مطالعات مدیریت راهبردی
مطالعات مدیریت راهبردی سال یازدهم پاییز 1399 شماره 43 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
با توجه به فضای ارتباطی ضعیف میان رابطه صنعت و دانشگاه در کشورهای در حال توسعه و به خصوص ایران پژوهش به دنبال حاضر ارائه الگویی در جهت ارتقای رابطه دانشگاه با صنعت است. برای دستیابی به مدلی دقیق و عمیق، نظریه داده بنیاد مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر اساتید دانشگاهی هستند که آگاهی مناسبی از مشکلات موجود در روابط میان دانشگاه و صنعت و همچنین تخصص و پست های صنعتی و دانشگاهی مهمی داشته اند که بر اساس روش نمونه گیری غیراحتمالی گلوله برفی تعداد 19 نفر انتخاب و با استفاده مصاحبه نیمه ساختار یافته به تحلیل شاخص های مؤثر پرداخته شد. در نهایت نیز با استفاده از نتیجه گیری های از مصاحبه خبرگان این حوزه، الگویی در راستای ارتقای روابط دانشگاه و صنعت طراحی و توسعه یافته است. مقوله محوری مطالعه حاضر، ضعیف بودن ارتباط دانشگاه با صنعت بوده است که پس از شناسایی عوامل علّی در سه دسته صنعتی ، دانشگاهی و مشترک، راه کارها و استراتژی های نهایی در پنج قالب دولتی، دانشگاهی، صنعتی، الگوگیری و توسعه نهادهای مستقل تدوین شده و نهایتاً راه کارهایی در جهت بهبود رابطه صنعت و دانشگاه ارائه گردید.
برندسازی استراتژیک(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در پژوهش حاضر به تبیین مدل چالش های برندسازی استراتژیک با تأکید بر صنعت زعفران ایران پرداخته ایم. پژوهش به صورت ترکیبی (کیفی-کمّی) است، در بخش کیفی از روش نظریه داده بنیاد استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها در این بخش مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته است. جامعه آماری پژوهش از اساتید خبره در زمینه برند و مدیران شرکت های صادرکننده زعفران تشکیل شده است و از نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی، تجزیه وتحلیل شدند و الگوی نهایی استخراج گردید. در بخش کمّی از مدل سازی معادلات ساختاری به کمک نرم افزار SmartPLS3 استفاده شده است. جامعه آماری در فاز کمّی پژوهش از کلیه مدیران شرکت های فعال صادرکننده در صنعت زعفران استان های خراسان رضوی و خراسان جنوبی تشکیل شده است. ابزار اندازه گیری در بخش کمّی پرسشنامه است و مقیاس اندازه گیری طیف 5 گزینه ای بوده است. در ابتدا مدل های اندازه گیری بررسی شده و روایی و پایایی ابزار اندازه گیری مورد تأیید قرار گرفت. سپس در قسمت مدل ساختاری میزان قدرت پیش بینی مدل مورد ارزیابی قرار گرفت. برای ارزیابی قدرت پیش بینی مدل با توجه به مقادیر ضریب تبیین مدل از قدرت پیش بینی مطلوب برخوردار بوده است. ضمن اینکه شاخص SRMR با توجه به مقدار کوچکتر از ۰۸/۰ نشان از برازش خوب مجموع مدل اندازه گیری و ساختاری دارد. یافته های پژوهش نشان داد که با توجه به ارزش اقتصادی بالای زعفران، منحصربه فرد بودن زعفران ایرانی می توان با استفاده از تبلیغات هدفمند، ارتقاء توان رقابت پذیری به افزایش ارزش برند زعفران و جذب سرمایه گذاران دست یافت.
بررسی تاثیر بهبود عملکرد رابطه برند از طریق مشارکت مشتری و ایجاد ارزش در رسانه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه برندهای مختلف بسیاری، در هنگام سرمایه گذاری های عظیم، تلاش زیادی برای کسب رابطه ای قوی تر با مشتری های خود در زمینه ی اجتماعات آنلاین انجام می دهند. غالبا، این اجتماعات از رسانه های اجتماعی آغاز می شوند که مشتری ها در آن افکار و تجربیات و سوالات خود را در مورد برند مطرح می کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر بهبود عملکرد رابطه برند از طریق مشارکت مشتری و ایجاد ارزش در رسانه های اجتماعی است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها، جز تحقیقات میدانی محسوب می شود. روش تحقیق از جهت طرح تحقیق نیز پس رویدادی است. جامعه آماری این پژوهش 384 نفر از مشتریان اینترنتی فروشگاه شهروند شعبه بیهقی بوده است. جهت تحلیل داده ها از روش مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج نشان داد سطح بالاتری از مشارکت مشتری، سبب دریافت ارزش عملکردی بسیار بزرگی می شود. همچنین سطح بالاتری از مشارکت مشتری سبب دریافت (درک) ارزش احساسی بسیار بزرگی می شود. همی نطور سطح بالاتری از مشارکت مشتریان به طور مثبت به دریافت (ادراکات) ارزش ارتباطی بیشتری وابسته است. همچنین سطح بالاتری از مشارکت مشتری به طور مثبت به درک ارزش سازگاری بیشتر مرتبط است. اما ارزش عملکردی تاثیر مثبتی بر عملکرد رابطه ای برند نداشت. همین طور ارزش احساسی تاثیر مثبتی بر عملکرد رابطه ای برند نداشت. سپس ارزش رابطه ای بر عملکرد رابطه برند تاثیر مثبت خواهد گذاشت. همچنین ارزش سازگاری تاثیر مثبتی بر عملکرد رابطه ای برند خواهد داشت.
رهبری دانش محور و تسهیم دانش(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
موفقیت سازمان ها در محیط پیچیده امروز نیازمند کسب مزیت رقابتی مبتنی بر دانش است. مزیت های مبتنی بر قابلیت های درون سازمانی به نحوی اثربخش موقعیت رقابتی یک شرکت را تعیین می کنند. یکی از چالش های فراروی رهبران شرکت های دانش بنیان، افزایش بهره وری از طریق تسهیم دانش است. رهبران دانش محور در این شرکت ها ﺑﺎ ﺗﺸﻮیﻖ خلاقیت و نوآوری و ایجاد اﻋﺘﻤﺎد در میان کارکنان فرهنگ سازمانی مناسبی را برای تسهیم دانش به منظور تطبیق با سرعت تحولات محیطی و تحقق اهداف سازمانی خلق می کنند. پژوهش حاضر درصدد بررسی نقش تعدیل کننده فرهنگ دانش بنیان در رابطه ی بین رهبری دانش محور و تسهیم دانش است. نمونه آماری این تحقیق شامل 120 مدیر در 30 شرکت دانش بنیان می باشد. تحلیل آماری داده ها و آزمون فرضیات با روش مدل سازی معادلات ساختاری انجام شدند. یافته های پژوهش نشان دادند سبک رهبری دانش محور بر تسهیم دانش در شرکت های دانش بنیان مورد مطالعه تأثیر معناداری ندارد. یافته ها همچنین نشان می دهند فرهنگ دانش بنیان رابطه ی رهبری دانش محور و تسهیم دانش در این شرکت ها را تعدیل می کند. بر این اساس، فرآیندهای مدیریت دانش از طریق فرهنگ سازمانی دانش بنیان تسهیل شده اند و مدیران شرکت های مورد مطالعه از این نوع فرهنگ به منظور بهبود تسهیم دانش سود می برند. بنابراین، حمایت رهبران شرکت های دانش بنیان از ایجاد و حفظ فرهنگ مثبت و مؤثر در تسهیم دانش مورد تأکید است. در بخش پایانی، پیشنهادهایی جهت استفاده محققان آتی و مدیران شرکت ها به منظور ارتقاء رفتارهای رهبری دانش محور، قابلیت فرهنگ دانش بنیان و تسهیم دانش بیشتر ارایه شده است.
تأثیر جهت گیری یادگیری بر نوآوری استراتژیک در پرتو جو نوآورانه سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تغییرات و عدم اطمینان در محیط کسب وکارها موجب دگرگونی در محیط رقابتی آن ها شده و سازمان ها می بایست برای موفقیت، رشد به نوآوری توجه کنند. هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل تأثیر جهت گیری یادگیری بر نوآوری استراتژیک بوده است. همچنین، این پژوهش بررسی می کند که جوسازمانی نوآورانه چه نقشی در تقویت یا تضعیف این رابطه ایفا می کنند. رویکرد پژوهش قیاسی و استراتژی آن پیمایش از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شرکت های دانش بنیان ایرانی شرکت کننده در هشتمین نمایشگاه بین المللی نوآوری و فناوری (INOTEX) در سال 1398 است. بر این اساس و پس از مرور ادبیات و طراحی مدل مفهومی، پرسشنامه ای مشتمل بر 23 پرسش به نمونه آماری متشکل از 140 شرکت ارائه شد. از هر شرکت دست کم 2 نفر از مدیران ارشد به پرسش ها پاسخ دادند که میانگین نظرات آن ها مورد تحلیل قرار گرفت. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه بر اساس نظر متخصصان و استفاده از پرسشنامه استاندارد و روایی سازه نیز بر اساس تحلیل عاملی تأییدی تأیید شد. پایایی از مجرای آزمون های آلفای کرونباخ، پایایی مرکب تأیید شد. سپس، داده های گردآوری شده به کمک نرم افزار اسمارت پی ال اس و از طریق ماتریس همبستگی، آزمون معادلات ساختاری و آزمون برازش مدل مورد تحلیل قرار گرفتند. درنهایت، مشخص شد که جهت گیری یادگیری بر نوآوری استراتژیک تأثیرگذار است. همچنین جو نوآورانه سازمانی نیز در رابطه بین جهت گیری یادگیری و نوآوری استراتژیک نقش تعدیل گر ایفا می کند.
مدل منظومه ای ایجاد کسب وکارهای نوپا و نوآور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کسب وکارهای نوپا و نوآور از مهم ترین کسب وکارها برای اشتغال زایی و خلق ثروت برای کشورها محسوب می شوند. برای توسعه کسب و کارهای نوپا و نوآور نیاز به وجود سیستم منظومه ای و اثربخش متناسب با ماهیت و نیازهای جامعه، برنامه های توسعه ملی و طرح ریزی و ایجاد کسب وکارها است. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی با رویکرد کیفی فرا ترکیب در چارچوب سوالات چندمنظوره تحقیق انجام شده است. باتوجه به استفاده از روش فراترکیب، در این پژوهش به بررسی مقالات و گزارش های مؤسسات مشاوره معتبر پرداخته شده است. نتایج نشان داده که مدل منظومه ای ایجاد کسب وکارهای نوپا و نوآور شامل ده عنصر کلیدی تیم کسب وکارهای نوپا و نوآور، سیاست گذاری و قانون گذاری، منابع مالی، بازار و رقبا، ایده ها، متغیرهای کلان، بسترهای مشهود و نامشهود، استقرار شرکت های بزرگ، فرهنگ کارآفرینانه و مدیریت استعدادها می شود. ابعاد و شاخص های مرتبط با هر یک از عناصر کلیدی در یافته های پژوهش ارائه شده است.
شناسایی و اولویت بندی شاخص های کلان حکمرانی نوآوری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
حکمرانی نوآوری مربوط به نقش آفرینی دولت در نظام نوآوری است که در آن دولت باید از طریق مشارکت عمومی در سیاست گذاری، همکاری و تعامل در میان سطوح مختلف قدرت و همچنین با طراحی، تدوین و پیشنهاد اهداف واضح که امکان تدوین سیاست های لازم در زمینه نوآوری را فراهم می کند، بستر لازم را برای تحقق نوآوری فراهم آورد. اغلب مشکلات و چالش هایی که کشورها خصوصاً کشورهای کمتر توسعه یافته در زمینه نوآوری با آن مواجه هستند مربوط به حکمرانی نوآوری بوده و گام اول در بهبود وضعیت و تقویت حکمرانی نوآوری کشورها شناسایی وضعیت موجود آن ها می باشد بر همین اساس این مقاله به دنبال شناسایی و اولویت بندی شاخص هایی برای سنجش و ارزیابی حکمرانی نوآوری در سطح کلان بود که به منظور دستیابی به این هدف، ابتدا با مرور ادبیات حکمرانی نوآوری و همچنین نظرخواهی از خبرگان، شاخص هایی برای ارزیابی حکمرانی نوآوری در سطح کلان استخراج و سپس این شاخص ها را با استفاده از روش سوارا در محیط فازی وزن دهی و اولویت بندی نمود در نهایت نیز با استفاده از شاخص های اصلی حکمرانی نوآوری در سطح کلان و همچنین تحلیل سیاست های به کار گرفته شده در زمینه علم، فناوری و نوآوری، وضعیت حکمرانی نوآوری کشور ترکیه به عنوان کشوری در حال توسعه که تجربیات آن می تواند در زمینه سیاست گذاری علم و فناوری برای جمهوری اسلامی ایران مفید باشد، بررسی گردید.
ارائه الگو رضایت-اعتماد با تأکید بر هزینه تغییر در صنعت بیمه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
افزایش کلاهبرداری های برخی مؤسسات بیمه باعث از بین رفتن اعتماد مشتریان در مورد انتخاب مؤسسه بیمه شده است و تا حد زیادی اعتماد و رضایت بیمه گذار را تحت تأثیر قرار داده است. در این پژوهش به دنبال شناسایی و طراحی مدل رضایت- اعتماد هستیم که دو شاخص مهم در جهت وفاداری مشتری محسوب می شود. با شناسایی این عوامل و آزمون سیزده فرضیه تحقیق، مؤسسات بیمه می توانند استراتژی هایی طراحی کنند که ضامن موفقیت سازمان در بلندمدت شود .مدل پژوهش بر اساس مطالعات پیشین در داخل و خارج از کشور و دیدگاه خبرگان پیشنهاد گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر نمایندگی های سه شرکت بیمه ایران، البرز و آسیا در شهر تهران است. ابزار اصلی گردآوری داده ها، پرسشنامه است. با جمع آوری داده های پرسشنامه مدل را بر اساس تحلیل همبستگی و معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای AMOS وSPSS 18 مورد تجزیه وتحلیل قرار دادیم. نتایج حاکی از آن است که 1) توانایی و صداقت بیمه گر بر اعتماد مشتری اثرگذار است 2) اعتماد بیمه گذار به طور معناداری بر رضایت وی اثرگذار است 3) هزینه های تعویض تأثیرگذار بر وفاداری است و رضایت تنها کافی نیست و مشتریان با وجود داشتن رضایت، ممکن است وفادار نمانند.
واکاوی عوامل و استراتژی های انعطاف پذیری بر عملکرد صادراتی و مزیت رقابتی شرکت های صنعتی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شرکت ها برای بقا، مزیت رقابتی و موفقیت در فعالیت های صادراتی به شناسایی عوامل مؤثر بر عملکرد صادراتی خود نیازمندند. در این راستا، هدف از این پژوهش بررسی تأثیر توانمندی های شرکت بر عملکرد صادراتی و مزیت رقابتی با نقش میانجی انعطاف پذیری متمرکز بر بازار است. پژوهش حاضر با مطرح کردن فرضیات در چارچوب مدل مفهومی تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه شرکت های فعال در شهرک های صنعتی ارومیه است که 150 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده به منزله نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته و برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که ابعاد توانمندی های شرکت (قابلیت بازاریابی، منابع مالی و پیکربندی جغرافیایی) و همچنین انعطاف پذیری متمرکز بر بازار (فرآیند عملیاتی، فناوری استراتژیک و تولید از طریق قراردادهای فرعی) تأثیر مستقیم و معناداری بر مزیت رقابتی و عملکرد صادراتی دارد و همچنین نقش میانجی گری انعطاف پذیری نیز مورد تأیید قرار گرفت.
ارزش های فرهنگی فردی و سبک های مذاکره مطابق هوش فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نقش پررنگ رویکرد مذاکرات تجاری در پیشبرد اهداف اقتصادی سازمان های عصر حاضر موجب گردید تا هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثرگذاری ارزش های فرهنگی فردی بر سبک های مذاکره با نقش میانجی هوش فرهنگی باشد. این مطالعه بر اساس هدف، کاربردی و از منظر روش در حوزه مطالعات توصیفی از نوع پیمایشی و علی قرار دارد. جامعه آماری این مطالعه را کلیه ی مدیران مذاکره و قرارداد تجاری شرکت های صادراتی اتاق بازرگانی تهران تشکیل داده اند که با استفاده از روش نمونه گیری غیراحتمالی دردسترس تعداد 96 نفر به عنوان نمونه ی پژوهش در نظر گرفته شدند. داده های موردنیاز از طریق پرسشنامه بر اساس طیف پنج گزینه ای جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها در این مطالعه با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری به کمک نرم افزار اسمارت- پی ال اس انجام گرفت. نتایج نشان می دهد که ارزش های فرهنگی (به عنوان مثال فاصله قدرت ، پیشگیری از عدم اطمینان ، جمع گرایی و مردخویی) تأثیر مستقیمی در سبک های مذاکره و همچنین یک اثر غیرمستقیم دارند که از طریق هوش فرهنگی واسطه می شود. این مطالعه اهمیت ارزش های فرهنگی و هوش فرهنگی را در سبک های مذاکره برجسته کرده و به عملکرد مذاکرات کمک می کند.
تأثیر مسئولیت شرکت بر مشارکت زنجیره تأمین و عملکرد مالی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ابعاد مسئولیت شرکت (آگاهی درونی، نظارت و به اشتراک گذاری بهترین شیوه های مسئولیت شرکت) بر مشارکت زنجیره تأمین و عملکرد مالی در شرکت های تولیدی بزرگ و فعال استان خوزستان انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش 180 شرکت تولیدی بزرگ استان خوزستان است که با توجه به فرمول کوکران و محدود بودن جامعه آماری تعداد 135 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شد و در هر شرکت پرسشنامه جهت تکمیل در اختیار مدیران عرضه/مالی قرار گرفت. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه است که روایی محتوای آن را خبرگان و استادان دانشگاهی تأیید کردند و روایی سازه آن، از طریق تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها با بهره گرفتن از نرم افزارSPSS 22 و روش مدل سازی معادلات ساختاری صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که کلیه ابعاد مسئولیت شرکت (آگاهی درونی، نظارت و به اشتراک گذاری بهترین شیوه ها) بر مشارکت زنجیره تأمین اثر مثبت و معناداری دارند، ولی این تأثیر بر عملکرد مالی چشم گیر نیست و مشارکت زنجیره تأمین بر عملکرد مالی اثر مثبت و معناداری دارد.
مدل سازی پویای بهینگی زنجیره تأمین صنعت برق کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از این مطالعه مدل سازی عوامل موثر بر بهینگی زنجیره تامین مبتنی بر تکنیک پویایی های سیستم در صنعت برق می باشد.مطالعه حاضر با استفاده از روش ترکیبی،یک رهیافت کیفی-کمی را برای تدوین و اعتباریابی مدل عوامل موثر بر بهینگی زنجیره تامین از دیدگاه نخبگان صنعت برق ارائه می نماید.در راستای تدوین و شناسایی عوامل بهینگی،از تحلیل مضمون و شبکه مضمونها با استفاده از نرم افزار نویو برای تشکیل شبکه مضامین،الگوی کیفی عوامل موثر بر بهینگی زنجیره تامین طراحی شد.برای تدوین الگوی اولیه عوامل موثر بر بهینگی زنجیره تامین،تعداد 23 نفر از خبرگان و متخصصان صنعت برق با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند.در بخش کمی نیز برای مدلسازی از روش پویایی سیستم استفاده شد و سپس داده های جمع آوری شده توسط نرم افزار ونسیم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این شبیه سازی طی یک دوره یک ساله انجام شده است و نشان دهنده ی یک افق دید طولانی مدت می باشد. سپس نتایج بدست آمده از این شبیه سازی بر روی متغیر های مورد مطاله ارائه و تفسیر شد. تعیین روابط بین متغیرها و نوع متغیرها می تواند به درک بهتر موضوع و اتخاذ تصمیمات مناسبی در مساله بهینگی زنجیره تامین منجر شود.