مطالعات مدیریت راهبردی

مطالعات مدیریت راهبردی

مطالعات مدیریت راهبردی سال ششم پاییز 1394 شماره 23 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

طراحی و تبیین مدل شایستگی های راهبردی مدیران ارشد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شایستگی فرآیند مدیریت راهبردی مدیران ارشد صنعت پتروشیمی تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۴ تعداد دانلود : ۷۵۸
هدف این پژوهش طراحی و تبیین مدل شایستگی های راهبردی مدیران ارشد در صنعت پتروشیمی است، شایستگی های که در هر چه بهتر انجام دادن فرآیند مدیریت راهبردی به آنان کمک نموده و منجر به تحقق اهداف راهبردی و عملکرد بهتر سازمان می شوند. در این پژوهش پس از بررسی ادبیات نظری و تحقیقات پیشین، چارچوب اولیه شایستگی ها استخراج و در ادامه مصاحبه های عمیق با مدیران ارشد شرکت های برتر در این صنعت بودند، صورت پذیرفت و از تحلیل مضمون برای تحلیل مصاحبه ها استفاده گردید. شایستگی های شناسایی شده در پنج بعد دانش، مهارت، تجربه، نگرش ویژگی های فردی دسته بندی گردیدند و به منظور اعتباریابی یافته های حاصل خبرگان دانشگاه و صنعت پتروشیمی توزیع شد. در ادامه از نرم افزار smartPLS جهت سنجش مدل و از آزمون فریدمن جهت اولویت بندی مؤلفه های اصلی و فرعی در هر بعد استفاده گردید. نتایج حاصل از این تحقیق شناسایی 54 مؤلفه فرعی و 10 مؤلفه اصلی است که در 5 بعد دانش، مهارت، نگرش، تجربه و ویژگی های فردی طبقه بندی شده و اولویت بندی گردیده اند.
۲.

تبیین الگوی ارتقاء مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کدهای اخلاقی مسئولیت پذیری اجتماعی اخلاق حرفه ای تعهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰۶ تعداد دانلود : ۶۸۶
 سازمان ها ضمن آن که به حفظ و بقای خود می اندیشند باید بتوانند فراتر از نگاه خودمدارانه، به علیت و اصلیت خویش که برگرفته از نقش و جایگاه اجتماعی آن ها است به پیامدها و آثار خویش بر جامعه بپردازند و حس تعهد، مسئولیت پذیری و پاسخگویی به نیازها و خواسته های جامعه را با مدنظر قرار دادن اخلاق و ارزش های اخلاقی در قالب مدیریت و برنامه ریزی جامع و راهبردی خود داشته باشند. بر این اساس، پژوهش حاضر درصدد است با رویکردی کیفی به جست وجوی راهکارهای ارتقاء مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان با تأکید بر کدهای اخلاقی بپردازد. روش فن دلفی کلاسیک تعدیل شده برای جمع آوری داده ها مورد استفاده قرار گرفت. گروه نمونه نیز با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. بر اساس یافته های پژوهش، اولویت های پیشنهادی متخصصان در خصوص داشتن یک سازمان با مسئولیت پذیری اجتماعی بالا شامل: افزایش سطح اعتماد سازمانی و سلامت روان شناختی کارکنان از طریق رهبری اخلاقی، ایجاد جوسازمانی حمایتگر، تشکیل کمیته اخلاقی به منظور صیانت از تعالی سازمانی، حمایت جدی مدیران ارشد از تدوین و اجرای کدهای اخلاقی به عنوان راهنمای اصول اخلاق حرفه ای و مسئولیت پذیری اجتماعی، اطلاع رسانی و آموزش کدهای اخلاقی از طریق یک سیستم اطلاعاتی، سنجش سطح ادراکات اخلاقی کارکنان قبل از استخدام، اجرای کدهای اخلاقی بدون اِعمال تبعیض و عدم ورود به حریم خصوصی و شخصی کارکنان و... بود.
۳.

سنجش آمادگی تدوین راهبرد استقرار نظام مدیریت دانش سازمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت دانش نظام مدیریت دانش استقرار نظام مدیریت دانش راهبرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۰ تعداد دانلود : ۳۷۱
بهره گیری مؤثر از منابع دانشی و پیاده سازی نظام مدیریت دانش، نیازمند تأمین الزامات آن جهت تدوین راهبرد مناسب است. مطالعه حاضر درصدد سنجش میزان آمادگی سازمان جهت استقرار نظام مدیریت دانش است و تلاش دارد تا راهبرد سنجش آمادگی یک مجتمع تحقیقاتی را تدوین نماید. برای این منظور از روش گروه کانونی و با استفاده از ابزار مصاحبه و تکمیل پرسش نامه در چارچوب الگوی مفهومی تحقیق، به تدوین راهبردهای مختلف مدیریت دانش شامل برون گرای انعطاف پذیر؛ برونگرای غیر منعطف؛ درون گرای انعطاف پذیر؛ و درون گرای غیر منعطف، پرداخته شده است.  
۴.

تبیین و اعتباریابی راهبرد توسعه صادرات سنگ کشور ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه صادرات قابلیت های بازاریابی صادراتی قابلیت و شایستگی مدیریت دانش صادراتی مالکیت معادن حقوق و عوارض گمرکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۴۳۸
هدف این مقاله ارائه الگویی مطلوب برای صادرات سنگ های تزئینی به چین است. در ابتدا با استفاده از روش کیفی مصاحبه با 15 نفر از نخبگان صنعت سنگ های تزئینی، 64 شاخص مؤثر بر توسعه صادرات در قالب 5 عامل اصلی و 12 عامل فرعی شناسایی شد. با استفاده از روش کمی پیمایشی، پرسشنامه ای در جهت سنجش اهمیّت و تأثیر هر یک از عامل های کشف شده، تنظیم شده و به جامعه آماری به حجم 42 بنگاه صادرکننده داده شد. برای سنجش عملکرد صادراتی این بنگاه ها، از داده های حقیقی رشد ارزش دلاری و حجم وزنی صادرات و رشد سهم بازار چین طی سال 1390 تا 1392 استفاده شد؛ بنابراین، 42 شرکت صادرکننده مستمر طی این سه سال به چین، انتخاب شده و داده های آنها تحلیل شد. مطابق نتایج  قابلیت و شایستگی مدیریت، قابلیت های بازاریابی صادراتی، دانش صادراتی، مالکیت معادن و حقوق و عوارض گمرکی به ترتیب بیش ترین تا کمترین اهمیّت را در توسعه صادرات سنگ های تزئینی به کشور چین داشته اند. بر اساس نتایج تحلیل معادلات ساختاری و متغیرهای معنادار قابلیت های بازاریابی صادراتی، قابلیت و شایستگی مدیریت، دانش صادراتی، مالکیت معادن و حقوق و عوارض گمرکی به ترتیب بیش ترین تا کمترین تأثیر را بر عملکرد صادراتی شرکت های مذکور داشته است.
۵.

الگوی ترسیم نقشه راهبرد و هدایت راهبرد ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ریزی راهبردی کارت امتیازی متوازن برنامه ریزی ترجیحات فازی الگوریتم ژنتیک روش مورا نقشه راهبرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۶۴۷
در دنیای رقابتی امروز، سازمان ها برای رسیدن به اهداف و انجام مأموریت های خود نیاز به تدوین راهبرد، برنامه ریزی راهبردی و در نهایت ارزیابی عملکرد خود دارند. وزن دهی و الویت بندی راهبرد ها، سازمان را در تنظیم وقت و سرمایه متناسب با اهداف خودیاری می کند. در این راستا کارت امتیازی متوازن با ساختاری سلسله مراتبی خود می تواند به عنوان ابزاری جهت هموارسازی مسیر رشد سازمان مورد استفاده قرار گیرد. نقشه راهبرد حاصل از مفاهیم کارت امتیازی متوازن، در حقیقت مدل علت و معلولی پیچیده ای است که اثر بعد رشد و یادگیری سازمان بر فرایندهای داخلی، مشتری و نهایتاً وجه مالی سازمان را در برمی گیرد. برای گسترش مدل کلاسیک کارت امتیازی متوازن در سال های اخیر، روش های متنوعی مورد استفاده قرار گرفته است و به ترکیب آن با مدل های کمی و کیفی پرداخته اند تا برنامه ریزی راهبردی را تسهیل نمایند. جامعه آماری تحقیق شرکت نفت سپاهان است. مطالعه موردی، برای تکمیل پرسشنامه ها از نظرات مدیران و خبرگان صنعت نفت استفاده شد. در مدل پیشنهادی نقشه راهبرد شرکت مذکور به روش تحلیل مسیر ترسیم شده است.
۶.

نقشه ارتقا اثربخشی مدیران با بهره گیری از هوش معنوی و اخلاق حرفه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هوش معنوی معنویت اخلاق اخلاق حرفه ای اثربخشی آموزش وپرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۲۳۷
 با ورود به هزاره سوم و تأکید بر عواملی همچون آگاهی، اندیشه و آزادی، انسان گرایی و توجه به نقش نیروی انسانی در سازمان ها دیدگاه جهان شناختی و انسان شناختی مدیران تغییر یافته است؛ لذا سازمان های مختلف به دنبال تربیت انسان هایی هستند که بتوانند در جامعه جهانی به دور از تعصب و کوته نظری ها زندگی کنند و معتقد به اخلاقیات و ارزش هایی متعالی باشند. پژوهش حاضر باهدف ترسیم نقشه ارتقا اثربخشی مدیران با بهره گیری از هوش معنوی و اخلاق حرفه ای در مراکز پایه ای آموزشی شهر مشهد در یک نمونه 200 نفری از میان جامعه آماری 1388 نفری با اجرای پرسش نامه های هوش معنوی کینگ، پرسش نامه اخلاق حرفه ای و پرسش نامه اثربخشی انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی و از نوع زمینه یابی و همبستگی بوده و برای تحلیل سؤالات پژوهشی از تحلیل واریانس، معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شده است. نتایج به دست آمده از پژوهش حاکی از آن است که بین هوش معنوی و اخلاق حرفه ای با اثربخشی مدیران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، به طوری که عامل هوش معنوی تأثیر مثبت 65/0 و معنادار 52/12 با اثربخشی و عامل اخلاق حرفه ای تأثیر مثبت 39/0 و معنادار 02/11 با اثربخشی دارد. همچنین یافته های حاصل از مدل ساختاری در حالت تخمین استاندارد نیز نشان دهنده رابطه مثبت و معنادار میان ابعاد اخلاق حرفه ای (فعالیت گروهی، صداقت رفتاری، رفتار حرفه ای، مسئولیت حرفه ای، تعهد علمی، مسئولیت مالی) و هوش معنوی (تفکر انتقادی، تولید معنای شخصی، توسعه آگاهی و آگاهی) با اثربخشی است.
۷.

بررسی علم رده بندی تولید و عدم اطمینان محیطی با استفاده از شبکه عصبی خودسازمانده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: همسویی شبکه عصبی خودسازمانده راهبرد تولید عدم اطمینان محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴ تعداد دانلود : ۳۶۷
هدف اصلی این مقاله بررسی تأثیر هم سویی راهبرد تولید و عدم اطمینان محیطی بر بهبود عملکرد کسب وکار در صنایع غذایی ایران است. در این پژوهش با استفاده از رویکرد گشتالت، علم رده بندی از راهبردها از طریق گروه بندی شرکت ها به خوشه هایی با ویژگی های مشترک مبتنی بر شبکه عصبی خودسازمانده شکل می گیرد. خروجی شبکه عصبی و شاخص های اعتبارسنجی خوشه ها در 247 شرکت متوسط و بزرگ فعال در صنایع غذایی نشان می دهد که تعداد ترکیبات بهینه برای راهبرد تولید چهار خوشه و تعداد ترکیبات بهینه برای عدم اطمینان محیطی نیز چهار خوشه است. نتایج حاکی از آن است که شرکت های کارا در محیط هایی با عدم اطمینان تقاضای پایین و عدم اطمینان عرضه پایین، شرکت های ریسک گریز در محیط هایی با عدم اطمینان تقاضای پایین و عدم اطمینان عرضه بالا، شرکت های پاسخگو در محیط هایی با عدم اطمینان تقاضای بالا و عرضه پایین و شرکت های انعطاف پذیر در محیط هایی با عدم اطمینان تقاضای بالا و عدم اطمینان عرضه بالا عملکرد بالاتری دارند.
۸.

تبیین و ارزیابی هوشمندی درون سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تجزیه وتحلیل محیط درونی اطلاعات هوشمندی هوشمندی درون سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۳۱۷
 در عصر اطلاعات، ابزارهای کارآمدی مانند سامانه های هوشمندی به وجود آمدند. این سامانه ها با تحلیل اطلاعات مورد نیاز مدیران جهت تدوین راهبردها و برنامه ها، موفقیت سازمان را تضمین می کنند. اطلاعات حاصل از عوامل محیط درونی در مقایسه با عوامل محیط بیرونی می توانند نقش چشمگیری در این راستا ایفا کنند. بدین منظور، این پژوهش به مفهوم سازی هوشمندی از دیدگاه عوامل درون سازمانی پرداخته و با ارائه مدلی جدید سهم منابع درونی را به عنوان مؤلفه های کلیدی هوشمندی آشکار می سازد. برای تحقق این هدف، پرسشنامه ای طراحی و در اختیار سازمان های استفاده کننده از سامانه های هوشمندی کسب وکار قرار گرفت. سپس مدل حاصل از پژوهش با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری آزمون گردید. یافته های تحقیق نشان می دهند که هوشمندی درون سازمانی از طریق هوشمندی فرایندهای سازمانی، هوشمندی منابع سازمانی (هوشمندی منابع مالی، انسانی، فیزیکی) و هوشمندی اطلاعاتی اندازه گیری می شود. سازمان های نمونه تحقیق نیز هوشمندی متوسطی در زمینه هوشمندی درونی دارند که توجه مدیران به این نوع هوشمندی و ابعاد تشکیل دهنده آن به خصوص هوشمندی فرایندهای سازمانی می طلبد.
۹.

راهکارهای ایجاد تمایز در راهبرد اقیانوس آبی و تأثیر آن بر افزایش فروش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: راهبرد اقیانوس آبی تلفن همراه افزایش فروش محصولات و خدمات مکمل صنایع جایگزین جنبه احساسی جنبه کارکردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۲۹۵
هدف این مقاله بررسی و تعیین راه کارهای مؤثر ایجاد تمایز در صنعت تلفن همراه بر اساس راهبرد اقیانوس آبی است. جامعه آماری این پژوهش فروشندگان صرف تلفن همراه در مراکز اصلی فروش تلفن همراه سطح شهر تهران و مشتریان آن ها است. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه مؤلف ساخته است که از طریق پیمایش تکمیل گردید. برای آزمون فرضیه ها از آزمون پارامتری (t) استفاده شده است. مطابق نتایج تحقیق، تأثیر چهار متغیر توجه همزمان به جنبه احساسی و کارکردی، توجه به محصولات و خدمات مکمل، توجه به نقاط اشتراک خواسته های مشتریان و توجه به صنایع جایگزین بر افزایش فروش معنادار و در خصوص متغیر پیشتازی در استفاده از فناوری های نوین فرض صفر مورد تأیید قرار گرفت. لذا تولیدکنندگان داخلی می تواند با توجه به راهکارهای ارائه شده میزان فروش خود در بازار داخلی افزایش دهند.
۱۰.

تدوین الگوی توسعه صادرات سنگ های تزئینی کارشده ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صادرات سنگ های تزئینی بازارهای هدف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۳۱۲
هدف این مقاله ارائه الگوی صادرات سنگ های تزئینی فرآوری شده ایران به کشورهای هم جوار برای بهبود و توسعه صادرات آن است. توجه به الگوی رفتاری تقاضای مصرف کنندگان خارجی می تواند در موفقیت راهبردهای توسعه صادرات هر کشور عرضه کننده کالا، نقش مؤثری ایفا نماید. از این رو با بررسی پیشینه علمی حوزه صادرات و تجارت خارجی کشورها، شش عامل اصلی تأثیرگذار بر توسعه صادرات این کالا شامل: عوامل مدیریتی، راهبردهای بازاریابی، فعالیت های اجرایی، منابع مالی و انسانی، فرآوری سنگ و عوامل برون سازمانی جهت این تحقیق انتخاب گردید. سپس، داده ها از دو گروه خبرگان صنعت سنگ ایران و تولید و صادرکنندگان، جمع آوری شده و برای جمع آوری و تحلیل داده های گروه اول از روش های کیفی (مصاحبه های عمیق) و جهت گروه دوم، از روش های کمی از طریق طراحی پرسشنامه ای مشتمل بر 36 سؤال استفاده شد. نتایج نشان دادند که تأثیرعامل فعالیت های اجرایی (روند انجام صادرات پس از تولید) ازنظر هر دو گروه در رتبه اول قرار دارد. در مرتبه بعدی، خبرگان به عوامل مالی و انسانی تأکید داشتند درحالی که ازنظر تولید و صادرکنندگان، عامل فرآوری سنگ به عنوان الویت دوم مؤثر بر توسعه صادرات سنگ های تزئینی فرآوری شده ایران شناخته می شود.
۱۱.

تأثیر منابع سازمانی و قابلیت های پویا بر عملکرد شرکت های دانش بنیان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قابلیت بازاریابی پویا منابع غیرکلیدی یکپارچه سازی پویا مشارکت های راهبردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۴ تعداد دانلود : ۵۲۱
 کسب برتری رقابتی در دنیای متغیر و پرتلاطم امروز از مهم ترین چالش های پیش روی مدیران سازمان ها است که برای غلبه بر آن نظریه ها و دیدگاه های جدیدی مطرح شده است. قابلیت های پویا یکی از دیدگاه هایی است که طی حدود یک دهه اخیر به عنوان مکمل نظریه های راهبرد در رویکرد منبع محور ارائه شده است. هدف این تحقیق نگاهی به این مفهوم و تأثیر آن بر منابع سازمانی و عملکرد سازمان است. روش این پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری مدیر عامل، اعضای هیئت مدیره، مدیران، معاونین و کارشناسان خبره شرکت های زیرمجموعه صنایع مخابرات ایران بوده است که برای سنجش متغیرهای تحقیق تعداد 66 پرسشنامه میان جامعه آماری توزیع شد. روایی پرسشنامه با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن با آلفای کرون باخ تعیین شد. به منظور تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های تحقیق از روش کمترین توان دوم جزئی استفاده شده است و جهت و شدت روابط میان سازه های منابع کلیدی و منابع غیرکلیدی، قابلیت های پویا و عملکرد در این بنگاه ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش تأثیر منابع سازمانی و قابلیت های پویا بر عملکرد شرکت و همچنین نقش میانجی گری قابلیت های پویا را نشان داد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۸