علی دلاور

پژوهش حاضر میزان همخوانی برنامه درسی قصد شده، اجرا شده و کسب شده مطالعات اجتماعی سال اول دبیرستان در شهر تهران را مورد مطالعه قرار داده است. این پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی- تحلیلی است. جامعه مورد مطالعه این پژوهش شامل، اعضای شورای برنامه ریزی مطالعات اجتماعی، مدیران، معلمان، سرگروه های آموزشی و دانش آموزان سال اول دبیرستان بوده است. حجم نمونه پژوهش شامل 20 مدیر، 200 دانش آموز، 19 سرگروه آموزشی مطالعات اجتماعی شهر تهران، 60 دانش آموز به عنوان نمایندگان گروه های دانش آموزان و 52 معلم بودند. برای معلمان و مدیران، دانش آموزان و نمایندگان دانش آموزان از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد. داده های مورد نیاز بر اساس مطالعه و تحلیل کلیه اسناد مربوطه به برنامه ریزی مطالعات اجتماعی، نظر سنجی از اعضای شورای برنامه ریزی مطالعات اجتماعی، مدیران، معلمان، سرگروه های آموزشی، دانش آموزان، اجرای آزمون دانشی، مهارتی و نگرشی، میانگین نمرات مستمر و پایانی و مشاهده 20 کلاس درس مطالعات اجتماعی در شهر تهران گردآوری شده است. نتایج این پژوهش، ضمن ارائه تصویری روشن از برنامه درسی مطالعات اجتماعی در سه مرحله یاد شده حاکی از آن است، با آن که برنامه درسی مطالعات اجتماعی طرح نسبتاً مناسبی دارد، اما در مرحله اجرا با مشکلات متعددی مانند ناکافی بودن آموزش معلمان، عدم دسترسی به امکانات مورد نیاز برای آموزش، سنگینی محتوا و ... روبه رو است. همچنین بر اساس بررسی نمرات دانش آموزان در طول سال تحصیلی و نتایج سه آزمون دانشی، مهارتی و نگرشی، عملکرد دانش آموزان در آزمون دانشی خوب بوده، اما آزمون مهارتی در حد رضایت بخش بوده عملکرد دانش آموزان در آزمون نگرشی ضعیف بوده است. بنابراین با توجه به ضعف های مشاهده شده در اجرا و همچنین تحقق نیافتن هدف های نگرشی و مهارتی، لازم است شورای برنامه ریزی مطالعات اجتماعی، مدیران و معلمان با تلاش بیشتر، راهکارهای مناسب در زمینه کاهش ناهماهنگی ها موجود در سه برنامه درسی قصد شده، اجرا شده و کسب شده مطالعات اجتماعی سال اول دبیرستان ارائه دهند.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مدل یابی روابط ساختاری بین استرس شغلی، نگرش معنوی و سلامت روان کارکنان ناجا انجام گرفته است. روش: با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از بین کلیه کارکنان کلانتری های نیروی انتظامی سطح شهر تهران 600 نفر انتخاب شده و پنج پرسشنامه 1) فرم کوتاه مقیاس استرس پلیس ایران(IPSS-A)؛ 2) سیاهه نگرش معنوی (SAI)؛ 3) پرسشنامه سلامت عمومی (28GHQ-)؛ 4) پرسشنامه رضایت شغلی نیروی انتظامی و 5) مقیاس عزت نفس روزنبرگ(RSES)در اختیار آنها قرار گرفته است. 356 مورد از آنها برای تجزیه و تحلیل آماری، معتبر تشخیص داده شده اند. جهت تحلیل داده ها از روش های آماری، ضریب همبستگی، تحلیل مسیر و SEM استفاده شده است. نتایج: علاوه بر بررسی معناداری ضرایب همبستگی، چهار مدل مختلف مورد ارزیابی قرار گرفتند که منطبق ترین مدل برای داده ها انتخاب شده است. در این مدل متغیرهای عزت نفس، استرس شغلی و رضایت شغلی به عنوان متغیرهای برونزا(مستقل)؛ و نگرش معنوی به عنوان متغیر واسطه ای، سلامت روان به عنوان متغیر وابسته را مورد پیش بینی قرار می-دهند. بحث: یافته های پژوهش حاضر، همسو با تمامی یافته های قبلی، نقش تعیین کننده نگرش معنوی را در تبیین ارتباط بین استرس شغلی و سلامت روانی، در قالب یک مدل جامع تر شناسایی نموده است. این یافته-ها چنین ایجاب می نمایند که جهت ارتقای شیوه های مقابله، به منظور کنترل عوامل استرس زای شغلی کارکنان ناجا، به اعتقادات معنوی آنان، بیشتر توجه شود.

پژوهش حاضر، به هدف شناسایی دو اثر( شناختی و عاطفی) روش های بحث گروهی و بحث سقراطی برتفکر انتقادی، در روش ترکیبی(کمی- کیفی) و در یک طرح همزمان لانه گزین، به اجرا درآمد. در بخش کمی از طرح نیمه آزمایشی (مقایسه گروه های نابرابر) استفاده شد که در آن به دلیل دشواری انتخاب و انتصاب تصادفی آزمودنیها در گروههای آزمایشی، مطالعه بر روی نمونه هدفمند(55 نفر) شامل سه گروه طبیعی (تشکل یافته) و همتا از دانشجویان دختر رشته علوم تربیتی در مقطع کارشناسی و از دو دانشگاه آزاد( دو کلاس) و علمی کاربردی(یک کلاس)، صورت پذیرفت. پس از طراحی الگوهای اجرایی، مطابق با سرفصل آموزشی درس روان شناسی تربیتی، دو الگوی آزمایشی بحث گروهی و بحث سقراطی به طور همزمان با الگوی گواه (روش سخنرانی) در طول یک نیمسال تحصیلی، اجرا گردیدند و داده های حاصل از ارزیابیهای دوگانه(پیش آزمون- پس آزمون) به واسطه آزمون مهارتهای تفکر انتقادی کالیفرنیا وپرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی کالیفرنیا زمینه را برای بررسی درستی فرضیات پژوهش فراهم آوردند: در بخش کمی، داده های حاصل از پردازش کمی، برتری میانگین دو گروه آموزش گفت وگومحور در هر دو بعد عاطفی و شناختی تفکر انتقادی، نسبت به گروه گواه را نشان دادند. اما در سطح استنباطی و بر پایه ابزار آماره ای تحلیل کوواریانس چند متغیری مفروضه تفاوت معنادار میان گروههای آزمایشی و گواه، تائید نگردید. در بخش کیفی داده های حاصل از مصاحبه باز و استانداردشده پایانی برای دو گروه مشارکت کننده دربحث سقراطی و بحث گروهی، به روش تحلیل تفسیری و به شیوه رویکرد نظریه زمینه ای گلاسر و استراوس، پردازش شدند و نتیجه حاصل علاوه بر اثربخشی روش های آموزش گفت وگومحور در بهبود هفت عنصر گرایش به تفکر انتقادی (تحلیل گرایی، فراخ اندیشی، اعتماد به توانایی تفکر انتقادی خود، جستجوی حقایق و بلوغ در قضاوت، خود ارزیابی و توسعه عادت)، اثر این روش ها در رشد گرایش به تعامل اجتماعی، گرایش به صحبت درجمع و پویایی در کلاس درس نشان داده شد.

هدف اساسى این پژوهش، تدوین مدل روابط سبک های فرزند پروری، شخصیت، عزت نفس و شادکامی در دانشجویان بود.350 نفر از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی با روش نمونه گیرى خوشه اى تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه های شادکامی آکسفورد، عزت-نفس روزنبرگ، شیوه های فرزند پروری بوری (فرم مادر) و پرسشنامه شخصیت آیزنک بود. داده هاى بدست آمده با روش آمارى تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که مدل اولیه ارائه شده تنها در بعضی شاخص ها برازش داشت، بنابراین مدل تعدیل شده برازش بهتری با داده ها نشان داد. آشکار شد که برون گرایی و عزت نفس، با شادکامی رابطه مستقیم مثبت دارند. هم چنین بین روان -رنجورخویی و شادکامی رابطه منفی معنادار و بین برون گرایی با شادکامی به واسطه عزت نفس رابطه غیرمستقیم معنا داری یافت شد. یافته ها نشان دادند که بین سبک فرزند پروری قاطع با شادکامی به واسطه روان رنجورخویی و برون گرایی رابطه غیرمستقیم معنادار وجود دارد. هم چنین برون گرایی، سبک فرزندپروری قاطع، روان رنجورخویی و عزت نفس به ترتیب بیشترین سهم را در تبیین شادکامی دارند. در این پژوهش نقش عزت نفس، شخصیت و سبک های فرزند پروری در شادکامی تأیید شد که این بیانگر اهمیت نقش این متغیرها در شادکامی است.

هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش واسطه ای الگوی چهاربخشی هدف های پیشرفت و راهبردهای شناختی در رابطه بین نظریه های ضمنی هوش و پیشرفت تحصیلی در قالب یک مدل علی می باشد. بدین منظور، یک گروه 261 نفری (195 نفر دختر و 66 نفر پسر ) از دانشجویان روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و مقیاس نظریه های ضمنی هوش (Abd-El-Fattah,2010)، مقیاس جهت گیری هدف (Elliot,2001 McGregor&) و مقیاس راهبردهای انگیزشی و یادگیری( Pintrich,1988) اجرا گردید. نتایج نشان دادند که نظریه ذاتی از راه هدف های عملکردی (گرایش و اجتناب) با راهبردهای سطحی رابطه ای مثبت و معنی دار دارد و با پیشرفت رابطه ای منفی و معنی دار دارد و نظریه افزایشی از راه هدف تسلطی اجتناب با راهبرد تنظیم تلاش و از راه هدف تسلطی گرایش روی راهبرد عمیق و از آن راه با پیشرفت رابطه مثبت دارد. شاخص های مدل نشان دادند که مدل مفهومی پیشنهادی از برازندگی لازم برخوردار است.

هدف: هدف از تحقیق حاضر ساخت پرسشنامه نگرش سنج مواد مخدر و تعیین اعتبار و پایایی آن بود. روش: 6108 نفر از دانش آموزان سال سوم راهنمایی و مقطع متوسطه در سراسر ایران پرسشنامه نگرش سنج مواد مخدر را تکمیل نمودند. اعتبار مقیاس با استفاده از روش تمایز گروهی و تحلیل عوامل تائیدی بررسی شد. یافته ها: نتایج روش تمایز گروهی نشان داد که سوالات توانایی تفکیک مصرف کنندگان سابق مواد مخدر را از مصرف کنندگان کنونی و همچنین از افراد سالم دارا میباشد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی نیز پنج عامل استخراج گردید. این عوامل با توجه به مبانی نظری تحقیق و محتوای سوالات قرار گرفته روی عوامل تحت عناوین علاقه به مصرف، نگرش به خطرات، نگرش به اثرات فیزیولوژیکی، نگرش به اثرات روانی و نگرش به اثرات اجتماعی مواد مخدر نامگذاری گردید. پایایی مقیاس با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ برآورد گردید. حداقل پایایی در مقیاس اثرات فیزیولوژیکی مواد مخدر (77/0α=) و حداکثر آن در مقیاس علاقه به مصرف مواد مخدر (86/0α=) به دست آمد. در کل، ضرایب اعتبار و پایایی به دست آمده بسیار رضایت بخش بود. نتیجهگیری: طبق نتایج این تحقیق، پرسشنامه نگرش سنج مواد مخدر واجد شرایط لازم برای تشخیص نگرش به مواد مخدر در بین دانش آموزان سال سوم راهنمایی و مقطع متوسطه ایران میباشد.

این پژوهش با رویکردی تفسیر گرایانه سعی دارد چالشهای فراروی تجاری سازی پژوهشهای مدیریت آموزشی را از دید پژوهشگران این حوزه شناسایی کند. رویکرد پژوهشی بکاربرد شده از نوع روش شناسی کیفی میباشد و روش مردم نگاری برای انجام عملیات پژوهش بکار رفته است. دادههای این پژوهش با استفاده از روش مشاهده مشارکتی و مصاحبه باز و عمیق جمع آوری شده و سپس با استفاده از روش مثلثسازی ترکیب شدهاند. روش نمونهگیری بکار رفته در این پژوهش از نوع روش نمونهگیری کیفی- نظری است و با استفاده از شاخص اشباع نظری تعداد 9 نفر از پژوهشگران حوزه مدیریت آموزشی به عنوان نمونه جامعه پژوهش مورد مصاحبه قرار گرفتند. نگرش و دیدگاه آنها نسبت چالشها و مشکلات فراروی تجاری سازی پژوهشهای مدیریت آموزشی نظریه » مورد بررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل دادهها و نتیجه گیری از یافتههای پژوهش از استفاده شده است و به بیان دیگر، در این پژوهش به جای آزمون نظریه و تایید یا رد آن « زمینهای به ارائه نظریه به صورت محدود پرداخته میشود. یافتههای اصلی این پژوهش با استفاده از نظریه زمینهای شامل موضوعهایی همچون: ناتوانمندی علمی، سیاستگذاری، ناتوان میلی پژوهشگر، بد انگاری تجاریسازی و ماهیت پژوهشها میباشد که میتوان تمامی مقولات را زیر مقوله در این نظریه زمینهای « مقوله هسته » قرار داد. به بیان دیگر، ناتوانمندی علمی « ناتوانمندی علمی » میباشد. با استفاده از این موضوعها مدل پارادایمی ارائه شده است.

این تحقیق به منظور طراحی و تبیین مدلی جهت ارزیابی معنویت محیط کار و شناسایی عوامل اثر گذار بر آن در بین اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد انجام پذیرفت. بر اساس ادبیات تحقیق و نظرات متخصصان پرسشنامه ی سنجش شاخص ها تنظیم شد. جامعه ی آماری این تحقیق کلیه ی اعضای هیأت علمی منطقه ی 6 دانشگاه آزاد اسلامی می باشند. از بین جامعه ی آماری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقاتی و جدول مورگان تعداد 400 عضو هیأت علمی انتخاب و پرسشنامه ها در بین آنان توزیع گردید. داده های حاصل از پرسشنامه از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون مدل معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که معنویت محیط کار شامل سه شاخص بعد درون فردی، میان فردی و ماورا فردی می باشد. یافته های حاصل از مدل معادلات اندازه گیری نشان می دهد که کلیه ی فرضیات مربوط به مدل معادلات اندازه گیری تأیید شده اند.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش برنام ه کاهش استرس مبتنی ب ر ذه ن آگ اه ی ب ر اض طراب امتحان دانشآموزا ن است. روش پژوهش از نوع آزما شی ی با طرح یپ شآزم و ن پ س آزم ون ب ا گ روه کنترل است. جامع ه آماری پژوهش را کلیه دانشآموزان پسر مقط ع یپ شدانش گاه ی ش هر ش هریار در سالتحص یلی 92-1391 تشکیل یم دادند که از میان آنها با استفاده از روش ریگ نمونه ی تص ادفی س اده، دانشآموزان ک ی ه نمرات اضطراب امتحان بالایی داشتند (یک انحراف معیار بالاتر از میانگین گروه)، 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) ج ایگزین ش دند . به گروه آزمایش، 8 جلسه برنام ه کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاه ی آموزش داده شد. برای جمعآوری ها داده از پرسشنام ه اضطراب امتحان اسپیلبرگر استفاده شد. داده ها از طری ق آزم ون آم اری کواری انس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که فرض یه پژوهش مبن ی ب ر ت أثیر آم وزش برنام ه کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاه ی بر اضطراب امتحان دانشآموزان مورد تأیی د ق رار گرفت ه اس ت و دانشآموزان گروه آزمایش نسبت به دانشآموزان گروه کنترل در پسآزمون به طور معناداری اض طراب امتحان کمتری داشتند. پس یم توان نتیجه گرفت که آموزش برنام ه کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگ اه ی در کاهش اضطراب امتحان دانشآموزان تأثیر معناداری دارد

هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین سبک های رهبری، سبک های تصمیم گیری و اعتماد سازمانی با عدالت سازمانی ادراک شده ی دبیران آموزش و پرورش است. روش پژوهش همبستگی از نوع علّی و شیوه ی نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای بوده است که نهایتاً تعداد 363 نفر بطور تصادفی برای پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش چهار پرسشنامه ی عدالت سازمانی، سبک رهبری باس، سبک تصمیم گیری و اعتماد سازمانی بوده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری استفاده شده است. بطور کلی نتایج پژوهش نشان می دهد سبک رهبری تحولی به تنهایی 48 درصد واریانس عدالت را تبیین می کند. براساس ضریب بتا به ازای یک واحد افزایش سبک تصمیم گیری جامع میزان عدالت 584/0 واحد افزایش می یابد. همچنین یافته های پژوهش نشان می دهد اعتماد به سازمان به تنهایی 5 درصد واریانس عدالت تعاملی را تبیین می کند. با ورود اعتماد به مدیر میزان واریانس تبیین شده به 13 درصد و با ورود اعتماد به همکاران به 18/0 درصد افزایش می یابد. بطور کلی مدل معادله ی ساختاری نشان می دهد، شاخصGFI برابر با 95/0 و شاخص AGFI برابر با 8/0 بوده که حاکی از برازندگی مدل تجربی پژوهش می باشد.