مطالب مرتبط با کلیدواژه

دولت الکترونیک


۶۱.

بررسی موانع استقرار ماده 38 قانون مدیریت خدمات کشوری در سازمان های دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دولت الکترونیک موانع درون سازمانی موانع برون سازمانی شهر الکترونیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۳۲۵
زندگی در دنیای امروز با ظهور فناوری اطلاعات ارتباطات سبب ایجاد مزیت رقابتی شده و در این میان دولت الکترونیک بارزترین نمونه آن است که سازمانها و نهادهای دولتی درصدد استفاده از آن در جهت سهولت در ارائه خدمات و کسب رضایت مشتریان هستند. علیرغم همه تلاشهای صورت گرفته در سالهای اخیر برای پیاده سازی دولت الکترونیک هنوز استقرار دولت الکترونیک با چالشها و موانع متعددی روبروست. پژوهش حاضر در راستای شناسایی موانع عدم استقرار کامل دولت الکترونیک در شهرداری تهران انجام که پس از بررسی مبانی نظری پژوهش، ده عامل موثر از تحقیقات گذشته در سازمانهای مختلف شناسایی و در شهرداری تهران بررسی شده است. پژوهش حاضر نیمه اکتشافی و فاقد فرضیه است پرسشنامه بر اساس ده سوال پژوهش، تنظیم و بین کارکنان شهرداری تهران توزیع شده که داده های بدست آمده از طریق آزمونهای)کلموگروف- اسمیرنف، تحلیل عاملی تأییدی و آزمون تی-تست(با استفاده از نرم افزارSPSS و AMOS تحلیل شده است. نتایج آزمون ضمن تأیید تأثیر تمامی ده عامل، به ترتیب عوامل انسانی، مدیریتی، محیطی، مالی، اجتماعی، فرهنگی، سازمانی، امنیتی، فنی و سیاسی بیشترین مانع در استقرار دولت الکترونیک در شهرداری تهران هستند.
۶۲.

تاملی در مفهوم و جایگاه دولت الکترونیک و ارتباط سنجی آن با وضعیت محیط زیست تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حق بر محیط زیست سالم دولت الکترونیک مطالعات میان رشته ای دورکاری قانون اساسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۳۸۴
امروزه انجام مطالعات میان رشته ای به ضرورتی انکارناپذیر در فرآیند توسعه دانش و تجربه بشری تبدیل شده است.اگرچه در گذشته ای نه چندان دور، بخش عمده ای از توان و ظرفیت علمی پژوهشگران و نهادهای تحقیقاتی، صرف انجام مطالعات درون رشته ای می شد.اما در دهه های اخیر علایم و نشانه هایی در حال ظهور است که به خوبی نشانگر فرآیند رو به رشد تحقیقات تلفیقی به ویژه مطالعات میان رشته ای است.دانش حقوق نیز به عنوان یکی از مهمترین و شناخته شده ترین علوم بشری از این روند مسثنی نبوده است.بعد از حقوق مدنی و سیاسی[حقوق آزادی] و حقوق اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی[حقوق برابری]،حقوق همبستگی[حقوق برادری] به عنوان سومین نسل حقوق بشر تلقی گردیده است.حق برمحیط زیست توسعه یافته ترین شاخه ی حقوق همبستگی بوده و تاکنون در ق.ا. بیش از چهل کشور از جمله ایران به رسمیت شناخته شده است.این نسل از حقوق بشر ضمن داشتن خصوصیات دو نسل گذشته،بدون مشارکت همه[فرد،دولت،نهادهای دولتی و خصوصی،جامعه بین المللی] نمی تواند تحقق یابد.البته شایان توجه است که در ق.ا. صراحتا از حق بر محیط زیست نام برده نشده است و اصل مرتبط با آن(اصل پنجاهم)در فصل چهارم ق.ا.(اقتصاد و امور مالی) گنجانده شده است.البته بهتر بود این اصل در ذیل فصل سوم ق.ا.(حقوق ملت)مقرر می شد و در همین راستا صراحتا به عنوان یک حق برای مردم در کنار سایر اصول حقوق ملت به آن اشاره می شد.دولت الکترونیک به عنوان راهبردی آینده نگر و جامع می تواند از طریق پیاده سازی موثر به عنوان مداخله گری عقلانی و آشتی جویانه از طریق شناخت روابط میان انسان ها و محیط زیست و میان اجزای محیط زیست به منظور بهبود این روابط و تضمین حق بر محیط زیست سالم به عنوان یکی از حقوق نسل سوم بشر ایفای نقش نماید. تحقیق حاضر کتابخانه ای است که اطلاعات مورد نیاز با رجوع به منابع مکتوب از جمله مقالات،پایان نامه ها،کتب و گزارش های مراکز تحقیقاتی کشور گردآوری شده است.در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی به بررسی مطالب پرداخته می شود و درصددیم بارویکردی میان رشته ای به ارائه جایگاه دولت الکترونیک(از لوازم اداره مدرن) برای بهبود شرایط زیست محیطی تهران، بپردازیم.
۶۳.

گونه شناسی مجتمع های تجاری در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دموکراسی دیجیتال شبکه های مجازی دولت الکترونیک حکومتگری الکترونیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۷۴۲
  اصطلاح مراکزخرید ( (Shopping Centers اگرچه در دنیای علمی و زندگی روزمره پرکاربرد و رایج است اما به همان اندازه نیز از ابهام برخوردار است. اشکال متعدد و متنوع این مفهوم گاهی با هم در هم می آمیزد و مرزهای درونی آن از میان می رود. در دو دهه گذشته در ایران، افزایش چشمگیر فضاهای تجاری به ویژه مال ها و مگاما ل ها در شهر تهران موضوعی بوده که توجه همگان را به خود جلب کرده است اما این امر از ابهام مفهومی و ابهام در تعداد و عملکردهای گوناگونی آن کم نکرده است. نه تنها از تعداد و شکل بندی ها و طبقه بندی های موجود در مجتمعهای تجاری تهران آگاهی کافی نداریم بلکه شناخت دقیقی هم راجع به جغرافیا و تاریخ این فضاهای تجاری مدرن وجود ندارد. به همین دلیل در گام اول، ارائه آمار پایه ای و تدقیق مفهومی بر اساس طبقه بندی های مختلف مجتمع های تجاری ضروری بنظر می رسد. داده های این مقاله بر اساس سرشماری در بین سال های 1395 -1397 انجام گرفته است، و بر این اساس ما به گونه شناسی و طبقه بندی مجتمع های تجاری و نوع آنها بر حسب وضعیت جغرافیایی و دوره های تاریخی احداث پرداخته ایم. براساس یافته های این مقاله، بیشترین تعداد مراکز خرید و مال ها و مال های چند منظوره در دوره قالیباف و بیشتر در مراکز و مناطق شمالی و غربی تهران متمرکز شده اند، همچنین، احداث این مراکز تجاری فواصل و نزدیکی و دوری آنها از یکدیگر و محل استقرارشان تابع منطق مشخصی نبوده است.
۶۴.

شناسایی موانع موفقیت کامل برنامه توسعه دولت الکترونیک از دید مسئولان و شهروندان و ارائه راهکارهایی برای موفقیت در آن (مطالعه ای کیفی در استان هرمزگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۳۸۸
در شهر نشینی امروزی، به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش های گوناگون به منظور افزایش بهره وری و ارتقای خدمات رسانی ضروری است و مهم ترین نتیجه آن افزایش رضایت مردم خواهد بود، به شرطی که دولت الکترونیک صحیح و با موفقیت انتظام داده شود. با وجود تصویب و اجرای برنامه های متعدد طی سال های گذشته در ایران، دولت الکترونیک توفیق چندانی نیافته است. از این رو، در این پژوهش کوشش شده است موانع موفقیت کامل برنامه توسعه دولت الکترونیک از دید مسئولان دولتی و شهروندان بررسی و راهکارهایی برای تحقق موفقیت آمیز آن ارائه شود. با توجه به ماهیت سؤالات پژوهش، روش پژوهش کیفی است و برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها مطالعات عمیقی انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل مسئولان دستگاه های دولتی مرتبط با دولت الکترونیک و دفاتر ارائه دهنده خدمات الکترونیکی و شهروندان در استان هرمزگان است. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شده و داده های حاصل از مصاحبه با روش هفت مرحله ای کلایزی و با استفاده از نرم افزار MAX QDA تجزیه وتحلیل گردیده است. نتایج یافت شده نشان می دهد که موانع شناسایی شده از دید مسئولان به ترتیب فراوانی در پنج دسته قرار می گیرند: موانع انسانی، فنی-ساختاری، سیاسی-قانونی، اقتصادی و فرهنگی. موانع شناسایی شده از دید شهروندان نیز به ترتیب فراوانی در چهار دسته طبقه بندی می شوند: موانع انسانی، فنی-ساختاری، اقتصادی و فرهنگی. سرانجام، راهکارهایی در این زمینه ارائه می شود.
۶۵.

طراحی مدل سنجش کیفیت خدمات دولت الکترونیک مورد مطالعه: دفاتر پیشخوان دولت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دولت الکترونیک کیفیت خدمات مدلسازی ساختاری تفسیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۴۲۲
شناسایی شاخصهای کلیدی در چارچوب مدلی علمی برای اصلاح و بهبود کیفیت خدمات دولت الکترونیک، از مهمترین دغدغههای سیاستگذاران و کارورزان دولت الکترونیک است. در پژوهش پیش رو، پژوهشگر ضمن شناسایی معیارهای کلیدی کیفیت خدمات دولت الکترونیک با جستوجو در مبانی نظری مرتبط و توزیع پرسشنامه در میان 11 نفر از خبرگان و متخصصان حوزه مدیریت کیفیت، مدیریت دولتی، سیاستگذاری، فناوری اطلاعات و دولت الکترونیک، که از روش گلوله برفی انتخاب شدند، مدلی برای سنجش کیفیت خدمات دولت الکترونیک براساس رویکرد ترکیبی مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) و دیمتل تدوین کرده است. پژوهشگر با استفاده از ISM به معماری و مهندسی شاخصهای کلیدی در بهبود کیفیت خدمات دولت الکترونیک و درنتیجه، تدوین مدل نظاممند جامعی و شناسایی تأثیر یک شاخص بر دیگر شاخصها و از رهگذر دیمتل، میزان کمی تأثیر مستقیم و غیرمستقیم شاخصها بر یکدیگر را محاسبه کرده است. مدل نهایی، نشاندهنده شاخصهای سنجش کیفیت خدمات دولت الکترونیک شامل اعتماد مشتریان، کارایی، قابلیت برقراری ارتباط با مشتری، انجامدادن درست خدمات در بار اول، تنوع خدمات، دسترسی به خدمات، قابلیت ردیابی خدمات، پشتیبانی خدمات، تعاملپذیری، زیرساخت، جبران مالی، متناسبسازی، تضمین کیفیت و مدیریت شکایتها و تأثیر و تأثر آنها بر یکدیگر است.
۶۶.

بررسی ارتباط بین گرایش به دولت الکترونیک و تحقق حکمرانی خوب در شهر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دولت الکترونیک حکمرانی خوب نظام مدیریت دولتی ظرفیت سازی شهر کرمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۲ تعداد دانلود : ۳۳۸
تبیین موضوع: از دهه آخر قرن بیستم فنآوری اطلاعات و استفاده از شبکه های کامپیوتری به عنوان یک ابزار قدرتمند در دست جامعه قرار گرفت و به عنوان پارادایمی مهم در مدیریت و اداره کارآمد جوامع در اقصی نقاط جهان مطرح شده است. از سوی دیگر، حکمرانی خوب به مثابه مقوله ای است که از دیرباز در بحث کارآمدی حکومت ها مطرح بوده و امروزه مورد توجه دولت ها قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین گرایش به دولت الکترونیک و تحقق حکمرانی خوب در کرمان است. روش: پژوهش از منظر هدف از نوع کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده از نوع پژوهش های توصیفی بوده که به روش پیمایشی انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار SPSS و Amos استفاده شده است. داده های پژوهش، شامل نمونه ای 103 نفری از کارکنان دبیرخانه استانداری و ادارات کل مستقر در کرمان که شامل کلیه کارکنان مسئول سایت مکاتبات دولت الکترونیک و بین دستگاهی دبیرخانه ای ادارت کل شهر کرمان است با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی گردآوری شده است. ابزار مورد استفاده برای گردآوری اطلاعات پرسشنامه است که روایی آن از طریق روایی سازه و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. یافته ها: گرایش به دولت الکترونیک، توانسته است 71 درصد از تغییرات حکمرانی خوب را تبیین کند. گرایش به دولت الکترونیک بیشترین تاثیر را بر ظرفیت سازی داشته است. گرایش به دولت الکترونیک به تحقق حکمرانی خوب در نظام مدیریت دولتی کلان شهر کرمان منجر می شود. نتایج: گرایش به دولت الکترونیک، شفاف سازی، پاسخگویی، اثربخشی نقش ها و وظایف، نتیجه گرایی، ارتقاء ارزش ها، ظرفیت سازی را در نظام مدیریت دولتی کرمان ارتقاء می دهد.
۶۷.

ارائه مدل نظام نوآوری فناورانه در حوزه حاکمیت الکترونیک ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دولت الکترونیک حاکمیت الکترونیک نظام نوآوری فناورانه مولفه ها و شاخص ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۲۵۷
در سالهای اخیر و باگسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات، تحقق حاکمیت الکترونیک از جانب حکومت ها ضرورتی اجتناب ناپذیر در راستای کاهش هزینه ها، افزایش بهره وری و رضایت آحاد مردم و درنهایت توسعه پایدار محسوب میگردد. علیرغم این امر، متاسفانه شواهد و گزارشات آماری نشان دهنده وضعیت نامناسب ایران در حوزه دولت الکترونیک و حاکمیت الکترونیک بوده و کشور ایران در زمینه شاخص های مرتبط دارای جایگاه مناسبی نمی باشد. در این راستا، تداخلات و عدم انسجام و کارآمدی نظام نوآوری فناورانه در کشور از مهم ترین دلایل این امر برشمرده می شود. بدین ترتیب و باتوجه به اهمیت موضوع، در این تحقیق به تحلیل کارکردها و رشد بخش های فناورانه در حوزه حاکمیت الکترونیک ایران بر پایه توسعه فناوری اطلاعات پرداخته شده و کارکرد نظام نوآوری فناورانه در حوزه حاکمیت الکترونیک ایران مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج به دست آمده از پرسشنامه ارائه شده و تحلیل عاملی تائیدی انجام پذیرفته با استفاده از نرم افزار لیزرل بیانگر میزان تاثیر مولفه ها و شاخص های احصا شده در تحقق نظام نوآوری فناورانه در حوزه حاکمیت الکترونیک درکشور بوده و در برنامه ریزی کلان در این حوزه می تواند رهگشا باشد
۶۸.

تأثیر کیفیت طراحی وب سایت های بانکها بر عملکرد مشتریان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: وب سایت ها بانک ها دولت الکترونیک وفاداری تبلیغات توصیه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۲۴۱
هدف : هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت تأثیر کیفیت طراحی وب سایت های بانک های ایران بر عملکرد مشتریان است که در این مقاله، منظور وفاداری و تبلیغات توصیه ای الکترونیکی بازدیدکنندگان خواهد بود. روش : روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش مراجعان و مشتریان بانک های دولتی شهرستان ارومیه بودند که حداقل سابقه یک بار استفاده از سیستم بانکداری الکترونیکی تحت وب بانک ها را با حساب شخصی خود داشتند. با توجه به جدول مورگان و جامعه 3500 نفری مشتریان بانک ها که داری حساب شخصی برای کار با سامانه های تحت وب بانک ها بودند، نمونه 343 نفری به صورت نمونه گیری طبقه ای در دسترس انتخاب شد. ابزار اندازه گیری پرسش نامه بود. در نهایت با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار SPSS فرضیه ها بررسی شد. یافته ها : یافته ها نشان داد کیفیت طراحی وب سایت ها بر لذت بردن مشتریان از وب سایت ها، کیفیت درک شده اطلاعات اثر مستقیم و معناداری بر رضایت، اعتماد وفاداری و همچنین تبلیغات توصیه ای الکترونیکی، اثر غیرمستقیم و معناداری دارد.
۶۹.

تحلیل انتقادی چالش های حقوق بشری با آزادی اطلاعات در دولت های الکترونیک(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۳۵۲
با توجه به نقش موثر فضای مجازی و استفاده از دستاوردهای نوین الکترونیکی در زندگی امروزه و تسهیل ارائه خدمات دولتی و بهینه سازی منابع عمومی، خدمات دولت الکترونیکی در قالب آزادی اطلاعاتی میتواند موجب تحقق دموکراسی و نهادینه سازی سازوکارهای دموکراتیک شود و زمینه اندیشه زمامداری مطلوب مردمی را نیز فراهم نماید، از این رو آزادی اطلاعات در بستر دولت الکترونیک؛ میتواند به رشد و بالندگی جامعه و نیز مشارکت شهروندان در فرآیند تصممیم گیری و حفظ حقوق و آزادی های شهروندان و همچنین منجر به نهادینه سازی ساز وکارهای دموکراتیک گردد. از طرفی چالش هایی از قبیل تعارض با اصل حریم خصوصی؛ تعارض با اصل امنیت انسانی و ملی و تعارض با اصل حق بر فراموش شدن در قبال هنجارهای حقوق بشری پیش روی آن وجود دارد؛ درهمین راستا نگارندگان در این مقاله با روش تحلیلی – توصیفی به این مهم دست یافتند که آزادی اطلاعات یک حق مطلق و بدون حد و مرز میباشد و نباید مانند سایر حقوق بشری در تقابل با هنجارهای حقوق بشری قرار بگیرد.
۷۰.

مزایا، ملاحظات و راهکارها تامین امنیت گذرگاه تبادل اطلاعات دولت جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: درگاه تبادل اطلاعات دولت دولت الکترونیک امنیت اطلاعات مدل کانو گسترش عملکرد کیفیت (QFD)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۳۲۷
بسترسازی و توسعه دولت الکترونیک درعین حال که می تواند موجب بهبود امنیت کشور و مبارزه با فساد باشد، از سوی دیگر می تواند خود بستری برای جرائم و فسادهای جدید و حتی تسهیل کننده فسادهای قبل باشد. این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت بندی الزامات امنیتی درگاه تبادل اطلاعات دولت (GSB) به عنوان یکی از الگوهای دولت الکترونیک انجام شد. در این راستا پس از بررسی کتابخانه ای، مصاحبه های اختصاصی با دستگاه های ذی ربط انجام شد و سپس با تحلیل محتوای مصاحبه ها و دیگر منابع موجود، نیازمندی های امنیتی بازیگران امنیت فناوری اطلاعات کشور راجع به این درگاه، پالایش شد. در این مرحله و بر اساس پرسشنامه تحقیق، سه دسته نیازمندی راهبردی، فنی و تأثیر روی امنیت ملی، شناسایی شد. نیازمندی های راهبردی مواردی مثل تشکیل کمیته امنیت GSB، تنظیم لوایح و قوانین مورد نیاز و نظارت بر اجرای صحیح الزامات امنیتی شناسایی هستند. در مرحله بعد، به وسیله مدل کانو و ابزار QFD نیازمندی ها تحلیل و اولویت بندی شده ن و همچنین ارتباط بین نیازمندی ها و الزامات امنیتی مشخص شد. نتایج این پژوهش نشان داد که روش GSB در مقایسه با روش های P2P و روش تبادل اطلاعات کاغذی، در تمامی نیازمندی های امنیتی به جز وجود «سند الزامات امنیتی» ارجحیت دارد.  
۷۱.

ارائه مدل بلوغ تعامل پذیری دولت الکترونیک و تشریح کاربردهای آن در سازمان های پلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدل بلوغ تعامل پذیری دولت الکترونیک دلفی فازی سازمان های پلیسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۱۶۹
زمینه و هدف: تعامل پذیری سازمانی اصطلاحی است که در ادبیات مدیریت به معنای همکاری متقابل بین سازمان های همکار است. فقدان تعامل پذیری به عنوان یکی از اصلی ترین چالش های تحقق دولت الکترونیک در کشورها است. براساس آمارهای بانک مرکزی رشد شاخص های دولت الکترونیک رابطه مستقیمی با رشد اقتصاد کشورها دارد. پژوهش حاضر به دنبال ارائه مدل بلوغ تعامل پذیری دولت الکترونیک است تا از این طریق نقشه راه برای تعامل پذیری سازمان ها را طراحی کند. روش: این پژوهش ترکیبی و از نوع متوالی اکتشافی است. در مرحله اول پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار استفاده شد و در مرحله بعد تکنیک دلفی فازی مورد استفاده قرار گرفت. جامعه این پژوهش خبرگان و صاحب نظران در حوزه تعامل پذیری هستند و از طریق نمونه گیری نظری، 16 مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. در مرحله کمی پژوهش با استفاده از نرم افزار اکسل ویرایش 2016، فازی سازی و غیرفازی سازی داده های گردآوری شده انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که مدل به دست آمده در محله کیفی پژوهش، منطبق با یافته های پژوهش در مرحله کمی است. به عبارتی تمام ویژگی های مراحل بلوغ تعامل پذیری در هر سه حوزه تمرکز مورد بررسی، با سطح معنادار بیش از 7/0 مورد پذیرش خبرگان قرار گرفت. نتایج: استفاده از مدل بلوغ تعامل پذیری ارائه شده در این پژوهش به سازمان ها این امکان را می دهد تا سطح برخورداری از تعامل پذیری خود را بشناسند و برای رسیدن به سطوح بالاتر نقشه راه داشته باشند. همچنین پیشنهادهایی کاربردی برای بکارگیری در سازمان های پلیسی ارائه شد.
۷۲.

پیشگیری از فساد سازمانی با تاکید بر دولت الکترونیک

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فساد فساد سازمانی دولت الکترونیک شفافیت پیشگیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۲۲۸
زمینه و هدف: این مقاله تاثیر تحقق دولت الکترونیک را بر پیشگیری از فساد سازمانی بررسی می کند. فرضیه مقاله آن است که تحقق دولت الکترونیک در کشور به کاهش نرخ فساد سازمانی و پیشگیری موثر از وقوع فساد در سازمان ها منجر می شود. فساد اداری از پدیده هایی است که نمودهای آن هم در بخش دولتی و هم در بخش خصوصی قابل مشاهده است. بنابر تحقیقات بین المللی انجام شده، نظام اداری از فساد رنج می برد. پیامدها و نتایج مخرب فساد اداری، گسترش و شیوع این معضل در جهان به خصوص کشورهای درحال توسعه و هزینه سنگین مبارزه با آن ازجمله مهم ترین عواملی است که باعث شده نهادها وسازما ن های بین المللی و خصوصی و نظایر آن توجه روزافزونی به این مشکل داشته و تحقیقات وسیعی را انجام داده و بدهند. روش شناسی: در این مقاله از روش اسنادی برای تبیین راهکار دولت الکترونیک و نقش آن در پیشگیری از فساد استفاده شده است. به این منظور ادبیات موجود در این خصوص در بخش های فساد، پیشگیری از فساد و دولت الکترونیک ارائه و راهکارهای پیشگیری از فساد مبتنی بر توسعه خدمات دولت الکترونیک تبیین شد. یافته ها و نتایج: دولت الکترونیک یکی از مهمترین عوامل توسعه و پیشرفت کشورها در ارائه و استفاده از خدمات الکترونیکی است و منافع آن نه تنها نصیب خود دولت، بلکه شامل حال شهروندان، بخش خصوصی و کارکنان دولت نیز می شود. این مقاله نشان می دهد که دولت الکترونیک یک سیستم اقتصادی- اجتماعی بوده و حلقه زنجیره وار میان دولت، شهروندان و کسب و کار محسوب می شود و معتقد است که تأثیر قانون آزادی اطلاعات و حق دسترسی، بر پیشگیری از فساد اداری قابل توجه خواهد بود و توسعه دولت الکترونیک در کشورها موجب افزایش شفافیت و کاهش فساد در فعالیت ها و اقدامات دولت می شود.
۷۳.

برآوردی از دولت الکترونیک و الزام های حرکت در مسیر توسعه دولت الکترونیک

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دولت الکترونیک فناوری اطلاعات و ارتباطات توسعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۳۱۵
دولت الکترونیک به فرآیند استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، برای بهبود عملکرد دولت گفته می شود. پیشرفت و ارتقای سطح دولت الکترونیک در قالب خدمات دولت به دولت، دولت به شهروندان، دولت به صاحبان کسب وکارها و دولت به کارمندان، فرصت ها و منافعی را برای دولت و شهروندان فراهم می کند. گزارش 2020 سازمان ملل نشان دهنده بهبود بیشتر روند جهانی توسعه دولت الکترونیک و انتقال بسیاری از کشورها از سطوح پایین تر EGDI به سطوح بالاتر آن است. براساس این گزارش، قاره آسیا میانگین ارزش EGDI خود را از 5770/0 در سال 2018 به 6373/0 در سال 2020 افزایش داده و به دومین قاره پیشرفته در توسعه دولت الکترونیک تبدیل شده است. براساس داده های گزارش سازمان ملل، ایران در شاخص توسعه دولت الکترونیک از بین کشورهای عضو سازمان ملل رتبه 89 را به دست آورده است. علاوه بر چالش های سازمانی، اقتصادی، دموکراتیک و فناورانه که روند تحول دولت به دولت الکترونیک را در سطح دنیا با مشکل مواجه ساخته است، در ایران نبود یک متولی مشخص برای توسعه دولت الکترونیک، فقدان خدمات پشتیبانی دولت الکترونیک و فقدان یک شبکه الکترونیکی یکپارچه بین سازمان ها و اداره ها اصلی ترین مشکل توسعه دولت الکترونیک است. توسعه دولت الکترونیک با تأثیرگذاری بر درآمد سرانه و رشد اقتصادی، درآمدهای مالیاتی کشور و افزایش مشارکت فعال مردم،  امنیت اقتصادی را ارتقا می دهد. معرفی متولی واحد برای توسعه و تحول دولت الکترونیک، ایجاد پنجره واحد، ارتقای زیرساخت های ملی و محلی و  ارتقای زیرساخت های مخابراتی برای رفع چالش های توسعه دولت الکترونیک در ایران پیشنهاد می شود.
۷۴.

تحول در مفهوم حکمرانی؛ گذار از حکمرانی سنتی به حکمرانی مدرن الکترونیک

کلیدواژه‌ها: دولت دولت الکترونیک حکمرانی فناوری اطلاعات حکمرانی الکترونیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۶ تعداد دانلود : ۴۸۲
زمینه و هدف: فرآیند تحول اجتماعی و پیشرفت فناوری اطلاعات باعث ایجاد دگرگونی های زیادی در زندگی بشر شده و ضمن ایجاد فرصت های جدیدی برای مشارکت های سیاسی مدنی در جوامع معاصر، بر مفهوم سنتی دولت مؤثر واقع شده است. توجه به اهمیت این موضوع و ضرورت ایجاد دولت الکترونیک برای حکومت در جامعه اطلاعاتی عصر حاضر در عمل، منجر به تحول رویکرد ما از حکمرانی سنتی به حکمرانی مدرن الکترونیک شده که هدف این مقاله بررسی این تحول است. با توجه به اهمیت موضوع هدف این مقاله بررسی جرائم سبز و سیاست جنایی پیشگیرانه است. مواد و روش ها: این تحقیق از نوع نظری بوده روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی می باشد و روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است که با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است و مجموعه عواملی را که زمینه ساز این تحول بوده مورد توجه قرار می دهد. ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است. یافته ها: تحولات حکمرانی ریشه در تئوری های دموکراسی مشارکتی و شهروند مدنی و دموکراسی مشورتی و شور سیاسی دارد. بکارگیری فناوری های نوین در قالب دولت الکترونیک از سوی دولت ها ضمن تسهیل فرآیندهای دولت و ارتباط دوسویه دولت و شهروندان باعث تغییر مفهوم حکمرانی شده است. در این راستا حکمران مدرن الکترونیک علاوه بر بقاء خود به شیوه های سنتی باید خود را مصون از تعرض در این فضای جدید قرار دهد. نتیجه گیری: با پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات، مفهوم حکمرانی که در مدل سنتی تا حد زیادی بستگی به اراده دولت ها و قوانین مدون دارد، تحت تاثیر قرار گرفته و در سایه کارکرد و بسط فن آوری اطلاعات، وظایف دولت ها در برابر شهروندان گسترش می یابد. با استفاده از این فناوری ها میزان مشارکت و مردم سالاری در اداره امور جامعه ارتقاء یافته و امکان دسترسی به فرآیندها و اطلاعات برای شهروندان و مشارکت فعال آنها در تصمیم گیری ها فراهم می شود.
۷۵.

سنجش شاخص های حکمرانی خوب و نقش دولت الکترونیک در ارتقای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حکمرانی الکترونیک حکمرانی خوب خدمات الکترونیکی دولت الکترونیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۰ تعداد دانلود : ۲۷۲
حکمرانی خوب، واژه ای است که بیانگر تغییر پارادایم نقش دولت و حکومت ها است که زمینه را برای مشارکت یکسان و برابر تمام شهروندان در فرآیند تصمیم گیری فراهم نموده و بیانگر این واقعیت است که حکمرانی متعلق به مردم است و توسط مردم شکل می گیرد. از سویی دیگر، دولت الکترونیک ابزار قدرتمندی است که باعث ارایه بهتر خدمات عمومی، کاهش زمان انتظار و بهبود اثربخشی - هزینه، افزایش بهره وری و بهبود شفافیت و پاسخ گویی شده و ارتقاء توانایی دولت در انجام فعالیت های کلیدی را موجب می شود. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی شاخص های حکمرانی خوب و تأثیر استقرار دولت الکترونیک بر شاخص های حکمرانی در سازمان های دولتی است. برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز پژوهش از روش میدانی و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. در این پژوهش، 200 پرسشنامه به طور تصادفی بین مدیران و کارشناسان هفت سازمان دولتی استان یزد توزیع شد. جهت بررسی میزان و نوع ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته از آزمون همبستگی اسپیرمن و برای تعیین درجه اهمیت شاخص های حکمرانی خوب از آزمون رتبه بندی فریدمن استفاده شده است. بر پایه این تحلیل ها، تمام فرضیه های اصلی و فرعی مورد قبول واقع شده اند. به گونه ای که نتایج پژوهش نشان می-دهد، استقرار دولت الکترونیک به ارتقای پاسخ گویی، اثربخشی نقش ها و وظایف، ظرفیت سازی، شفاف سازی، نتیجه گرایی و ارتقای ارزش ها به عنوان شاخص های حکمرانی خوب منجر می شود.
۷۶.

تدوین و شناسایی سناریوهای امکان پذیرآینده خدمات دولت الکترونیک ایران در افق 1404(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی دولت الکترونیک سناریونویسی عدم قطعیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۳۶
در حوزه خدمات دولت الکترونیکی، اسناد زیادی در ایران به تازگی پس از تدوین به تصویب رسیدند، اما روندها و سناریوهای آینده را نادیده گرفتند. هدف این پژوهش تدوین سناریوهای آینده خدمات دولت الکترونیک ایران در افق سال 1404 است. این پژوهش به کمک روش سناریونگاری شبکه جهانی کسب وکار و عوامل مؤثر بر موفقیت و با توجه به نظر خبرگان، مهم ترین عدم قطعیت ها را در این حوزه شناسایی می کند. جامعه آماری را 50 نفر از خبرگان دولت الکترونیک و آینده پژوهان ایران شکل می دهد. پژوهش حاضر از نوع ترکیبی است. برای گردآوری داده ها از توزیع پرسشنامه، بررسی اسناد و مدارک و پنل تخصصی استفاده شد. برای سنجش روایی و اعتبار پرسشنامه، به ترتیب از پنل خبرگان و ضریب آلفای کرونباخ بهره برده شد. مطابق نظر خبرگان با تعیین سه عدم قطعیت اعتماد، تعامل پذیری و ورود به بازار جهانی تجارت به مثابه محورهای اصلی سناریونویسی، هشت سناریو استخراج شد. در ادامه به کمک خبرگان چهار سناریو با بیشترین درجه امکان پذیری که امکان سیاست گذاری برای مواجهه با بهترین آینده را امکان پذیر می کند، انتخاب شد.
۷۷.

مدل توسعه دولت الکترونیک در ایران 1404(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل تم دولت الکترونیک سند چشم انداز سیستم های فنی اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۲۰۹
بی توجهی به تناسب دولت الکترونیک با اهداف سند چشم انداز در سال های اخیر، موجب شده است با وجود اقدامات انجام گرفته، وضعیت دولت الکترونیک با اهداف و جایگاهی که در سند چشم انداز در نظر گرفته شده است، متناسب نباشد. در این پژوهش با مطالعه ابعاد گوناگون توسعه دولت الکترونیک و شناسایی وضعیت فعلی دولت الکترونیک در کشور، به شناسایی وضعیت مطلوب دولت الکترونیک در افق 1404 پرداخته می شود. پژوهش پیش رو روش آمیخته را در پیش گرفته است. بدین منظور به کمک چارچوب نظری سیستم های فنی اجتماعی و مطالعات کتابخانه ای و با استفاده از روش تشکیل گروه کانونی، مؤلفه های دولت الکترونیک شناسایی شده است. کشور آرمانی فرضی با برخورداری از بالاترین امتیازها در تمام مؤلفه های دولت الکترونیک ساخته می شود و از طریق مصاحبه عمیق با خبرگان و تحلیل تم وضعیت فعلی کشور با آن مقایسه و تحلیل می شود. نتایج و یافته ها نشان داد برای تحقق مدل در افق 1404 باید هر شش مؤلفه دولت الکترونیک، به ویژه مؤلفه های زیرساخت ارتباطی و دسترسی به محتوای دیجیتال توسعه یابد. بر اساس نتایج به دست آمده از مدل، بیشترین اولویت میان مؤلفه های توسعه دولت الکترونیک، به مؤلفه زیرساخت ارتباطی اختصاص دارد، در ادامه بر اساس مصاحبه با مدیران و روش تحلیل تم، روش تحقق مدل در هر یک از مؤلفه های توسعه دولت الکترونیک پیشنهاد شده است.
۷۸.

تحلیل آماری نقش دولت الکترونیک در بهبود اجرای خط مشی های کیفی صادرات نفت وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران با ارائه مدل تحقیق (مطالعه موردی: شرکت پایانه نفتی جزیره خارگ)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دولت الکترونیک اجرای خط مشی کیفی صادرات نفت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۹۵
پژوهش حاضربا هدف تجزیه و تحلیل اماری نقش دولت الکترونیک در بهبود شاخص های کیفی صادرات نفت وزرات نفت جمهوری اسلامی ایران درشرکت پایانه نفتی جزیره خارگ در سال 1398 انجام شده است. جامعه آماری در پژوهش حاضر کارکنان شرکت پایانه نفتی جزیره خارگ به تعداد 1500 نفر بوده که از بین آن ها تعداد 306 نفر با استفاده از جدول مورگان انتخاب گردید. روش تحقیق در این پژوهش بر مبنای توصیفی استنباطی می باشد. در پژوهش حاضر به منظور انتخاب افراد نمونه از روش تصادفی ساده استفاده شد. روایی صوری پرسشنامه ها با استفاده از نظرات استاد راهنما و اساتید گروه و خبرگان و با استفاده از تکنیک دلفی تایید شده است. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 85 % تعیین گردید که نشان دهنده پایایی مناسب اندازه گیری می باشد. یافته های تحقیق نشان داد که بدلیل توسعه سریع مسئولیت های دولت در اجرای خط مشی های مطالبه شده از سوی جامعه اقتصادی، بکار گیری فناوری های پیشرفته در قالب دولت الکترونیک و همچنین بکارگیری نقش های حساس و الزام اور، موفقیت جامعه در دستیابی به الگوهای مدرن و تسهیل و تسریع صادرات نفت توسط سازمان های دولتی و نیز سازمان های متولی در بخش خصوصی با تکیه بر تحلیل های اماری متقن و شاخص های کاربردی اعمال شده بسیار مبرم و اثربخش خواهد بود. همچنین نتایج نشان داد که نقش های دولت الکترونیک و نیز اجرای خط مشی کیفی رابطه بسیار حائز اهمیت و با محوریت اجرای خط مشی کیفی تاثیر مثبت و معناداری دارد.
۷۹.

ارائه مدل اولویت بندی پروژه های فناوری اطلاعات به منظور توسعه دولت الکترونیکی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل سلسله مراتبی تکنیک دیماتل روش پرامتی اولویت بندی پروژه های فناوری اطلاعات خدمات دولت الکترونیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۲۰۲
انتخاب و اولویت بندی پروژه های فناوری اطلاعات یکی از تصمیم های مهم موردتوجه مدیران است. از سویی دیگر توسعه دولت الکترونیکی در کشورها موردتوجه دولت مردان می باشد. ارائه الکترونیکی خدمات سازمان ها، از نشانه های اولیه توسعه دولت الکترونیکی است. هدف اصلی این مقاله ارائه مدلی کاربردی به سازمان های دولتی است که در راستای پیاده سازی دولت الکترونیکی و به منظور ارائه الکترونیکی خدمات خود، نیازمند انتخاب و اولویت بندی پروژه های فناوری اطلاعات هستند. در مدل ارائه شده از روش دیمتل، روش تحلیل سلسله مراتبی و روش پرامتی 2 به منظور اولویت بندی پروژه های فناوری اطلاعات استفاده شده است. نتایج به دست آمده از پیاده سازی مدل در یک سازمان دولتی نشان می دهد پروژه هایی از قبیل برنامه ریزی منابع سازمانی و مدیریت ارتباط با مشتری که مجموعه بیشتری از خدمات را به ذی نفعان خواهد داد، در اولویت اول سازمان برای الکترونیکی کردن خدمات قرار داشته و ازطرفی دیگر پروژه هایی مانند سیستم مدیریت امنیت اطلاعات و ایجاد شبکه گسترده، به دلیل کمترین تعداد ارائه خدمت ملموس و مستقیم به ذی نفعان در رتبه های پایین قرار گرفته است.
۸۰.

الزامات شناسایی و استیفای حقوق «در فضای دیجیتال»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اینترنت حق دیجیتال دولت الکترونیک شهروندی دیجیتال فضای مجازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۱۷۶
موضوع «حق» به ویژه حقوق بشر در نظام حقوقی کشورهای مختلف جایگاه ویژه ای یافته است و هر روز نیز به سبب گسترش و توسعه فناوری ها، بر تعداد این حق ها در حقوق کشورهای مختلف افزوده می شود که مفهوم و مصادیق آن ها نیز اغلب در هاله ای از ابهام است. یکی از این حق ها، «حق ها در فضای دیجیتال» هستند که مفهوم، ماهیت و مصادیق آن در نظام های حقوقی مذکور چندان روشن نیست. بر همین اساس، پژوهش پیش رو می کوشد تا به این پرسش ها پاسخ دهد که مفهوم و ماهیت «حق ها در فضای دیجیتال» چیست و مصادیق آن شامل چه مواردی است؟ «حق ها در فضای دیجیتال»، حق هایی هستند که در اینترنت و سکوهای نرم افزاری مختلف بستر تحقق و استیفا می یابند و با توجه به ابعاد مختلف این فناوری ها مصادیق متعددی دارند. البته در متون حقوقی، به مصادیق خاصی اشاره شده است که به شدت تحت تأثیر ادبیات حقوق بشری است. با نگاهی دقیق درمی یابیم برخی از این مصادیق وجهه شرعی ندارند، مانند حق ابراز تمایلات جنسی در اینترنت؛ همچنین در این فهرست، جای بسیاری از حق ها خالی است. تبیین درست مفهوم و مصادیق آن، بستر تحقق شهروندی دیجیتال و دولت الکترونیک را فراهم خواهد آورد.