زهرا امیدواری

صنعت نفت در ساختار انرژی و اقتصاد جهانی سهم بسزایی دارد و برنامه ریزی سطوح استراتژیک و عملیاتی زنجیره تأمین آن با هدف ارتقای موقعیت رقابتی کشورها در سطح جهانی و توسعه اقتصادی صورت می گیرد. در این پژوهش یک مدل ریاضی برای طراحی زنجیره تأمین نفت خام با در نظر گرفتن مسائل مربوط به مکان یابی تسهیلات، تخصیص تقاضا، برنامه ریزی حمل ونقل و توزیع ارائه می شود. در مدل پیشنهادی، الزامات زیست محیطی مربوط به انتشار گازهای گلخانه ای در نظر گرفته خواهد شد و به موجب آن میزان انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از حمل ونقل نفت نمی تواند از یک مقدار مشخص فراتر رود. نظر به اینکه در دنیای واقعی به ندرت می توان مقدار دقیق پارامترها را مشخص کرد، عدم قطعیت پارامتر های بودجه، ظرفیت حمل ونقل، ظرفیت واحدهای بهره برداری، میزان صادرات، مقدار استخراج و تولید نفت خام، تقاضای محصولات پالایشگاهی و میزان تولید آن ها در مدل پیشنهادی لحاظ می شود. برای برخورد با عدم قطعیت موجود در پارامترهای مدل از رویکرد بهینه سازی استوار استفاده می شود. نتایج عددی کارایی مدل پیشنهادی را تأیید می کنند و نشان می دهند با افزایش سطح عدم قطعیت سودآوری کاهش می یابد؛ اما می توان با مهار عدم قطعیت پارامترها و مدیریت مناسب تولید و توزیع سودآوری زنجیره تأمین نفت را تضمین کرد.