چشم انداز مدیریت صنعتی

امروزه به دلیل رشد جمعیت، خسارت های مالی و جانی جبران ناپذیری ناشی از بروز بحران های طبیعی و غیر طبیعی در سراسر جهان گریبان گیر بشر شده است. لجستیک امداد بشردوستانه به عنوان یک فعالیت مهم مدیریت بحران، می تواند در نجات جان افراد، انتقال آسیب دیده گان به مراکز اورژانسی، تخلیه بی خانمان ها از ناحیه حادثه دیده و برآورده کردن نیاز افراد در شرایط بحران، نقش کلیدی ایفا کند. در این پژوهش یک مدل ریاضی چند هدفه برای مسئله طراحی زنجیره امداد تحت شرایط عدم قطعیت برای پاسخ به نیاز زلزله پیشنهاد داده شده است که در آن اهداف حداقل کردن مجموع تعداد افراد مجروحی که به بیمارستان ها منتقل نشده اند و مجموع تعداد افراد بی خانمانی که از ناحیه حادثه دیده تخلیه نشده اند و به حداقل رساندن مجموع تقاضاهای برآورد نشده کالاهای امدادی است. در این مدل، پارامترهای تقاضا و زمان سفر غیر قطعی در نظر گرفته شده اند و برای مدلسازی عدم قطعیت از بهینه سازی استوار مبتنی بر مجموعه عدم قطعیت جعبه ای و چندوجهی استفاده شده است. نتایج حل مدل های استوار و قطعی نشان می دهند که در تمامی سطوح محافظه کاری جواب های پارتویی قوی تولید شده است؛ همچنین مدل استوار در تمامی سطوح محافظه کاری از مدل قطعی در حل با داده های اسمی بدتر شده است.

سازمان ها در گذر از تغییرات انقلاب گونه از عصر صنعتی به عصر اطلاعات هستند. ورود به بازارهای جهانی یکی از مسائل مهم کشور است که ذهن مدیران صنایع را به خود مشغول کرده است. جهانی شدن پدیده ای تک بعدی نیست و فرآیندی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی محسوب می شود و هرچه جهان به سمت انسجام پیش می رود، اهمیت درک صحیح تفاوت های فرهنگی افزایش می یابد. توجه به فرهنگ های مختلف و توصیه به شناخت نظام های فرهنگی و چارچوب های ادراکی مختلف در این فرهنگ ها فقط در پژوهش های دانشگاهیم وردتوجه قرار نگرفته است؛ بلکه در کتب آسمانی، ازجمله قرآن کریم (سوره مائده: 44، حج: 14 و 76، روم: 22 و 12، حجرات: 31، زمر: 34) نیز به وجود نظام های اجتماعی و فرهنگی متفاوت در میان قبایل و ملل اشاره شده است. نظر به اهمیت مدیریت کلاس جهانی در قرن بیست و یکم و حضور در فضای تجارت جهانی تولید محصولات در کلاس جهانی ضرورت برنامه ریزی استراتژیک در کلاس جهانی را اجتناب ناپذیرمی کند تا قابلیت عملکردی رقباشناسایی شود؛ به طوری که مبنایی برای ایجاد تغییرات دائمی باشد. هدف از این پژوهش طراحی شاخص های کلیدی عملکرد به منظور ارزیابی عملکرد سازمان های کلاس جهانی است. برای رسیدن به این هدف نتایج استراتژی های سازمانی، اهداف استراتژیک و عوامل کلیدی موفقیت از طریق فرایند تحلیل شبکه مشخص شده اند؛ سپس برنامه ها و شاخص ها با استفاده از روش دلفی فازی انتخاب شدند؛ درنهایت اولویت و وزن شاخص ها با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی مشخص شدند.

تحلیل پوششی داده ها یک تکنیک ریاضی برای ارزیابی عملکرد واحدهای تصمیم گیرنده با ورودی ها و خروجی های مشابه است. مدل های سنتی DEA به ساختار داخلی واحدها توجه نمی کنند و دیدگاه جعبه سیاه دارند؛ بنابراین برای ارزیابی ساختارهای با بیش از یک مرحله، مدل های شبکه ای (NDEA) توسعه پیدا کردند؛ اما این مدل ها ایستا هستند و زمان را در ارزیابی لحاظ نمی کنند؛ از طرف دیگر مدل های پویا (DDEA) که جهت ارزیابی واحدها در طول زمان توسعه پیدا کردند، ساختار واحد را در هر دوره زمانی به صورت جعبه سیاه در نظر می گیرند. بسیاری از سازمان ها (ازجمله بانک ها) دارای فرایند چندمرحله ای هستند و فعالیت آن ها یک فرایند ادامه دار در دوره های متوالی است و استفاده از مدل های شبکه ای و پویا به تنهایی برای ارزیابی آن ها کافی نیست. در این پژوهش یک مدل DEA شبکه ای پویا (DNDEA) توسعه داده می شود که هم زمان ساختار و زمان را در ارزیابی در نظر می گیرد و دو روش برای محاسبه کارایی معرفی می شود. پس از توسعه مدل از آن در یک مطالعه تجربی برای ارزیابی عملکرد چهارده بانک استفاده شد و کارایی هر مرحله، کارایی شبکه و کارایی شبکه ای پویا آن ها محاسبه شد.

امروزه پیچیدگی های محیط کسب وکار، عدم اطمینان و نوسانات محیطی، زنجیره تأمین را در برابر انواع مختلفی از خطرات آسیب پذیر کرده است؛ بنابراین مدیریت زنجیره تأمین باید به سمت رویکردهای متفاوت و نوآورانه ای حرکت کند تا بتواند قابلیت های مواجهه با این خطرات را بهبود بخشد. پژوهش حاضر قصد دارد تا ضمن بررسی هرچه بیشتر مفهوم تاب آوری زنجیره تأمین و مطالعات صورت گرفته در این حوزه، مدلی جامع برای سنجش میزان تاب آوری زنجیره تأمین با استفاده از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری ارائه دهد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه کارشناسان ستادی واحد های تولید، توزیع و فروش «شرکت ایران خودرو» است و به منظور جمع آوری داده های پژوهش از ابزار پرسشنامه، شامل 49 سؤال با طیف پنج گزینه ای لیکرت استفاده شد. نتایج اجرای مدل نشان داد که متغیر های انعطاف پذیری، فرهنگ مدیریت ریسک، همکاری، افزونگی و چابکی به ترتیب بیشترین نقش را در تبیین تغییرات تاب آوری زنجیره تأمین دارند و مدل پژوهش توانسته بیش از 99 درصد از این تغییرات را تبیین کند.

مسئله تصادفات رانندگی در ایران یک معضل جدی است و ایران جزو کشورهایی است که آمار بالایی از مرگ ناشی از تصادفات رانندگی را به خود اختصاص می دهد. با نگاه پویا به مسئله یادشده در ایران و بررسی متغیرهای مهمی مثل تعداد تلفات سالیانه ناشی از تصادفات می توان بیشتر به اهمیت موضوع پی برد. به طورکلی مسئله تصادفات رانندگی ابعاد گوناگونی دارد و یک موضوع چندبُعدی یا چندوجهی و دارای پیچیدگی های خاص خود است. در این پژوهش با استفاده از رویکرد پویایی های سیستم، ابتدا پس از بیان مسئله در طول زمان، با توجه به پیشینه و مصاحبه های صورت گرفته چهار دسته عامل اصلی به عنوان عوامل یا متغیرهای مهم و اثرگذار لحاظ شده و با توجه به عوامل شکل دهنده هر یک از متغیرها، روابط علّی - معلولی استخراج می شود. در این راستا سیستم موردبررسی به چندین زیرسیستم یا بخش اصلی تقسیم شده و برای هر بخش یا زیر بخش نمودار علّی- معلولی ارائه و در پایان سیاست های راهبردی بهبوددهنده رفتار متغیرهای اصلی سیستم، مانند فعال سازی یا راه اندازی سازمان متولی با نام سازمان راهبر پیشنهاد می شود.

پژوهش حاضر به مطالعه و بررسی زنجیره تأمین تاب آور شرکت ایران خودرو می پردازد. هدف این پژوهش تعیین استراتژی هایی است که بتواند از وقوع توقفات در خطوط تولید ایران خودرو جلوگیری کند و یا در صورت توقف، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب تر از آن بازیابی شود؛ همچنین این پژوهش وزن هر یک استراتژی های تاب آوری را در زنجیره تأمین ایران خودرو تعیین می کند. در این پژوهش کلیه حالت های شکست که ظرفیت توقف خطوط تولید ایران خودرو را دارد از طریق مبانی نظری و نظرهای خبرگان شناسایی شد. در این پژوهش از تکنیک FMEA و FAAO فازی برای تعیین استراتژی های تاب آوری استفاده شده است. همچنین وزن استراتژی های تاب آوری با استفاده از روش DANP فازی مشخص شد. خبرگان از طریق تکنیک های FMEA و FAAO تعداد 15 استراتژی برای تاب آور ساختن زنجیره تأمین ایران خودرو معرفی کردند. مطابق با تکنیک FDANP نیز وزن هر یک از این استراتژی ها مشخص شد.

میزان مطلوبیت سرمایه گذار از انتخاب مجموعه دارایی های سرمایه گذاری به وسیله معیارهای ریسک و بازده مشخص می شود. با توجه به عدم اطمینان سرمایه گذار نسبت به آینده، یکی از روش های مطرح در مباحث سرمایه گذاری برای کاهش ریسک، متنوع سازی سبد سرمایه گذاری است. در این پژوهش علاوه بر معرفی معیار فاصله اقلیدسی به عنوان یک معیار اندازه گیری تنوع سبد سهام، مدلی چندهدفه برای انتخاب سبد سهام طراحی شده است. مدل ارائه شده در این پژوهش درصدد حداکثر سازی بازدهی و تنوع و حداقل کردن ریسک غیر سیستماتیک سبد سهام است. با توجه به اینکه مدل ارائه شده غیرخطی است و از نظر پیچیدگی محاسباتی جزو مسائل «حل نشدنی چندجمله ای سخت» قرار می گیرد؛ بنابراین پژوهش با توجه به کارایی محاسباتی الگوریتم ژنتیک در بهینه سازی، برای حل مدل از الگوریتم ژنتیک استفاده شده است. نتایج اجرای مدل دو هدفه (بازدهی و تنوع) و سه هدفه (بازدهی، تنوع و ریسک غیر سیستماتیک) در تکرارهای متعدد نشان داد که متوسط بازدهی سبدهای سهام انتخاب شده با مدل این پژوهش بالاتر از حد مطلوب است. بررسی شاخص های عملکرد سبد سهام نیز نمایانگر کارایی مدل دوهدفه (بازدهی و تنوع) است.