تحقیقات علوم رفتاری

تحقیقات علوم رفتاری

تحقیقات علوم رفتاری دوره دوازدهم 1393 شماره 2 (پیاپی 36) (مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

مقالات

۱.

ارتباط ویژگی های خانوادگی، سبک های حل مسأله و رویدادهای استرس زای زندگی با اقدام به خودکشی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: اقدام به خودکشی رویدادهای استرس زای زندگی ویژگی های خانوادگی سبک های حل مسأله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 842 تعداد دانلود : 698
زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی عامل های خطرساز برای اقدام به خودکشی و مقایسه این عامل ها در افرادی می باشد که چنین سابقه ای ندارند. مواد و روش ها: در یک طرح مورد- شاهدی، 120 نفر از اقدام کنند گان به خودکشی مراجعه کننده به بیمارستان شهید مدنی شهرستان آذرشهر در سال 1390 با 140 نفر از افراد گروه گواه که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و از نظر جمعیت شناختی با یکدیگر همتا شده بودند، مقایسه شدند. داده ها به کمک پرسش نامه ابزار سنجش خانواده (FAD یاFamily Assessment Device ) ، سبک های مقابله ای (Style Questionnaire ) و چک لیست رویدادهای استرس زای زندگی (researcher-made stressor life events checklist ) گردآوری و با استفاده از آزمون t و رگرسیون لجستیک تحلیل شدند. یافته ها: اقدام کنند گان به خودکشی در ویژگی هایی هم چون: ارتباط (02/0p=)، حل مسأله (001/0p=)، نقش ها (001/0p=)، همراهی عاطفی (01/0p=)، آمیزش عاطفی (001/0p=)، عملکرد کلی خانواده (001/0p=)، عملکرد ضعیفی داشتند، از سبک های هیجان مدار استفاده می کردند (001/0p=) و رویدادهای استرس زای بیشتری را در مقایسه با گروه گواه تجربه کرده اند (001/0p=). 66 درصد واریانس مربوط به اقدام به خودکشی توسط متغیرهای حل مسأله، عملکرد کلی خانواده، سبک مسأله مدار و رویدادهای استرس زای زندگی تبیین شد که از این میان رویدادهای استرس زای زندگی بیشترین سهم (58 درصد) و عملکرد کلی خانواده کمترین سهم (1 درصد) را داشتند. نتیجه گیری: ویژگی های خانوادگی نامطلوب، سبک های حل مسأله غیر مؤثر و رویدادهای استرس زای زندگی می توانند منجر به افزایش مشکلات روان شناختی از جمله اقدام به خودکشی شوند.
۲.

بررسی شیوع مشکلات رفتاری درونی سازی و برونی سازی در بین دانش آموزان مدارس راهنمایی پسر شهرستان زنجان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: شیوع دانش آموزان مشکلات رفتاری راهنمایی اختلالات درونی و برونی سازی شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 50 تعداد دانلود : 686
زمینه و هدف: بررسی دقیق شیوع مشکلات درونی و برونی سازی در سنین نوجوانی جهت طراحی و آماده ساختن خدمات درمانی مناسب با هدف کاهش پیامدهای منفی و رشد اختلالات روانی بعدی و بهبود کارکرد نوجوانان ضروری است. هدف این مطالعه بررسی شیوع مشکلات رفتاری درونی سازی و برونی سازی در بین دانش آموزان مدارس راهنمایی پسر شهرستان زنجان است. مواد و روش ها: جامعه این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی شهر زنجان در سال تحصیلی 91-90 می باشد. برای نمونه گیری با استفاده شیوه نمونه گیری خوشه ای تصادفی 300 دانش آموز به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسش نامه خودسنجی نوجوانان آخنباخ (YSR ) توسط آن ها تکمیل شد. در نهایت با حذف پرسش نامه های ناقص 292 پرسش نامه کامل وارد تحلیل شد. برای تحلیل نتایج از آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که میزان شیوع مشکلات درونی و برونی سازی براساس طبقه بندی بالینی در مقیاس مبتنی بر DSM به ترتیب برابر 3 درصد و 5/4 درصد و براساس طبقه بندی مرزی به ترتیب 4/6 درصد و 8 درصد قرار دارند. در طبقه بالینی مشکلات درونی سازی بالاترین میزان شیوع به جسمانی کردن 2/8 درصد و در طبقه بالینی مشکلات برونی سازی، اختلال سلوک 2/9 درصد است. در طبقه مرزی مشکلات درونی سازی بالاترین میزان شیوع به افسردگی و در برونی سازی به اختلال نافرمانی مقابله ای اختصاص دارد. نتیجه گیری: با توجه به وجود مشکلات درونی و برونی سازی شده در بین نوجوان، لزوم طراحی برنامه های درمانی و پیشگیرانه در این زمینه احساس می شود.
۳.

رابطه راهبردهای مقابله، تنش و سلامت روان با نگرش به اعتیاد نوجوانان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: سلامت عمومی سبک های مقابله با تنش نگرش به اعتیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 42 تعداد دانلود : 28
زمینه و هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه سبک های مقابله با تنش و سلامت روان با نگرش به اعتیاد دانش آموزان انجام شده است. مواد و روش ها: با استفاده از یک طرح پس رویدادی تعداد 600 دانش آموز مقطع متوسطه شهر شیراز با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند که به ابزارهای پرسش نامه راهبردهای مقابله ای کارور، سلامت عمومی و پرسش نامه نگرش به اعتیاد پاسخ دادند. داده های پژوهش با استفاده از روش های آماری t ، همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی گام به گام تحلیل شدند. یافته ها: این مطالعه نشان داد که بین دانش آموزان برخوردار از سلامت روانی بهتر و دانش آموزانی که از سلامت روانی کمتری برخوردار هستند و در متغیر نگرش به اعتیاد تفاوت معنی داری وجود دارد. علاوه بر این بین سبک مقابله ای مسأله مدار و نگرش منفی به اعتیاد همبستگی مثبت معنی دار و بین سبک مقابله ای ناکارامد و نگرش منفی به اعتیاد همبستگی منفی معنی داری مشاهده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که سبک مقابله ای ناکارامد بهترین پیش بین نگرش مثبت به اعتیاد است. نتیجه گیری: می توان گفت که سبک های مقابله ای و مؤلفه های سلامت عمومی در دانش آموزان، از اهمیت زیادی در غربالگری و مداخلات پیشگیری مربوط به خطر مصرف مواد برخوردار است.
۴.

اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر افسردگی زنان نابارور قبل از(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: افسردگی ناباروری واقعیت درمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 414 تعداد دانلود : 176
زمینه و هدف: ناباروری، یک بحران پیچیده در زندگی زوج های نابارور محسوب می شود. واکنش نسبت به ناباروری با عکس العمل های روان شناختی منفی از جمله افسردگی، بی کفایتی شخصی، اختلال های زناشویی و مشکلات ارتباطی و... مشاهده می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر افسردگی زنان نابارور تحت درمان با روش کمک باروری IUI شهر مشهد انجام گرفت. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع پژوهش های نیمه آزمایشی (طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل) است. بدین منظور، از بین زنان نابارور مراجعه کننده به کلینیک ناباروری نوین شهر مشهد جهت درمان با روش کمک باروری IUI (Intra Uterine Insemination )، 60 نفر از افراد داوطلب توسط پرسش نامه افسردگی بک (Beck Depression Inventory ) مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس، 40 نفر از آن ها به صورت تصادفی ساده انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) تقسیم شدند. در گروه آزمایش، مداخله های واقعیت درمانی طی 8 جلسه نود دقیقه ای اجرا شد. اما گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. هر دو گروه در پایان دوره درمان و قبل از انجام عمل IUI، مجدداً مورد پس آزمون قرار گرفتند. نتایج با شاخص های آماری (مانند آزمون tدر گروه های مستقل و تحلیل کوواریانس) تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مداخله های واقعیت درمانی در کاهش افسردگی آزمودنی های گروه آزمایش به طور معنی داری (05/0p<) مؤثر بوده است. نتیجه گیری: با توجه به تأثیر مثبت واقعیت درمانی بر کاهش افسردگی زنان نابارور تحت درمان با روش کمک باروری IUI، این رویکرد جهت کاهش اختلال های روان شناختی این گروه از زنان و هم چنین بهبود کیفیت زندگی آن ها توصیه می شود.
۵.

اثربخشی مداخله شناختی- رفتاری تنظیم هیجان بر بهزیستی روان شناختی دختران نوجوان مبتلا به صرع(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: رفتاری بهزیستی روان شناختی تنظیم هیجان مداخله شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 357 تعداد دانلود : 31
زمینه و هدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثربخشی مداخله شناختی رفتاری تنظیم هیجان بر بهزیستی روان شناختی دختران نوجوان مبتلا به صرع انجام شد. جامعه آماری این پژوهش کلیه دختران نوجوان مبتلا به صرع 14 تا 20 ساله شهر اصفهان در سال 1390 بود. مواد و روش ها: به منظور انجام این پژوهش30 نفر دختر 14 تا 20 ساله از میان جامعه مصروعین به شیوه در دسترس، انتخاب و با روش تصادفی به گروه های آزمایش و کنترل گمارده شدند. روش پژوهش نیمه تجربی بود. مداخله شناختی رفتاری تنظیم هیجان بر اساس دستورالعملی از دانشگاه بوستون ومتناسب سازی با شرایط فرهنگی، به مدت 12 جلسه بر روی گروه آزمایش انجام گرفت و به گروه کنترل هیچ آموزشی ارایه نشد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسش نامه بهزیستی روان شناختیpsychological Well-Being (Ryff) questionnaire) و پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی محقق(researcher-made questionnaire.) ساخته بود. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها:نتایج این پژوهش نشان داد که مداخله روش تنظیم هیجان در مقایسه با گروه کنترل در مرحله پیش آزمون- پس آزمون (048/0>p) و پیش آزمون- پی گیری (019/0>p) بر افزایش بهزیستی روان شناختی دختران مصروع مؤثربود هم چنین، میانگین نمره پذیرش خود (049/0>p)، در مرحله پس آزمون وخرده مقیاس های روابط مثبت (045/0>p)، پذیرش خود (049/0>p)، زندگی هدفمند (046/0p<)، در مرحله پی گیری افزایش معنی داری پیدا کرده است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان دادکه مداخله شناختی رفتاری تنظیم هیجان بر افزایش بهزیستی روان شناختی دختران مصروع مؤثر است. هم چنین اثر درمان در زمان پی گیری ماندگار بود.
۶.

نقش بخشایش و معنویت در پیش بینی سطح کارایی خانواده(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: معنویت بخشایش کارایی خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 469 تعداد دانلود : 580
زمینه و هدف: تشکیل و حفظ خانواده و پیشگیری از فروپاشی آن مستلزم برخورداری اعضای خانواده از توانمندی ها و مهارت هایی است. مطالعه حاضر با هدف تبیین نقش ابعاد بخشایش و معنویت به عنوان متغیرهای پیش بین بر کارایی خانواده انجام شد. مواد و روش ها: روش این پژوهش از نوع همبستگی بود. نمونه شامل 200 نفر (118 زن و 82 مرد) بود که به صورت نمونه گیری هدفمند و در دسترس در اماکن عمومی شهر تهران ( سال 1390 ) جمع آوری شدند. بدین منظور از ابزار سنجش کارایی در خانواده (FAD ) سنجش بخشایش در خانواده (FFS ) و پرسش نامه سنجش توانایی و نگرش معنوی (SAAQ) استفاده شد. یافته ها: برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج بررسی های آماری نشان داد که بین هرکدام از ابعاد بخشایش و معنویت با کارایی خانواده در سطح معنی داری (P<0.01)رابطه وجود داشت، از طرف دیگر در بین ابعاد بخشایش، خرده مقیاس های احساس بهبودی و سبکبالی، تشخیص و تصدیق و درک واقع بینانه پیش بینی کننده های قوی تری برای کارایی خانواده بودند و هم چنین در بین خرده مقیاس های معنویت به ترتیب توانایی معنوی و نگرش معنوی قدرت پیش بینی کنندگی قوی تری برای کارایی خانواده داشتند. نتیجه گیری: بنابراین می توان اینگونه برداشت کرد که بخشایش و معنویت به عنوان دو سازه روان شناختی می توانند در جهت ارتقا سطح کارایی خانواده نقش داشته باشند.
۷.

پیش بینی رفتار خودمراقبتی بر مبنای ویژگی های روان شناختی مثبت در افراد مبتلا به دیابت نوع دو(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: سرسختی دیابت نوع 2 نگرش های ناکارآمد امید به زندگی خودمراقبتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 213 تعداد دانلود : 733
زمینه و هدف: شیوع بالای بیماری دیابت از یک سو و اهمیت رفتار خودمراقبتی در کنترل عوارض حاد و مزمن بیماری و نقش متغیرهای روان شناختی بر فعالیت خودمراقبتی از سوی دیگر مورد تأکید پژوهشگران است. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی رفتار خودمراقبتی بر مبنای ویژگی های سرسختی، امید به زندگی و نگرش های ناکارامد در افراد مبتلا به دیابت نوع دو انجام شد. مواد و روش ها: روش تحقیق حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این تحقیق کلیه بیماران دیابت نوع دو مراجعه کننده به مراکز دیابت شهر اصفهان می باشند. برای انتخاب نمونه با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تعداد 120 نفر از بیماران انتخاب شدند. پرسش نامه های خودمراقبتی، سرسختی، امید به زندگی و نگرش های ناکارآمد تکمیل شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل نشان داد تنها اثر متقابل امید به زندگی و نگرش های ناکارآمد قادر به پیش بینی رفتار خودمراقبتی بود (05/0>P ). ولی به طور جداگانه بین سرسختی، امید به زندگی ونگرش های ناکارآمد با رفتارخودمراقبتی رابطه دیده نشد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش به نظر می رسد اثر متقابل امید به زندگی و نگرش های ناکارآمد قادر به پیش بینی رفتار خودمراقبتی می باشند. در واقع با کاهش نگرش های ناکارآمد و افزایش امید می توان رفتار خود مراقبتی را تقویت کرد.
۸.

اثربخشی مداخله با استفاده از حیوانات اهلی و عروسکی بر کارکرد شناختی، اجتماعی، ارتباطی و رفتاری کودکان طیف اتیسم(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: کارکرد شناختی اجتماعی اتیسم ارتباطی و رفتاری برنامه مداخله ای با استفاده از حیوانات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 330 تعداد دانلود : 262
مینه و هدف: اختلال های طیف اتیسم از اختلال های دوران کودکی و عارضه رشدی عصبی پیچیده ای است، که بر تمامی جنبه های رشدی کودک اثر می گذارد. پژوهش حاضر به تعیین اثربخشی درمان با کمک حیوانات بر بهبود کارکرد شناختی، اجتماعی، ارتباطی و رفتاری کودکان اختلال های طیف اتیسم پرداخته است. مواد و روش ها: 14 کودک اتیسم با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند و قبل و بعد از اجرای برنامه مداخله فهرست ارزیابی درمان اتیسم (ATEC ) توسط مادران تکمیل گردید. یافته ها: به منظور بررسی تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیّری (MANCOVA) استفاده شد و معنی داری آزمون در تمام متغیرهای کارکرد شناختی، اجتماعی، ارتباطی و رفتاری در سطح (001/0P<) مشخص گردید. نتیجه گیری: از آن جایی که کاهش نمره در تمام خرده مقیاس های آزمون ATEC نشان دهنده بهبود است بنابراین، بر اساس چک لیست تکمیل شده توسط مادران، درمان با کمک حیوانات توانسته تا حد زیادی، کارکرد شناختی، اجتماعی، ارتباطی و رفتاری کودکان طیف اتیسم را افزایش داده و تأثیر مثبتی داشته است.
۹.

نقش صفات شخصیت و سلامت روان شناختی در رضایت شغلی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: رضایت شغلی سلامت روان شناختی صفات شخصیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 809 تعداد دانلود : 147
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش صفات شخصیت و سلامت روان شناختی در رضایت شغلی در کارکنان انجام شد. مواد و روش ها: با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 110 نفر از کارکنان دانشگاه خوارزمی در سال 1390 انتخاب شدند و توسط پرسش نامه پنج عامل بزرگ شخصیت، پرسش نامه ی سلامت روان شناختی و پرسش نامه ی رضایت شغلی مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیری به شیوه گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که رابطه ی ابعاد رضایت شغلی با عامل های گشودگی (05/0 (P< ، نرم خوبی (05/0 (P< ، برون گرایی (01/0 (P< و وجدان(05/0 (P< مستقیم و معنی دار و با مؤلفه های سلامت روان شناختی معکوس و معنی دار است. عامل های برون گرایی و نرم خویی ابعاد همکاران، منافع، فرایند و ماهیت رضایت شغلی و مؤلفه های روان پریشی، شکایات جسمانی، وسواس و ترس مرضی، ابعاد سرپرست، همکاران، ارتباط، فرایند و ماهیت رضایت شغلی را مورد پیش بینی قرار دادند. نتیجه گیری: با توجه به نقش صفات شخصیت و سلامت روان شناختی در رضایت شغلی، پیشنهاد می شود که این مؤلفه ها در مرحله استخدام و زمان اشتغال بیشتر مورد توجه سازمان ها و مسؤولان قرار گیرد.
۱۰.

نقش حفظ قرآن درحافظه رویدادی ومعنایی دانش آموزان دخترشهر تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:

کلید واژه ها: حافظه رویدادی حافظه معنایی حافظان قرآن حافظان غیرقرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 743 تعداد دانلود : 218
زمینه وهدف: پژوهش کنونی به منظور بررسی نقش حفظ قرآن در حافظه رویدادی و معنایی در دوگروه حافظ قرآن و غیر حافظ قرآن انجام شد. مواد و روش ها: این طرح تحقیق از نوع نیمه آزمایشی و روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای بود. در این پژوهش 180 دانش آموز دختر حافظ قرآن، مبتدی و غیر حافظ قرآن شهر تهران در سه مقطع تحصیلی ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان مورد بررسی قرارگرفتند. از تکالیف یادآوری سرنخی و تکلیف حروف الفبایی برای بررسی حافظه رویدادی و معنایی استفاده شد و از دانش آموزان خواسته شد تا لغات را رمزگردانی نموده و به یادآورند، سپس داده ها نمره گذاری شد. آن گاه داده ها به وسیله آزمون آماری تحلیل واریانس Tukey وآزمون آماری MANOVA چند متغیره مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد، دانش آموزان حافظ قرآن در هر دو نوع حافظه معنایی و رویدادی از دو گروه مبتدی و غیرحافظ قرآن عملکرد بهتری در یادآوری داشتند. اما بین عملکرد دانش آموزان مبتدی و غیرحافظ قرآن تفاوتی وجود نداشت (6/0> P) (001/0>P) هم چنین نتایج نشان می دهدکه دانش آموزان حافظ قرآن با افزایش پایه های تحصیلی ازحافظه معنایی و رویدادی بهتری نسبت به دوگروه .( دیگر برخوردار بودند (001/0 > P) نتیجه گیری: در نهایت، بر اساس نتایج پژوهشی، مهارت در حفظ قرآن، نه تنها حافظه اطلاعات غیر قرآنی را افزایش می دهد بلکه این مهارت با افزایش سن تأثیر بیشتری بر حافظه دارد.
۱۱.

ساخت و بررسی کیفیت روان سنجی پرسش نامه خود ابرازی در دانشجویان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: روایی پایایی دانشجو دانشگاه علوم پزشکی خود ابرازی کیفیت روان سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 241 تعداد دانلود : 268
زمینه و هدف: خودابرازی از جمله مهارت های دهگانه زندگی است و دستیابی به آن برای برخورداری از یک زندگی مطلوب و با کیفیت لازم است. سنجش دقیق این ویژگی و تصمیم گیری برای ارتقا آن از ضروریات است؛ بنابراین این مطالعه با هدف ساخت و بررسی کیفیت روان سنجی پرسش نامه خود ابرازی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شده است. مواد و روش ها مطالعه مقطعی از نوع روان سنجی است. شرکت کنندگان 196 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بودند که به صورت خوشه ای (انتخاب 6 رشته تحصیلی) و تصادفی (انتخاب ترم تحصیلی از هر رشته) انتخاب شدند. انواع نسخه های مختلف پرسش نامه خود ابرازی از سایت های معتبر دریافت شد. با بررسی روایی صوری و محتوایی و تلفیق سؤالات مجموعه ای از آیتم ها انتخاب گردید و پرسش نامه اولیه تدوین و پس از بررسی مجدد روایی صوری و محتوایی توسط اساتید در سه مرحله اجرا گردید. با استفاده از نرم افزار spss-15 شاخص های آمار توصیفی و روان سنجی محاسبه گردید. یافته ها نتایج نشان داد که پرسش نامه نهایی (IAS-41 یا Isfahan Assertiveness Scale) تهیه شده از روایی صوری و محتوایی مناسب، اعتبار همزمان مطلوب (74/0)، آلفای کرونباخ (94/0) و پایایی به روش تنصیف (87/0) مناسب برخوردار است. تحلیل مؤلفه های اصلی، 4 عامل متفاوت از جمله انفعالی، پرخاشگری، خود ابرازی، و صداقت که 58/33 درصد واریانس کل را تبیین نموده، معرفی کرده است. نتیجه گیری شاخص های روان سنجی محاسبه شده در این مطالعه حکایت از مناسب بودن این ابزار جهت سنجش میزان خود ابرازی دانشجویان دارد.
۱۲.

اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر افسردگی و امید به زندگی مادران کودکان کم توان ذهنی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: افسردگی کم توان ذهنی امید به زندگی ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 865 تعداد دانلود : 600
زمینه و هدف: نیازهای مراقبتی خاص کودکان کم توان ذهنی می تواند بر سلامت روانی مادر تأثیر گذارد. هدف از این پژوهش اثربخشی ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی بر کاهش افسردگی و افزایش امید به زندگی مادران کودکان کم توان ذهنی بود. مواد و روش ها: روش تحقیق نیمه تجربی از نوع دو گروهی همراه پیش آزمون – پس آزمون می باشد. جامعه آماری را مادران کودکان کم توان ذهنی تحت پوشش سازمان بهزیستی تشکیل داده اند. با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای مرحله ای تعداد 346 نفر انتخاب شدند و پرسش نامه افسردگی بک (BDI-II یا Beck Depression Inventory) و امید میلر را تکمیل کردند. از میان آن ها تعداد 28 نفر که بالاترین نمره افسردگی و پایین ترین نمره امید را داشتند، انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. آزمودنی های گروه آزمایش طی 9 جلسه 90 دقیقه ای آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی را دریافت نمودند. پس از مداخله در گروه آزمایش، آزمودنی های هر دو گروه پرسش نامه افسردگی و امید به زندگی را تکمیل کردند. داده ها از طریق آزمون آماری آنالیز واریانس چند متغیری تحلیل گردید. یافته ها: پس از مداخله میانگین افسردگی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کاهش معنی دار و میانگین امید به زندگی افزایش معنی داری نشان داده است. نتیجه گیری: مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند بر کاهش افسردگی و افزایش امیدواری مادران کودکان کم توان ذهنی اثربخش باشد. لذا اجرای این برنامه ها در کلیه مراکز توان بخشی ویژه کودکان کم توان ذهنی سازمان بهزیستی جهت پیشگیری از آسیب های روانی مادران می تواند مؤثر باشد.
۱۳.

همه گیر شناسی افسردگی در دانش آموزان مدارس راهنمایی شهر اصفهان در سال تحصیلی 87-1386(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: افسردگی شیوع نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 837 تعداد دانلود : 1000
مقدمه:افسردگی بیماری بسیار شایع عصر حاضر است و در تمامی جهان روندی فزاینده دارد. افسردگی در تمام سنین و همه نژادها، هم در زنان و هم در مردان ظاهر می شود. بر اساس متون روان شناسی مرضی حدود 20 درصد کل کودکان و نوجوانان دچار حالات افسردگی بوده و نیازمند به دریافت خدمات تخصصی روان پزشکی و روان درمانی هستند. بعضی از پژوهشگران بر این باور هستند که اختلالات افسردگی در نوجوانان بسیار کمتر از حد واقعی آن مورد تشخیص و درمان قرار می گیرند. با توجه به تأثیرافسردگی بر نحوه عملکرد نوجوانان و نیاز به تحقیقات بیشتر به منظور اطلاع از میزان شیوع افسردگی در دانش آموزان این مطالعه طراحی و اجرا گردید. مواد و روشها: مطالعه به صورت توصیفی تحلیلی بر روی تعداد 1606 دانش آموز 11 تا 16 ساله مدارس راهنمایی پسرانه و دخترانه (دولتی و غیرانتفاعی) نواحی پنجگانه آموزش و پرورش شهر اصفهان در سال 87-1386 و به روش نمونه گیری خوشه ای بود. از کلیه دانش آموزان پرسش نامه افسردگی (ماریاکواکس) تکمیل و اطلاعات توسط SPSS مورد تحلیل کای اسکویر قرار گرفت. نتایج:از کل1606دانش آموز نوجوان،353نفر 22 درصد افسرده شناخته شدند.در این مطالعه میانگین نمره به دست آمده برابر 46/13 و انحراف معیار 32/7بود. شیوع افسردگی در بین دانش آموزان دختر2/24 درصد که به طور معنی داری بیشتر از دانش آموزان پسر (8/19 درصد) بود (035/0=p). بین میزان شیوع افسردگی در دانش آموزان مدارس دولتی و غیرانتفاعی تفاوت معنی داری وجود ندارد (016/0=p). کمترین میزان شیوع افسردگی در ناحیه 1 و بیشترین میزان شیوع افسردگی در ناحیه 4 می باشد (001/0 >p) . نمره افسردگی هر دانش آموز نیز وجود داشته ولی آنچه در این پژوهش مهم و مورد نظر بود شیوع افسردگی بود و نه شدت افسردگی و در نتیجه بود و نبود افسردگی ملاک بوده که بدین ترتیب یک متغیر اسمی محسوب می شود. کای اسکویر در مواردی بکار برده می شود که متغییرها دارای مقیاس اسمی باشند. به عبارت دیگر با توجه به این که درجداول داشتن یا نداشتن افسردگی مطرح است وتفاوت بین افراد از نظر این ویژگی بررسی شده است نیاز به یک امار غیر پارامتریک یعنی کای اسکویر دارد. از آزمون تی هم با وارد کردن نمره های افسردگی استفاده شد ولی نتایج گیج کننده به دست آمد و به دلیل ذکر شده در بالا از آزمون تی صرف نظر شد . بحث: این مطالعه نشان می دهد در نوجوانان ایرانی میزان شیوع اختلال افسردگی اساسی از بعضی کشورها بیشتر با یعضی ازکشورها برابر بوده است.
۱۴.

اوتیسم و محیط: چگونه با مدیریت عوامل محیطی احتمال اوتیسم شدن کودک خود را به حداقل برسانیم؟(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: اوتیسم عوامل محیطی عوامل اتیولوژیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 884 تعداد دانلود : 194
اوتیسم یک ناتوانی تکاملی با سن شروع در دوران کودکی (زیر 3 سال) است که از طریق نواقص مشخصی در برقراری روابط اجتماعی، اختلال در تکلم و الگوهای تکراری رفتاری شناخته می شود. در دهه های اخیر به علت بروز پیشرونده ی این بیماری، تحقیقات بسیاری پیرامون شناخت عوامل اتیولوژیک مربوطه صورت گرفته است و مشخص شده که نقش عوامل محیطی در سبب شناسی اوتیسم، اگر بیشتر از عوامل ژنتیکی نباشدکمتر نیست. به همین منظور در این مقاله مروری تلاش شده است تا مجموعه ای از عوامل محیطی دخیل در بروز اوتیسم گردآوری شود و در انتها دستورالعملی کاربردی جهت به حداقل رساندن احتمال ابتلای کودکان به این اختلال ویران کننده، در قالب پیشنهاداتی مشخص و عملی ارایه شود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۷