فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۸۶۱ تا ۱٬۸۸۰ مورد از کل ۱۷٬۶۸۳ مورد.
حوزههای تخصصی:
امروزه، فرهنگ شهروندی به عنوان مؤلفه ی کلیدی توسعه اجتماعی و فرهنگی مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. از سویی تحقق مفهوم و شکل گیری ایده شهروندی، نیازمند وجود بستری مناسب می باشد که از آن به عنوان جامعه مدنی یاد می شود. کیفیت مشارکت شهروندان در امور جامعه، از شاخص های اساسی توسعه یافتگی و از الزامات اساسی سرمایه اجتماعی در هر جامعه مدنی است. عناصر کلیدی فرهنگ شهروندی، همواره از طرف محققان و صاحب نظران، از گذشته تا کنون مورد بحث قرار گرفته است. از ضروریات دستیابی به شاخص های توسعه، تعیین میزان نهادینه شدن فرهنگ شهروندی می باشد. در این پژوهش به منظور ارایه مدل توسعه فرهنگ شهروندی در کلان شهر تهران، با استفاده از تحلیل محتوای قیاسی؛ با شناسایی 787 کد مفهوم، کدگذاری و دسته بندی آنها در سه مرحله نهایتا 173 شاخص اصلی؛ در شش بعد و 23 مولفه، تبیین و با استفاده از تکنیک دلفی سه مرحله ای در بین 18 نفر از خبرگان علمی و اجرایی، این شاخص ها مورد جرح و تعدیل قرار گرفت. نهایتا مدل توسعه فرهنگ شهروندی در کلان شهر تهران در شش بعد مفهوم فرهنگ و شهروندی، مدیریت شهری و شهرداری، تربیت و آموزش شهروندی، اخلاق شهروندی، حقوق شهروندی، مشارکت شهروندی ارائه شد.
تحلیل سیاست های اجتماعی تأثیرگذار نظام جمهوری اسلامی ایران بر حفظ سرمایه اجتماعی در استان خوزستان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش با هدف تحلیل سیاست های اجتماعی تأثیرگذار نظام جمهوری اسلامی ایران بر حفظ سرمایه اجتماعی در استان خوزستان انجام شد. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بود، جامعه آماری مورد نظر شامل کلیه شهروندان استان خوزستان بود، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه تصادفی چند مرحله ای 384 نفر به عنوان نمونه آماری جهت مطالعه انتخاب شدند. شاخص های مورد نظر سرمایه اجتماعی اعتماد، مشارکت، و انسجام اجتماعی بودند. برای دستیابی به این هدف، از دیدگاه پاتنام و کلمن و فوکویاما و از روش پیمایشی(با ابزار پرسشنامه) و اسنادی (با استفاده از کتاب ها و مقالات) بهره گرفته شد. روایی و پایایی پرسشنامه در طول فرایند تحقیق مورد تایید قرار گرفت. داده های تحقیق پس از جمع آوری بر اساس سوال های پژوهش و با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که سیاست های اجتماعی از جمله قانون مداری، عدل و برابری، توسعه سرمایه های انسانی، عدالت آموزش و رفع نابرابری های آموزشی، رفع تبعیض اقتصادی و رفع فساد اداری بر حفظ سرمایه اجتماعی در ابعاد مشارکت سیاسی، انسجام اجتماعی و اعتماد اجتماعی تاثیر مثبت و معنی داری دارند. در نتیجه می توان با توجه بیش از پیش به سیاست های شناسایی شده در این پژوهش در راستای حفظ سرمایه اجتماعی در سطح جامعه گام های موثری را برداشت.
پیش بینی هویت جهانی براساس هویت ملی، دینی و قومی در دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هویت یکی از ابتدایی ترین نیازهای بشری است. انسان ها به محض شناخت خود به طور مستقیم در مواجهه با این موضوع قرار می گیرند اما نکته حائز توجه، تاثیرات وضعیت محیطی بر تغییرات هویتی است. عوامل مختلفی بر تقویت و تضعیف هویت های جمعی تاثیر دارند. شناخت این عوامل و سنجش وضعیت آن در سطح جامعه علاوه بر این که می تواند زمینه ساز پیش بینی وضعیت آینده ارزش های جمعی شود، سیاستگذاری هویتی را در مسیر دقیق تر و صحیح تری قرار می دهد. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی هویت مدرن براساس هویت ملی، قومی و دینی انجام شد. جامعه پژوهشی شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های تهران بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ایی 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر پرسشنامه هویت ملی و اجتماعی سلگی و همکاران بود. جهت تحلیل داده ها از روش همبستگی و رگرسیون همزمان استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-25انجام شد. نتایج نشان داد که هویت ملی، قومی و دینی همبستگی مثبت و معناداری با هویت مدرن دارند همچنین هویت ملی، دینی و قومی توان پیش بینی هویت مدرن را دارند. بنابراین می توان گفت که هویت مدرن رقیبی برای هویت ملی، دینی و قومی به شمار نمی آید.
مطالعه جامعه شناختی شکل گیری رفتارهای جمعی نمایشی در بستر تجربه زیسته مردم از ویروس کرونا، مورد مطالعه شهر کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف مطالعه جامعه شناختی شکل گیری رفتارهای جمعی نمایشی در بستر تجربه زیسته مردم از ویروس کرونا با روش گراندد تئوری انجام شده است. سؤال اصلی این مطالعه این است که ویروس کرونا چگونه می تواند بر شکل گیری رفتارهای جمعی تأثیر بگذارد؟ و تجربه زیسته مردم از ویروس کرونا چگونه اجتماعات نمایشی (وحشت زده) را به وجود می آورد؟ روش انجام این پژوهش از نظر رویکرد پژوهشی، کمی و از نظر گردآوری اطلاعات، روش نظریه زمینه ای است. جامعه آماری شهروندان کرمانشاه هستند که به صورت نمونه گیری هدفمند تعداد 20 نفر از آن ها مورد مطالعه قرار گرفت. جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. یافته های پژوهش با استفاده از نرم افزار مکس کیودا مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل ها نشان داد چهار مضمون اصلی که شامل؛ رشد احساسات منفی، سردرگمی و بدبینی، رشد وسواس های فکری - عملی پیرامون بدن و شستشو و تغییر سبک زندگی، دغدغه های فکری پیرامون به خطر افتادن سلامت خانواده، دغدغه های اقتصادی و ترس از دوران پسا کرونا بر رفتارهای جمعی کنشگران جامعه تأثیرگذار هستند.
مسئله تجرد: سوژه و زیست جهانِ نو پدید دختران شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
مجرد زیستی دختران و شیوع این فرم از زندگی، تشکیل خانواده به عنوان نهادی بسیار مهم برای جامعه را دچار چالشی جدی نموده است. هدف این پژوهش کشفِ تفسیر و دلایل دختران شهر تهران از انتخاب مجرد زیستی بوده که با روش شناسی کیفی و با استفاده از روش نظریه زمینه ای انجام شده است. به این منظور با 35 دختر مجرد ساکن شهر تهران که به روش نمونه گیری نظری انتخاب شده بودند، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته انجام شد. 11 مقوله اصلی و یک مقوله هسته ای از خلال نظام کدگذاری داده ها استخراج شد. ترجیح رهایی و آزادی، حداکثرسازی منفعت و فردمحوری، گذران اوقات فراغت در قالبِ مدرن، شرایط ایجابی مشاغل جدید و مجازی، خانه مجردی: زمینه های مدرن زیست جهان، سیالیت روابط با دیگران مهم، بازاندیشی بدن و اهمیت آن، گزینش انزوا و تنهایی، بی اعتمادی و بدبینی نسبت به مردان، تهران و آرمانهشر مجردان، ترس از شکست و طلاق مقولات اصلی، همچنین، «تجرد: زیست جهانی چندوجهی» به عنوان مقوله هسته ای بدست آمده از تحلیل داده ها بودند. درنهایت مدل پارادایمی بر اساس مقولات مستخرج از داده ها تنظیم شد. یافته ها بر این دلالت داشتند که دختران مجرد در انتخاب زیست جهان خود تبدیل به عاملان و کنشگرانی فعال شده و دست به انتخاب می زنند؛ مسئله ای که چالشی جدی و چندوجهی را پیش روی جوانان قرار داده است.
نقش طراحی معماری خلاقانه و هوشمندانه در آسایش و امنیت اجتماعی فضاهای شهری. نمونه مورد مطالعه : شهرک مسکونی در شهرستان دماوند(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
پژوهش های جامعه شناختی سال پانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۱)
175 - 197
حوزههای تخصصی:
امنیت فضاهای شهری یکی از ارکان اساسی دستیابی به یک جامعه سالم و داشتن شهرهای پایدار می باشد. بدون شک برای پیشرفت و توسعه یک جامعه مهم ترین رکن، ایجاد امنیت و تأمین آرامش و آسایش در جامعه می باشد. مؤثرترین و تأثیرگذارترین راهکار برای افزایش امنیت، طراحی و بازطراحی محیط های مصنوع است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و با روش توصیفی-تحلیلی در بستر مرور متون کتابخانه ای صورت گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی نقش و جایگاه معماری خلاقانه و هوشمند و ارائه راهکارهای طراحی به منظور افزایش آسایش و امنیت اجتماعی فضاهای شهری می باشد. به این منظور شهرک مسکونی واقع در شهرستان دماوند به عنوان نمونه موردی موردبررسی قرارگرفته است در بررسی آسایش و امنیت در شهرک مسکونی واقع در شهرستان دماوند، نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این است که با طراحی خلاقانه محیط های مصنوع، از طریق تعیین قلمرو (قلمرو گرایی)، نظارت (اعم از رسمی و غیررسمی)، کنترل ورودی و خروجی، امنیت فیزیکی، مدیریت و نگهداری درواقع می توان فرصت های جرم و جنایت را کاهش و امنیت عمومی در سطح شهر را افزایش داد که به دنبال آن بهبود کیفیت زندگی شهروندان، امنیت و آسایش جامعه فراهم شود.
عاملیت های نامتجانس در جامعه شناسیِ بیش ازانسان: واکاوی جایگاه عاملیت در رویکردهای بیش ازانسان در جامعه شناسی، با تاکید بر نظریه کنشگر-شبکه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یکی از مباحث بسیار محبوب و شناخته شده در ادبیات جامعه شناسی نوین، رویکردهایی هستند که تحت عنوان "بیش ازانسان" مطرح شده اند. گستره ی این دیدگاه ها بسیار وسیع هستند؛ از جامعه شناسی کلاسیک گابریل تارد و مونادولوژی او و نظریات دولوز و گتاری پیرامون اتصال و هم پیوندی امور در جامعه، تا سلسله نظریات و رویکردهایی با عنوان مادیگرایان جدید که توسط کسانی ازجمله هاراوی، باراد، برایدویتی و جان بنت نمایندگی می شوند، و در نهایت برخی از رویکردهای حیطه علم وفن آوری و به طورویژه نظریه کنشگر-شبکه، که مطرح ترین چهره آن برونو لاتور است، همگی را می توان در ذیل این رویکرد قرار داد. چیزی که تمامی این رویکردها را به هم نزدیک کرده است، گریز از عاملیت بخشیِ صرفاانسانی و نیل و میل به سوی ارایه ی عاملیت های نامتجانس است که کنشگری در جامعه را محدود به انسان نمی دانند و هم چنین همگی از دوگانگی هایی چون سوژه و ابژه، انسان و طبیعت، ساختار و عاملیت و... می گریزند. اما منظور از عاملیت های نامتجانس چیست؟ پس از واکاوی مهم ترین ابعاد این رویکردها، که با روش مطالعات اسنادی صورت گرفت، درنهایت با ارایه مدلی مفهومی، سعی می شود به این پرسش پاسخ داده شود. در میان اشتراکاتی که پیرامون مفهوم و چیستی عاملیت در تمامی این رویکردها می توان برشمرد، تجانس و چند وجهی بودن مهم ترین ویژگی آن است.
ارتباطات میان فرهنگی به مثابه جریانی از تعدیل شخصیت و هویت های انسانی-اجتماعی (تحلیلی بر فیلم سینمایی هفت سال در تبت از منظر ارتباطات میان فرهنگی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تصور مواجهه با دیگری، اغلب تصوری غریب است. ما هر اندازه هم که کنجکاو و مایل به کشف جهان های دیگر بوده و از تمنای چنین کشفی بر سر ذوق باشیم، اما نمی توانیم بر تمامی اضطراب ها، تردیدها و گاه حتی ترس های خویش فائق آئیم. این ترس ها در سطحی کلان، البته ممکن است به زودی ما را در لاک دفاعی یا حتی حالت تهاجمی قرار دهد و هیچ کم نیستند شواهدی در درازای تاریخ که مؤید چنین حالت هایی است. با این همه، با فرضِ ناگزیر ارتباطات میان فرهنگی در روزگار کنونی، می توان این ارتباطات را چونان جریانی از تعدیل شخصیت و هویت های انسانی-اجتماعی به شمار آورده و از این رو، بر گسترش آن در یک چارچوبِ فراگیر پای فشرد. بنابراین، مقاله حاضر مبتنی بر چنین نگاهی و بر اساس نوعی روش شناسی تفسیری، به دنبال فهم چگونگی این امر بوده است. در این راستا، با بهره گیری از فیلم سینمایی «هفت سال در تبت» که بر پایه داستانی واقعی ساخته شده است، نشان داده ایم که ارتباطات میان فرهنگی جدای از امکان شکوفایی هویت های چندوجهی، زمینه تعدیل خود شخص در نسبت با خودش و نیز، تعدیل نگاه او به دیگران را فراهم می سازد. این امر مراتب گوناگونی داشته و در صورت های مختلفی تجلی می یابد که در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد.
Design and Validation product Creativity Evaluation Model in Architectural Design Education(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
Purpose: This study aimed to plan and validate the product creativity evaluation model in architectural education. According to three product creativity evaluation models: CPAM, CSDS and PCMI. Methodology: The research was applied in terms of purpose and in terms of data collection among descriptive studies was correlational and in terms of method was mixed exploratory research. The statistical population in the qualitative section included all experts in education and creativity in Mashhad. A sample of 10 people was selected by purposive sampling using the principles of theoretical saturation from the mentioned community. In the quantitative part, the statistical population included all university professors in the field of architecture in Mashhad, and 150 people were selected by random sampling. The required data was collected in the summer of 2020 using semi-structured interviews and upstream documents in the qualitative phase. The measurement tool in the quantitative section was a researcher-made questionnaire whose construct validity was calculated using factor analysis, and the reliability value through Cronbach's alpha coefficient was 0.82. The researcher carried out qualitative data analysis using the thematic analysis coding approach developed by Braun and Clarke and quantitative data analysis using the partial least squares method. Findings: The results revealed that five components with 12 indicators make the status of novelty with two markers of originality and surprise. Relevance to the problem includes two indicators of regulatory compliance and practicality. In addition, the effectiveness of solutions has three indicators, namely meeting the needs of contacts, being environmentally friendly, and having durability. Design elements include two indicators, details (well-defined component) and elegance, and the collection of design elements contains the three indicators of harmonization, completeness, and well-formation (well-crafted) at the 95% confidence interval (p = .001). In addition, confirmed element analysis of the obtained components revealed that all factor loads were significant, and there is an acceptable agreement between the creativity model of architectural design products and the data. The heavy element load related to novelty (0.91) and the light one are related to the collection of design elements. Conclusion: Based on the findings, it can be concluded that according to the experts, the factor of novelty, such as originality and surprise, along with functional factors such as relevance, effectiveness, and artistic factors consisting of the design of elements, and the collection of design elements affects the designing creativity evaluation model of problem-solving results.
Identifying the Causes of Social Isolation and Designing a Relevant Model for Female High School First-Year Students(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
Purpose: The aim of the present study was to identify the causes of social isolation and design a relevant model for high school students. Methodology: This was an applied study in terms of its aim and mixed-method study in terms of its implementation method (qualitative and quantitative). The study population in the qualitative section included documents and resources and educational management experts and, in the quantitative section, 180 female high-school first-year students in Gorgan during the academic year 2019-2020. According to the data saturation principle, the research population in the qualitative part included documents and resources related to social isolation and 10 educational management experts who were selected by purposive sampling. According to Cochran's formula, the study population in the quantitative section included 180 female high-school first-year students who were selected by cluster sampling method. Data were collected by note taking, interviews and a researcher-made questionnaire (39 items), the construct and convergent validity of which were confirmed and its reliability was obtained α=0.96 by Cronbach's alpha method. Data were analyzed by open and axial coding methods, factor analysis and structural equation modeling in MAXQDA software. Findings: The findings of the qualitative section showed that social isolation consists of six components and 40 indicators, including socio-economic anomalies (7 indicators), individual variables (9 indicators), parental role (5 indicators), strengthening social relations (6 indicators), psychological interactions (10 indicators), and family level (3 indicators). The findings of the quantitative section showed that the social isolation model had a good fit and all six components, i.e. socio-economic anomalies, individual variables, parental role, strengthening social relations, psychological interactions and family level had a significant effect on social isolation (P<0.05). Conclusion: According to the results, sociologists can use the social isolation model designed in the present study to reduce social isolation; therefore, it is necessary to pay attention to the role of effective components.
رفتارهای پیشگیرانه مردم ایران در برابر شیوع ویروس کرونا و عوامل موثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۲ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱
205 - 237
مقاله حاضر با هدف توصیف و تبیین وضعیت رعایت رفتارهای پیشگیرانه مردم ایران در برابر شیوع ویروس کرونا انجام گردیده است. در این مطالعه برای تبیین رفتارهای پیشگیرانه فردی و جمعی افراد از تئوری رفتار برنامه ریزی شده آیزن و فیشباین و نیز نظریه تصمیم گیری مارچ استفاده شده است. روش تحقیق پژوهش حاضر، پیمایش بوده و جامعه آماری این مطالعه را کلیه افراد 15 سال به بالاهای کل کشور در سال 1399 تشکیل می دهد. از طریق فرمول کوکران حجم نمونه تحقیق برابر با 1600 نفر برآورد گردیده و شیوه نمونه گیری از نوع «نمونه گیری چندمرحله ای» می باشد. یافته های حاصل نشان می دهد به ترتیب 10 و 12 درصد مردم به رعایت رفتارهای فردی و جمعی بهداشتی نمی پردازند. براساس نتایج مدل یابی معادلات ساختاری با کمک نرم افزار PLS در میان متغیرهای تأثیرگذار بر رفتارهای پیشگیرانه افراد، متغیر کنترل رفتار درک شده با ضریب 24/0 و نیز وضعیت اشتغال افراد مبنی بر شاغل بودن (در مقایسه با شاغل نبودن) با ضریب 23/0 رابطه معناداری را نشان می دهد. در مراتب بعدی تأثیرگذاری، متغیرهای احساس امنیت شغلی و جنس افراد (با تکیه بر زن) هر دو با ضریب 10/0 و احساس هراس اجتماعی با ضریب 07/0 درصد قرار دارند. در این میان نوع قومیت، مصرف رسانه ای و اراده به کنش به طور مستقیم بر رفتار پیشگیرانه تأثیری ندارند.
رابطه بین طبقه اجتماعی و فرهنگ سیاسی در شهر اردبیل(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
رفاه اجتماعی سال ۲۱ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۸۳
۳۸۷-۳۴۹
حوزههای تخصصی:
مقدمه: از عوامل تاثیرگذار بر توسعه ی سیاسی، چگونگی جهت گیری هایِ نسبت نظام سیاسی و ایفای نقش سیاسی افراد آن جامعه است. این جهت گیری ها و کنش های سیاسیِ افراد، ممکن است در بین طبقات اجتماعی (با توجه به سرمایه های اقتصادی و فرهنگی) متفاوت باشد. بر این اساس تحقیق حاضر درصدد شناسایی فرهنگ سیاسی طبقات اجتماعی است. روش: تحقیق به صورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه صورت گرفته است، حجم نمونه ی 400 نفر و با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در شهر اردبیل در سال 1398 انجام شده است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که فرهنگ سیاسی طبقه ی پایین و متوسط از نوع «محدود- تبعی» و فرهنگ سیاسی طبقه ی بالا از نوع «تبعی- مشارکتی» است. همچنین یافته ها نشان داد که تفاوتِ معنی داری بین فرهنگ سیاسی طبقه ی متوسط و پایین وجود ندارد، ولی فرهنگ سیاسی طبقه ی بالا، تفاوت معنی داری با فرهنگ سیاسی طبقه ی متوسط و پایین دارد. بحث: فرهنگ سیاسی طبقات اجتماعی در ایران گویای شکاف بین نظام سیاسی و مردم، بی اعتمادی نهادی، دوری از اقتدارگرایی و پیچیده پنداشتن موضوع سیاست است. بنابراین فرهنگ سیاسی در اذهان و اندیشه ها رشد یافته، ولی در بعد رفتاری و عملی عقب افتاده است که می تواند ناشی از «هزینه های فعالیت سیاسی» باشد، و یا ناشی از«فرهنگ سیاسی» که در طول تاریخ در ایران وجود داشته است. همچنن با توجه به اینکه فرهنگ سیاسی طبقه متوسط و پایین تفاوت معنی داری با هم ندارند و نوع فرهنگی سیاسی این طبقات محدود و تبعی است این طبقات دچار انفعال سیاسی شده و توسعه سیاسی جامعه را تحت تاثیر قرار داده است.
جامعه ایرانی و فضای مجازی تحلیل ثانویه تحقیقات علوم اجتماعی در حوزه فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی ایران سال ۲۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴
3 - 32
حوزههای تخصصی:
فضای مجازی اکنون جزئی از زندگی روزمره بیش از 67 میلیون نفر کاربر ایرانی شده است، این مطالعه بر آن است که فهم بهتری از تاثیر فناوری های وب2 بر جامعه و کنش کاربران ایرانی در فضای مجازی بدست بیاورد. به لحاظ روشی، این تحقیق از نوع تحلیل ثانویه است، و نمونه مورد مطالعه 732 مقاله منتشرشده علوم اجتماعی در بازه زمانی 1381 تا 1400 است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که فناوری های وب2 هویت دینی و ملی، و ارزش های خانوادگی کاربران ایرانی را تضعیف می کنند. همچنین این فناوری ها روابط اجتماعی، سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی کاربران ایرانی را افزایش می دهند. از طرف دیگر «مسائل و پدیده های نوظهور اجتماعی» مانند اعتیاد اینترنتی، جرائم اینترنتی، سوگواری مجازی، زیارت مجازی و ...در فضای مجازی پدید آمده است.
مسأله شناسی حجاب در جامعه ایرانی (مورد کاوش: مقالات علمی 1383- 1397)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲
231 - 255
پراکندگی نتایج مطالعات ناظر به حجاب، ضرورت مرور نظام مند پژوهش های ذیربط را به منظور دست یافتن به تصویری نسبتاً روشن از آورده ها و چالش های مطالعاتی آشکار می کند. پرسش های پژوهش حاضر ناظر به توصیف وجوه روش شناختی، تبیینی و کارکردی پدیده حجاب در جامعه ایران طی مطالعات سال های 1383 1397، همچنین ایضاح نقد های وارد بر آن مطالعات است. بر پایه نتایج پژوهش، نه مسأله محوری شامل عوامل مؤثر بر ارتقای فرهنگ حجاب، قلمرو حجاب، پیامدهای فردی و اجتماعی حجاب، شبهات و آسیب شناسی حجاب، مسئولیت حکومت در قبال فرهنگ حجاب، تحولات حجاب و تلقی از حجاب در جامعه مورد توجه پژوهش گران داخلی قرار گرفته اند. هم چنین، به استناد برداشت های تفسیری حاصله، موارد چندگانه ای، مشتمل بر عدم توجه محققان به ملاحظات روش شناختی مندرج در پارادایم کمّی، تقلیل سطح علمی پژوهش ها به مطالعات ترویجی و مروری، حصر حداکثری پژوهش ها به کلان شهرها و کنارگذاری شهرهای کوچک تر از شمول مطالعه، تغلب نگاه آسیب شناسانه به حجاب در مطالعات و تغافل پژوهشگران از ابعاد تفسیری و معناکاوانه مرتبط با آن، تقلیل طیف کثیری از کارکردهای دنیوی و اخروی حجاب به ملاحظات معطوف به امر جنسی، نبود راهکارهای مبتنی بر مطالعات میدانی در مواجهه با معضله حجاب، و سرانجام، بی توجهی به رویکردهای میان رشته ای در حکم نقدهای وارد بر مطالعات منتخب هستند. موارد فوق الذکر، امکان تعریف دستورکارهای پژوهشی جدید پیرامون مسأله حجاب در جامعه ایرانی فراهم می آورد.
دموکراسی و آموزش: آزمون دیدگاه های رقیب مطالعۀ تطبیقی داده های بینکشوری در دورۀ زمانی 1970 تا 2018(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهشگران از مدت ها پیش به ارتباط بین نوع رژیم سیاسی و نظام آموزشی توجه کرده اند. در این زمینه دست کم چهار دیدگاه رقیب مطرح است: آموزش به عنوان پیش شرط دموکراسی، خدمات آموزشی در دولت های دموکراتیک، ارتباط بازتولیدی و ارتباط کاذب ناشی از زیربنای اقتصادی بین آموزش و دموکراسی. هدف مقالۀ حاضر آزمون هر یک از این دیدگاه ها با استفاده از داده های بین کشوری است. روش استفاده شده از نوع تحلیل ثانویۀ داده های گردآوری شده برای 208 کشور در بازۀ زمانی 1970 تا 2018 بود. به طور کلی نتایج نشان دادند بین نوع رژیم سیاسی و شاخص های آموزشی ارتباط وجود دارد و در این میان، تأثیر دموکراسی بر آموزش بیشتر است. ازطرف دیگر، نقش واسطه ای نابرابری طبقاتی به تنهایی تأیید نشد؛ ولی این متغیر در کنار متغیرهای دیگر نظیر نسبت دانش آموز به معلم و دانش آموزان محروم از تحصیل، تأثیر معنی داری بر ارتباط بین دموکراسی و آموزش داشت.
تحلیل گفتمان انتقادی فساد در مطبوعات ایران دهه 90(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
فساد به معنای تبدیل روابط اجتماعی به مبادله ای سودمندانه و درعین حال تبعیض آمیز است که طی آن اهداف عام جای خود را به اهداف خاص می دهد و مقام، منصب، رابطه گرایی، رانت خواری جایگزین قانون گرایی، امانت داری، شایسته سالاری، شرافت می شود. در این تحقیق به بررسی وضعیت فساد در مطبوعات ایران پرداخته ایم. در این تحقیق چهار روزنامه شرق، روزنامه اعتماد، روزنامه کیهان، روزنامه وطن امروز ازطریق روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. هرکدام از روزنامه های انتخاب شده داری گفتمان متفاوتی هستند به گونه ای که هرکدام از آن ها بادید متفاوت فساد را بازتاب می دهند و سعی شده است با انتخاب این روزنامه ها تاحدود زیادی جریان های سیاسی و گفتمان های مختلف پوشش داده شود. در مراجعه به هر روزنامه، به طور خاص به دهه 90 نظر شده و این بازه زمانی مورد بررسی قرار گرفته است؛ زیرا مطالب مربوط به فساد در این بازه زمانی و در این روزنامه ها برجسته تر از قبل بوده است.با استفاده از نمونه گیری هدفمند و هم چنین نمونه گیری معیار، متون، گزارش ها، مقالاتی انتخاب شده اند که دارای بیشترین اطلاعات و معیارهای محقق در موضوع موردمطالعه هستند و تلاش خواهد شد تا تنوع نمونه نیز به خوبی رعایت و حفظ شود. برای پاسخ گویی به پرسش های پژوهش، از روش های تحلیل متنی«فرکلاف» استفاده شده است. با استفاده از روش فرکلاف به نقش ساختارها در بازتاب فساد و ایدئولوژی های پنهان ازلحاظ زبان شناسی و متنی پرداخته شده است. براساس یافته ها، به طورکلی روزنامه ها به جای این که به بررسی ساختاری مسأله فساد و دادن راه کار برای حل مسأله بپردازند، درگیر افشاگری فساد و انتساب این فسادها به دوره مدیریت گفتمان مخالف هستند و یک نوع گفتمان سخن پراکنی در مطبوعات حاکم است.
بررسی نگرش های مصرف کنندگان نسبت به ارتباطات بازاریابی سبز در جامعه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
پژوهش های جامعه شناختی سال پانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۱)
127 - 155
حوزههای تخصصی:
شناخت رفتار مصرف کننده ضرورتی غیرقابل اجتناب بوده تا جایی که امروزه صنایع مواد غذایی به طور روزافزونی در تلاش اند تا با ارائه تصویری دقیق از مصرف کنندگان سهم خود را در بازار افزایش دهند. از این رو فهم ادراکات ونگرشهای آنها نقش مهمی در تغییر رفتار داشته و اهمیت فراوانی یافته است. هدف از انجام این پژوهش، فهم ادراکات و نگرش های مصرف کننده سبز نسبت به ارتباطات بازاریابی سبز است. این پژوهش، از نوع کیفی و با رویکرد پدیدارشناختی است. بدین منظور 19 نفر مصرف کننده سبز مواد غذایی روزانه در بازه سنی 18 ساله و بالاتر مورد مصاحبه قرار گرفتند. نمونه گیری با استفاده از رویکرد نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انجام شد. گرداوری داده ها از طریق مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. اعتبار وروایی داده های این پژوهش بر اساس معیارهای چهارگانه اعتماد، تعیین والزامات اخلاقی در فرایند پژوهش لحاظ شد. جهت تحلیل داده ها از روش تماتیک استقرایی استفاده گردید. الگوی استخراجی حاصله در بردارنده 25 مضمون و 4 مقوله تحلیلی قدرت و معانی نمادهای سبز، شک و تردید اعتبار سبز معتبر، آگاهی محرک فهم سبز و تفسیرها، اثرات و محرک ها از منابع اطلاعاتی می باشد.
اثربخشی نمایش خلاق بر تنظیم شناختی هیجان در نوجوانان تیزهوش پرخاشگر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی آموزش و پرورش دوره ۷ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱
366 - 375
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی نمایش خلاق بر تنظیم شناختی هیجاندر نوجوانان تیزهوش پرخاشگر بود.روش پژوهش: در این مطالعه شبهآزمایشی از طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه نوجوانان تیزهوش دختر که در مدارس استعدادهای درخشان شهر تهران مشغول به تحصیل هستند تشکیل دادند. روش نمونهگیری در این پژوهش نمونهگیری در دسترس بود. تعداد نمونه برابر با 30 نفر (۱۵ نفر در گروه شاهد و ۱۵ نفر در گروه آزمایش) بود. ابتدا پرسشنامههای پرخاشگری باس و پری (1992) و تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی (2001) تکمیل شد. سپس نوجوانان به تصادف به دو گروه آزمایش و شاهد گمارش شدند. گروه آزمایش طی 12 جلسه در برنامه نمایش خلاق شرکت کردند. پس از اتمام جلسه دوازدهم، و 1 ماه پس از آن (به منظور بررسی ماندگاری برنامه درمانی) پرسشنامهها مجدداً توسط آزمودنیهای هر دو گروه تکمیل شد.به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر استفاده شد.یافتهها: نتایج نشان داد که تنظیم شناختی هیجان گروه آزمایش پس از مداخله در مقایسه با گروه شاهد به طور معنادار )01/0(p< افزایش یافت.بحث و نتیجهگیری: به نظر می رسد که برنامه درمانی نمایش خلاق روش مداخله مناسبی برای بهبود تنظیم شناختی هیجان است، بنابراین میتوان از این برنامه برای ارتقاء سلامت نوجوانان تیزهوش پرخاشگر استفاده نمود.
ارائه مدل ساختاری شهروندی زیست محیطی بر مبنای شهریت و سرمایه فرهنگی در بین شهروندان تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
شهرنشینی و رشد سریع آن، بر اقتصاد و محیط زیست یک منطقه تأثیر زیادی دارد. همچنین روحیات و شیوه زندگی مردم شهرنشین با گسترش شهرنشینی دستخوش دگرگونی های نسبتاً زیادی می شود. از آنجایی که شهروندی زیست محیطی در یک محیط اجتماعی و فرهنگی تحت عنوان "شهر" شکل می گیرد و تحت تأثیر بسیاری از عوامل فرهنگی می باشد، تحقیق حاضر با هدف مطالعه ارائه مدل ساختاری شهروندی زیست محیطی بر مبنای شهریت و سرمایه فرهنگی در بین شهروندان تبریزی انجام یافته است. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر پیمایشی است. از ابزار پرسشنامه محقق ساخته جهت جمع آوری داده های مورد نیاز استفاده شده است. جامعه آماری ساکنان بین 64-15 سال کلان شهر تبریز به تعداد 407 نفر بر اساس فرمول نمونه گیری کوکران تعیین و به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، برای مطالعه انتخاب شده اند. نتایج نشان می دهد که بین متغیر شهریت و شهروندی زیست محیطی (658/0) و همچنین بین متغیر سرمایه فرهنگی و شهروندی زیست محیطی (736/0) همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. ضرایب مسیر مربوط به شهریت نشان داد که مدیریت شهری، بهداشت محیطی و امکانات و فناوری شهری به ترتیب با مقادیر 52/0، 45/0 و 72/0 واریانس شهریت را تبیین می کنند. همچنین ضرایب مسیر مربوط به سرمایه فرهنگی نشان داد که سرمایه فرهنگی عینیت یافته، تجسم یافته و نهادی به ترتیب با مقادیر 53/0، 65/0 و 68/0 واریانس سرمایه فرهنگی را تبیین می کنند.
تبیین رابطه سالخوردگی جمعیت وشاخص های توسعه اجتماعی در کشورهای جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۸
1 - 34
حوزههای تخصصی:
پدیده سالخوردگی جمعیت که عموماً بوسیله افزایش در سنین بازنشستگی انداز گیری می شود در تمام جنبه های زندگی جوامع بشری از جمله در ساختارهای سنی، ارزش ها، معیارها و ایجاد سازمان های اجتماعی، تحولات قابل ملاحظه ای به وجود خواهد آورد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین سالخوردگی جمعیت و توسعه اجتماعی در کشورهای جهان اسلام است. شاخص های تحقیق 49 شاخص توسعه اجتماعی است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن "توصیفی- تحلیلی" است. داده ها و اطلاعات مورد مطالعه از طریق روش اسنادی و کتابخانه ای گردآوری شده است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها و ارتباط بین سالخوردگی وشاخص های توسعه اجتماعی از ضرایب موران بهره گرفته شده است. بررسی شاخص های توسعه اجتماعی نشان می دهد کشور قطر دارای بهترین وضعیت از لحاظ این شاخص ها در میان کشور های اسلامی است. در جایگاه بعدی کشور امارات متحده عربی و در نهایت در جایگاه سوم کشور ایران قرار گرفته است. طبقه بندی کشورها بر اساس ضریب همبستگی فضایی بیانگر قرارگرفتن کشورهای امارات و عربستان در طبقه اول (سالخوردگی بالا و توسعه اجتماعی بالا ) و کشورهای آفریقایی گینه- سومالی – چاد در طبقه چهارم (سالخوردگی پایین و توسعه اجتماعی پایین) است. در اکثر کشورهای طبقه چهارم ساختار شکننده بنیان های اقتصادی اجازه توسعه اقتصادی و اجتماعی را به آنها نداده است.