چشم انداز مدیریت صنعتی

در سال های اخیر، برنامه ریزی تولید- توزیع و بهینه سازی آن در مدیریت زنجیره تأمین، اهمیت زیادی در میان پژوهشگران یافته است. دو موضوع مهم مسائل بهینه سازی در زنجیره تأمین، برنامه ریزی تولید و توزیع هستند. این نوشتار به مطالعه یک مدل برنامه ریزی تولید- توزیع یکپارچه شده برای یک زنجیره تأمین سه سطحی شامل چندین تولیدکننده، چندین توزیع کننده و چندین مصرف کننده می پردازد؛ به طوری که برای توزیع محصولات نهایی در بین سطوح زنجیره، حالت های حمل ونقل متعددی در نظر گرفته می شود. در این پژوهش، تقاضای مصرف کنندگان و هزینه های حمل ونقل در روش های مختلف حمل ونقل غیرقطعی است و از رویکرد بهینه سازی استوار استفاده می شود. هدف از بهینه سازی استوار به دست آوردن یک جواب استوار است که بتواند همه سناریوهای تعیین شده را در سطح نزدیک به بهینه تضمین کند. هدف از پژوهش حاضر، ارائه یک مدل بهینه سازی استوار برای مسئله برنامه ریزی تولید- توزیع یکپارچه، است؛ به طوری که کل هزینه های زنجیره تأمین کمینه شود؛ ازاین رو ابتدا مدل اولیه مسئله با پارامترهای قطعی، طراحی و سپس همتای استوار آن ارائه می شود. درنهایت، برای تحلیل هر دو مدل یادشده، یک مثال عددی همراه با سناریوها و سطوح عدم قطعیت مختلف حل و نتایج آن بررسی می شود.

زیست متان به عنوان یک منبع تجدیدپذیر و سازگار با محیط زیست، نقش مهمی در تأمین انرژی مطابق با معیارهای توسعه پایدار ایفا می کند. در این مقاله، مدل برنامه ریزی مختلط عدد صحیح غیرخطی برای تصمیم گیری در مورد مکان بهینه رآکتور تولید زیست متان و چگونگی تخصیص انواع پسماند به عنوان ماده اولیه به رآکتور مطالعه می شود. در این مدل هزینه کل راه اندازی سیستم تولید زیست متان، با درنظرگرفتن محدودیت های مقدار عرضه انواع پسماند در هر مرکز جمع آوری، مقدار تقاضای انواع پسماند در رآکتور و تعداد نیروی کار موجود، حداقل می شود. الگوریتم های ژنتیک و تکامل تفاضلی برای حل مدل، توسعه داده شده اند و نتایج آن ها با یکدیگر مقایسه شده است. زمان حل هر دو الگوریتم نسبتاً یکسان است و الگوریتم تکامل تفاضلی، عملکرد بهتری از نظر مقدار تابع هدف نشان می دهد.

مهندسی کانسی ابزاری کارآمد برای شناسایی نیازهای احساسی کاربران و استفاده کنندگان کالاها است که چندین مرحله دارد. در مرحله شناسایی و دسته بندی واژگان احساسی در مهندسی کانسی، ابزار متفاوتی توسط پژوهشگران مختلف به کار گرفته شده است که رویکرد کمّی و کیفی و بیشتر کیفی دارد. در پژوهش حاضر از روش کیو بدین منظور استفاده شده است. به کارگیری این روش به علت توانایی زیاد در درگیر کردن کامل مشارکت کننده با گویه ها (صفات کانسی) که به دقت زیاد آن منجر می شود و پی بردن به عمق ذهنیت مشتری از محصول بسیار سودمند است. بدین منظور پس از انتخاب حوزه گفتمان کیو، یعنی طراحی داخلی خودرو و قطعه کنسول مرکزی در پژوپارس، تعداد 36 واژه کانسی پس از ایجاد فضای گفتمان گردآوری شد و با نمونه گیری هدفمند 26 نفر از مشتریان انتخاب و جمع آوری نظرات و تحلیل عاملی کیو انجام شد. نتایج، 9 دسته ذهنیت کاربران خودرو را نشان داد که برای هر ذهنیت، مرتب سازی صفات احساسی به گونه ای متفاوت بود؛ درنهایت مشخص شد که الگوهای ذهنی کارکنان، بیشتر بر خوشایند بودن کنسول مرکزی و نیاز به نوآوری در آن متمرکز است.

امروزه در صنایع بازارهای جهانی نمی توان بدون توجه به رقبا حرکت و پیشرفت کرد؛ زیرا همه آن ها بخشی از یک زنجیره تأمین هستند و موفقیت یا شکست هر عضو از این زنجیره بر سایر اعضای زنجیره تأثیرگذار است؛ بنابراین در این پژوهش، مسئله زنجیره تأمین دوسطحی با چندین محصول و یک تولیدکننده و همچنین یک توزیع کننده و چندین مشتری بررسی شد. در قسمت اول زنجیره از یک نوع وسیله نقلیه و در قسمت دوم زنجیره از دو نوع وسیله نقلیه استفاده می شود. مدل ریاضی پیشنهادی برای این پژوهش، یک مدل ریاضی یکپارچه برنامه ریزی مختلط از نوع عدد صحیح است. در این مدل کمینه کردن هزینه ها موردتوجه قرار گرفته است که این هزینه ها شامل هزینه حمل ونقل، هزینه نگهداری موجودی و هزینه جریمه کمبود است. مورد مطالعه در پژوهش حاضر، ارسال رول های تولیدشده از «شرکت فولاد مبارکه اصفهان» به «شرکت سازه گستر سایپا (S.G.S)» و از آنجا به «قطعه سازان خودرو» است. این مسئله با روش الگوریتم فراابتکاری رقابت استعماری در 20 سایز مختلف حل و نتایج آن در اندازه کوچک با نرم افزار GAMS مقایسه شد.

هدف از پژوهش حاضر، آینده پژوهی در کیفیت خدمات گمرک با مدل سرکوال (1988) و پیشنهاد راهبرد های مناسب برای مواجه با هر سناریو است. این پژوهش با رویکرد سناریونگاری، در «گمرک شهید رجایی» انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از حیث روش، پیمایشی است که در سطح اکتشافی صورت گرفت. در مرحله اول و تعیین تأثیرات متوازن متقابل، از هیئت شانزده نفره ای از متخصصان، برای پر کردن پرسشنامه استفاده شد؛ سپس با نرم افزار سناریو ویزارد با روش آنالیز متوازن تأثیرات متقابل 79 سناریو به دست آمد که از میان هشت سناریو قابل قبول (قوی)؛ سه سناریو، (خوش بینانه، محتمل و بدبینانه) انتخاب شد. در مرحله دوم نیز به صورت هدفمند هیئت پنج نفره ای از خبرگان گمرک که در مرحله قبل با روش نمونه گیری قضاوتی انتخاب شده بودند، برای تدوین اقدامات و سیاست های لازم در گروه متمرکز، انتخاب شدند؛ درنهایت گروه متمرکز خبرگان، 12 راهبرد برای سناریو خوش بینانه، 6 راهبرد برای سناریو محتمل و 8 راهبرد نیز برای سناریو بدبینانه پیشنهاد کردند.

یکی از ابعاد اثرگذار بر مدیریت دانش و فرآیندهای آن در زنجیره تأمین، عوامل برون سازمانی است که نسبت به عوامل درون سازمانی (راهبردهای سازمانی، فرهنگ سازمانی و یا ساختار سازمانی)، سهم بسیار کمتری از پژوهش های مدیریت دانش را به خود تخصیص داده است. هدف اصلی این پژوهش، ارائه مدلی برای عوامل برون سازمانی مؤثر بر مدیریت دانش در زنجیره تأمین صنعت خودروسازی است. این پژوهشِ کاربردی در زنجیره تأمین شرکت های «ایران خودرو» و «سایپا» و به صورتی پیمایشی صورت گرفته است. در این مدل برای عوامل برون سازمانی مؤثر بر مدیریت دانش در زنجیره تأمین صنعت خودرو، چهار بُعد کلیدی پیشنهاد شد.؛ سپس از طریق روش مدل سازی ساختاری تفسیری، مدل سطح بندی شده پژوهش مشخص شد و با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی، شاخص های هر یک از ابعاد در سطوح مختلف مدل ساختاری تفسیری شناسایی شدند. یافته های پژوهش نشان داد که در میان این عوامل، محیط تخصصی صنعت و راهبرد زنجیره تأمین در بالاترین سطح قرار گرفته است و فرهنگ زنجیره تأمین و عوامل کلان محیطی در سطح دوم مدل معرفی شده قرار می گیرند.

امروزه محیط کسب وکار، مقدمات پیدایش سطح بالایی از عدم اطمینان و رفتارهای آشفته در زنجیره های تأمین را فراهم کرده است. تأمین کنندگان در بیشتر مواقع به عنوان اصلی ترین منابع ریسک های بیرونی مطرح هستند که مقدمات پیدایش سطوح گسترده ای از اختلالات در زنجیره های تأمین را فراهم می سازند؛ به همین دلیل انتخاب تأمین کنندگان مناسب و درعین حال تاب آور می تواند هزینه های خرید و زمان های تأخیر را به میزان زیادی کاهش داده و قابلیت تداوم کسب وکار در زمان بروز اختلالات و به پیروی از آن رقابت پذیری شرکت و رضایت مشتریان را افزایش دهد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و اولویت بندی شاخص های ارزیابی تاب آوری تأمین کنندگان «گروه صنعتی اورند» با بهره گیری از روش تصمیم گیری چند شاخصه بهترین- بدترین است که به عنوان روشی نوین در تصمیم گیری چند شاخصه مطرح است. نتایج نشان می دهد که شاخص های چابکی، افزونگی و مشاهده پذیری به ترتیب مهم ترین شاخص های ارزیابی تاب آوری تأمین کنندگان شرکت اورند هستند. در انتها بر اساس نتایج پژوهش، پیشنهادات اجرایی و پژوهشی ارائه گردید.