چشم انداز مدیریت صنعتی

انتخاب سبد پروژه ای که از نظر ریسک متوازن باشد، و انتخاب اقداماتی برای کاهش ریسک پروژه ها، دو مسئله ای هستند که به طور جداگانه مورد توجه محققین بوده اند. در این تحقیق، یک مدل ریاضی یکپارچه برای دو مسئله فوق ارائه شده است. وضعیتی مورد توجه است که در مرحله انتخاب سبد پروژه، برخی از پروژه های پیشنهادی با ریسکهایی مواجه اند و می توان اقداماتی را برای کاهش این ریسکها برنامه ریزی کرد. با توجه به این که انجام این پاسخها مستلزم صرف منابع است، و اجرای آنها ریسک سبد پروژه را تغییر می دهد، ضروری است انتخاب پاسخها و تاثیر آنها بر ریسک سبد پروژه را در همان مرحله انتخاب پروژه مد نظر قرار داد. یک مدل ریاضی دو هدفه پیشنهاد شده است که هدف اول آن حداکثرسازی سود ناشی از پروژه های منتخب و هدف دوم آن کمینه کردن ریسک سبد پروژه است. شاخص اندازه گیری ریسک سبد، واریانس سود آن است. با یک مثال عددی، نحوه کاربرد مدل و تفاوت رویکردهای یکپارچه و غیریکپارچه، نشان داده شده و برای حل مدل، از الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب (NSGA-II) استفاده شده است.

مزیت رقابتی سازمان ها در عصر حاضر بیش از هر چیزی به دسترسی آنها به منابع دانشی بستگی دارد. تحول سریع دانش و گستردگی منابع دانشی بین شرکت های مختلف، دسترسی به دانش را برای یک سازمان به تنهایی دشوار ساخته است. این موضوع سازمان ها را وادار کرده که برای دسترسی به دانش مورد نیازشان به همکاری با یکدیگر روی بیاورند. آمارها نشان از افزایش همکاری های میان سازمانی با هدف کسب دانش، علی الخصوص در صنایع دانش بنیانی مانند صنعت داروسازی دارد. ادبیات گسترده ای در زمینه عوامل اثرگذار بر فرآیند انتقال دانش و یادگیری در همکاری ها وجود دارد و هر یک از اندیشمندان این حوزه، از دیدگاه خودشان به تعدادی از عوامل اشاره کرده اند اما تاکنون یک پژوهش فراگیر درباره روابط میان این عوامل و اهمیت آنها انجام نشده است. این پژوهش سعی در شناسایی عوامل اثرگذار بر موفقیت فرآیند انتقال دانش و یادگیری در همکاری میان سازمانی و سنجش اهمیت این عوامل و همچنین روابط آنها دارد. در این راستا ده عامل اثرگذار بر فرآیند انتقال دانش از ادبیات استخراج می شوند و در دو دسته عوامل سطح سازمان، عواملی که در کنترل سازمان هستند، و عوامل سطح همکاری، عواملی که در تعامل دو سازمان معنا پیدا می کنند، دسته بندی می شوند. سپس با استفاده از نظر سنجی از مدیران شرکت های دارویی که شرکت های آن ها در همکاری های صنعت داروسازی درگیر بودند، روابط میان عوامل و اهمیت آنها تحلیل می شود. نتایج پژوهش نشان می دهد که استراتژی سازمان تاثیرگذارترین عامل و سرمایه اجتماعی مهم ترین عامل از میان تمامی عوامل می باشد. شناسایی عوامل اثرگذار بر فرآیند انتقال دانش و اهمیت آنها می تواند به مدیران، در مدیریت بهتر فرآیند انتقال دانش و موفقیت در همکاری های دانشی کمک کند.

امروزه بحث بازآوری و استفاده مجدد محصولات مصرفی اهمیت خاصی یافته است. از آن جا که زنجیره تأمین حلقه بسته نه تنها جریان روبه جلو بلکه شامل جریان معکوس نیز می شود، لذا شرکت هایی موفق هستند که بین زنجیره تأمین مستقیم و معکوس یکپارچگی بوجود آورند در تحقیق حاضر پس از بررسی ادبیات موضوع، مدل جامع تر و کامل تری نسبت به مدل های گذشته ارائه شده است. مدل بصورت چند هدفه، چند سطحی و تک محصولی با بازگشت محصول در شرایط عدم اطمینان است. توابع هدف مدل شامل حداقل کردن هزینه ها، افزایش سود حاصل از محصول بازیافتی، افزایش صرفه جویی هزینه های حاصل از بازیافت و اثرات زیست محیطی می باشد. به منظور حل مسأله چند هدفه، از رویکرد (TH) که یکی از روش های تبدیل توابع چند هدفه به تک هدفه می باشد استفاده شده است. برای اعتبار سنجی مدل پیشنهادی، یک مثال عددی طرح و با استفاده از نرم افزار GAMS حل و مورد بررسی قرار گرفت. و نتایج حاصل از تحلیل حساسیت در ادامه تشریح گردید

بهره وری سبز رویکردی است که در جهت توسعه پایدار معرفی شده است. هدف این پژوهش شناسایی شاخص های بهره وری سبز و تعیین روابط بین شاخص ها جهت ارائه مدل از طریق نگاشت شناختی فازی است. روش نگاشت شناختی فازی مورد استفاده در این تحقیق مبتنی بر FCM اتوماتیک رودریگز-رپسیو و همکارانش در سال 2007 است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارشناسان شرکت پلاستونیک می باشد. شاخص های بهره وری سبز از طریق مطالعات کتابخانه ای و ادبیات نظری تحقیق، شناسایی گردید و با استفاده از چهار ماتریس تاثیر اولیه، ماتریس تاثیر فازی، ماتریس قدرت تاثیر روابط و ماتریس تاثیر نهایی و نرم افزار Mental Modeler نگاشت شناختی فازی ایجاد شد. نگاشت شناختی ساخته شده نشان دهنده روابط میان شاخص های بهره وری سبز و وزن میان آن ها می باشد. با توجه به مدل ایجاد شده، سه سیاست یا سناریو آموزش، بهینه سازی مصرف منابع، طراحی سازگار در نرم افزار طراحی شد تا تغییرات نسبی هر شاخص مشخص شود. در نهایت سناریو آموزش با بیشترین تاثیر مثبت بر سایر شاخص ها به عنوان بهترین سناریو از بین سناریوهای طراحی شده انتخاب گردید.

هرساله بحران های موجود در جوامع بشری از لحاظ نوع، تعداد و شدت در حال افزایش هستند، از این رو مدیریت بحران، امروزه مبحثی مهم برای انجام پژوهش ها در تمامی کشورها تلقی می شود. در این مطالعه، فاز پاسخگویی از مدیریت بحران به کمک مدل ریاضی چندهدفه تحت شرایط عدم قطعیت مدل سازی شده است، این مدل به دنبال پیدا کردن مکانی بهینه برای استقرار تسهیلات و سپس میزان تخصیص بهینه کالا میان این تسهیلات و تخصیص مصدوم به بیمارستان ها و به دنبال مسیری بهینه برای رساندن نیروهای انسانی به مناطق آسیب دیده برای رسیدن به اهدافی چون کاهش هزینه، توزیع کالا و امداد پزشکی عادلانه میان مناطق و کاهش زمان رسیدن نیروهای امدادی به مناطق آسیب دیده می باشد. مدل موجود به عدم قطعیت شدت حادثه توجه داشته و این عدم قطعیت در شدت حادثه که موجب عدم قطعیت در میزان تقاضای کالا و نیروی انسانی و میزان خسارت و مصدومان خواهد شد، با استفاده از روش استوارسازی در مدل لحاظ شده است و به علت چند هدفه بودن مدل به کمک یکی از روش های تک هدفه سازی، مدل را تک هدفه ساخته و در نهایت مدل موجود در این تحقیق در یک مطالعه موردی برای اثبات صحت و کارایی آن در نرم افزار GAMS 24.1 اجرا شده و نتایج مورد بررسی قرار گرفت.

امروزه تحمل و تاب آوری سازمان ها در مواجهه با اتفاقات ناخوشایند و مخرب به عنوان یکی از معیارهای مهم در ارزیابی آنها به شمار می رود. توانایی یک سازمان برای مقابله با خسارات ناشی از این اتفاقات، برگشت پذیری اقتصادی نامیده می شود. در این تحقیق، عملکرد یک شرکت پتروشیمی در مقابله با بحران ها مورد ارزیابی قرار گرفته است. ابتدا، براساس یک مطالعه موردی جامع، یک چهارچوب مفهومی برای برگشت پذیری اقتصادی توسعه داده شده است. سپس، یک پرسشنامه ساختاریافته براساس فاکتورهای شناسایی شده در مدل مفهومی تهیه و در بین کارکنان شرکت توزیع شده است. یک مدل تحلیل پوششی داده های غیرقطعی (DEA) برای تعیین واحدهای کارا در شرکت پتروشیمی به کار گرفته شده است. در نهایت، یک تحلیل حساسیت برای مشخص کردن وزن و درجه اهمیت هریک از فاکتورهای شناسایی شده در ساخت یک سازمان برگشت پذیر انجام پذیرفته است. این تحقیق، یک رویکرد یکپارچه کمی و کیفی شامل یک مدل مفهومی برای برگشت پذیری اقتصادی و یک مدل ریاضی DEA در شرایط عدم قطعیت در کل زنجیره تامین یک شرکت پتروشیمی ارایه داده است.

هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی عوامل دخیل در رقابت پذیری زنجیره تأمین در صنعت لاستیک سازی است. بدین منظور ابتدا با مروری گسترده در ادبیات رقابت پذیری، مؤلفه ها شناسایی و مدل مفهومی پژوهش ارائه شد. داده ها از مدیران و خبرگان 5 شرکت ایرانی تولیدکننده لاستیک جمع آوری گردید. به منظور تحلیل داده ها و تست مدل پیشنهادی در فاز آماری پژوهش، از روش حدأقل مربعات جزئی (PLS)، و به منظور اولویت بندی عوامل مؤثر در رقابت پذیری زنجیره تأمین رویکردی ترکیبی اتخاذ نموده و از تلفیق ضرایب مسیر حاصل از تکنیک PLS و اوزان حاصل از تکنیک های BWM و FAHP بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از فاز آماری پژوهش حاکی از تأثیر مثبت و معنادار «شراکت زنجیره تأمین»، «قابلیت های فرآیندی مدیریت دانش»، «مدیریت زنجیره تأمین سبز» و «بخش بندی تأمین کنندگان» بر رقابت پذیری زنجیره تأمین می باشد. نتایج حاصل از اولویت بندی عوامل مؤثر در رقابت پذیری زنجیره تأمین با استفاده از روش های MCDM نشان داد که «شراکت در سرمایه گذاری مالی» مهم ترین عامل در رقابت پذیری زنجیره تأمین است و پس از آن، «کاربرد دانش» و «شراکت در R&D» در اولویت های دوم و سوم قرار گرفته اند. در پایان، برخی استراتژی های کاربردی برای مدیران، مورد بحث و بررسی قرار گرفته و پیشنهادهایی برای پژوهش های آینده فراهم شده است.