هدفهدف پژوهش حاضر مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه در بیماران مبتلا به اختلال مصرف مواد صنعتی و سنتی بود. روش98 نفر از بیماران مبتلا به اختلال مصرف مواد صنعتی و سنتی (دو گروه 49 نفره) کلینیک های ترک اعتیاد شهرستان تبریز به شیوه ی هدفمند، از طریق مصاحبه ساختار یافته بالینی و با توجه به اطلاعات موجود در پرونده آن ها برای تعیین نوع ماده مصرفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی طرحواره های ناسازگار اولیه – فرم کوتاه استفاده شد. یافته هانتایج نشان داد که بین دو گروه از بیماران در طرحواره های ناسازگار اولیه تفاوت معناداری وجود داشت و نمرات بیماران مبتلا به اختلال مصرف مواد صنعتی در حوزه های بریدگی و طرد، محدودیت های مختل و در طرح واره های رهاشدگی/ بی ثباتی و بازداری هیجانی به طور معناداری از بیماران مبتلا به اختلال مصرف مواد سنتی بالاتر بود. نتیجه گیریطرح واره های ناسازگارانه اولیه می تواند بعنوان یک هدف مهم مداخلاتی برای برنامه های درمانی بر حسب نوع ماده مصرفی باشد.