مجید اکبری

مجید اکبری

مدرک تحصیلی: دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران (نویسنده مسئول).

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۵۶ مورد.
۱.

برنامه ریزی راهبردی مدیریت یکپارچه شهری در کلانشهرهای ایران (مطالعه موردی: کلانشهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۶۲) 51 - 67

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی راهبردی مدیریت یکپارچه شهری توسعه پایدارشهری مدل Meta - SWOT کلان شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۱۴۶
مدیریت یکپارچه شهری، از جمله مهمترین و اساسی ترین مسائل قابل تامل و بررسی در عرصه ی مدیریت های کلان شهری به شمار می رود. علی رغم آنکه بیش از 100 سال از برخورداری شهر تهران از نظام مدیریت شهری به سبک مدرن می گذرد، اما به دلیل غلبه رویکرد تمرکزطلبانه دولت در اداره شهرها، شهرداری ها و شوراها همچنان از جهت وظیفه تصمیم گیری و سیاست گذاری شهری از استقلال مناسبی برخوردار نیست. لذا توجه و تبیین این مسئله از مهمترین مسائلی به شمار می رود که با توجه به رشد و گسترش کالبدی – فضایی و جمعیتی و نیز تعدد و پیچیدگی مسائل و چالش های شهر تهران، ضروری می نماید. این نوشتار با هدف برنامه ریزی راهبردی مدیریت یکپارچه شهری در کلانشهر تهران با قیاس تطبیقی و با تکیه بر مدل برنامه ریزی راهبردی Meta-SWOT انجام گرفته است. پژوهش حاضر از نظر روش ، توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف گذاری کاربردی می باشد. روش جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه ای و پیمایشی بوده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که در بین منابع و توانایی های داخلی عامل های اصلاح قوانین مدیریت شهری، یکپارچه نمودن همه بازیگران عرصه مدیریت شهری و مدیریت کلی گرا به شهر, بیشترین امتیاز را به خود اختصاص دادند. همچنین نتایج بررسی عوامل خارجی محیطی که نشان می دهد مولفه های ناشناخته ماندن نگرش یکپارچه در مدیریت شهری، عدم تفکیک رهبری سیاسی از مدیریت تخصصی و نبود یا ضعف ساز و کارهای تقویت ارتباطات سازمانی نشانگر میزان تاثیر عوامل کلان محیطی است. براساس بررسی های صورت گرفته مناطق شمالی کمترین و مناطق جنوبی کلانشهر تهران بیشترین میزان ناهماهنگی را دارند. بنابراین متناسب با رشد شهرنشینی در تهران فقدان شکل گیری مدیریت یکپارچه شهری بوجود آمده است. در نتیجه هماهنگی معقولی بین ساخت فضاها و کالبد شهر و محیط طبیعی و فیزیکی با وضع اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی وجود ندارد
۲.

تحلیل ظرفیت سنجی توسعه منطقه ای با رویکرد آمایش سرزمین (مورد مطالعه: استان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال هفتم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۲۷) 65 - 78

کلیدواژه‌ها: توسعه منطقه ای آمایش سرزمین منطقه سه تکنیک کوکوسو استان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۱۹۳
رویکرد آمایش سرزمین را می توان «ادراک عینی و فضایی زبان سرزمینی» نامید. این رویکرد با به بکارگیری رویکرد یکپارچگی قلمرویی، سازمانی، سیاستی و فرابخشی، سعی در فراهم سازی دقت در ترکیب و تجزیه مؤلفه های سازمان فضایی دارد. هدف از نوشتار حاضر تحلیل همسویی و هم راستایی وضعیت توسعه منطقه ای مبتنی بر شاخص ها با مؤلفه ها و اصول آمایش سرزمین است. در این راستا، نوشتار پیش رو با هدف تحلیل و تببین وضعیت شهرستان های استان کرمانشاه از منظر شاخص های فرابخشی آمایش و توسعه منطقه ای است. این پژوهش از لحاظ هدف گذاری، کاربردی و براساس روش شناسی، توصیفی- تحلیلی است. شیوه گردآوری داده ها، مبتنی بر بهره گیری از اسناد کتابخانه ای و مطالعات آمایش استان کرمانشاه در قالب 32 شاخص منتخب است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از تکنیک تصمیم گیری چندمعیاره جدید کوکوسو، آنتروپی شانون و از آزمون آماری ضریب همبستگی پیرسون در نرم افزارهای Excel، Arc Gis و SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که شهرستان کرمانشاه با کسب بیشترین امتیاز کوکوسو 89/17 در جایگاه اول و شهرستان های اسلام آباد غرب و هرسین به ترتیب با کسب امتیاز 87/17 و 34/17 در رتبه های دوم و سوم قرار گرفته اند. در مقابل شهرستان ثلاث باباجانی با کسب کمترین امتیاز 59/11 رتبه آخر را به خود اختصاص داده است. همچنین یافته های دیگر پژوهش حاکی از این مهم است که فضای توسعه غالب بر شهرستان های استان کرمانشاه، سطوح در حال توسعه و محروم از توسعه است.
۳.

ارائه مدل آموزش دندان پزشکی بیمار محور با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره پانزدهم مهر و آبان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۷۴) ۳۸۸-۳۷۶

کلیدواژه‌ها: مدل آموزش دندان پزشکی بیمار محور نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۳۰
مقدمه: یکی از اهداف آموزش دندانپزشکی تربیت دندانپزشکانی توانمند است لذا برای ارتقا بهره وری نظام آموزشی به سمت این هدف، تغییرات نظام آموزشی ضروری است. پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل آموزش دندان پزشکی بیمار محور انجام شده است. روش ها: در این مطالعه که به روش کیفی با رویکرد نظریه داده بنیاد انجام شده، مصاحبه های نیمه ساختار یافته با نمونه گیری هدفمند و از نوع گلوله برفی با مشارکت 21 نفر از خبرگان آموزش دندانپزشکی انجام پذیرفت. مراحل کدگذاری به روش تجزیه و تحلیل به روایت اشتراوس و کوربین بوده است. روایی پژوهش مورد اعتبارپذیری، انتقال پذیری و تایید پذیری قرار گرفت. یافته ها: داده های حاصل از تحلیل مصاحبه ها به صورت کدگذاری به صورت 50 طبقه فرعی، 17 طبقه اصلی و 8 مقوله به عنوان کد محوری قرار گرفتند. مقوله های استخراج شده تحت عناوین "تحلیل وضعیت موجود"، "کارآمدن نمودن دانشجو" ، "ارزشیابی" ، "راهبردهای آموزشی"، "قدرت مشارکت"، "خدمت گیرنده (بیمار)"، "برنامه ریزی و مدیریت" و "آماده سازی بستر" شکل گرفت. نتیجه گیری: برای تربیت فارغ التحصیلانی توانمند، نیاز است با آماده سازی بستر و برنامه ریزی صحیح و بهره گیری از تجارب صاحب نظران و مشارکت های برون بخشی و درون بخشی، در راهبردهای آموزشی و شیوه های ارزشیابی تغییراتی ایجاد کنیم و نهایتا شیوه ای از آموزش را پیدا سازی کنیم که زمینه های کارآمدی هر چه بیشتر فارغ التحصیل برای ارائه خدمات مناسب به بیمار فراهم گردد.
۴.

بررسی شاخص های سرمایه اجتماعی و ارتباط آن با توسعه پایدار شهری (مورد مطالعه: کلان شهر اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۶ ۱۲۳-۱۰۵

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی توسعه پایدار شهری کیفیت زندگی معادلات ساختاری کلانشهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۲۲۶
توسعه پایدار شهری در گرو تأمین رفاه نسبی، مشارکت شهروندان و افزایش آگاهی اجتماعی برای همه اعضای جامعه است. هدف مقاله حاضر سنجش شاخص های سرمایه اجتماعی و ارتباط آن با توسعه پایدار شهری در مناطق شهری اهواز می باشد. پژوهش حاضر از دید روش، توصیفی- همبستگی و از نوع پیمایشی و از لحاظ هدف کاربردی است. از منظر زمانی تک مقطعی و به طور مشخص مبتنی بر معادلات ساختاری می باشد که در سال 1397 در شهر اهواز انجام شده است. در این راستا در تبیین ادبیات و مبانی نظری از مطالعات کتابخانه ای و به منظور مطالعه ی نمونه موردی از روش میدانی استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها به صورت پرسشنامه محقق ساخته می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های آمار توصیفی- استنباطی، از مدل سازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تائیدی و از نرم افزارهای SPSS و Amos استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش 384 نفر از شهروندان شهر اهواز و روش نمونه گیری به صورت تصادفی بوده است. نتایج این مقاله نشان داد میزان سرمایه اجتماعی و وضعیت توسعه پایدار شهری در بین مناطق شهر اهواز متفاوت می باشد به طوری که بین سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار شهری در کلانشهر اهواز رابطه مثبت و معناداری برقرار است. به عبارت دیگر سرمایه اجتماعی بالا در بین شهروندان شهر اهواز وسیله ای برای افزایش توسعه پایدار شهری و ابعاد ساختاری شهر اعم از اقتصاد، اجتماع، نهادها، فضا و محیط زیست می باشد. دلالت های این تحقیق مبنی بر ارتباط وثیق بین سرمایه اجتماعی با توسعه پایدار شهری، لزوم توجه به مؤلفه های سرمایه اجتماعی و اتخاذ سیاست هایی برای حفظ، تقویت و ارتقای سرمایه اجتماعی در راستای تضمین توسعه پایدار شهری در فضای جغرافیایی شهر اهواز را دو چندان می نماید.
۵.

سنجش و ارزیابی جایگاه کشورهای شبه قاره از نظر شاخص های رقابت پذیری جهانی در مقایسه با کشور ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 309 - 338
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۱۳۰
شاخص رقابت پذیری هرساله توسط مجمع جهانی اقتصاد برای تعداد قابل توجهی از کشورها اندازه گیری و انتشار می یابد. در همین راستا، هدف اصلی این مطالعه «سنجش و ارزیابی جایگاه کشورهای شبه قاره هند از منظر شاخص های رقابت پذیری در مقایسه با کشور ایران»، در دوره زمانی 2016 تا 2018 می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از تکنیک های آنتروپی شانون، ویکور، آمار خودهمبستگی فضایی موران جهانی و از نرم افزار Arc Gis استفاده شده است. نتایج این پژوهش از نظر بررسی شاخص-های رقابت پذیری جهانی طی بازه زمانی مورد مطالعه نشان داد کشور هند در جایگاه نخست و کشور بوتان در آخرین جایگاه قرارگرفته است. کشور ایران به ترتیب با کسب میزان ضرایب ویکور 305/0، 336/0 و 327/0 جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است. همچنین نتایج مدل ضریب تغییرات (c.v) حاکی از آن بود که میزان نابرابری کشورها در برخورداری از شاخص-های مورد مطالعه طی سه سال آهنگ سیر نزولی داشته است. سوال اصلی تحقیق این است که کشور ایران از لحاظ شاخص های جهانی رقابت پذیری نسبت به کشورهای شبه قاره در چه وضعیتی قرار دارد؟
۶.

سنجش جایگاه کشورهای اسلامی از نظر شاخص های رقابت پذیری جهانی سفر و گردشگری با استفاده تکنیک ماباک (MABAC)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۵ 1 - 18

کلیدواژه‌ها: کشورهای اسلامی رقابت پذیری گردشگری رقابت پذیری سفر و گردشگری تکنیک ماباک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۴۵
ا ارزیابی و درک مفهوم رقابتیگردشگریجهانی یک کشور پیش نیاز کلیدی برای سیاست گذاران و چالشی قابل توجه برای محققان در فرآیند تصمیم گیری است. شاخص رقابت پذیری سفر و گردشگری (TTCI)مجموعه ای از عوامل و سیاست ها را اندازه گیری می کند که توسعه پایدار بخش سفر و گردشگری را ممکن می سازد، و این به نوبه خود به توسعه و رقابت پذیری یک کشور کمک می کند. در این بین کشورهای اسلامی به دلیل برخورداری از موقعیت های متنوع جغرافیایی، پراکندگی و توزیع جمعیتی در اقصی نقاط جهان و قاره ها و تنوع و گستردگی شرایط اقلیمی، و همچنین غنای فرهنگی از جایگاه و ظرفیت بالقوه بالایی در گردشگری داخلی و بین المللی برخوردارند. در این امتداد این مقاله با هدف سنجش و تعیین جایگاه کشورهای اسلامی از منظر شاخص های 14 گانه رقابت پذیری سفر و گردشگری طی دوره زمانی 2015 تا 2019 با استفاده از مدل ماباک و با تاکید بر کشور ایران انجام گرفته است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل های کمی آنتروپی شانون و از جدیدترین تکنیک تصمیم گیری چند معیاره ماباک (MABAC) استفاده گردید. نتایج این پژوهش برای کشورهای مورد مطالعه در سال 2015 نشان داد کشورهای امارات متحده عربی، مالزی و ترکیه به ترتیب با میزان امتیاز ماباک (416/0)، (373/0) و  (333/0) در رتبه اول تا سوم، در سال 2017 مجدد این سه کشور به ترتیب با میزان امتیاز ماباک (417/0)، (389/0) و (342/0) در رتبه اول تا سوم، و برای سال 2019 کشورهای مالزی، امارات متحده عربی و ترکیه به ترتیب با میزان امتیاز ماباک (398/0)، (375/0) و  (374/0) رتبه های اول تا سوم را به خود اختصاص داده بودند. کشور ایران نیز طی سال های 2015-2017-2019 به ترتیب با میزان امتیاز ماباک (132/0)، (140/0) و  (078/0) در جایگاه پانزدهم، یازدهم و دوازدهم قرار گرفته بود. اصلی ترین مانع بر سر راه صنعت گردشگری در اکثر کشورهای اسلامی مساله امنیت و بسته بودن کشورها بوده که از رسیدن به رشد بالاتر جلوگیری کرده است.
۷.

بازخوانش ساحت های هستی شناختی زیست پذیری (زیست پذیری یک مقوله غالب از گفتمان شهری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 1 - 21

کلیدواژه‌ها: هستی شناختی زیست پذیری کیفیت زندگی رفاه پایداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۸۹
بیان مسئله: تفکیک و تصریح مرزهای مفهومی زیست پذیری با مفاهیم کیفیت زندگی، پایداری و رفاه به دلیل تشابهات و تفاوت های مفهومی مختلف ابهام آمیز است. اصطلاحاتی از این دست اغلب بدون تعریف یا زمینه مطالعاتی کافی استفاده می شوند. در نتیجه، این اصطلاحات به معنای واقعی هر آنچه پژوهشگران خودشان از آن ها به شناخت مفهومی رسیدند، تعریف شده و اجماع غیرممکن است. این سردرگمی با این واقعیت زیاد می شود که بسیاری از این اصطلاحات غالباً به جای یکدیگر استفاده می شوند. بنابراین بازخوانش هستی شناختی زیست پذیری برای جلوگیری از سردرگمی موجود پژوهشگران در تقابل و تعامل با این مفاهیم ضروریست. لذا هرگونه خلط مفهومی در ساحت های شناخت زیست پذیری می تواند در بنیان های علمی و فلسفی شناخت و نتایج تجربی تر سبب نوعی کژفهمی گردد.هدف: پژوهش حاضر با هدف بازخوانش هستی شناختی زیست پذیری در مطالعات شهری انجام گرفته است.روش: نوشتار حاضر از نوع تحقیق توسعه ای-اکتشافی است، با مدد از روش کیفی و به واسطه مرور اسناد کتابخانه ای و از طریق توصیف، تحلیل، بسط آرا، گفتمان ها و رویکردهای نظری، در پی بازخوانش ساحت های هستی شناختی زیست پذیری است. بنابراین، به استنباط مفاهیم چیس تی و هس تی شناختی زیست پذیری، با مراجعه به متون این حوزه و منابع مرتبط با آن، به دریافت مفاهیم و تحلیل آن ها می پردازد.یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد زیست پذیری یک فرامفهوم برای کیفیت زیست محیطی و زیرمجموعه ای از پایداری است که مستقیماً بر ابعاد فیزیک ی، اقتصادی و روانی زندگی مردم تأثیر می گذارد و دربرگیرنده مجموع ه ای از ویژگی های اکتسابی محیط است که آن را به مکانی مطلوب، مناسب و جذاب برای زندگی، کار و بازدید همه مردم تبدیل می کند.نتیجه گیری: به نظر می رسد که ماتریالیسم و ​​مدرنیسم بر مفهوم بنیادی زیست پذیری تأثیر گذاشتند و در ادامه این مفهوم با قرار گرفتن در هسته ارزش های پساماتریالیستی به عنوان یک سیستم و جنبش ارزشی علاوه بر برآورد ساختن نیازهای مادی ساکنین (مانند امنیت، معیشت و سرپناه)، برای انتقاد و مقابله با افراط در سیاست های حاکم بر رشد شهری و نظریه کارکردگرایی مدرن استفاده شده است. از این رو، زیست پذیری به عنوان یک گفتمان متقابل از شهر "عادلانه"، "خوب" یا "حق به شهر" برای طرفداری و دفاع از طبقات فرودست که توسط گفتمان های غالب شهری به حاشیه رانده شده اند، ایجاد شده است.
۸.

تبیین رابطه سالخوردگی جمعیت وشاخص های توسعه اجتماعی در کشورهای جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 1 - 34

کلیدواژه‌ها: سالخوردگی باروری امید به زندگی توسعه اجتماعی جهان اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۱۹۴
پدیده سالخوردگی جمعیت که عموماً بوسیله افزایش در سنین بازنشستگی انداز گیری می شود در تمام جنبه های زندگی جوامع بشری از جمله در ساختارهای سنی، ارزش ها، معیارها و ایجاد سازمان های اجتماعی، تحولات قابل ملاحظه ای به وجود خواهد آورد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین سالخوردگی جمعیت و توسعه اجتماعی در کشورهای جهان اسلام است. شاخص های تحقیق 49 شاخص توسعه اجتماعی است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن "توصیفی- تحلیلی" است. داده ها و اطلاعات مورد مطالعه از طریق روش اسنادی و کتابخانه ای گردآوری شده است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها و ارتباط بین سالخوردگی وشاخص های توسعه اجتماعی از ضرایب موران بهره گرفته شده است. بررسی شاخص های توسعه اجتماعی نشان می دهد کشور قطر دارای بهترین وضعیت از لحاظ این شاخص ها در میان کشور های اسلامی است. در جایگاه بعدی کشور امارات متحده عربی و در نهایت در جایگاه سوم کشور ایران قرار گرفته است. طبقه بندی کشورها بر اساس ضریب همبستگی فضایی بیانگر قرارگرفتن کشورهای امارات و عربستان در طبقه اول (سالخوردگی بالا و توسعه اجتماعی بالا ) و کشورهای آفریقایی گینه- سومالی – چاد در طبقه چهارم (سالخوردگی پایین و توسعه اجتماعی پایین) است. در اکثر کشورهای طبقه چهارم ساختار شکننده بنیان های اقتصادی اجازه توسعه اقتصادی و اجتماعی را به آنها نداده است.
۹.

طراحی مدل عوامل موثر بر زیست پذیری کلان شهرهای ایران با روش متاترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجلس و راهبرد سال بیست و هشتم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۰۶ 65 - 97
تعداد بازدید : ۵۱۳ تعداد دانلود : ۳۱۳
ضرورت  و لزوم  توجه به زیست پذیری کلان شهرها در دهه های اخیر جای خود را در ادبیات علمی کشور باز کرده و تلاش های بسیاری در عرصه های پژوهشی در قالب رساله، پایان نامه، مقالات پژوهشی و همایشی انجام شده است. این پژوهش نیز با در نظر گرفتن مطالعات با هدف طراحی مدل عوامل مؤثر بر زیست پذیری کلان شهرهای ایران با استفاده از روش متاترکیب به این موضوع پرداخته است که از لحاظ هدف گذاری کاربردی  و از لحاظ ماهیت اطلاعات و شیوه تحلیل آنها کیفی است و در زمره  پژوهش های اسنادی و درنهایت برمبنای روش تحقیقات تحلیلی توصیفی است. جامعه آماری پژوهش، همه پژوهش های داخلی صورت گرفته طی سال های 1398-1393 در مقیاس زیست پذیری کلان شهرهای کشور است که در بانک اطلاعات نشریات کشور (Magiran) یا پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) نمایه شده است. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 26 پژوهش مرتبط انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. براساس یافته های به دست آمده، مدل مفهومی استراخ شده، شامل پنج مقوله (اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، زیست محیطی و مدیریت شهری)، 13 مفهوم، 44 کد (شاخص) است. همچنین از بین 13 مفهوم بررسی شده، مفاهیم اشتغال و درآمد (17)، دسترسی به امکانات و  زیرساخت ها (16)، آلودگی (16) و مسکن عادلانه و استطاعت پذیر (14) بیشترین فراوانی و تکرار را دارد که نشان دهنده اهمیت و اولویت این مفاهیم است و باید مدیران و تصمیم گیران حوزه شهری، توجه ویژه ای به آنها داشته باشند و همواره این موارد در چارچوب برنامه ها و سیاست های برنامه ریزی شهری قرار گیرد.
۱۰.

بررسی شاخص های سرمایه اجتماعی و ارتباط آن با توسعه پایدار شهری (مورد مطالعه: کلان شهر اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و یکم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۲ 123-105

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی توسعه پایدار شهری کیفیت زندگی معادلات ساختاری کلانشهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۲۴۹
توسعه پایدار شهری در گرو تأمین رفاه نسبی، مشارکت شهروندان و افزایش آگاهی اجتماعی برای همه اعضای جامعه است . هدف مقاله حاضر سنجش شاخص های سرمایه اجتماعی و ارتباط آن با توسعه پایدار شهری در مناطق شهری اهواز می باشد. پژوهش حاضر از دید روش، توصیفی- همبستگی و از نوع پیمایشی و از لحاظ هدف کاربردی است. از منظر زمانی تک مقطعی و به طور مشخص مبتنی بر معادلات ساختاری می باشد که در سال 1397 در شهر اهواز انجام شده است. در این راستا در تبیین ادبیات و مبانی نظری از مطالعات کتابخانه ای و به منظور مطالعه ی نمونه موردی از روش میدانی استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها به صورت پرسشنامه محقق ساخته می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های آمار توصیفی- استنباطی، از مدل سازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تائیدی و از نرم افزارهای SPSS و Amos استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش 384 نفر از شهروندان شهر اهواز و روش نمونه گیری به صورت تصادفی بوده است. نتایج این مقاله نشان داد میزان سرمایه اجتماعی و وضعیت توسعه پایدار شهری در بین مناطق شهر اهواز متفاوت می باشد به طوری که بین سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار شهری در کلانشهر اهواز رابطه مثبت و معناداری برقرار است. به عبارت دیگر سرمایه اجتماعی بالا در بین شهروندان شهر اهواز وسیله ای برای افزایش توسعه پایدار شهری و ابعاد ساختاری شهر اعم از اقتصاد، اجتماع، نهادها، فضا و محیط زیست می باشد. دلالت های این تحقیق مبنی بر ارتباط وثیق بین سرمایه اجتماعی با توسعه پایدار شهری، لزوم توجه به مؤلفه های سرمایه اجتماعی و اتخاذ سیاست هایی برای حفظ، تقویت و ارتقای سرمایه اجتماعی در راستای تضمین توسعه پایدار شهری در فضای جغرافیایی شهر اهواز را دو چندان می نماید .
۱۱.

سنجش و تحلیل منطقه ای نظام توزیع شرکت های دانش بنیان در کلان شهرها (مطالعه موردی: 22 منطقه کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۳ 153 - 171

کلیدواژه‌ها: تحلیل منطقه ای شرکت های دانش بنیان همبستگی فضایی موران ویکور کلان شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۱۲۹
در حال حاضر آینده اقتصادی جهان با اقتصاد دانش بنیان در کلان شهرهای جهان، به عنوان مکان های اصلی توسعه، رقابت فزاینده ای برای جذب و توسعه فعالیت های دانش بنیان و ارتقای مزیت های رقابتی خود گره خورده و گویا در بزنگاه کلان شهرهای امروزی، کلیدواژە گشایش قفل دشواری های مدیریتی، واژگان دانش و پژوهش است. در این بین کلان شهر تهران هم باسابقه طولانی پایتخت بودن در دهه های اخیر بستری مناسب برای استقرار شرکت های دانش بنیان را در پهنه خود فراهم کرده است ولی طبق شواهد موجود این شرکت ها در سطح مناطق شهر به صورت برنامه ریزی شده توزیع نشده است. در این امتداد این تحقیق با هدف سنجش و تحلیل منطقه ای نظام توزیع شرکت های دانش بنیان در مناطق 22 گانه شهر تهران صورت گرفته است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل وزن دهی آنتروپی شانون و تکنیک ویکور و از روش همبستگی فضایی موران در محیط نرم افزاریARC GIS  استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که از نظر تجمع و برخورداری از شرکت های دانش بنیان، منطقه 3 با میزان ویکور(0) در جایگاه نخست و مناطق 6 با میزان ویکور(012/0) و 2 با میزان ویکور(410/0) به ترتیب در جایگاه های دوم و سوم قرارگرفته است. در مقابل مناطق 13 با میزان ویکور(9991/0)،  17 با میزان ویکور(9995/0) و منطقه 19 با میزان ویکور(1) به ترتیب در جایگاه 20، 21 و 22 قرار گرفتند. همچنین نتایج دیگر پژوهش نشان داد که بیشتر شرکت ها در هسته مرکزی شهر تمرکز یافته اند و توزیع شرکت ها دانش بنیان در بین مناطق از الگوی استقرار زیرساخت ها و خدمات پیشرفته در پهنه شهر، به صورت خوشه ای و جهت دار است و به مناطق مرکزی و نیمه شمالی سوق دارند.
۱۲.

ارزیابی شهرستان های استان آذربایجان شرقی از لحاظ شاخص های زیربنایی با استفاده از تحلیل رابطه خاکستری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۸ 33 - 50

کلیدواژه‌ها: توسعه یافتگی توزیع فضایی شاخص های زیربنایی استان آذربایجان شرقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۳۰۴
امروزه برخورداری متوازن و رعایت تعادل و برابری در دست یابی به شاخص های توسعه در کلیه ابعاد آن، به خصوص در سطح منطقه ای در کشورهای در حال توسعه و به خصوص کشور ما یکی از چالش های اصلی دست یابی به توسعه پایدار با توجه به اصول تعریف شده برای آن است. در این راستا هدف از این پژوهش، ارزیابی و اولویت بندی شهرستان های استان آذربایجان شرقی از لحاظ شاخص های زیربنایی می باشد. پژوهش حاضر از نظر نوع کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی - تحلیلی می باشد. بدین منظور20 شهرستان از لحاظ شاخص های زیربنایی در قالب 46 شاخص قابل سنجش بررسی شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل آنتروپی شانون تعمیم یافته، تحلیل رابطه خاکستری (GRA)، ضریب همبستگی پیرسون در قالب نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که: 1- بر اساس تحلیل داده ها در مدل رابطه خاکستری، شهرستان های کلیبر، ورزقان، چاراویماق، خدآفرین و جلفا از نظر شاخص های زیربنایی با میانگین ضریب اولویت (749/0)، در وضعیت بسیار محروم قرار گرفتند و اولویت اول برنامه ریزی در جهت توسعه باید با این شهرستان ها باشد. 2- بر اساس آزمون ضریب همبستگی پیرسون (512/0)، بین امکانات و زیرساخت های زیربنایی و میزان جمعیت شهرستان ها رابطه و همبستگی مثبتی وجود دارد. در سوی دیگر بین   شاخص های زیر بنایی شهرستان های استان و میزان نرخ رشد شهرنشینی آن ها رابطه و همبستگی مثبتی وجود ندارد. پس در حالت کلی می توان نتیجه گیری کرد که در استان آذربایجان شرقی امکانات و زیرساخت های زیربنایی به سمت شهرستان هایی سوق دارد که از جمعیّت بیشتری برخوردارند اما بین میزان برخورداری از شاخص های زیربنایی و نرخ شهرنشینی شهرستان ها محدوده رابطه معناداری وجود ندارد.
۱۳.

آینده پژوهی تقاضای مسکن در شرکت های تعاونی مسکن در ایران (مطالعه موردی: مسکن کارمندی و کارگری شهر سنندج)

نویسنده:
منبع: چشم انداز شهر های آینده دوره اول بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 77-63

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی شرکت تعاونی تقاضای مسکن سنندج ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۲۰۵
امروزه مقوله مسکن یکی از بخش های پیشرو در هر اقتصادی است که توجه به آن علاوه بر تأثیرات ژرف اجتماعی، فرهنگی، به لحاظ اقتصادی نیز حائز اهمیت بوده وهمانند موتور رشد و توسعه عمل می کند. این بخش با ایجاد رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال در بخش ساختمان و بخش های وابسته، از طریق تاثیر بر مخارج مصرفی و سرمایه گذاری تغییرات در تولید ناخالص داخلی و نوسانات اقتصادی را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. در این راستا، تعاونی های مسکن هم از مؤلفه های سیاست های مسکن اجتماعی به شمار می روند و در بعضی از کشورهای صنعتی در بهبود و ارتقاء وضعیت مسکن موفق بوده اند، اما در کشورهای در حال توسعه، تعاونی ها نقش مهمی در بخش مسکن ایفا نمی کنند. بنابراین، این پژوهش حاضر با هدف شناخت آینده های محتمل و مطلوب پیش روی تقاضای مسکن از طریق شرکت های تعاونی مسکن کارمندی و کارگری در شهر سنندج انجام گرفته است. روش این پژوهش برحسب هدف گذاری کاربردی و برحسب نوع، توصیفی- اکتشافی است. جمع آوری اطلاعات و داده ها با استفاده از روش پایش محیطی و تکنیک دلفی انجام شده و نمونه گیری به شیوه غیر احتمالی و از نوع هدفمند است. در نهایت دو عدم قطعیت کلیدی شناسایی و به صورت ماتریس چهار سناریو (سناریو بهشت تعاونی، سناریو فرصت سوزی، سناریو بازار کساد، سناریو چراغ نیم سوز) برای وضعیت تقاضای مسکن از طریق شرکت های تعاونی مسکن کارمندی و کارگری شهر سنندج در آینده تقریبا نه ساله قابل فرض و تصور است.
۱۴.

ارائه مدل زیست پذیری کلانشهر مشهد با استفاده از رهیافت مدلسازی ساختاری-تفسیری ISM(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال پنجم زمستان ۱۳۹۹شماره ۴ (پیاپی ۲۰) 11 - 28

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری توسعه پایداری شهری مدل سازی ساختاری - تفسیری تحلیل MICMAC کلانشهر مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۲۲۶
امروزه زیست پذیری گفتمانی نیرومند را در توسعه شهری و طراحی شهری ایجاد می کند که در پیشینه برنامه ریزی شهری رواج پیدا کرده است. زیست پذیری شهری از یک طرف گواه تاثیر و جذابیت قوی شهر است و از سوی دیگر ارتباطات و آثار شهری را از طریق جذب سرمایه گذاری بیشتر و منابع انسانی و فرهنگی شدت می بخشد. از این رو، زیست پذیری شهر با شهر سالم، شهر اکولوژیک و توسعه پایدار شهری ارتباط تنگاتنگی دارد. این پژوهش به دلیل ایجاد درک و دانش کاربردی برای مسئولان، مدیران برنامه ریزی  شهری کلان شهر مشهد در زمینه شناسایی و سطح بندی عوامل کلیدی و اثرگذار بر زیست پذیری شهری، از حیث هدف گذاری کاربردی، از حیث روش، توصیفی تحلیلی و از منظر روش جمع آوری داده ، ترکیبی از روش اسنادی- پیمایشی است. برای انجام دادن این پژوهش با بررسی جامع پژوهش و همچنین با استفاده از نظر متخصصان، 22 عوامل موثر بر زیست پذیری در سه ابعاد شناسایی شدند؛ سپس با استفاده از تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری و با استفاده از ابزار پرسشنامه، عوامل موثر در هشت گروه سطح بندی شدند. درادامه، پس از تشخیص سطوح هریک از عوامل و همچنین با در نظرگرفتن ماتریس در دسترس پذیری نهایی، مدل نهایی ساختار تفسیری ترسیم می شود .براساس نتایج، عواملی مانند توزیع عادلانه امکانات و خدمات زیرساختی، ایجاد حمل و نقل مطلوب و متنوع، تامین نیازهای روزمره، ایجاد اشتغال و درآمد پایدار، توسعه کاربری های مختلط و تنوع و خلاقیت شهری، در ارتباط با موضوع زیست پذیری در کلان شهر مشهد، جزو متغیر های کلیدی و تاثیرگذار هستند.
۱۵.

بازشناسی محرک های موثر بر رقابت پذیری سفر وگردشگری برای دوران پساکرونا (مطالعه موردی: ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۹ «ویژه نامه همه گیری کووید ۱۹» 253 - 284

کلیدواژه‌ها: گردشگری رقابت پذیری گردشگری ویروس کرونا ایران پساکرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۳ تعداد دانلود : ۴۸۷
گسترش بیماری کرونا ( یا کووید ۱۹) صنعت گردشگری را بیش از هر صنعت دیگری متأثر کرده است؛  بسته شدن مرزهای خارجی، محدودیت های سفر داخلی، لغو پروازها، و تعطیلی اماکن اقامتی و توریستی جملگی به آسیب های فراوانی در صنعت گردشگری منجر شده اند. تداوم این روند، تاکنون، میزان رقابت پذیری اکثر کشورهای جهان برای کسب منابع و مزایای بیشتر از سفر و گردشگری را به کمترین سطح خود رسانده است. در این راستا، سعی مقاله حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحلیل ساختاری، محرک های مؤثر بر وضعیت آینده رقابت پذیری گردشگری کشور ایران را برای دوران پساکرونا بازشناسی و خوشه بندی کند. داده های نظری به روش اسنادی و داده های تجربی به روش میدانی(مصاحبه، پنل خبرگان و پرسشنامه اثرات متقاطع) تهیه شده است. جامعه آماری این پژوهش 20 نفر از خبرگان و متخصصین دانشگاهی، با تکنیک دلفی و با روش نمونه گیری قضاوتی یا هدفمند، بود. 41  محرک در 4 بعد توانمندسازی محیطی، آمادگی شرایط و چارچوب قانونی گردشگری، آمادگی زیرساختی، و توانمندسازی منابع طبیعی و فرهنگی با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم افزار MICMAC پردازش شدند. یافته های این پژوهش نشانگر این بود که نظام خوشه بندی محرک ها حاکی از تمرکز آن ها در خوشه پیش برنده های دوگانه است. همچنین از بین 41 محرک رقابت پذیری گردشگری برای دوران پساکرونا، محرک های تقویت تورهای مسافرتی برای جذب گردشگر(آمادگی زیرساختی)، انتخاب ایران به دلیل تجربه قبلی (آمادگی شرایط و چارچوب قانونی گردشگری) و آمادگی جهش سفر و میزبانی شایسته از گردشگران (آمادگی زیرساختی) به ترتیب با میزان تأثیرگذاری مستقیم 385، 364 و 361 در جایگاه اول تا سوم قرار گرفتند. با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گیری کرد که جنس 10 محرک شناسایی شده اولیه با تأثیرگذاری مستقیم بالا از نوع آمادگی زیرساختی است.
۱۶.

مدل سازی ساختاری- تفسیری عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری مذهبی در ایران با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۲۵) 285 - 296

کلیدواژه‌ها: مدل سازی ساختاری- تفسیری گردشگری مذهبی آینده پژوهی کشور ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۳۳۴
گردشگری مذهبی یکی از رایج ترین اشکال گردشگری در جهان است و صاحب نظران صنعت گردشگری بر این باورند که به لحاظ موقعیت فرهنگی – مذهبی خاص ایران در میان کشورهای دیگر، گردشگری مذهبی جای رشد و توسعه بسیاری در کشور دارد؛ هدف پژوهش حاضر، مدل سازی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری مذهبی در ایران با رویکرد آینده پژوهی و طراحی ارتباطات این عوامل می باشد. روش انجام پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی است. به منظور شناسایی عوامل مؤثر توسعه گردشگری مذهبی، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. در بخش مدلسازی ساختاری تفسیری، از نظرات خبره دانشگاهی صاحب نظر در حوزه گردشگری و مراکز پژوهشی از طریق روش دلفی استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها به صورت مصاحبه و پرسشنامه دوبه دویی می باشد و برای سنجش و ارزیابی روایی پرسشنامه از ملاک روایی صوری استفاده شده است. روابط بین عوامل موثر بر توسعه گردشگری مذهبی در ایران با استفاده از یک متدولوژی تحلیلی نوین تحت عنوان مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) تعیین و بصورت یکپارچه مورد تحلیل قرار گرفته است و در نهایت با استفاده از تحلیل MICMAC نوع عوامل مؤثر با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بر سایر عوامل ها مشخص و سطح بندی شدند. یافته های پژوهش نشان داد عوامل برنامه ریزی، سیاست-گذاری و نظارت کامل بر روند صنعت توریسم مذهبی با میزان قدرت نفوذ 8 بیشترین تاثیر و همچنین عوامل های مؤثر عدم دخالت دولت در برنامه های اجرایی و خصوصی سازی و ایجاد رشته دانشگاهی توریسم مذهبی مشترکاً با میزان قدرت نفوذ 2 کمترین تاثیر را دارد.
۱۷.

برنامه راهبردی مخاطرات محیطی در روستاهای جنوب شرقی دریاچه ارومیه (مطالعه موردی: روستاهای بناجوی غربی شهرستان بناب)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه پایدار محیط جغرافیایی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 118 - 132

کلیدواژه‌ها: برنامه راهبردی روستاهای بناجوی دریاچه ارومیه مخاطرات محیطی AHP-SWOT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۹۳
افزایش جمعیت و فعالیت های آن از یک سو، گسترش شهرهای بزرگ، تغییرات اقلیمی از سوی دیگر باعث خشک شدن دائمی یا فصلی دریاچه ها و تالاب ها شده و در نتیجه سبب تجمع کانی های تبخیری به ویژه نمک در این دریاچه ها شده است که این امر اثرات زیست محیطی گسترده ای روی شهرها و روستا و مناطق کشاورزی خواهد گذاشت و تحلیل و کاهش آسیب پذیری روستاها و شهرها در برابر مخاطرات طبیعی به حوزه مهم و گسترده ای در سپهر برنامه ریزی و مدیریت مخاطرات تبدیل شده است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش جمع آوری داده ها و ماهیت از نوع توصیفی - تحلیلی محسوب می گردد. در این پژوهش، با بهره گیری از تکنیک سوات (SWOT) اقدام به شناسایی عوامل داخلی و عوامل خارجی گردید و سپس با استفاده از مدل AHP در قالب طیف لیکرت به رتبه بندی عوامل داخلی و خارجی جهت اولویت بندی و اتخاذ بهترین راهبرد و استراتژی در قالب راهکارهای SO,WO,ST,WT پرداخته شد. نتیجه نهایی از ارزیابی و سنجش عوامل داخلی و خارجی منعکس کننده این مطلب است که نقاط قوت (با مجموع ارزش نهایی 483/0) و فرصت های فراروی منطقه (با مجموع ارزش نهایی 179/0) و نقاط ضعف (با مجموع ارزش نهایی 23/0) و تهدید های پیرامون آن (با مجموع ارزش نهایی 107/0) می باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که استراتژی غالب و راهبردی از نوع تدافعی است و دارای برتری نسبی نسبت به سایر استراتژی های چهارگانه می باشد.
۱۸.

تحلیل فضایی پارک ها و فضاهای سبز شهری با استفاده از مدل کوپراس و GIS (مورد مطالعه: مناطق 22گانه شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۲ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۲) 437 - 455

کلیدواژه‌ها: تابع k ریپلی تحلیل خودهمبستگی فضایی تهران فضای سبز مدل کوپراس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۶۳۱
فضای سبز نماینده طبیعت در شهر است و به عنوان جزء ضروری و لاینفک پیکره یگانه شهرها در متابولیسم آن ها نقش اساسی را داراست و کمبود آن می تواند اختلالات جدی در حیات شهرها به وجود آورد. با توجه به اهمیت فضای سبز در زندگی شهری امروزی، هدف از تحقیق حاضر بررسی کمّی فضاهای سبز در مناطق 22گانه کلا ن شهر تهران است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی - تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات از مدل کوپراس و روش های خودهمبستگی فضایی در Arc Gis استفاده شده است. یافته های حاصل از تحلیل کوپراس نشان می هد مناطق 12، 3، و 16 به ترتیب با بیشترین امتیاز در جایگاه نخست و در مقابل مناطق 20، 14، و 13 با وضعیتی نامناسب تر در جایگاه آخر قرار گرفته اند. مقدار شاخص موران نیز 142/0 به دست آمده است که با توجه به نزدیکی به منفی یک نشان می دهد نحوه توزیع فضاهای سبز شهری به صورت تصادفی و بدون برنامه ریزی است. همچنین، نتایج k ریپلی نیز نشان داد فضاهای سبز شهری در سطح مناطق به صورت پراکنده توزیع شده و با افزایش فاصله بین فضاهای سبز شهری به صورت خوشه ای نزدیک تر شده است. درمجموع، وضعیت شاخص ها و سرانه فضای سبز شهری در مناطق 22 گانه در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. با این حال، با مقایسه ای که انجام گرفته است برخی مناطق وضعیت بهتری نسبت به دیگر مناطق داشته اند.
۱۹.

آسیب شناسی فرا روش پژوهش های زیست پذیری در مقیاس کلان شهرهای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال دهم تابستان۱۳۹۹ شماره ۳۵ 85-106

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری زیست پذیری کلان شهرها فرا روش کلان شهرهای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۲۸۱
امروزه زیست پذیری کلان شهرها به عنوان یکی از چالش های بزرگ جهانی در قرن بیست ویکم تبدیل شده است؛ از این رو ضرورت و لزوم توجه به زیست پذیری کلان شهرها در دهه های اخیر جای خود را در ادبیات علمی کشور باز کرده است و در این زمینه تلاش های بسیاری در عرصه های پژوهشی در قالب رساله، پایان نامه، مقالات پژوهشی و همایشی صورت گرفته است. این مقاله، با هدف آسیب شناسی فرا روش پژوهش های زیست پذیری در مقیاس کلان شهرهای ایران صورت گرفته است. این پژوهش از لحاظ هدف، توسعه ای و از نوع تحلیل محتواست و بر مبنای روش، جزو تحقیقات کیفی است. از منظر روش جمع آوری اطلاعات در زمره پژوهش های اسنادی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه پژوهش های داخلی صورت گرفته در زمینه زیست پذیری کلان شهرهای کشور است که گزارش آن ها در بانک اطلاعات نشریات کشور (Magiran) یا پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) نمایه شده است. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 30 پژوهش مرتبط انتخاب شدند و مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته های حاصل از فرا روش پژوهش های انجام یافته، نشان داد بیش از 30 درصد از مقاله های انجام گرفته در زمینه زیست پذیری کلان شهرهای کشور از دیدگاه روش شناسی دچار اشکال بودند. از جمله نتایج تحقیق عبارت اند از: کمبود و تنوع فعالیت های پژوهشی در حوزه زیست پذیری کلان شهرها و کاستی ها و اشکالات عمده در روش شناسی تحقیق ازنظر مواردی همچون اتکای صرف به سؤالات، خلأ فرضیه و پژوهش های کیفی، مشخص نبودن راهبرد پژوهش، عدم تنوع در روش شناسی، تکراری بودن موضوع ها، روش ها، آماره ها، عدم دسته بندی شاخص ها، روایی و پایایی، عدم استفاده از فنون کمّی بروز و منابع مورد استفاده.
۲۰.

بررسی وضعیت شاخص های توسعه در شهرستان های کرمانشاه با استفاده از تکنیک ادغام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۶ 73 - 90

کلیدواژه‌ها: توسعه توسعه یافتگی ویکور کپلند استان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۲ تعداد دانلود : ۳۹۳
استفاده از شاخص های توسعه و ترکیب آن ها، به مسئولان برنامه ریزی درجهت درک بهتر وضعیت مناطق کمک خواهد کرد و همچنین به آن ها در جریان تصمیم گیری یاری خواهد رساند تا اقدامات بعدیشان، درجهت تعادل منطقه ای باشد و عدالت اجتماعی در بین مناطق برقرار شود. در این راستا هدف این پژوهش تعیین و تحلیل سطوح برخورداری شهرستان های استان کرمانشاه در شاخص های توسعه با استفاده از تکنیک های ادغام است. بدین منظور 14 شهرستان از لحاظ شاخص های ترکیبی توسعه در قالب 40 شاخص قابل سنجش بررسی شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل آنتروپی و تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره ویکور، تاپسیس، saw و درنهایت از مدل کپلند استفاده شد که شهرستان های استان کرمانشاه در چهار سطح (توسعه یافته، نسبتاً توسعه یافته، درحال توسعه و محروم از توسعه) دسته بندی شده است. نتایج پژوهش بیانگر این است که 29/14 از شهرستان ها توسعه یافته (قصرشیرین و پاوه) ، 71/35 از شهرستان ها نسبتاً توسعه یافته (سنقر، دالاهو، گیلان غرب، صحنه و کنگاور)، 71/35 از شهرستان ها درحال توسعه (اسلام آباد غرب، هرسین، ثلاث باباجانی، روانسر و سرپل ذهاب) و 29 /14 از شهرستان ها محروم از توسعه (جوان رود و کرمانشاه) هستند که نشان دهنده اختلاف بین شهرستان ها ازلحاظ برخورداری از شاخص های توسعه است؛ به طوری که ت وزیع شاخص های توسعه چندان با میزان جمعیت شهرستان ها انجام نشده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان