چشم انداز مدیریت صنعتی

به طورکلی نظام های کنترل و سنجش عملکرد، رویه ها و امور رسمی است که مدیران برای حفظ یا اصلاح الگوهای فعالیت و یا منابع سازمانی به کار می گیرند. پژوهش حاضر از نظر هدف، پژوهشی توسعه ای کاربردی است؛ زیرا قصد دارد تا به «طراحی مدل ارزیابی عملکرد سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با تأکید بر رویکرد مالی» بپردازد و از این طریق به طراحان سازمان کمک کند تا شکل بهینه سازمان را اتخاذ کنند. در پژوهش حاضر، بر اساس هدف ها و فرضیه های پژوهش، از روش های پرسشنامه، مصاحبه و مطالعه اسناد و مدارک استفاده شده است؛ از این رو برای تجزیه وتحلیل داده های جمع آوری شده ابتدا در سطح توصیفی با استفاده از شاخص های آماری به توصیف سؤال های پرسشنامه پرداخته شده و سپس در سطح استنباطی برای بررسی صحت و سقم فرضیه ها و روابط بین متغیرهای پژوهش از تکنیک تحلیل مسیر استفاده شد. در برازش مدل از تحلیل عاملی تأییدی بهره گیری شد و سپس وضعیت مؤلفه ها با استفاده از آزمون تی بررسی و در نهایت مؤلفه ها از نظر اهمیت و وضعیت فعلی شان بررسی و مقایسه شدند. نتایج نشان می دهد که شاخص ها و مؤلفه های تعیین شده با درصد بالایی مورد تأیید است و چنانچه مورد توجه مدیران قرار گیرد در ارتقا و بهبود عملکرد سازمان و بهینه سازی منابع بسیار مؤثر خواهد بود.

یکی از مباحث مهم در زمینه حفظ مشتریان و چگونگی رفتار با آنها، ارزش طول عمر مشتری (CLV) است . هدف از این پژوهش، طراحی مدلی برای خوشه بندی و پیش بینی طول عمر مشتریان و همچنین ارزیابی مشتریان در مرکز شماره گذاری کالا و خدمات ایران است. در این پژوهش اطلاعات 74385 عضو این سازمان در بازه زمانی 1390 - 1396 دریافت شد. مشتریان توسط تکنیک داده کاوی CRISP طبقه بندی شده و درنهایت مدلی برای پیش بینی آن ها طراحی شد. ابتدا اعضا توسط مدل RFM و الگوریتم K-Means به 7 طبقه دسته بندی شده و سپس هر طبقه توسط روش محاسبه ارزش طول عمر مشتریان رتبه بندی شد. در ادامه توسط الگوریتم های رگرسیون لجستیک، درخت تصمیم و شبکه های عصبی، الگوهای پنهان بین داده ها و بخش های مختلف مشتریان کشف شدند. نتایج این پژوهش، رفتار مشتریان هر یک از خوشه ها را در خدمات مرکز و همچنین مدل رفتار مشتریان آتی را نشان داده است. این پژوهش با تحلیل خوشه ها به مدیران در ارائه راهبردهای بازاریابی، حفظ اعضای وفادار و جذب یا حذف اعضای غیرفعال، یاری می رساند. در پژوهش حاضر تعداد خوشه مناسب برای مشتریان 7 عدد است؛ همچنین در پیش بینی کلاس مشتریان عملکرد شبکه های عصبی با دقت 56 / 99 درصد نسبت دیگر الگوریتم ها بهتر بوده است.

در این پژوهش قصد بر این است تا تأثیر استراتژی های ناب و چابک زنجیره تأمین بر پاسخگویی زنجیره تأمین و عملکرد شرکت با نقش میانجی به تعویق انداختن و مشارکت استراتژیک تأمین کنندگان در صنعت خودروسازی ایران بررسی شود. جامعه آماری شامل کلیه شرکت های خودروسازی اصلی در شهر تهران می باشد. که بر اساس جدول مورگان 384 شرکت به دست آمد برای اندازه گیری متغیرها از پرسشنامه استاندارد استفاده شد که به روش نمونه گیری در دسترس میان مدیران ارشد شرکت های منتخب توزیع و جمع آوری گردید. آزمون مدل پژوهش بر اساس روش معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار لیزرل صورت گرفت. نتایج نشان داد که استراتژی زنجیره تأمین ناب بر پاسخگویی زنجیره تأمین تأثیر مثبت ندارد. زنجیره تأمین چابک بر پاسخگویی زنجیره تأمین تأثیر مثبت معنادار دارد. پاسخگویی زنجیره تأمین بر عملکرد شرکت تأثیر مثبت معنادار می گذارد. استراتژی به تعویق اندختن در ارتباط بین استراتژی زنجیره تأمین چابک و پاسخگویی زنجیره تأمین از نقش میانجی برخوردار بود. درنهایت تأثیر مثبت معنادار استراتژی زنجیره تأمین ناب بر پاسخگویی زنجیره تأمین با نقش میانجی مشارکت استراتژیک تأیید شد.

با توجه به اهمیت موضوع اجرا و استقرار آموزش عالی ناب در دانشگاه، هدف پژوهش حاضر مدل سازی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر آموزش عالی ناب از نظر اعضای هیئت علمی «دانشگاه تهران» است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از منظر گردآوری داده ها توصیفی پیمایشی به شیوه همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه اعضای هیئت علمی «پردیس علوم انسانی دانشگاه تهران» را در برمی گیرد که از میان آن ها تعداد 147 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه پژوهشگر ساخته استفاده و روایی پرسشنامه ها با استفاده از روایی محتوایی و سازه و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد. داده ها با استفاده از آزمون های ضریب رگرسیون، تحلیل عاملی تأییدی، محاسبه مقادیر t، مدل معادلات ساختاری و تحلیل مسیر در نرم افزار Lisrel موردبررسی و تحلیل قرار گرفت. اعتبارسنجی مدل و نتایج تحلیل عاملی نشان داد که ابزار سنجش عوامل مؤثر بر آموزش عالی ناب دارای برازش مطلوبی است و مدل موردتأیید قرار گرفت. نتایج معادلات ساختاری و تحلیل مسیر حاکی از آن است که روابط معناداری بین متغیرها و سازه های مکنون وجود دارد و تعهد مدیریت و رهبری، چشم انداز و راهبرد دانشگاه با میانجی گری انتخاب افراد مناسب بر رضایت دانشجویان و کارایی آموزش اثرگذار است.

با توجه به حیاتی بودن کارآفرینی و وابستگی آن به نوآوری، این پژوهش به دنبال ارائه یک روش تلفیقی برای تخمین اولویت بندی شاخص های کارآفرینی و نوآوری با بهره گیری از روش های تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM) شامل ابعاد فردی، سازمانی و فرهنگی است. سپس در چارچوب روش فراترکیب، تلفیقی از یافته ها در قالب دسته بندی شاخص ها معرفی شد. بر مبنای روش فراتحلیل نظر خبرگان حوزه کارآفرینی و نوآوری گردآوری شد؛ همچنین به دو روش فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) و آزمایشگاه ارزیابی و امتحان تصمیم گیری (DEMATEL) فرایند ارزیابی، شناسایی وزن ها و اولویت بندی شاخص ها صورت پذیرفت. این پژوهش به وضوح نشان داد که توانایی های فردی زمینه ساز خلق نوآوری و کارآفرینی در سازمان هستند و قابلیت های سازمان باید فضا و امکانات متناسب را در اختیار فرد قرار دهد تا به این دو مهم فعلیت بخشد. مهم ترین معیارها به ترتیب انگیزه شغلی با وزن 3578/0 و آموزش و یادگیری در قالب سطح مهارت فردی با وزن 1240/0 شناخته شدند. مهم ترین گزینه که می تواند به عنوان هدف و الگو قرار گیرد، شرکت اول از سه شرکت تابعه شرکت بین المللی کیسون است که از منظر اولویت بهترین جایگاه را با وزن بالای 4498/0 به خود اختصاص داده است. شرکت های بعدی به ترتیب با وزن های 2579/0 و 2132/0 در جایگاه های دوم و سوم قرار گرفتند.

صنعت نفت در ساختار انرژی و اقتصاد جهانی سهم بسزایی دارد و برنامه ریزی سطوح استراتژیک و عملیاتی زنجیره تأمین آن با هدف ارتقای موقعیت رقابتی کشورها در سطح جهانی و توسعه اقتصادی صورت می گیرد. در این پژوهش یک مدل ریاضی برای طراحی زنجیره تأمین نفت خام با در نظر گرفتن مسائل مربوط به مکان یابی تسهیلات، تخصیص تقاضا، برنامه ریزی حمل ونقل و توزیع ارائه می شود. در مدل پیشنهادی، الزامات زیست محیطی مربوط به انتشار گازهای گلخانه ای در نظر گرفته خواهد شد و به موجب آن میزان انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از حمل ونقل نفت نمی تواند از یک مقدار مشخص فراتر رود. نظر به اینکه در دنیای واقعی به ندرت می توان مقدار دقیق پارامترها را مشخص کرد، عدم قطعیت پارامتر های بودجه، ظرفیت حمل ونقل، ظرفیت واحدهای بهره برداری، میزان صادرات، مقدار استخراج و تولید نفت خام، تقاضای محصولات پالایشگاهی و میزان تولید آن ها در مدل پیشنهادی لحاظ می شود. برای برخورد با عدم قطعیت موجود در پارامترهای مدل از رویکرد بهینه سازی استوار استفاده می شود. نتایج عددی کارایی مدل پیشنهادی را تأیید می کنند و نشان می دهند با افزایش سطح عدم قطعیت سودآوری کاهش می یابد؛ اما می توان با مهار عدم قطعیت پارامترها و مدیریت مناسب تولید و توزیع سودآوری زنجیره تأمین نفت را تضمین کرد.

در این پژوهش، مسئله انتخاب تأمین کننده و تخصیص سفارش چندمحصولی و چنددوره ای موردتوجه قرار گرفته است. تقاضای کالاها غیرقطعی و دارای کلاس های مختلف است. به دلیل تشابه برخی کالاها، امکان جایگزینی بخشی از تقاضای آن ها با یکدیگر وجود دارد. در صورت کمبود موجودی یک کالا و عدم تأمین آن از طریق موجودی کالاهای جایگزین، بخشی از کمبود به صورت فروش از دست رفته و بخشی به صورت پس افت درمی آید. تأمین کنندگان می توانند سیاست تخفیف برای تمامی واحدها داشته باشند. برای مواجهه با عدم قطعیت تقاضا، حالت های ممکن تقاضا به صورت سناریوهای احتمالی تعریف شده اند و از رویکرد بهینه سازی استوار ارائه شده توسط مالوی و همکاران (1995)، استفاده شده است. تابع هدف مسئله، حداقل سازی مجموع هزینه های خرید، حمل و نقل، نگهداری، جایگزینی، فروش از دست رفته و پس افت است. برای اعمال سیاست های مدیریت در زمینه انتخاب تأمین کنندگان، حدود بالا و پایین برای تعداد تأمین کنندگان هر گروه کالا به صورت محدودیت تعریف شده است. پویا بودن تقاضا در یک افق چنددوره ای، ترکیب فروش از دست رفته و پس افت و چند کلاسه بودن تقاضا، مسئله ای ایجاد می کند که تاکنون مدلی برای آن ارائه نشده است. زنجیره های تأمین بسیاری وجود دارد که محصولاتی را به بازار عرضه کرده اند و باید قطعات یدکی مورد نیاز آن ها را تأمین کنند. نتایج این پژوهش به تصمیم گیری بهینه درباره سفارش دهی قطعات در این شرکت ها کمک می کند.