانزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۸ 63 - 86

کلیدواژه‌ها: هوش افزایی برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی

تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۲۲۷
کیفیت کنش های دانش آموزان در جامعه مبتنی بر نحوه درک و تحلیل داده های محیطی است که نشانگر قدرت انتخاب آنها در نوع پاسخدهی و تعادل سازی رفتار متناسب با موقعیت های به وجود آمده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد رویکرد هوش افزایی در فرایند آموزش پذیری دانش آموزان در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی انجام شده است. رویکرد پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوا متعارف بود. جامعه پژوهش کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1401-1400بود که با توجه به ماهیت موضوع تمامی دروس 24 گانه به عنوان نمونه انتخاب شده اند. جهت اعتباربخشی به دقت و صحت داده ها از روش خودبازبینی محقق و توصیف غنی داده ها و برای پایایی داده ها از بررسی همزمان استفاده شده است. برای جمع آوری داده ها از فهرست وارسی و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا به شیوه کدگذاری استفاده شده است. یافته های این تحقیق 9 مقوله اصلی 32 مقوله فرعی و 338 کد اولیه را در بر می گیرد که این مقوله ها ابعاد مختلفی از رویکرد هوش افزایی با ماهیت هوش هیجانی، مدیریتی، اقتصادی، انتزاعی، معنوی، زیست محیطی، تاریخی، فرهنگی و سیاسی را شامل می شود. نتایج نشان می دهد که به دلیل ماهیت منعطف و چندگانه رویکرد هوش افزایی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی، تنوعی از فرصت های یادگیری در اجرای برنامه درسی پیش بینی شده و متناسب با قابلیت های دانش آموزان، توسعه برنامه های درسی هوشمندانه در فرایند آموزش مورد توجه قرار گیرد. از طرفی معلمان متناسب با ویژگی های هر بعد از رویکرد هوش افزایی، به توسعه یادگیری معنادار آن در زندگی بپردازند.
۱۹.

بررسی مؤلفه های هوش هیجانی معلمان در اجرای روش های تدریس در برنامه درسی دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال ۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۴ 120 - 97

کلیدواژه‌ها: هوش هیجانی معلمان روش های تدریس برنامه درسی دوره ابتدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۲۴۲
هدف از مطالعه حاضر بررسی شاخصه های هوش هیجانی معلمان در اجرای روش های تدریس در برنامه درسی دوره ابتدایی است. رویکرد تحقیق، کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرایی با تأکید بر شیوه خودمفهومی می باشد. مشارکت کنندگان معلمان شاغل در مدارس شهرستان های سلماس و چایپاره در سال تحصیلی 1401-1400 هستند که 16 نفر از آنان به صورت نمونه گیری هدفمند از نوع شاخص موردمطالعه قرار گرفتند. در این راستا مصاحبه های نیمه سازمان یافته ای از آنها صورت گرفت و نمونه گیری تا اشباع داده ها ادامه یافت. برای اعتبارسنجی یافته ها از روش توصیف غنی داده ها و خود بازبینی محقق و برای تعیین پایایی داده ها از روش تحلیل همزمان استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که 5 مؤلفه هوش هیجانی شامل مهارت های اجتماعی (گفتمان محوری، کنش گرایی، بازخوردپذیری)، خودآگاهی (شهودیابی، تفکرگرایی، خودتحققی)، خود تنظیمی (انعطاف پذیری، بهره وری آموزشی، مدیریت آموزشی، ذهنیت آفرینی)، همدلی (قابلیت شناسی، درون نگری، فراگیر محوری، بهزیستی آموزشی) و انگیزه بخشی (چالش انگیزی، هدف گرایی، فعالیت محوری، کاربرد پذیری، غنی سازی علمی) مضامین اصلی هستند که با 110 مضمون اولیه  شرایط را برای اجرای مطلوب روش های تدریس فراهم می آورند. نتایج نشان می دهد که هوش هیجانی معلمان در راستای غنی سازی و گسترش ابعاد مختلف یادگیری دانش آموزان، قابلیت آموزش و انتقال به شرایط واقعی محیط مدارس را داشته و در شکل دهی سبک های یادگیری دانش آموزان موردتوجه قرار گیرد.      
۲۰.

بررسی ساختار برنامه درسی دوره ابتدایی با تاکید بر رویکرد کاهش تمرکز

نویسنده:
منبع: رویکردی نو در علوم تربیتی سال سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 12 - 24

کلیدواژه‌ها: کاهش تمرکز برنامه درسی ساختار دوره ابتدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۷ تعداد دانلود : ۴۷۱
هدف از این پژوهش حاضر شناسایی ویژگی ها و خصوصیات رویکرد کاهش تمرکز به عنوان الگوی نظری سند برنامه درسی ملی در دوره ابتدایی است. رویکرد تحقیق از نوع کیفی و روش تحلیل محتوا تفسیری می باشد. جامعه آماری شامل آموزگاران دوره ابتدایی شهرستان های چایپاره و خوی در سال تحصیلی99-98 بوده است که 16 نفر از آنها به صورت هدفمند و از نوع نمونه گیری مطلوب انتخاب و دیدگاه ها و نظرات شان از طریق مصاحبه مورد مطالعه قرار گرفت. جهت اطمینان و اعتبار بخشی به دقت وصحت داده ها از تکنیک کنترل اعضا و تکنیک مرور همتا استفاده شد. نتایج این تحقیق شامل 24 مضمون فرعی و 59 مفهوم است که در آن عناصر برنامه درسی دارای ویژگی هایی مانند طراحی موقعیتی، توازن متقابل، موقعیت اصیل، بومی گرایی، اکتشافی بودن و کارکرد اجتماعی است. به عبارتی رویکرد کاهش تمرکز در برنامه درسی دوره ابتدایی با ماهیتی قابلیت مدار از نوع اجتماعی تعریف می شودکه نشان دهنده ی فرهنگ جامعه محلی است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان