مطالب مرتبط با کلیدواژه

نقش های جنسیتی


۱.

بررسی طرح واره های نقش جنسیتی و کلیشه های فرهنگی در دانشجویان دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: جنسیت طرح واره های ذهنی کلیشه های فرهنگی نقش های جنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴۸
* * پژوهشکده ی زنان، دانشگاه الزهرا در این پژوهش، طرح واره های نقش جنسیتی و کلیشه های فرهنگی درباره ی زنانه گی و مردانه گی در گروهی از دانش جویان دختر با کاربرد پرسش نامه ی نقش جنسیتی بم و پرسش نامه ی اطلاعات فردی، بررسی شده است. هدف از این مطالعه، بررسی و شناخت صفات و ویژه گی های روان شناختی زنانه گی، مردانه گی و بررسی کلیشه های فرهنگی در رابطه با نقش های جنسیتی در دانش جویان دختر است. مطالعاتی از این دست، می تواند طرح واره های ذهنی مسلط و کلیشه های فرهنگی مربوط به جداسازی نقش های جنسیتی را کم رنگ تر سازد، هویت جنسیتی را هویتی پیچیده و چند عاملی بشمارد، آن را از ابعاد مختلف بررسی کند و باز اندیشی درباره ی کلیشه های فرهنگی زنانه و مردانه را پدید آورد. یافته ها نشان می دهد که دختران دانش جوی مورد مطالعه، در مقیاس زنانه گی در مقایسه با مقیاس مردانه گی تفاوت معنادار دارند؛ به عبارت دیگر، تفاوت بین طرح واره های ذهنی زنانه و مردانه در این گروه معنادار است. هم چنین، ویژه گی های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دانش جویان با نقش های جنسیتی آن ها رابطه دارد. یافته ها بر اساس این دیدگاه که جنسیت پدیده ئی پویا، سیال و تغییرپذیراست و نقش های جنسیتی مجموعه ئی از منش ها است که همواره باید روزآمد شود، مورد بحث قرار گرفته است.
۲.

بررسی سیمای زن در ادبیات کودکان با تاکید بر تغییرات سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نقش های جنسیتی نقش زن بیماری زن تغییرات اجتماعی - سیاسی ادبیات کودکان، کانون پرورش فکری کودکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۳ تعداد دانلود : ۸۸۱
نوشتار حاضر بر آن است که با تاکید بر تغییرات سیاسی - اجتماعی دهه های اخیر در ایران، به بررسی سیمای زن در ادبیات کودکان بپردازد. تغییرات سیاسی - اجتماعی در این مقاله، با مولفه های جنگ، دوره سازندگی، و دوره موسوم به اصلاحات مشخص شده و پس از مقایسه با واقعیات (آمارهای رسمی)، تغییر سیمای زن در 22 داستان نمونه، مورد بررسی قرار گرفته است. منابع مورد بررسی، کتاب های داستانی منتشر شده به وسیله کانون پرورش فکری کودکان در طی سال های 1358 تا 1384 است و در بررسی نمونه آماری از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. نتیجه به دست آمده بیان گر عدم تغییر نگرش نویسندگان نسبت به نقش های جنسیتی طی سه دوره زمانی، به رغم تغییر در واقعیت ها، است. حضور کمی، نقش های خانوادگی، سواد، اشتغال، و فعالیت های سیاسی و اجتماعی زنان، شاخص های مربوط به سیمای زن در این مقاله است.
۳.

عوامل موثر بر مشارکت فرهنگی زنان در استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نقش های جنسیتی جامعه پذیری سرمایه اجتماعی خودپنداره سرمایه فرهنگی مشارکت فرهنگی زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰۱
"این مطالعه به منظور بررسی عوامل موثر بر مشارکت فرهنگی زنان در استان فارس انجام گرفته است. در این بررسی، از نظریه های کالینز، بوردیو، فمینیسم و هویت اجتماعی استفاده شده است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری گردیده است. حجم نمونه 1340 نفر است که از بین زنان سه شهر (شیراز، آباده و فیروزآباد) در استان فارس، انتخاب شدند. برای سنجش عوامل موثر بر مشارکت فرهنگی زنان در استان فارس، از متغیرهای جامعه پذیری، خودپنداره، نقش های جنسیتی، سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی و ویژگی های جمعیتی (سن، وضعیت تاهل، وضعیت اشتغال، تحصیلات پدر و تحصیلات مادر پاسخگویان) استفاده شده است. نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیرهای سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی، خودپنداره، نقش های جنسیتی و وضعیت تاهل، به ترتیب، بیشترین تاثیر را در مشارکت فرهنگی زنان داشته اند. "
۴.

تفاوت های جنسیتی در رفتارهای نوعدوستانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: جنسیت نقش های جنسیتی یاسوج نوعدوستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳۰
"به دلیل اهمیت والای نوعدوستی در روابط اجتماعی و کارکردهای مثبت آن بر نظام اجتماعی، تحقیقات گسترده ای در این حوزه صورت گرفته است. برخی از این پژوهش ها به بررسی ارتباط جنسیت و نوعدوستی پرداخته اند. فرض عمومی و پذیرفته شده این است که رفتار نوعدوستانه مردان و زنان با یکدیگر متفاوت است و این تفاوت اساسا ناشی از نقش های جنسیتی است. پژوهش حاضر تلاش کرده است تفاوت های جنسیتی در رفتار نوعدوستانه را با لحاظ کردن نقش های جنسیتی مورد بررسی قرار دهد. روش به کار رفته در این پژوهش، روش پیمایشی است. جامعه آماری کلیه افراد 60-15 ساله شهر یاسوج هستند که 386 نفر بعنوان نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه می باشد که ‌جهت تعیین اعتبار آن از روش اعتبار سازه به کمک تکنیک تحلیل عامل و جهت تعیین پایایی از شیوه هماهنگی درونی به روش آلفای کرانباخ استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن هستند که تفاوت های جنسیتی تاثیری بر رفتار نوعدوستانه ندارد. به علاوه نقش های جنسیتی نیز ارتباط معناداری با رفتارهای نوعدوستانه نشان نمی دهند. "
۵.

بازنمایی الگوهای اشتغال زنان در متون درسی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: نقش های جنسیتی جامعه پذیری کتاب های درسی اشتغال زنان سیستم آموزشی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن و اقتصاد اشتغال
  3. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در سطح ملی و جهانی زن در ایران
تعداد بازدید : ۲۴۱۵ تعداد دانلود : ۱۲۶۴
افزایش چشمگیر میزان اشتغال زنان در جهان از نیمه دوم قرن بیستم به بعد، به عنوان مهم ترین مشخصه «انقلاب در نقش های جنسیتی» نامیده شده است (دیویس 1984، کوتر و همکاران 2001). در ایران، علی رغم توانمندی های قابل توجه زنان و پیشرفت های برجسته ای که طی سال های اخیر در خصوص عناصر زمینه ساز افزایش مشارکت آنان در بازار کار به وقوع پیوسته است (مانند افزایش تحصیلات زنان به ویژه تحصیلات دانشگاهی، افزایش میانگین سن ازدواج، کاهش سطح باروری و روند فزاینده نگرش موافق با اشتغال زنان)، میزان مشارکت زنان در بازار کار همچنان پایین است. معمولا سطح پایین اشتغال زنان به میزان قابل ملاحظه ای ریشه در زمینه های اجتماعی و فرهنگی دارد که از طریق سیستم های آموزشی و متون درسی بازتولید می شود. در این تحقیق با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا، مهم ترین الگوها و ویژگی های اشتغال زنان در متن و تصاویر کتاب های درسی سه مقطع تحصیلی ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان مورد مطالعه قرار گرفته است. مطابق نتایج این تحقیق، الگوی سنتی تفکیک نقش های جنسیتی داخل و خارج خانه و مدل «مرد، نان آور خانوار» (مک دونالد 2000) به وضوح در این کتاب های درسی بازنمایی شده است. تنوع شغلی بسیار محدود و همجنس بودن افرادی که زنان شاغل با آنان سروکار دارند، نیز از مهم ترین ویژگی های بازنمایی اشتغال زنان در کتاب های درسی محسوب می شود. به علاوه، تفاوت های مهم و قابل ملاحظه ای در خصوص الگوها و ویژگی های اشتغال زنان بر حسب مقاطع تحصیلی، پایه تحصیلی و عناوین کتاب های درسی در این تحقیق مشاهده گردید
۶.

ضرورت نظریه پردازی در حوزه ی مسائل زنان از تحقیق تا نظریه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قدرت جنسیت فمینیسم نقش های جنسیتی بازاندیشی اساس گرایی کنارگذاری تئوری فمینیستی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها فمینیسم و ابعاد آن
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها مکاتب فلسفی و دینی
تعداد بازدید : ۲۸۲۶ تعداد دانلود : ۱۸۱۰
بیشتر فهم ما از دنیای اجتماعی که در آن زندگی می کنیم و یا مسائلی که با آن مواجهیم بر اساس تئوری ها و دانشی است که عمدتاً توسط مردان خلق شده است. تسلط مردان در حوزه ی نظریه پردازی و تولید دانش باعث شده است که زنان از فرایندهای رسمی نظریه پردازی کنار گذاشته شوند و زمانی که این نظریه ها در منصه ی عمل به کار گرفته می-شوند، مشارکت زنان و موضوعات مهم مربوط به آنها در بسیاری از حوزه ها نادیده گرفته می شود. این مقاله ضمن تاکید بر ضرورت نظریه پردازی در مسائل زنان فهم ما را از تئوری های فمینیستی و موضوعات جنسیتی درهم می آمیزد و آن را نقد و بررسی می کند.
۷.

برساخت تصویر زنان در آگهیهای بازرگانی تلویزیون ایران

کلیدواژه‌ها: زنان گفتمان نقش های جنسیتی بازنمایی آگهی های بازرگانی تلویزیون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴۴ تعداد دانلود : ۱۰۵۸
برساخت بازنمایی خاص، روابط قدرت موجود را منعکس کرده و گفتمان های اجتماعی مسلط را مشخص می کند. این مقاله تحلیل کمی و کیفی آگهی بازرگانی تلویزیون ایران است. هدف اصلی این مقاله بررسی بازنمایی زنان و برساخت تصاویر آن ها از راه گفتمان آگهی های بازرگانی با تاکید بر نقش های جنسیتی است. برای دست یافتن به این هدف با استفاده از برخی مقوله های خاص، 90 آگهی بازرگانی مورد مطالعه قرار گرفت، سپس 7 آگهی بازرگانی بر اساس نظریه گفتمان لاکلا و موف به طور عمیق تحلیل شد.نتایج نشان داد که همه تبلیغات به طور مستقیم یا غیر مستقیم روابط مسلط جنسیتی را نشان می دهند و ارزش های حاکم را تولید و بازتولید می کنند و عناصر محوری گفتمان مسلط آگهی های بازرگانی باعث هژمونیک شدن گفتمان مردانه در روابط جنسیتی می شود. تحلیل ها نشان از تضاد بین واقعیت نقش های جنسیتی در جامعه و تبلیغات بازرگانی تلویزیون است
۸.

عؤامل اجتماعی مؤثر بر میزان باورپذیری کلیشه های جنسیتی در دو سپهر عمومی و خصوصی٭(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: نقش های جنسیتی کلیشه های جنسیتی سپهر خصوصی سپهر عمومی خانواده پدر سالار خانواده مادر سالار خانواده مشارکتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۸ تعداد دانلود : ۱۰۴۲
بخش مهمی از شناخت های مربوط به نگرش ها و رفتارهای زنان و مردان، ناشی از عقاید و افکار قالبی یا کلیشه هاست. بر اساس کلیشه های جنسیتی، زنان و مردان در جامعه دارای ویژگی های خاص، رفتار خاص و حالات روانی خاص هستند و در نهایت قابلیت انجام وظایف و کارهایی را دارند که به صورت معمول با یکدیگر متفاوتند. کلیشه سازی از طرفی خصوصیات و توانایی هایی را به زنان اختصاص می دهد که در مردان از آن ها نشانه ای نیست و از طرف دیگر، توانایی ها و خصوصیاتی را به مردان نسبت می دهد که زنان از آن بی بهره اند. تحقیق حاضر که بر مبنای یک پیمایش 600 نفره در بین دانشجویان پسر و دختر دانشگاه های آزاد اسلامی شوشتر و شهید چمران اهواز انجام گرفته، نشان می دهد که در خانواده های با ساختار قدرت پدرسالار، نسبت به خانواده های با ساختار قدرت مادرسالار و خانواده های مشارکتی، میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی بیشتر است. از دیگر یافته های تحقیق، این است که مردان کلیشه ای تر از زنان فکر و رفتار می کنند.
۹.

بررسی عوامل اجتماعی موثر بر شکل گیری هویت جنسیتی دختران دانشجوی دانشگاه شهید چمران اهواز(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: نقش های جنسیتی دختران دانشجو هویت جنسیتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده زنان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده جوانان
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
تعداد بازدید : ۲۰۷۹ تعداد دانلود : ۹۳۶
هدف مقاله حاضر،بررسی عوامل اجتماعی موثر بر شکل گیری هویت جنسیتی دختران دانشجوی دانشگاه شهید چمران اهواز است که برای تبیین مساله و تعیین چارچوب نظری از دیدگاه های جامعه شناسی مربوط به هویت جنسیتی استفاده و فرضیات از آن استخراج شد. این تحقیق به صورت پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه است جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دختران دانشجوی دانشگاه شهیدچمران اهواز که حجم نمونه براساس فرمول کوکران 254 نفر تعیین شد. از لحاظ زمانی این پژوهش در سال 1391-1392اجرا شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که تمامی متغیرهای مستقل تحقیق با متغیر وابسته رابطه معناداری دارند. نتایج حاصل از رگرسیون نشان می دهد که تنها سه متغیر نگرش به اشتغال، نقش های جنسیتی و دینداری معنادار بوده اند که در مجموع 23 درصد از تغییرات مربوط به هویت جنسیتی دختران دانشجو را این دو متغیر تبیین می کنند.
۱۰.

بررسی روابط علی بین نقش های جنسیتی، تاب آوری، سرسختی، درماندگی آموخته شده و هم وابستگی، در همسران افراد معتاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری نقش های جنسیتی سرسختی درماندگی آموخته شده هم وابستگی همسران افراد معتاد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، تفریحات و سلامت بهداشت جسمی و جنسی
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات مربوط به مصرف مواد
  3. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده
تعداد بازدید : ۱۳۶۲ تعداد دانلود : ۶۴۵
در پژوهش حاضر روابط علی بین نقش های جنسیّتی، تاب آوری، سرسختی، درماندگی آموخته شده و هم وابستگی در همسران افراد معتاد بررسی شد. طرح پژوهش توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش، کلیه همسران افراد معتاد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد در سطح شهر اصفهان بودند که 120 نفر از آن ها به شیوه در دسترس انتخاب شدند و از آن ها خواسته شد علاوه بر پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی، به پنج پرسشنامه: نقش جنسی بم (BSRI)، سرسختی روان شناختی(HI)، تاب آوری کانر و دیویدسون (CD-RISC)، هم وابستگی (CODI) و سبک های اسنادی پاسخ دهند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر و از نرم افزارهای SPSS-17 و Amos-5 استفاده شد. یافته ها نشان داد نقش های جنسیّتی مردانه تأثیرات معناداری در ارتقاء سطح سرسختی روان شناختی و تاب آوری دارد، در حالی که نقش های جنسیّتی زنانه چنین تأثیراتی را ندارد. علاوه بر آن نتایج نشان دهنده تأثیر معکوس نقش های جنسیّتی مردانه و تأثیر مستقیم نقش های جنسیّتی زنانه روی هم وابستگی بود. شاخص های برازش مدل یابی معادلات ساختاری، مدل کلی پژوهش را تأیید کردند و اثرات مستقیم و غیر مستقیم بین متغیرهای پژوهش تأیید شد.
۱۱.

تحلیل محتوای مقایسه ای تصاویر کتاب های درسی ایران و سوریه با تأکید بر نابرابری نقش های جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جنسیت نقش های جنسیتی کتاب های درسی تحلیل محتوا نظام آموزشی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی جنسیت
تعداد بازدید : ۲۰۸۴ تعداد دانلود : ۷۷۲
دانش آموزان هر کشوری، نسل آینده آن کشور را رقم می زنند. از این رو، هر کشوری می تواند از راه های گوناگون، برنامه ها و تصمیم گیری های خود را برای دانش آموزان منتشر کند (رمزگذاری)؛ یعنی پیام هایی که از طریق متون درسی، مصوّبه های آموزشی و تصاویر کتاب های درسی به دانش آموزان منتقل می شود، می تواند از سوی دانش آموزان به روش های مختلفی قرائت شود (رمزگشایی). در پژوهش حاضر، هدف، بررسی نابرابری نقش های جنسیتی در میان تصاویر کتب درسی است. در هر کشوری، گفتمانی خاص وجود دارد که همه اصول، قوانین، ارزش ها و هنجارها از آن منبعث می شود. کتب درسی یکی از ابزارهای لازم برای انتقال این گفتمان به مخاطبان است. به همین منظور، تصاویر کتاب های درسی مقطع دبستان و راهنمایی ایران و سوریه با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا، مقایسه شده است. داده ها بیانگر آن است که حدود 60 درصد تصاویر مربوط به جنس مذکر و حدود 40 درصد آنها مربوط به جنس مؤنث است. جنس مؤنث بیشتر در سنین کودکی به تصویر کشیده شده است و در سنین بالاتر در نقش مادری، معلمی و پرستاری قرار گرفته اند؛ ولی جنس مذکر بیشتر در سنین جوانی نمایش داده شده اند که عهده دار مشاغل تخصصی، سخت، حرفه ای، تولیدی و خدماتی هستند. با این وصف، زنان با به دست آوردن قدرت تولید مادی می توانند با دنیای مردان رقابت کنند. هرچند در سال های اخیر حرکت هایی در جهت برابری جنسیتی صورت گرفته است؛ اما هنوز چرخه تحلیل به طرف مردان سنگینی می کند.
۱۲.

نقش خودکارآمدی عمومی و نقش های جنسیتی مردانگی و زنانگی در سرسختی روان شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نقش های جنسیتی خودکارآمدی سرسختی روان شناختی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی اجتماعی روانشناسی مقایسه ای
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی انگیزش خود و تلاشهای آن
تعداد بازدید : ۱۲۰۹ تعداد دانلود : ۷۱۳
هدف این پژوهش، تعیین نقش خودکارآمدی عمومی و نقش های جنسیتی در سرسختی روانشناختی بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 192 دانشجوی دوره کارشناسی ارشد از گروه های تحصیلی سخت (ریاضی محض، علوم کامپیوتری و فیزیک) و نرم (علوم تربیتی، ادبیات انگلیسی، ادبیات فارسی و اقتصاد) در دانشگاه مازندران انتخاب شدند. داده ها از طریق مقیاس اندازه گیری سرسختی روان شناختی، مقیاس خودکارآمدی عمومی و مقیاس نقش جنسیتی بم جمع آوری گردید. یافته ها نشان داد بین سرسختی روان شناختی با خودکارآمدی عمومی و نقش های جنسیتی مردانگی و زنانگی به ترتیب همبستگی 55/0، 037/0-097/0- وجود دارد. تحلیل رگرسی ون نیز نشان داد ت نها متغیرخودکارآمدی ع مومی م ی تواند 5/31 درصد واریانس سرسختی روان شناختی را تبیین نماید و این نمایانگر آن است صرف نظر از پذیرش نقش های جنسیتی مردانه و زنانه، بین مواجهه مؤثر با چالش های زندگی و تصور فرد از قابلیت ها و کارآیی شخصی ارتباط وجود دارد.
۱۳.

بررسی رابطه تماشای تلویزیون های ماهواره ای با هویّت جنسیّتی دختران نوجوان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نقش های جنسیتی رسانه هویت جنسیتی تلویزیون های ماهواره ای کلیشه های جنسیتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات سینمایی، موسیقی و بصری مطالعات سینمایی
تعداد بازدید : ۱۴۱۱ تعداد دانلود : ۶۲۳
این پژوهش به منظور بررسی رابطه استفاده از شبکه های ماهواره ای فارسی زبان با هویّت جنسیّتی دختران نوجوان انجام شد. برای این منظور از نظریه هویّت اجتماعی جنکینز ، نظریه پرورش و نظریه شناخت اجتماعی بندورآ استفاده شد. روش پژوهش پیمایشی بود. جام عه آماری این پژوه ش دختران مشغول به تحصیل در مقطع دبیرستان سال تحصیلی 92-91 بوده اند. از بین جام عه آماری، 185 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای نمونه گیری شده و اطلاعات مورد نیاز به کمک ابزار پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد که مقیاس های هویّت فردی، هویّت جنسیّتی، کلیشه های جنسیّتی و نقش جنسیّتی را شامل بود. یافته های پژوهش نشان داد که استفاده بیش تر دختران نوجوان از برنامه های تلویزیون ماهواره ای به فاصله گرفتن آن ها از کلیشه های جنسیّتی و تفکیک نقش های جنسیّتی منجر می شود. همچنین استفاده دختران نوجوان از برنامه های تلویزیون ماهواره ای هویّت جنسیّتی آن ها را مخدوش می کند و آن ها را از هویّت جنسیّتی خود دور می کند.
۱۴.

جنسیت، نقش های جنسیتی و اضطراب در دانش آموزان دختر و پسر مدارس دولتی شهرستان زابل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جنسیت زنانگی اضطراب نقش های جنسیتی مردانگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵۶ تعداد دانلود : ۶۹۲
تحقیق درباره ی تفاوت های جنسیتی در ترس کودکان، عموماً نشان دهنده ی این بوده است که دخترها ترسوترند و نسبت به پسرها اضطراب بیشتری را تجربه می کنند. فرض پیشنهاد شده برای این یافته ها این است که جهت گیری نقش جنسیتی و یا انتظارات عاملی مهم در ایجاد این مسأله باشد. اما این فرضیه مستقیماً درباره ی کودکان مورد بررسی قرار نگرفته است. مطالعه ی حاضر از نوع توصیفی-همبستگی است و رابطه ی میان داده های به دست آمده از پرسشنامه ی نقش های جنسیتی (مردانگی و زنانگی) و اضطراب آشکار کودکان را در یک نمونه ی عادی از کودکان (شامل 234 نفر، 115 دختر و 119 پسر 9-12 ساله)، بررسی کرده است. نتایج نشان داد که میان نقش جنسیتی مردانه و اضطراب کودکان رابطه ی منفی وجود دارد. اما در مقابل، ارتباط معناداری میان زنانگی و اضطراب کودکان یافت نشد. این یافته ها نشان می دهند که جهت گیری نقش جنسیتی، به ویژه مردانگی، احتمالاً نقش مهمی در رشد و یا ابقاء اضطراب کودکان بازی می کند
۱۵.

نگرش به نقش های جنسیتی در نسبت با قومیت و جنسیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تفاوت های جنسیتی نقش های جنسیتی دانشجو قومیت نگرش

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی جنسیت
تعداد بازدید : ۱۱۴۶ تعداد دانلود : ۶۷۷
پژوهش حاضر به منظور سنجش تفاوت های جنسیتی و قومیتی در نگرش به نقش های جنسیتی و با استفاده از سنجه متناسب با فرهنگ کشورهای اسلامی طراحی شده توسط خلید و فریزی (2004) صورت گرفته است. حجم نمونه در این مطالعه 400 نفر از دانشجویان دختر و پسر سه دانشگاه دولتی شامل دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه تهران و دانشگاه کردستان است. تکنیک مورد استفاده در این پژوهش پیمایش، و ابزار مورد استفاده پرسش نامه بوده که با شیوه نمونه گیری تصادفی در بین پاسخگویان توزیع شده است. نتایج حاصل از سنجش بیانگر این است که دیدگاه سنتی به نقش های جنسیتی در بین دانشجویان وجود ندارد و نگرش ها در سطح حرفه ای و لیبرال قرار دارد. بین زنان و مردان تفاوت معنادار در نگرش به نقش های جنسیتی وجود دارد بطوریکه مردان نگرش حرفه ای و زنان نگرش لیبرال به نقش های جنسیتی دارند. از نظر قومیتی، نگرش به نقش های جنسیتی در بین زنان و مردان در قومیت فارس و لر دارای تفاوت معناداری است به طوری که در هر دو قومیت، زنان نگرش لیبرال و مردان نگرش حرفه ای به نقش ها دارند. این در حالی است که در قومیت کرد تفاوت معناداری ببن دو جنس وجود نداشته و هر دو جنس نگرش لیبرال به نقش ها دارند. در قومیت ترک هم تفاوت معنادار بین دو جنس وجود ندارد و نگرش هر دو جنس به نقش های جنسیتی حرفه ای و سنتی است.
۱۶.

عوامل مؤثر بر تضاد نقش های زنان و رابطه آن با تعارضات خانوادگی در شهر همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نقش های جنسیتی جامعه پذیری تقسیم کار تضاد نقش تعارضات خانوادگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده جامعه شناسی زنان
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده زن در خانواده
  3. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی خانوادگی
تعداد بازدید : ۱۵۹۴ تعداد دانلود : ۷۷۶
با وجود افزایش سطح تحصیلات و توانمندی های زنان در عرصه های شغلی و اجتماعی، نقش های سنتی آنان (به ویژه خانه داری و بچه داری) همچنان بر دوش آنان سنگینی می کند. حاصل انجام کلیه وظایف مربوط به نقش های مدرن و سنتی، برای زنان شاغل، می تواند تنش های ارتباطی و مشاجرات خانوادگی باشد. در این تحقیق که بر روی زنان 25-50 ساله در سطح شهر همدان انجام شده، سعی بر آن است که با سنجش میزان تضاد نقش های آن ها، رابطه بین تجربه تضاد نقش با تعارضات خانوادگی مورد بررسی و اندازه گیری قرار گیرد. این پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای بر روی نمونه ای 260 نفری انجام شده و ابزار اندازه گیری آن پرسش نامه محقق ساخته است. نتایج حاصل از آمار توصیفی و استنباطی نشان می دهند که تقسیم کار جنسیتی در دامنه حد متوسط پایین و بالا دارای بیشترین درصد است. ایفای نقش مادری و نگرش مثبت مردان به اشتغال زنان در سطح متوسط به بالاست. همچنین احساس تضاد نقش در زنان، در سطح متوسط (بالا و پایین) قرار دارد. در مقابل، باورمندی به کلیشه های جنسیتی بیشتر در سطح متوسط به پایین است. همچنین نتایج نشان می دهد که تعارضات مالی در میان انواع دیگر تعارض (جنسی و خانوادگی) وفور بیشتری دارد. جامعه پذیری جنسیتی (با ابعاد تقسیم کار جنسیتی، نقش مادری، نوع نگرش زن و شوهر به اشتغال زنان و همچنین میزان باورمندی زنان به کلیشه های جنسیتی)، رابطه مثبت و مستقیم با تجربه تضاد نقش در زنان دارد و تضاد نقش نیز عامل مؤثر در تجربه تعارضات خانوادگی زنان مورد تحقیق است.
۱۷.

تبیین جامعه شناختی تفاوت های جنسیتی در افسردگی با تاکید بر مفهوم خود خاموشی در نهاد خانواده (مطالعه موردی زنان و مردان ازدواج کرده ی شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: افسردگی تفاوت های جنسیتی نقش های جنسیتی نهاد خانواده خودخاموشی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی جنسیت
تعداد بازدید : ۱۱۶۶ تعداد دانلود : ۶۴۷
مقاله ی حاضر به ارزیابی رویکردهای جامعه شناختی در باره ی تفاوت های جنسیتی در شکل گیری و تشدید افسردگی مردان و زنان و آثار آن در نهاد خانواده می پردازد. پرسش آن است که ""نقش های جنسیتی"" چگونه و با چه سازوکاری می توانند منجر به بروز میزان های متفاوتی از افسردگی در بین مردان و زنان متأهل شوند؟ به این منظور، با تلفیق نظریه های ""نقش""، ""قدرت و جنسیت"" و ""خودخاموشی"" مدل نظری تحقیق تدوین شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر که به روش پیمایش انجام شده است، زنان و مردان متاهل 20 تا 45 ساله ساکن شهر تهران هستند که با استفاده از روش «نمونه گیری تصادفی خوشه ای» ساده، تعداد 720 نفر از آنان، انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه خوداجراء بوده است و داده ها، پس از کدگذاری و استخراج به وسیله نرم افزار SPSS با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که در مجموع، میزان افسردگی بر اساس ""نقش های جنسیتی زنانه و مردانه"" متفاوت است؛ بدین معنی که ""نقش های جنسیتی زنانه ی غالب""، افراد را مستعد افسردگی می کند، در حالی که نقش های ""جنسیتی مردانه ی غالب""، مانند سپری در مقابل افسردگی عمل می کند. هم چنین یافته ها نشان می دهد که بین میزان خودخاموشی و میزان افسردگی، رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد.
۱۸.

انعطاف ناپذیر دانستن نقش های جنسیتی و دفاع از تبعیض های جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: نقش های جنسیتی انعطاف پذیری نقش ها تبعیض جنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۴ تعداد دانلود : ۷۰۹
پرسش پژوهش حاضر این بود که انعطاف ناپذیر دانستن نقش های جنسیتی چه رابطه ای با دفاع از تبعیض های جنسیتی دارد؟ هدف پژوهش حاضر آزمون این فرضیه بود که مردانی که نقش های جنسیتی را انعطاف ناپذیر می دانند (نسبت به مردانی که این نقش ها را انعطاف پذیر می دانند)، از تبعیض هایی که در جامعه میان زن ها و مردها وجود دارد بیشتر دفاع می کنند، اما چنین رابطه ای میان انعطاف ناپذیر دانستن نقش های جنسیتی و دفاع از تبعیض های جنسیتی در زنان وجود ندارد. در یک طرح توصیفی-همبستگی از میان دانشجویان کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی-واحد بویین زهرا (3900=N) 122 نفر با روش تصادفی نمونه گیری شدند و به مقیاس انعطاف پذیری ادراک شده نقش های جنسیتی و مقیاس دفاع از تبعیض های جنسیتی پاسخ دادند. ضریب های همبستگی پیرسون نشان داد که انعطاف ناپذیر دانستن نقش های جنسیتی در مردان با دفاع از تبعیض های جنسیتی رابطه دارد (001/0 p <)، اما این رابطه در زنان معنی دار نیست (201/0 p >). تبیین این الگوی یافته ها آن است که جامعه تبعیض آلود به مردان جایگاه بالاتری از زنان داده است.
۱۹.

تبیین جامعه شناختی اثر نقش های جنسیتی بر افسردگی باتأکیدبر مفهوم خودخاموشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جامعه شناسی اختلالات روانی نقش های جنسیتی افسردگی نظریه نقش خودخاموشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۶ تعداد دانلود : ۳۹۷
اختلالات روانی ازجمله افسردگی، موضوع مطالعة رویکردهای مختلف نظیر روان پزشکی، روان شناسی، روانکاوی، همه گیرشناسی و نیز جامعه شناسی هستند. رویکردهای جامعه شناختی با اصل قراردادن عوامل بیرونی، اثرات ساختارهای اجتماعی و الگوهای تعاملات اجتماعی را بر اختلالات روانی مطالعه می کنند. در مقالة حاضر، رویکردهای جامعه شناختی از تفاوت های جنسیتی در شکل گیری و تشدید افسردگی در میان زنان و مردان را ارزیابی می شود. پژوهش حاضر برای دستیابی به اهداف بالا، مطالعه ای بنیادین است که با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است و در این راستا از روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای، اسنادی استفاده شده است. یافته های حاصل از مطالعات اسنادی نشان می دهد زنان و مردان، واکنش های عاطفی و رفتاری متفاوتی نسبت به فشارهای اجتماعی نشان می دهند؛ یعنی زنان به درون ریزی فشارهای روانی می پردازند و در نتیجه، میزان بالاتری از افسردگی را تجربه می کنند؛ درحالی که مردان با اجبار به برون ریزی این فشارها رفتارهایی نظیر سوءمصرف مواد انجام می دهند و به اختلالات روانی مبتلا می شوند. مطابق الگوی نظری به کار گرفته شدة مرکب از سه نظریة نقش، قدرت و جنسیت و خودخاموشی، وقوع خودخاموشیِ آموخته شده در فرایند جامعه پذیری و مبتنی بر کلیشه های نقش جنسیتی دربارة هر جنس، تسهیل در بروز یا تشدید اختلالات روانی خاصِ هر جنس را موجب می شود؛ ازاین رو، «فرایند بازتعریف کلیشه های نقش جنسیتی و تعدیل سازوکار خودخاموشی، یک راهبرد اجتماعی - فرهنگی کلان مقیاس برای کاهش اختلالات روانی» محسوب می شود.
۲۰.

کلیشه های جنسیتی در ایران بر پایه رویکرد اجتماعی و جمعیت شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: کلیشه های جنسیتی رویکرد اجتماعی - جمعیت شناختی دینداری نقش های جنسیتی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۷ تعداد دانلود : ۳۷۹
با توجه به نقش تعیین کننده جمعیت زنان در فرایند رشد و توسعه جامعه، در پژوهش حاضر برخی از مهم ترین الگوها و تعیین کننده های مرتبط با کلیشه های جنسیتی در ایران بر پایه رویکرد فرهنگی - اجتماعی و جمعیت شناختی مطالعه می شود. برای بررسی کلیشه های جنسیتی از الگوی ترکیبی ماکیونس (2001) و تایلور (2003)، مبتنی بر گویه های هفت گانه کلیشه های جنسیتی، استفاده شده است. به طور کلی، تجزیه و تحلیل های پژوهش حاضر نشان داده اند حدود یک سوم افراد مطالعه شده به کلیشه های جنسیتی نگرش مثبت دارند؛ با وجود این، این الگوی کلی به طور چشمگیری از سه دسته اصلی متغیرهای تعیین کننده شامل متغیرهای پایه جمعیت شناختی، مؤلفه های دینداری و متغیرهای مرتبط با نقش های جنسیتی تأثیر می گیرد. در مجموع، نتایج این پژوهش در چارچوب نظریه های نوگرایی و تغییرات بنیادین در نظام ارزش های جامعه تبیین می شود؛ بدین معنا که کلیشه های جنسیتی به شدت از رویکردهای نوگرایانه و مدرن تأثیر می گیرند.