تورج هاشمی

هدف مطالعه حاضر، تعیین اثر بخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر کنترل حرکتی بر ارتقای کارکردهای اجرایی در دانش آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی بود. در قالب پژوهش نیمه آزمایشی و طرح کارآزمایی بالینی با پیش آزمون و پس آزمون تعداد 15کودک 6 تا 12 ساله مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی در جلسات مداخلات توانبخشی شرکت کردند. برای اندازه گیریمتغیرها از آزمون عملکرد پیوسته، کارت های ویسکانسین، چند محرک پیشین، استروپ تغییر یافته و زمان واکنش ساده استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس اندازه گیری های مکرر نشان داد که توانبخشی شناختی مبتنی بر کنترل حرکتی بر ارتقای کارکردهای اجرایی موثر است. این یافته ها تلویحات عملی در مداخلات بالینی دارند که به تفصیل مورد بحث واقع شده اند.  

هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای سوگیری توجه نسبت به تهدید بین اختلالات درونی سازی شده و برونی سازی شده بود. ابتدا با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای، به والدین 700 نفر از کودکان پسر رده سنی 12-11 سال مقطع ابتدایی در شهرستان تبریز پرسشنامه سی بی سی آل ارائه شد و از بین این تعداد 80 کودک که مبتلا به اختلالات افسردگی، اضطراب، بیش فعالی و پرخاشگری بودند (برای هر اختلال 20 دانش آموز)، انتخاب شدند. سپس نحوه اجرا آزمون به هر دانش آموز توضیح داده شد و نهایتاً با استفاده از آزمون رایانه ای دات- پروب سوگیری توجه در این کودکان بررسی شد. یافته ها نشان داد که سوگیری توجه نسبت به تهدید در کودکان دارای نشانگان افسردگی با کودکان دارای نشانگان پرخاشگری متفاوت می باشد. علاوه بر آن، سوگیری توجه نسبت به تهدید در کودکان دارای نشانگان اضطراب با کودکان دارای نشانگان بیش فعالی متفاوت است ولی بین سوگیری توجه نسبت به تهدید در کودکان دارای نشانگان اضطراب و کودکان داری نشانگان پرخاشگری تفاوتی دیده نشد. همین طور بین سوگیری توجه نسبت به تهدید در کودکان دارای نشانگان افسردگی با کودکان دارای نشانگان بیش فعالی تفاوتی به دست نیامد.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثربخشی بسته آموزشی کارکردهای اجرایی سرد در هیجانات تحصیلی دانش آموزان عادی پایه ششم ابتدایی و به روش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل انجام شده است. نمونه پژوهش شامل 60 دانش آموز در دو کلاس پایه ششم از دو مدرسه ابتدایی دخترانه شهر تبریز در سال تحصیلی 98-1397 بودند که با روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش پانزده جلسه آموزش کارکردهای اجرایی سرد را گذراند. داده های به دست آمده، از پرسش نامه هیجانات کلاس درس در مرحله پیش آزمون و پس آزمون، با روش آماری تحلیل کوواریانس تحلیل شد. نتایج نشان داد که بسته آموزشی کارکردهای اجرایی سرد به طور معناداری هیجانات تحصیلی را بهبود بخشید و باعث افزایش معنادار هیجانات مثبت کلاس درس و کاهش معنادار هیجانات منفی کلاس درس در گروه آزمایش به نسبت گروه کنترل شد (0/001>p). با توجه به نتایج پژوهش، اثربخشی بسته آموزشی کارکردهای اجرایی سرد در هیجانات تحصیلی مثبت و منفی دانش آموزان عادی پایه ششم ابتدایی تأیید شد؛ بنابراین این بسته آموزشی برای آموزش به دانش آموزان پایه ششم ابتدایی پیشنهاد می شود .

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بازتوانی شناختی بر ظرفیت حافظه کاری دانش آموزان پایه سوم مبتلا به اختلال یادگیری خاص(خواندن) با تعدیل گری جنسیت انجام شد. مطالعه حاضر از نوع نیمه آزمایشی است که در آن از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جهت تعیین نمونه تحقیق، از روش در دسترس استفاده شد و آزمون نما که به عنوان ابزاری برای تشخیص مشکلات خواندن و نارساخوانی دانش آموزان پایه دبستان به کار می رود؛ در بین دانش آموزان پایه سوم شهر تبریز اجرا شد و دانش آموزانی که نمره بالاتر از میانگین پرسشنامه را بدست آورند به عنوان افراد دارای اختلال یادگیری خاص (خواندن) شناخته شدند و سپس از بین این دانش آموزان؛ 60 نفر(چهار گروه 15 نفره) به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده و به تصادف در دو گروه آزمایش (دو گروه 15 نفره که یک گروه دختر و گروه دیگر پسر بود و تحت آموزش بازتوانی شناختی قرار گرفتند) و دو گروه کنترل جای دهی شدند. آموزش بازتوانی شناختی به وسیله نرم افزار آموزشی  Smart Sound(برنامه رایانه ای 8 سطحی جهت بازتوانی شناختی در اختلال خواندن)، به گروه آزمایش ارائه شد و حافظه کاری با استفاده از آزمون کرچنر (1985) اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس عاملی چند متغیره  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که بازتوانی شناختی موجب افزایش  ظرفیت حافظه کاری دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص (خواندن) می شود و عامل جنسیت نقش تعدیلگر دارد. بدین ترتیب که بازتوانی شناختی در میان دختران بیشتر از پسران موجب افزایش ظرفیت حافظه کاری دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص (خواندن) می شود.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی آموزش کارکردهای اجرایی (توجه، بازداری پاسخ، حافظه فعال) بر نشانه های اضطراب، نارسایی توجه و مهارت های اجتماعی کودکان مبتلا به بیش فعالی در تبریز بود. این تحقیق به روش نیمه آزمایشی، در یک طرح پیش آزمون-پس آزمون، با گروه کنترل انجام گرفت. جامعه آماری مشتمل بر کلیه دانش آموزان پسر ابتدایی مدارس ناحیه 4 آموزش و پرورش شهر تبریز بود. از بین جامعه مذکور نمونه ای به حجم 30 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل به طور تصادفی جایگزین شدند. سپس هر دو گروه مورد پیش آزمون قرار گرفته و به پرسشنامه های CSI-4، اضطراب آشکار کودکان رینولدز و ریچموند (RCMAS) و مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی (SSRS) پاسخ دادند. در مرحله بعد گروه آزمایش در 10 جلسه (60 دقیقه ای) آموزش کارکردهای اجرایی شرکت کردند و در ادامه از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. پس از گردآوری داده ها فرضیه های تحقیق با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس به وسیله نرم افزار SPSS تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش کارکردهای اجرایی بر نشانه های اضطراب، نارسایی توجه و مهارت های اجتماعی کودکان مبتلا به بیش فعالی مؤثر بود.

زمینه و هدف: پرورش تفکر انتقادی تحلیلی دانش آموزان از اهداف پژوهشی مهم تلقی می شود، بنابراین جستجوی روش های نوین پرورش تفکر انتقادی تحلیلی و آزمودن آنها به امید یافتن روش های کارآمدتر، از مدت ها پیش مورد توجه پژوهشگران و روان شناسان تربیتی بوده است. در همین راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش به شیوه افسانه زدایی علمی بر تحول تفکر انتقادی دانش آموزان با توجه به نقش اهداف پیشرفت اجتماعی بود. روش: روش این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بوده است. نمونه مورد مطالعه شامل 65 دانش آموز دختر پایه هشتم متوسطه دوره اول شهر تهران در سال تحصیلی 96–1395 بودند که به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و به طور تصادفی در یکی از دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. پرسش نامه جهت گیری اهداف پیشرفت اجتماعی آلن (2003) و آزمون تفکر انتقادی کُرنل (1985) به عنوان پیش آزمون توسط گروه ها تکمیل شد. آزمودنی های گروه آزمایش به مدت 10 جلسه برنامه «تفکر و سبک زندگی» را با شیوه افسانه زدایی علمی دریافت کردند. همچنین جداسازی دانش آموزان حائز جهت گیری اهداف پیشرفت اجتماعی بالا و پایین از طریق پرسش نامه اهداف اجتماعی انجام شد. در پایان از گروه ها پس آزمون به عمل آمد و نتایج با کوواریانس عاملی تک متغیره تحلیل شد. یافته ها: یافته های حاصل از تحلیل کوواریانس عاملی تک متغیره (با تعدیل گری اهداف اجتماعی) نشان داد آموزش مبتنی بر افسانه زدایی علمی به طور معناداری بر بهبود تفکر انتقادی دانش آموزان مؤثر است (0/001 > P و 36/01 = F). نتیجه گیری: مزایای شیوه افسانه زدایی علمی در کنار شناسایی اهداف پیشرفت اجتماعی، این شیوه را به عنوان روش آموزشی مناسبی برای بهبود مهارت های تفکر انتقادی مطرح و تأیید می کند. دانش آموزانی که اهداف اجتماعی بالاتری دارند با مشارکت بیشتر در فعالیت های کلاسی، از رشد بیشتر تفکر انتقادی برخوردار خواهند شد و این افزایش در بهبود مهارت های تفکر انتقادی را می توان در پرتو شیوه افسانه زدایی علمی، محقق ساخت.

هدف پژوهش حاضر، تعیین روابط ساختاری سبک های دلبستگی با اعتیاد به اینترنت با توجه به نقش میانجی عزت نفس در دانشجویان بود. این مطالعه از نوع توصیفی همبستگی بود. تعداد ۳۰۰ نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 97-98 به شیوه نمونه گیری چندمرحله ای خوشه ای انتخاب گردید. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه های اعتیاد به اینترنت یانگ (1998)، دلبستگی بزرگسالان هازن و شاور (1987) و مقیاس عزت نفس روزنبرگ (1979) بود. تحلیل داده ها با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که مدل اندازه گیری شده با مدل نظری برازش نسبتاً مطلوب دارد (92/0= GFI ، 91/0 = CFI ،04/0 RMSEA= ). سبک های دلبستگی علاوه بر نقش مستقیم، توانستند به واسطه عزت نفس نشانه های اعتیاد به اینترنت را به طور معنی دار تبیین نمایند. مبتنی بر این یافته ها می توان نتیجه گرفت که نقص در کارکردهای والدینی و روابط ناایمن با مراقبان، عزت نفس افراد را تحت تأثیر قرار می دهد و عزت نفس بی ثبات هم با رفتارهای مشکل ساز ازجمله گرایش افراطی به اینترنت مرتبط هستند. پیشنهاد می شود در مداخلات پیشگیری و درمان اعتیاد به اینترنت به نقش سبک های دلبستگی و عزت نفس اهمیت ویژه داده شود.

هدف این پژوهش تهیه بسته روانی-آموزشی مبتنی بر مدرسه وتعیین اثر بخشی آن بر آشفتگی روانشناختی دانش آموزان دخترپایه دوازدهم متوسطه در حال آمادگی برای کنکور بود. در راستای این هدف از روش تحلیل اسنادی و روش آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون همراه با گروه کنترل استفاده شد.ازجامعه دانش آموزان دختر پایه دوازدهم متوسطه در حال آمادگی برای کنکور شهر اردبیل در سال تحصیلی 97-96 با استفاده از روش دردسترس،تعداد 30 نفر انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفره) و کنترل (15 نفره) گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از فرم کوتاه پرسشنامه اضطراب، افسردگی و استرس ۴۲ سوالی لویندا (DASS) استفاده شد. برای تهیه بسته روانی- آموزشی مبتنی بر مدرسه، از روش تحلیل اسنادی با تمرکز بر مطالعات پیشین استفاده شد. پس از تهیه بسته آموزشی ، طی 8 جلسه مداخلات آموزشی در گروه آزمایش به مرحله اجرا گذارده شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد،مداخله روانی-آموزشی مبتنی بر مدرسه در کاهش آشفتگی روانشناختی دانش آموزان پشت کنکور اثر بخش است.این یافته تلویحات عملی برای مداخلات تربیتی در موقعیت های آموزشی داشته که به تفصیل مورد بحث واقع شده است بنابراین توصیه می شود مشاوران مدارس از آن در مدارس استفاده نمایند.

مقدمه: علوم اعصاب شناختی در حال حاضر چندین شاخص و ابزار برای استفاده در حوزه آموزش ایجاد کرده است که منجر به کشف نشان گرهای عصبی برای ارزیابی و بررسی روند یادگیری و تفاوت های فردی شده است. هدف این پژوهش بررسی تفاوت های فردی در مهارت های ریاضی در سطح سایکوفیزیک و پتانسیل های وابسته به رویداد بود. روش کار: در این مطالعه نیمه تجربی، سی و هشت شرکت کننده راست دست از دانشجویان رشته های مهندسی و غیر مهندسی در دو گروه با مهارت ریاضی بالا و پایین جای گذاری شدند. سپس در حین انجام تکالیف رایانه ای محاسبات عددی سیگنال الکتروانسفالوگرام آنها ثبت شد. نمرات دقت و زمان واکنش و دامنه مولفه منفی در پنجره زمانی 400-200 میلی ثانیه مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با روش تحلیل واریانس مکرر تحلیل شدند. یافته ها: گروه مهارت پایین در دقت و زمان واکنش نسبت به گروه دیگر به طور معنادار عملکرد پایین تری نشان داد (001/0P<). مولفه پتانسیل وابسته به رویداد مورد مطالعه در منطقه آهیانه ای به طور معناداری در گروه مهارت بالا، دامنه بزرگتری داشت، در حالی که دامنه این مولفه در گروه مهارت پایین، در منطقه پیشانی و پیش پیشانی بیشتر بود. همچنین، بین دامنه نواحی قدامی و خلفی در گروه مهارت پایین، اختلاف معناداری وجود داشت در حالی که چنین اختلافی در گروه مهارت بالا مشاهده نشد. نتیجه گیری: به طور کلی افراد با مهارت ریاضی متفاوت فعالیت مغز متفاوتی نشان دادند و مولفه منفی در پنجره زمانی 400-200 میلی ثانیه برای تغییرات فردی در عملکرد ریاضی متفاوت بود

براساس مطالعات قبلی عوامل مختلفی بر هیجان های تحصیلی مؤثر هستند که آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس از جمله آنهاست. این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر هیجان های تحصیلی مثبت و منفی دانش آموزان انجام شد. پژوهش حاضر یک مطالعه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. کلیه دانش آموزان متوسطه دوره اول شهر ارومیه جامعه آماری را تشکیل می داد، که از آن 30 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شد و در دو گروه آزمایشی (15 نفر) و کنترل (15 نفر) گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه هیجان های تحصیلی پکران و همکاران (2005) استفاده شد. آزمودنی های گروه آزمایش طی 8 جلسه آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس را دریافت نمود ولی گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل کوواریانس چند متغیره به کمک نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس موجب افزایش هیجان های تحصیلی مثبت و کاهش هیجان های تحصیلی منفی دانش آموزان می شود (01/0p < ). اثربخشی آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر هیجان های تحصیلی مثبت و منفی دانش آموزان در مرحله پیگیری تداوم داشته است. بنابراین، آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس یک روش مؤثر در هیجان های تحصیلی مثبت و منفی دانش آموزان است.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف پیش بینی رابطه هوش هیجانی و نشخوار خشم با پرخاشگری انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر به صورت توصیفی- همبستگی انجام شد. جامعه آماری این تحقیق کلیه دانشجویان کارشناسی دانشگاه تبریز بود که 377 نفر از دانشجویان با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های هوش هیجانی بار- اُن (1997)، پرخاشگری بأس و پری (1992) و نشخوار خشم سوکودولسکی و همکاران (2001) پاسخ دادند. یافته ها به روش رگرسیون چندگانه تحلیل گردید. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که هوش هیجانی و نشخوار خشم قادرند، بطور معنی دار تغییرات پرخاشگری را پیش بینی کنند که در این میان هوش هیجانی بطور منفی و نشخوار خشم بطور مثبت در تبیین پرخاشگری نقش داشتند. ضرایب بیانگر این بودند که هوش هیجانی با بالاترین مقدار (64/0-) سهم بیشتری در تبیین پرخاشگری دارد. نتیجه گیری: مبتنی بر یافته ها می توان استنباط کرد که پرخاشگری از عوامل شناختی و مدیریت و کنترل هیجانات تأثیر پذیرفته و برای کنترل آن لازم است بر مهارت های شناختی و هیجانی تأکید شود.

هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثربخشی بسته ی آموزشی کارکردهای اجرایی سرد بر عملکرد تحصیلی علوم و ریاضی در دانش آموزان عادی بود. روش پژوهش، یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهر تبریز در سال تحصیلی 98-1397 بودند. 60 نفر با روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش 15 جلسه ی آموزش کارکردهای اجرایی سرد را گذراندند. برای گردآوری داده ها از آزمون محقق ساخته عملکرد تحصیلی ریاضی و علوم استفاده شد. داده های پژوهش با روش تحلیل کواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل از تحلیل داده های پژوهش نشان داد که بسته آموزشی کارکردهای اجرایی سرد باعث افزایش معنادار نمرات علوم و ریاضی دانش آموزان در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شد (001/0> p ). با توجه به نتایج پژوهش، می توان از بسته آموزشی کارکردهای اجرایی سرد برای بهبود عملکرد تحصیلی ریاضی و علوم در دانش آموزان عادی استفاده کرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش متمرکز بر تعدیل جهت گیری یادگیری معلمان در خودکارآمدی معلمان و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان پایه چهارم اجرا شد جامعه آماری پژوهش،معلمان پایه چهارم ابتدایی شهرستان بیله سوار وکلیه دانش آموزان پایه چهارم در سال تحصیلی 97-96 که تعداد 60 معلم به شیوه غربالگری دردسترس انتخاب و در گروه آزمایش 30نفر و در گروه کنترل نیز 30نفره جایگزین شدند و 3نفر از دانش آموزان هر معلم به صورت تصادفی انتخاب شدند که در گروههای آزمایش و کنترل هرکدام 90نفر دانش آموز قرار گرفتند و به گروه آزمایش 6 جلسه آموزش متمرکز بر جهت گیری یادگیری معلمان بر گرفته از آمایش بین المللی یادگیری حرفه ای معلمان ارائه شد. از پرسشنامه خودکارآمدی معلمان و خودپنداره تحصیلی استفاده شد.تحلیل داده ها نشان داد که آموزش متمرکز بر تعدیل جهت گیری یادگیری معلمان بر خودکارآمدی معلمان و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان اثربخش بود . آموزش متمرکز بر تعدیل جهت گیری یادگیری معلمان منجر به تفاوت معنی دار بین گروه ها در خودکارآمدی معلمان به میزان 58 درصد شده است. و تفاوت معنی دار بین گروه ها در خودپنداره تحصیلی دانش آموزان به میزان 26 درصد شده است.مبتنی بر یافته ها می توان نتیجه گرفت که تغییر در جهت گیری یادگیری معلمان می تواند بر خودکارآمدی معلمان و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان موثر واقع شود.

هدف : هدف پژوهش حاضر، پیش بینی وقوع رفتارهای پرخطر بر اساس هم نشینی با همسالان بزهکار، افسردگی و حل مسئله بود. روش : روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. نمونه آماری، شامل 130 نفر (پسر) از دانش آموزان که در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ در شهر بروجن مشغول به تحصیل بودند که به شیوه خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. پرسش نامه های نسخه بازنگری شده رفتارهای پرخطر، هم نشینی با همسالان بزهکار و حل مسئله هپنر مورد استفاده قرار گرفتند. داده ها با نرم افزارهای اس پی اس اس و آموس و روش تحلیل معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته ها : یافته ها حاکی از آن بود که مؤلفه هم نشینی با همسالان بزهکار بر گرایش به مصرف سیگار، قلیان و مواد روان گردان ؛ مؤلفه اعتماد به حل مسئله بر خودکشی؛ مؤلفه گرایش-اجتناب حل مسئله بر گرایش به مصرف مواد روان گردان؛ مؤلفه کنترل شخصی حل مسئله بر درگیری، خودکشی و گرایش به مصرف مواد روان گردان و درنهایت افسردگی بر خودکشی، گرایش به مصرف سیگار و قلیان و مواد روان گردان تأثیر مستقیم دارد. نتیجه گیری : به طورکلی یافته های پژوهش حاضر از نقش هم نشینی با همسالان بزهکار، افسردگی و حل مسئله در پیش بینی رفتارهای پرخطر حمایت می کند.

بیان مسأله: ظرافت ازجمله مفاهیم پردامنه و جهان شمول است که در هنر و معماری اهمیت فراوانی دارد؛ بااین حال به لحاظ نظری، ماهیت و جنبه های وجودی آن چندان مورد واکاوی قرارنگرفته است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بازشناسی جایگاه ظرافت و مطالعه نحوه کاربست آن در طراحی آثار معماری، به عنوان یک دستمایه هنری صورت پذیرفته است. در این راستا با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی تلاش می کند ضمن بازشناسی مفهوم، به ردیابی و احصای انواع ظرافت به کاررفته در معماری ایرانی - اسلامی اقدام کند. روش تحقیق: در گام نخست نظرات اندیشمندان درباره چیستی ظرافت از دو منظر فلسفه هنر و طراحی مهندسی بررسی شده است. آنگاه به تدوین مدلی از ظرافت ادراکی با استفاده از مفهوم ماده (توده/ جرم) و مطالعه ویژگی های کالبدی و ادراکی پرداخته و در گام بعد با کاوش در امکان های مختلف اطلاق صفت ظرافت به معماری در متون مختلف و تطبیق با مدل تهیه شده، انواع آن شناسایی و در دو نمونه گنبد سلطانیه و مسجد شیخ لطف الله مورد تحلیل قرار گرفته است. نتیجه گیری: زمینه های مختلف نمودیابی ظرافت دست کم در سه سطح، قابل طبقه بندی است: در سطح کلان شامل ظرافت در شاکله هندسی بنا به معنی فرایند و نظام شکل گیری، آرایش فضایی، چیدمان و نحوه استقرار عناصر است؛ در سطح نیمه کلان شامل ظرافت سازه؛ و ظرافت شکل عناصر و ارگان ها؛ و در سطح خرد، شامل ظرافت مصالح پوسته ازنظر رنگ، جنس و بافت؛ و ظرافت جزئیات ازنظر اتصالات و مرزها می شود. لذا با توجه به گستردگی و تنوع کاربرد، می توان گفت جایگاه کیفیت ظرافت در معماری فراتر از بیانِ وابسته به یک سبک خاص است. شیوه کار معماران ایرانی برای دستیابی به ظرافتِ کالبدی در انواع معرفی شده، می تواند الگوی مناسبی برای فرایندهای طراحی و ساخت در معماری امروز ایران باشد.

زمینه و هدف: احساس تعلق به مدرسه به عنوان دیدگاه افراد تعریف می شود که از طریق یادگیری اجتماعی-هیجانی بهبود می یابد و باعث افزایش پیوند آنها با محیط مدرسه می شود. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اثربخشی برنامه یادگیری اجتماعی-هیجانی کودکان قوی بر احساس تعلق به مدرسه دانش آموزان ابتدایی مناطق محروم و برخوردار شهر همدان بود. روش: این پژوهش به روش نیمه آزمایشی و طرح مقایسه گروه های نابرابر انجام شد. جامعه آماری شامل دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی مناطق محروم و برخوردار شهر همدان در سال تحصیلی 97-1396 بودند که از بین آنها 2 کلاس از مناطق محروم (51 دانش آموز) و 2 کلاس از مناطق برخوردار (45 دانش آموز) به صورت هدفمند انتخاب، و در هر منطقه یک کلاس درس در گروه آزمایش و یک کلاس درس در گروه گواه به صورت تصادفی جایدهی شد. آموزش برنامه یادگیری اجتماعی-هیجانی کودکان قوی در گروه های آزمایش طی 12 جلسه 60 دقیقه ای در طی 3 ماه اجرا شد. برای جمع آوری داده ها در مراحل پیش آزمون و پس آزمون از پرسشنامه احساس تعلق به مدرسه بری، بتی و وات (2004) استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس عاملی نشان داد احساس تعلق به مدرسه و مؤلفه های حمایت معلم، مشارکت در اجتماع، رعایت عدالت و احترام در مدرسه، احساس مثبت نسبت به مدرسه، ارتباط فرد با مدرسه، و مشارکت علمی دانش آموزان گروه آزمایش بیشتر از احساس تعلق به مدرسه دانش آموزان گروه گواه است (9/05= (81 و 6) F و 0/05> P ). همچنین نتایج نشان داد که تأثیر آموزش برنامه اجتماعی- هیجانی کودکان قوی بر احساس تعلق به مدرسه و مؤلفه های آن، در مناطق محروم و برخوردار، به یک میزان است (1/10= (87 و 6) F و P>0.05 ). نتیجه گیری: بر اساس یافته های مطالعه حاضر می توان چنین نتیجه گیری کرد در صورتی که شرایط لازم برای رشد هیجانی، اجتماعی، روانی، و تحصیلی دانش آموزان فراهم شود، باعث بهبود احساس تعلق به مدرسه در آنها خواهد شد همچنین دانش آموزان اگر مورد مراقبت و حمایت از طرف مدرسه قرار گیرند، پیشرفت تحصیلی بالاتر و رفتارهای پرخطر کمتری خواهند داشت.

هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه ای پرخاشگری واکنشی در رابطه بین حساسیت به قربانی شدن با احساس تنهایی در نوجوانان بود. 349 دانش آموز پسر مقطع راهنمائی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل پرسشنامه حساسیت به عدالت، پرسشنامه پرخاشگری واکنشی کنشی و مقیاس احساس تنهایی بود. سپس سیاهه حساسیت به عدالت (بوندو و السنر، ۲۰۱۵)، پرسشنامه پرخاشگری کنشی واکنشی (رین و دیگران، ۲۰۰۶) و مقیاس احساس تنهایی(راسل، ۱۹۹۶) اجرا شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده های پژوهشاز روش تحلیل مسیر و آزمون بوت استرپ استفاده شد. نتایج نشان داد که حساسیت به قربانی شدن و احساس تنهایی به ترتیب پیشایند و پیامد معنی دار پرخاشگری واکنشی هستند. به علاوه، نتایج نشان داد که پرخاشگری واکنشی در ارتباط بین حساسیت به قربانی شدن و احساس تنهایی نقش واسطه ای دارد. درنهایت، این یافته ها می تواند برای مشاوران مدارس، روانشناسان تربیتی و معلمان در کاهش مشکلات پرخاشگری نوجوانان کمک کننده باشد.

مقدمه: از آنجا که آموزش وپرورش امروزی به طور فزاینده ای دانش آموز محور شده، ویژگی های فردی و اجتماعی دانش آموزان، از جمله تاب آوری تحصیلی، خودپنداره تحصیلی و راهبردهای فراشناختی بیش از پیش در فرایند آموزش مورد توجه قرار گرفته است. هدف : پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش راهبردهای خودگردان فراشناختی بر تاب آوری تحصیلی (با نقش تعاملی خودپنداره تحصیلی) در دانش آموزان دوره متوسطه شهر تبریز انجام گرفت. روش: پژوهش به روش نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. به همین منظورتعداد ۶۰ نفر از دانش آموزان دارای خود پنداره تحصیلی بالا و پایین که از طریق مطالعه مقدماتی و سرندکردن انتخاب شده بودند. در یک طرح نیمه آزمایشی به صورت جایگزینی هدفمند به دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های خودپنداره تحصیلی (لیو وانگ،۲۰۰۵) و تاب آوری تحصیلی (ساموئلز و وو،۲۰۰۹) و برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس عاملی چند متغیره استفاده شد . یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش راهبردهای خودگردان فراشناختی موجب افزایش مؤلفه های تاب آوری تحصیلی شده است و خود پنداره تحصیلی نقش تعاملی در افزایش مؤلفه های تاب آوری داشته است. ( <۰/۰۱ p ). نتیجه گیری: بر اساس نتایج می توان گفت که با آموزش راهبردهای خودگردان فراشناختی و با در نظر گرفتن خود پنداره تحصیلی می توان برنامه هایی برای بهبود تاب آوری تحصیلی دانش آموزان تدارک دید، این پژوهش دارای تلویحاتی برای معلمان، مربیان و مشاوران مدرسه است که می توانند از نتایج آن برای بهبود پیشرفت دانش آموزان استفاده نمایند.