روانشناسی نظامی

روانشناسی نظامی

روانشناسی نظامی سال 3 زمستان 1391 شماره 12

مقالات

۱.

مدل یابی روابط ساختاری بین استرس شغلی، نگرش معنوی و سلامت روانی کارکنان ناجا

کلید واژه ها: استرس شغلی نگرش معنوی سلامت روان تحلیل مسیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۷۸
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مدل یابی روابط ساختاری بین استرس شغلی، نگرش معنوی و سلامت روان کارکنان ناجا انجام گرفته است. روش: با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از بین کلیه کارکنان کلانتری های نیروی انتظامی سطح شهر تهران 600 نفر انتخاب شده و پنج پرسشنامه 1) فرم کوتاه مقیاس استرس پلیس ایران(IPSS-A)؛ 2) سیاهه نگرش معنوی (SAI)؛ 3) پرسشنامه سلامت عمومی (28GHQ-)؛ 4) پرسشنامه رضایت شغلی نیروی انتظامی و 5) مقیاس عزت نفس روزنبرگ(RSES)در اختیار آنها قرار گرفته است. 356 مورد از آنها برای تجزیه و تحلیل آماری، معتبر تشخیص داده شده اند. جهت تحلیل داده ها از روش های آماری، ضریب همبستگی، تحلیل مسیر و SEM استفاده شده است. نتایج: علاوه بر بررسی معناداری ضرایب همبستگی، چهار مدل مختلف مورد ارزیابی قرار گرفتند که منطبق ترین مدل برای داده ها انتخاب شده است. در این مدل متغیرهای عزت نفس، استرس شغلی و رضایت شغلی به عنوان متغیرهای برونزا(مستقل)؛ و نگرش معنوی به عنوان متغیر واسطه ای، سلامت روان به عنوان متغیر وابسته را مورد پیش بینی قرار می-دهند. بحث: یافته های پژوهش حاضر، همسو با تمامی یافته های قبلی، نقش تعیین کننده نگرش معنوی را در تبیین ارتباط بین استرس شغلی و سلامت روانی، در قالب یک مدل جامع تر شناسایی نموده است. این یافته-ها چنین ایجاب می نمایند که جهت ارتقای شیوه های مقابله، به منظور کنترل عوامل استرس زای شغلی کارکنان ناجا، به اعتقادات معنوی آنان، بیشتر توجه شود.
۲.

مقایسه وضعیت سلامت روان خانواده جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه با خانواده سایر جانبازان

کلید واژه ها: سلامت روان اختلال استرس پس از سانحه جانباز خانواده جانبازان (همسر و فرزندان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۹۷
مقدمه: هدف پژوهش حاضر، مقایسه سلامت روان همسران و فرزندان جانبازان با و بدون اختلال استرس پس از سانحه بود. روش: پژوهش حاضر از نوع علی مقایسه ای است. بدین منظور 300 خانواده جانباز از بین خانواده های جانبازان استان همدان با استفاده از روش نمونه گیرى خوشه اى تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه سلامت روان 28 سوالی و پرسشنامه جمعیت شناختی بود. نتایج: نتایج آزمون t برای دو گروه مستقل نشان داد که همسران جانبازان دارای اختلال استرس پس از سانحه در مقایسه با همسران سایر جانبازان، درسلامت روان کل( نشانگان مرضی) و در زیر مقیاس های علائم جسمانی و اضطراب نمرات بالاتری را گزارش نموده اند. در فرزندان جانبازان نیز، در سلامت روان کل (نشانگان مرضی) و زیر مقیاس های علائم جسمانی، اضطراب و نارساکنش وری اجتماعی نتایج فوق تکرار شد. همچنین نتایج آزمون تحلیل واریانس دو راهه نشان داد که فرزندان دختر نسبت به فرزندان پسر، نمرات سلامت روان بالاتری (نشانگان مرضی) دارند. بحث: توجه به سلامت نظام خانواده، در خانواده های جانبازان دارای اختلال استرس پس از سانحه امری ضروری به نظر می رسد و می تواند در برنامه ریزی، سیاست های آموزشی، مشاوره ای و درمانی سودمند باشد.
۳.

پیش بینی فرسودگی شغلی بر اساس هوش هیجانی و سلامت روان در پرستاران شاغل در بخش های اورژانس و مراقبت ویژه قلبی بیمارستان های نظامی

کلید واژه ها: هوش هیجانی سلامت روان فرسودگی شغلی پرستاران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۶۸
مقدمه : این پژوهش به منظور تعیین و پیش بینی رابطه هوش هیجانی و سلامت روان با فرسودگی شغلی پرستاران شاغل در بخش های اورژانس و مراقبت های ویژه قلبی بیمارستان های نظامی شهر مشهد انجام گرفت. روش: این تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی است. برای دست یابی به هدف پژوهشی، تعداد 45 پرستار با سابقه کاری بیش از 5 سال از میان پرستاران بیمارستان های نظامی شهر مشهد، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و سه پرسشنامه هوش هیجانی شوت ( 1998)،سلامت روان گلدبرگ (28 GHQ)و فرسودگی شغلی ماسلاچ ( 1986) را تکمیل کردند. داده ها به وسیله نرم افزار SPSS و با آزمون های آماری تحلیل واریانس ، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه شیوه گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج : یافته ها نشان داد که متغیر سلامت روان نقش معنا داری در پیش بینی تغییرات فرسودگی شغلی پرستاران داشت، این متغیر 31 درصد از تغییرات فرسودگی شغلی را پیش بینی کرد. نتایج تحلیل واریانس نشان داد که سن، جنسیت، تحصیلات و همچنین محل کار، تاثیر معنا داری بر فرسودگی شغلی دارند (003/0(p= . بحث: لزوم توجه بیشتر به سلامت روان پرستاران با توجه به نقش ارزنده آنها در ارتقاء و حفظ سلامت مددجویان و کاهش عوامل فرسودگی شغلی می تواند در افزایش سطح کیفیت و رضایت از ارائه خدمات درمانی و مراقبتی موثر باشد.
۴.

رابطه میزان اختلالات روانی - رفتاری با طول مدت اسارت و حمایت اجتماعی در آزادگان

کلید واژه ها: اسارت آزاده اختلالات روانی-رفتاری سازش یافتگی مذهب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۶۸
مقدمه: در این مطالعه رابطه میان طول مدت اسارت و میزان اختلالات روانی – رفتاری در آزادگان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. روش: این مطالعه که با روش همبستگی انجام شده ، 110 نفر به صورت نمونه در دسترس و با استفاده از فرمول پیشنهادی بُرگ و گال(۱۹۸۹) انتخاب شدند. آزمون های مورد استفاده در این پژوهش را آزمون 21 DASS و تست حمایت اجتماعی (S.S.S) تشکیل داد. همچنین از مصاحبه تشخیصی، جهت تشخیص افتراقی اختلالات و معتبرسازی نتایج استفاده گردید. داده های حاصل از پژوهش، با استفاده از آزمون های همبستگی و تحلیل واریانس (ANOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین طول مدت اسارت و اختلالات روانی-رفتاری آزادگان رابطه معکوس برقرار است. همچنین میان اختلالات استرس و افسردگی با متغیر حمایت اجتماعی رابطه مثبت و معناداری مشاهده گردید. یافته های پژوهش حاضر اگرچه ناهمخوان با پژوهش های خارجی است، لکن نشان از همسویی با پژوهش های داخلی دارد. عواملی همچون مذهب و محل نگهداری اسرا در طول مدت اسارت؛ عواملی تاثیرگذار بر چنین نتیجه ای قلمداد شده اند. بحث: ارتباط معکوس بین طول مدت اسارت و اختلالات روانی از جمله افتراق هایی است که در این بین خودنمایی می کند. در واکاوی این یافته که اسیران با مدت اسارت بیشتر چرا شدت اختلال کمتری را نسبت به اسیران با مدت اسارت کمتر داشته اند، می توان به نقش هدف و اعتقادات دینی و مذهبی در کاهش اختلالات اشاره کرد.
۵.

بررسی ابعاد و مؤلفه های راهبردی مؤثر در توسعه خلاقیت ونوآوری ( مطالعه موردی اعضای هیأت علمی وکارکنان یک دانشگاه نظامی )

کلید واژه ها: خلاقیت و نوآوری اعضای هیأت علمی و کارکنان مراکزآموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۷۹
مقدمه : این پژوهش با هدف شناسایی و بررسی ابعاد و مؤلفه های راهبردی مؤثر در توسعه خلاقیت و نوآوری اعضای هیأت علمی و کارکنان یکی از مراکز آموزش عالی نظامی انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نظر نوع یک تحقیق کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی – پیمایشی است. نمونه آماری شامل 131 نفر از اعضای هیأت علمی و کارکنان یک دانشگاه نظامی است که از طریق روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. نتایج : مقدار ضریب همبستگی چندگانه محاسبه شده بین چهار متغیر پیش بین وارد شده به مدل و متغیر ملاک، برابر 996/0 و مقدار ضریب تبیین برابر با 99/0 می باشد، یعنی 99 درصد از تغییرات متغیر ملاک بوسیله چهار متغیر وارد شده به مدل تبیین می شوند. همچنین ابعاد فردی، گروهی، سازمانی و محیطی متغیرهای مؤثری در پیش بینی میزان خلاقیت و نوآوری می باشند. تأثیر بُعد سازمانی در پیش بینی متغیر وابسته (خلاقیت کارکنان ) بیشتر است. بحث: با توجه به یافته های پژوهش، تمامی چهار بُعد فردی، سازمانی، گروهی و محیطی و مؤلفه های شناسایی شده در زیر مجموعه آنها بر توسعه خلاقیت و نوآوری مؤثر هستند و با تغییرات در هر یک از این ابعاد می توان میزان توسعه خلاقیت و نوآوری را پیش بینی نمود .
۶.

رانندگی پرخطر: مدل تعاملی نقش نظارت والدینی و همنشینی با همسالان منحرف در نوجوانان خانواده های نظامی

کلید واژه ها: رانندگی پرخطر نظارت والدینی همنشینی با همسالان نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۷۳
مقدمه:نوجوانی مرحله حساسی برای شروع رفتار پرخطر محسوب می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش نظارت والدینی و همنشینی با همسالان منحرف در رانندگی پرخطر نوجوانان خانواده نظامی صورت گرفته است. روش : طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی با استفاده از روش الگو-یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش متشکل از کلیه نوجوانان دختر و پسر خانواده نظامی شهر تهران بود که 457 نفر از آنها با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مقیاس های خطرپذیری نوجوانان ایرانی، نظارت والدینی و همنشینی با همسالان منحرف استفاده شد . داده ها با استفاده از شاخص های آماری همبستگی،T مستقل و مدل-سازی معادلات ساختاری، به کمک نرم افزارهای 18SPSS و 50/8 LISREL، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج پژوهش نشان می دهد که نظارت والدینی از طریق همنشینی با همسالان دارای تاثیر معنی داری بر رانندگی مخاطره آمیز می باشد و مدل واسطه ای ارائه شده قادر است 12 درصد از واریانس این رفتار را تبیین کند. بحث: توجه جدی به نقش نظارت والدینی در کاهش همنشینی با همسالان منحرف و به دنبال آن کاهش احتمال خطرپذیری رانندگی از سوی نوجوانان از اهمیت بالایی برخوردار است.بنابراین دربرنامه های پیشگیرانه لازم است جهت کاهش این رفتار، عوامل مذکور مدنظر قرار گیرد.
۷.

بررسی فشارزاهای سازمانی مرتبط با جرایم 29 گانه نیروهای مسلح

کلید واژه ها: فشارزاهای سازمانی جرم نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۸۲
مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین فشارزاهای سازمانی با ارتکاب جرایم 29 گانه در یکی از نیروهای نظامی در شهر تهران انجام شده است. روش: این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است. تعداد 384 نفر از کارکنان یکی از نیروهای نظامی با روش نمونه گیری خوشه ای به طورتصادفی انتخاب شدند. ابزارهای گرد آوری اطلاعات، شامل پرسشنامه فشارزاهای سازمانی جکس واسپکتور و پرسشنامه محقق ساخته جرایم 29 گانه نیروهای مسلح بود. داده ها با استفاده از آزمون خی دو و ضریب همبتگی پیرسون، توسط نرم افزار 18SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد که بین جرایم 29 گانه نیروهای مسلح و فشارزاهای سازمانی در سطح 001/0p≤ ارتباط معنی داری وجود دارد . همچنین بین ابعاد جرایم 29 گانه که شامل جرایم علیه اموال، جرایم علیه اشخاص، جرایم خاص نظامی و جرایم مرتبط با مواد مخدر و الکل با فشارزاهای سازمانی در سطح 001/0p≤ ارتباط معنا داری وجود دارد. بحث: یافته های این پژوهش مشخص نمود، فشار های سازمانی می تواند منجر به بروز جرایم در میان کارکنان شود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۳