چشم انداز مدیریت صنعتی
چشم انداز مدیریت صنعتی سال یازدهم زمستان 1400 شماره 44 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
از میان تصمیمات مربوط به زنجیره تأمین شیر، تصمیمات مربوط به تأمین شیر خام از دامداری ها و حمل آن تا محل تولید محصولات لبنی بسیار حائز اهمیت است. در این پژوهش، یک مدل ریاضی مکان یابی مسیریابی از نوع امکانی دومرحله ای مبتنی بر سناریو به منظور طراحی یکپارچه شبکه زنجیره تأمین شیر از دامداری تا کارخانه ارائه شده است. شیر تولیدی دامداران یا توسط خود دامدار تحویل شده یا به وسیله وسایل نقلیه جمع آوری می شود. وقوع اختلال در قالب سناریوهای محتمل در نظر گرفته شده است. در صورت وقوع اختلال، درصدی از ظرفیت مراکز جمع آوری و تعدادی از مسیرهای موجود در شبکه از دسترس خارج می شوند. به منظور برخورد با عدم قطعیت های موجود در پارامترهای مسئله از یک روش برنامه ریزی امکانی ترکیبی که ترکیبی از دو روش خیمنز و همکاران (2007) و برنامه ریزی شانسی مبتنی بر اندازه ی اعتبار می باشد، استفاده شده است؛ همچنین به دلیل پیچیدگی بالای مدل ریاضی ارائه شده و کاهش زمان حل مدل در ابعاد بالا، از الگوریتم آزادسازی لاگرانژ بهره گرفته شده است. مدل ارائه شده به اخذ تصمیمات بهینه در فرآیند جمع آوری و تحویل شیر از دامداری ها به مراکز تولید با توجه به محدودیت های موجود کمک می کند. نتایج محاسباتی، کارایی روش حل را نشان می دهد.
ارائه روشی تلفیقی برای افزایش کیفیت محصول در دوره عمر آن با استفاده از طراحی آزمایش های تاگوچی و الگوی هزینه های کیفیت (مطالعه موردی: گروه صنعتی انتخاب)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش ارائه روش تلفیقی برای افزایش کیفیت محصول در دوره عمر آن از طریق طراحی آزمایش های تاگوچی و الگوی هزینه های کیفیت است. به این منظور تعیین ترکیب اهمیت هزینه های کیفیت در چرخه عمر محصول با تلفیق الگوی هزینه های کیفیت PAF و طراحی آزمایش های تاگوچی برایی نخستین بار در «گروه صنعتی انتخاب اصفهان» موردمطالعه قرار گرفته است. در این پژوهش چهار فاز چرخه عمر محصول انتخابی (معرفی، رشد، بلوغ و افول)، در چهار سطح (اهمیت هزینه های پیشگیری، ارزیابی، شکست داخلی و شکست خارجی) به عنوان عوامل کنترل در نظر گرفته شده و متغیر پاسخ، کیفیت محصول است که هدف به دست آوردن حداکثر آن است. نتایج این روش نشان داد که در معرفی و رشد سیاست پیشگیری، در مرحله بلوغ سیاست ارزیابی و در مرحله افول سیاست شکست داخلی به عنوان سطوح بهینه استراتژی های هزینه کیفیت انتخاب شده اند. با پیگیری این سیاست ها کیفیت محصول انتخابی در طول عمر آن افزایش می یابد.
یک سیستم مدیریت فروش هوشمند بر پایه اینترنت اشیا و شبکه بیزی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در جوامع امروزی، با توجه به افزایش گرایش به خرید از مجتمع های تجاری که بتواند تمام نیازهای خریدار را در یک زمان محدود برآورده سازد، ساخت روزافزون مجتمع های تجاری مدرن پدیده ای مشهود است. به دلیل وسعت خدمات و تنوع موجود در مجتمع های تجاری، نیاز به یک واحد کنترل مرکزی هوشمند که کنترل تمامی سیستم های موجود را به عهده بگیرد، ضروری است. اینترنت اشیا یکی از فناوری های جدید در دهه ی اخیر است که می تواند نقش مهمی در هوشمندسازی مجتمع های تجاری بر عهده داشته باشد. اینکه چه حجمی از مشتری به فروشگاه آمده، خدمت رسانی کارکنان و رفتار خرید مشتریان چگونه بوده است، عواملی هستند که تجزیه وتحلیل آن ها می تواند درآمدزایی فروشگاه ها را به میزان زیادی افزایش دهد و رضایت مشتریان را در پی داشته باشد. در این زمینه مدل های زیادی وجود دارد که یکی از این مدل ها مدل شبکه بیزی است. در این پژوهش با استفاده از این مدل بر اساس علایق و ترجیحات مشتریان و الگوهای خرید، نیاز مشتریان تشخیص داده می شود و محصول موردنظر در اختیار آن ها قرار می گیرد. پس از اجرای این مدل افزایش میزان فروش بالقوه در فروشگاه و افزایش کارایی و سرعت عملکرد فروشگاه مورد انتظار است.
مسئله طراحی شبکه امداد: رویکرد بهینه سازی استوار توزیعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این پژوهش یک مدل برنامه ریزی استوار دومرحله ای ریسک گریز برای طراحی شبکه امداد چندمحصولی ارائه شده است. مجموعه تصمیمات مکان یابی تسهیلات خدمت دهنده و مدیریت موجودی اقلام امدادی به صورت یکپارچه اتخاذ شده است. ظرفیت تسهیلات خدمت دهنده، تقاضای دریافت اقلام امدادی و ظرفیت مسیرهای ارتباطی تحت تأثیر بروز اختلال همراه با عدم قطعیت خواهد بود. میانگین وزنی زیان مورد انتظار در توسعه مدل برنامه ریزی استوار لحاظ شده است. کارایی مدل پیشنهادی با بررسی مسائل عددی متعدد ارزیابی شده است. نتایج کلیدی مطالعه حاکی از کارایی مدل استوار توزیعی ریسک گریز نسبت به مدل تصادفی دومرحله ای مرسوم است؛ همچنین نوع مجموعه مبهم و سطوح پارامترهای سطح اطمینان، ریسک گریزی و تنظیم کننده بر عملکرد شبکه امداد تأثیرگذار خواهد بود.
ارزیابی سازمان ها بر اساس مدل تعالی EFQM با استفاده از منطق نوتروسوفیک (مورد مطالعه: صنعت بانکداری ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ازآنجاکه ارزیابی مدل های تعالی، به ویژه مدل تعالی EFQM، با رویکرد منطق رادار مبتنی بر قضاوت ذهنی ارزیابان است و در فضای عدم قطعیت رخ می دهد، هدف پژوهش حاضر ارزیابی دقیق تر سازمان ها بر اساس مدل تعالی EFQM با استفاده از منطق نوتروسوفیک در صنعت بانکداری است تا مقادیر برآوردی ارزیابی را به روشی دقیق تر انجام دهد. در این پژوهش ارزیابی سازمان بر اساس مدل تعالی EFQM با استفاده از منطق نوتروسوفیک که یک منطق سه ارزشی در فضای عدم قطعیت است، صورت گرفت. ابتدا یک ابزار ارزیابی برای سنجش با منطق نوتروسوفیک طراحی شد. روایی سازه و محتوای پرسشنامه به دلیل استفاده از چارچوب مدل تعالی EFQMدر طراحی آن و همچنین تأیید خبرگان حوزه ارزیابی، قابل قبول بوده و پایایی آن با روش دستیابی به مشابهت نظر خبرگان و اتفاق نظر آنان بر پایا بودن پرسشنامه تأیید شد؛ سپس سازمان های منتخب که شامل سه بانک دولتی، خصوصی و شبه دولتی بود با استفاده از این ابزار توسط گروه ارزیابان منتخب جایزه ملّی تعالی سازمانی ارزیابی شدند و درنهایت مقایسه ای بین نتایج این ارزیابی با منطق رادار صورت گرفت. بنا بر نظر خبرگان ارزیابی جایزه ملّی تعالی EFQM و همچنین محاسبات انجام شده، ارزیابی سازمان های مورد مطالعه با رویکرد منطق نوتروسوفیک دقیق تر از ارزیابی با رویکرد منطق رادار است.
برنامه ریزی تصادفی دومرحله ای برای طراحی شبکه زنجیره تأمین دارویی بهنگام: مدل سازی و الگوریتم حل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
دارو محصولی حیاتی است که سلامت جامعه را رقم می زند و تحویل به موقع آن به مصرف کنندگان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و در نتیجه نیازمند به برنامه ریزی مناسبی برای تولید/توزیع آن هستیم. در این پژوهش یک مسئله زنجیره تأمین دارویی دوسطحی چند دوره ای ارائه شد که تقاضا در سطح دوم غیرقطعی است. برای مدل سازی مسئله یادشده از رویکرد برنامه ریزی تصادفی دومرحله ای استفاده شد. هدف مدل ارائه شده شامل حداقل کردن هزینه های تولید، موجودی، انتقال، هزینه های زمان ارسال، زودکرد و دیرکرد است. با توجه به اینکه مدل با تابع هدف زودکرد و دیرکرد با موعد تحویل متفاوت یک مسئله NP-hard است و هرچه ابعاد مسئله افزایش یابد، روش دقیق توانایی حل مسئله را در زمان معقول ندارد؛ بنابراین برای این مسئله یک الگوریتم ژنتیک به همراه یک الگوریتم ترکیبی ژنتیک و جست وجوی همسایگی متغیر ارائه شد. در حل این مدل با استفاده از برنامه ریزی تصادفی، پنج سناریو مطالعه و شاخص «ارزش مورد انتظار اطلاعات کامل» محاسبه و درنهایت نتایج آن با جواب مدل برنامه ریزی تصادفی دومرحله ای مقایسه شد. همچنین روش برنامه ریزی تصادفی، الگوریتم ترکیبی و الگوریتم ژنتیک در نظر گرفتن سناریوهای مختلف با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد که از لحاظ تابع هدف الگوریتم ترکیبی کارایی بسیار خوبی در مقایسه با الگوریتم ژنتیک دارد.
توسعه مدل مسیریابی وسایل نقلیه با ملاحظه معیارهای مؤثر در پشتیبانی از یگان های نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این پژوهش، مدل ریاضی مسئله مسیریابی وسایل نقلیه برای پشتیبانی از یگان های نظامی، ارائه و حل می شود. برای ارائه این مدل، ابتدا معیارهای مختلف از پیشینه پژوهش مسائل مسیریابی وسایل نقلیه در حوزه نظامی، جنگ و بحران بررسی خواهد شد؛ سپس معیارهایی که برای پشتیبانی از یگان های نظامی مورد مطالعه مهم هستند، معرفی و مدل ریاضی مسئله بر پایه این معیارها ارائه می شود. از ویژگی های برجسته پژوهش جاری نسبت به پژوهش های مشابه، ملاحظه هم زمان پنج معیار مؤثر در پشتیبانی از یگان های این سازمان است که شامل «پنجره زمانی تحویل کالا به یگان ها، قابلیت برداشت و تحویل کالا در مسیر حمل ونقل جاده ای، ناهمگن بودن ناوگان وسایل نقلیه جاده ای، ضرورت ارسال کالا از چندین قرارگاه پشتیبانی و ضرورت حمل چند نوع کالا» است. ازآنجاکه این مسئله جزو مسائل بهینه سازی در خانواده مسائل NP-hard محسوب می شود، برای حل مدل از الگوریتم های GA، PSO و SA استفاده شد. به منظور اعتبارسنجی نیز نتایج این الگوریتم ها با نتایج حل دقیق با نرم افزار گمز مقایسه شدند که با مقایسه جواب ها و زمان حل، عملکرد مناسب الگوریتم ژنتیک پیشنهادی نشان داده شد؛ همچنین با تحلیل حساسیت پارامتر هزینه حمل ونقل و پارامتر تقاضای یگان ها میزان تأثیر آن ها در جواب نهایی بررسی شد.
بهبود عملکرد و نتایج سیستم توصیه گر پالایش مشارکتی با استفاده از الگوریتم بهینه ساز گرگ خاکستری فازی غنی شده با الگوریتم بهینه سازی شیر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه سیستم توصیه گر، روش پالایش اطلاعات بین وب سایت ها و کاربران را به منظور شناسایی علاقه کاربر و ایجاد محصول پیشنهادی برای کاربران فعال تغییر داده است. سیستم های توصیه گر را به طورکلی به سه گروه مبتنی بر محتوا، مبتنی بر دانش و مبتنی بر پالایش مشارکتی و در بعضی موارد ترکیبی تقسیم می کنند. ایده اصلی پالایش مشارکتی این است که اگر کاربران علایق مشابه یا یکسان در گذشته داشته باشند و آن را به اشتراک بگذارند، در آینده نیز احتمالاً سلیقه های مشابه خواهند داشت. این رویکرد نیاز به هیچ دانشی در مورد آیتم ها ندارد. پالایش مشارکتی نیز دارای دو نوع اصلی مبتنی بر حافظه و مبتنی بر مدل است. روش مبتنی بر حافظه از اطلاعات امتیازدهی کاربران برای محاسبه شباهت بین کاربران یا آیتم ها استفاده می کند. هدف اصلی این پژوهش نیز ارائه یک سیستم پیشنهاددهنده مبتنی بر حافظه برای بهبود نتایج الگوریتم پالایش مشارکتی است. در روش پیشنهادی برای یافتن شبیه ترین کاربران به کاربر هدف از ترکیب دو الگوریتم گرگ خاکستری فازی و الگوریتم شیر استفاده شده است. نتایج اجرای روش پیشنهادی نشان می دهد که پارامترهای Precision، Recall و F-measure نسبت به روش های پایه افزایش یافته اند.
توسعه مدل مقدار اقتصادی تولید با درنظرگرفتن خرابی احتمالی ماشین، تولید اقلام معیوب و سیاست ارسال چندگانه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مدل مقدار اقتصادی تولید (EPQ) چندین دهه قبل برای مدیریت هزینه های موجودی ارائه شد و از آن زمان تاکنون به طور گسترده مورداستفاده قرار گرفته است. در سال های اخیر پژوهشگران توسعه های گوناگون مدل EPQ را ارائه داده اند. در مدل کلاسیک، فرض بر این است اقلام با کیفیت مناسب تولید می شوند؛ درحالی که در واقعیت، تولید اقلام معیوب امری اجتناب ناپذیر است. از دیگر مفروضات مدل، رفع پیوسته تقاضای سیستم است؛ درحالی که در عمل، سیاست ارسال چندگانه مورداستفاده قرار می گیرد؛ همچنین در مدل کلاسیک هیچ فرضی در ارتباط با نگهداری و تعمیرات و خرابی ماشین لحاظ نشده است. در محیط های تولیدی همواره از نگهداری و تعمیرات، با هدف جلوگیری از اختلال در فرآیند تأمین تقاضای مشتریان استفاده می شود. در این پژوهش یک مدل EPQ با در نظرگرفتن نگهداری و تعمیرات اصلاحی با تولید اقلام معیوب به همراه سیاست ارسال چندگانه بررسی شده است. هدف، به دست آوردن مدت زمان بهینه تولید است که از طریق آن، هزینه ی کل سیستم حداقل می شود. دو نمونه از این مدل تحلیل شده است. مورد نخست، سیستم با در نظر گرفتن تولید اقلام معیوب است. مورد دوم، به سیستمی با نرخ اقلام معیوب صفر اختصاص دارد. در این رابطه، توابع هدف موردنظر استخراج شده و برای حل مدل، روش عددی «دوبخشی» به کار رفته است.
ارائه مدلی دینامیکی برای ارزیابی میزان لارج بودن عملکرد متوازن یک زنجیره تأمین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش ارزیابی میزان لارج بودن فعالیت های یک شرکت موجود در یک زنجیره تأمین در چارچوب کارت امتیازی متوازن و با کمک گرفتن از روش مدل سازی دینامیکی است. در این پژوهش برای ارزیابی میزان لارج بودن عملکرد شرکت از روش ادغامی مفاهیم لارج و کارت امتیازی متوازن استفاده گردید؛ بدین ترتیب که ابتدا اهداف استراتژیک تدوین و در چارچوب روش کارت امتیازی متوازن، شاخص هایی انتخاب گردید که لارج بودن عملکرد شرکت را نشان دهد و سپس این شاخص ها به همراه متغیرهای کمکی وارد مدل دینامیکی شده است. مدل دینامیکی طراحی شده که شامل سنجه های کارت امتیازی متوازن است برای یک شرکت فعال در صنعت قطعه سازی اجرا شده است. بر اساس اهداف استراتژیک شرکت، سناریوهایی تعریف و اثرات آن بر عملکرد شرکت و میزان لارج بودن زنجیره تأمین ارزیابی شده است. با تحلیل سناریوها مشخص شد که با تغییر هر پارامتر در مدل دینامیکی بعضی از عناصر لارج افزایش و به طور هم زمان بعضی دیگر از عناصر کاهش می یابد. برای مثال، با افزایش بهره وری آموزش میزان ناب و تاب آوری افزایش می یابد؛ اما بر محیط زیست بدون تأثیر است. با استفاده از مدل دینامیکی طراحی شده می توان اثر هر اقدام و تصمیم مدیریتی را بر رویکردهای چهارگانه لارج تعیین کرده و میزان تحقق اهداف استراتژیک را مشخص کرد.