مدل بلوغ

به دلیل مخاطرات و ریسک بالای اجرای پروژه های مدیریت ارتباط با مشتری، انجام برنامه ریزی مناسب قبل از اجرای آن در سازمان ضروری می باشد. بدین منظور لازم است پس از شناخت فاصله بین دو وضعیت موجود و مطلوب و مسیر دستیابی به وضعیت مطلوب، سرمایه گذاری های سازمانی صورت پذیرد. در این پژوهش بر حسب این ضرورت، ابتدا با مطالعه نسبتا گسترده پیشینه پژوهش، مهمترین عوامل حیاتی موفقیت این حوزه استخراج شد و سپس با مدل معادلات ساختاری مدل علی روابط این عوامل تحلیل می شد. عوامل نهایی طبق نظر خبرگان به سطوح مختلف بلوغ اختصاص یافت و در نهایت بر اساس ابعاد چهارگانه مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت امتیاز هر یک از شاخص ها در سازمان مورد بررسی، محاسبه و سطح بلوغ آن سازمان در مدیریت ارتباط با مشتری تعیین شد.

نفوذ روز افزون فناوری های سیار، باعث ظهور و پیاده سازی دولت سیار، در برخی کشورها شده است. سنجش مراحل پیشرفت در پیاده سازی دولت سیار با استفاده از مدل بلوغ امکان پذیر است. در این مقاله، عناصر اصلی و مفاهیم کلیدی مدلهای بلوغ دولت الکترونیکی و دولت سیار استخراج و با استفاده از روش فراترکیب تحلیل می شود. برای اختصاصی شدن مدل برای دولت سیار، الزامات مورد نیاز برای پیاده سازی آن بر پایه تجربیات سایر کشورها تعیین شده و محدودیت های موجود فناوریهای سیار نیز در مدل بلوغ لحاظ می شود. برای بومی سازی مدل، الزامات موجود در سازمان های ایرانی، با مطالعه اسناد بالا دستی استخراج می شود. در نهایت مدلی برای بلوغ دولت سیار معرفی شده و مولفه های آن با در نظر گرفتن الزامات فوق تشریح می شوند. اعتبار این مدل با استفاده از پرسشنامه و تحلیل آن با نظر سنجی از خبرگان و استفاده از آزمونهای مناسب آماری تایید می شود. نتایج مدلی با 11 مولفه و 8 گام را نتیجه داده است.

ساخت کتابخانه دیجیتالی با چالش های بسیاری روبه رو است که به یک باره نمی توان بر آن ها چیره شد. پدیده هایی با چنین پیچیدگی، با مدل های بلوغ دنبال می شوند. در یک مدل بلوغ، ویژگی های یک پدیده در سطوح گوناگونی تقسیم بندی می شوند و ابتدا باید ویژگی های هر سطح بهبود یا تحقق یابد و سپس، به بهبود ویژگی های سطح بعد از آن پرداخته شود. بر این پایه، برای کتابخانه دیجیتالی نیز می توان مدل بلوغ طراحی کرد تا با دنبال کردن آن، بتوان با کارایی و اثربخشی بیشتری به کتابخانه دیجیتالی دست یافت. از آنجا که برای کتابخانه دیجیتالی تاکنون مدل بلوغ طراحی نشده است، در اینجا با بررسی نوشتارهای کتابخانه دیجیتالی و مدل بلوغ با کاربرد رویکرد کیفی و روش فراترکیب، ویژگی های بلوغ کتابخانه دیجیتالی ارائه می شود تا بنیانی برای طراحی چنین مدلی به دست آید. با توجه به اینکه مفهوم بلوغ کتابخانه دیجیتالی دارای چند بعد و گسترده است، فراترکیب به عنوان روشی مناسب برای تلفیقی جامع از مدل های ارائه شده در حوزه های دیگر با نوشته های موجود در زمینه کتابخانه دیجیتالی بر پایه تفسیر و ترجمه آن هاست. بر این پایه، 68 منبع معتبر (38 منبع در حوزه کتابخانه دیجیتالی و 30 منبع در حوزه مدل بلوغ در حوزه های گوناگون) از میان منابع موجود برگزیده شدند. با تحلیل این منابع، سه مقوله، هفت مفهوم، و 35 کد برای ویژگی های بلوغ کتابخانه دیجیتالی به دست آمد که در میان آن ها، بیشترین تأکید مطالعات پیشین بر کاربرد سیستم های نرم افزار ی/ سخت افزار ی به عنوان پشتیبان و توانمندساز کتابخانه دیجیتالی و مفهوم محتوای کتابخانه دیجیتالی است. ویژگی های یافت شده علاوه بر ایجاد بنیانی برای طراحی مدل بلوغ کتابخانه دیجیتالی می تواند به عنوان ابزاری در اختیار مدیران پروژه های کتابخانه دیجیتالی قرار گیرد تا با کاربرد آن ها وضعیت بلوغ پروژه خود را ارزیابی کرده و بتوانند برای دست یابی به سطوح بالاتر بلوغ برنامه ریزی کنند.

سازمان های کلاس جهانی همواره تلاش می کنند که جایگاه مدیریت دانش خود را تعیین نمایند. در این راستا، داشتن یک مدل بلوغ مدیریت دانش ضروری است. هدف این تحقیق طراحی مدل بلوغ مدیریت دانش در کلاس جهانی بر اساس مدل تعالی با استفاده از روش تحقیق آمیخته است. جامعه آماری تحقیق شرکت های زیر مجموعه وزارت نفت است که مدیران ارشد این شرکت ها به عنوان واحد تحلیل آماری انتخاب شدند. بر اساس بررسی عمیق تحقیقات گذشته، مؤلفه های توانمندساز اجرای مدیریت دانش و شاخص های نتایج کلیدی عملکرد مدیریت دانش در کلاس جهانی تعیین شدند. سپس توانمندسازها و نتایج کلیدی با استفاده از تکنیک های تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی شناسایی و تأیید شدند. در نهایت، با تمرکز بر مطالعه تطبیقی و استفاده از روش پدیدارشناسی، کدگذاری های کیفی انجام شده و سطوح مدل بلوغ طراحی شدند. نتایج حاصله نشان می دهد که سیزده توانمندساز اجرای مدیریت دانش و چهار نتایج کلیدی عملکرد مدیریت دانش در کلاس جهانی تعیین شدند. مدل بلوغ مدیریت دانش در کلاس جهانی بر اساس مدل تعالی دارای شش سطح است که به ترتیب عبارتند از: هرج و مرج، ابتدایی (آگاهی از نیاز به دانش)، هماهنگی و استانداردسازی دانش، بهینه سازی دانش، بهبود مستمر دانش و انفجار دانش و نوآوری. مدیران و سیاستگذاران سازمان مورد مطالعه به طور اخص و دیگر سازمان ها به طور عام می توانند از مدل پیشنهادی در جهت ارزیابی سطح بلوغ مدیریت دانش خود و پیشی گرفتن از رقبا بهره برداری نمایند.

واحد حسابداری یکی از بخش های با اهمیت سازمان است که با تهیه و ارائه ی اطلاعات سودمند، در برنامه ریزی و کنترل امور سازمان به مدیران آن یاری می رساند. به دلیل تفاوت در ویژگی ها و مشخصه های واحدهای حسابداری سازمان های مختلف، عملکرد این واحد در سازمان های مختلف، متفاوت است و سطح برآورده کردن هر یک از این نیازها، یکسان نمی باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی ابعاد و مشخصه های واحدهای حسابداری و سطوح تکامل آن است. به این منظور از مدل استاندارد بلوغ CMMI، به عنوان چارچوبی برای شناسایی این ابعاد و سطوح تکامل آن ها استفاده شده است. ساختار ماتریسی مدل بلوغ، دارای پیوستگی عمودی و افقی است، به این معنا که به منظور بالغ کردن یک بُعد از مدل تا سطحی مشخص، نیاز است تا سایر ابعاد نیز تا آن سطح بالغ شده باشند. هر شرکت می تواند به تناسب نیازهای خود، سطح خاصی از بلوغ را برای واحد حسابداری اش انتخاب نماید. جامعه ی آماری پژوهش، شامل مدیران مالی، حسابرسان داخلی، تحلیلگران سیستم های مالی، شرکای موسسات حسابرسی، و مدیر عامل شرکت ها است که با روش گلوله برفی، 51 نمونه انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه انجام شد. سپس داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل تِم، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. تِم های استخراج شده، در قالب مدل بلوغ CMMI، طبقه بندی شدند و مدل پژوهش تدوین گردید. به منظور اعتباربخشی به مدل نیز از روش های اجماع داده ها، کنترل اعضا، و معیارهای مقبولیت کوربین و استراوس استفاده شده است. براساس یافته های پژوهش، ماتریس بلوغ واحد حسابداری شامل 6 بُعد: خدمات و نقش واحد حسابداری، گزارشگری، فرایندپذیری، فناوری اطلاعات، مدیریت ریسک سازمان، و منابع انسانی است که هریک از آن ها طی 5 سطح بلوغ، تکامل می یابند.جامعه ی آماری پژوهش، شامل مدیران مالی، حسابرسان داخلی، تحلیلگران سیستم های مالی، شرکای موسسات حسابرسی، و مدیر عامل شرکت ها است که با روش گلوله برفی، 51 نمونه انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه انجام شد. سپس داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل تِم، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. تِم های استخراج شده، در قالب مدل بلوغ CMMI، طبقه بندی شدند و مدل پژوهش تدوین گردید. به منظور اعتباربخشی به مدل نیز از روش های اجماع داده ها، کنترل اعضا، و معیارهای مقبولیت کوربین و استراوس استفاده شده است. براساس یافته های پژوهش، ماتریس بلوغ واحد حسابداری شامل 6 بُعد: خدمات و نقش واحد حسابداری، گزارشگری، فرایندپذیری، فناوری اطلاعات، مدیریت ریسک سازمان، و منابع انسانی است که هریک از آن ها طی 5 سطح بلوغ، تکامل می یابند.

برخی نویسندگان معتقدند مدیریت استراتژیک در بخش دولتی از بخش خصوصی به عاریه گرفته شده است و به همین دلیل سازمان های دولتی در مسیر استقرار و سرآمدی در آن با چالش هایی روبرو هستند. هدف از مقاله حاضر ارائه ی مدلی است که رهبران و مدیران سازمان های دولتی را در ارزیابی وضعیت مدیریت استراتژیک سازمان شان و طی گام به گام مراحل بلوغ یاری نماید. در این پژوهش ضمن اشاره به تمایزهای مدیریت استراتژیک در بخش دولتی و خصوصی، انواع مدل های بلوغ بررسی شده و مدل های بلوغ از نوع حوزه کانونی برای تحقق هدف پژوهش حاضر انتخاب شده است. برای ساخت مدل مورد نظر از مدل سازی ساختاری تفسیری بهره برده ایم و داده های مورد نیاز با استفاده از مطالعات کتابخآن های، تحلیل مضمون و روش گروه توافق تأمین شده است و نمونه گیری نیز به صورت غیر احتمالی هدفمند قضاوتی و با استفاده از روش گلوله برفی از میان صاحب نظران دانشگاهی و شاغلین دستگاه های اجرایی صورت پذیرفته است. به این ترتیب ماتریس بلوغی مرکب از دوازده حوزه کانونی، سی و شش قابلیت و دوازده سطح بلوغ طراحی شده و در نهایت، مفید بودن و کاربردپذیری آن از طریق پیمایش نشان داده شده است.

برنامه ریزی راهبردی در حوزه فناوری اطلاعات، یکی از دغدغه های سازمانهای امروزی است. هدف این تحقیق بررسی بلوغ فناوری اطلاعات در راستای تدوین برنامه راهبردی فناوری اطلاعات در شرکت توزیع نیروی برق استان کرمانشاه است. براساس دیدگاه مشترک در تمامی مدلهای برنامه ریزی راهبردی، یکی از مراحل مهم، تعیین وضعیت موجود سازمان در حوزه موردنظر می باشد. با توجه به ابلاغ اسناد بالادستی مانند سند چشم انداز فناوری اطلاعات توانیر و سند دولت الکترونیک که برای شرکت توزیع نیروی برق لازم الاجرا هستند و همچنین رویکرد مبتنی بر حاکمیت فناوری اطلاعات در این اسناد، از همین رویکرد در حوزه خدمات، به عنوان چشم انداز شرکت توزیع نیروی برق استان کرمانشاه استفاده شده است. براساس چشم انداز تعیین شده، از روشهای مدل بلوغ توانمندی یکپارچه و به روشهای کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات برای بررسی وضعیت جاری در حوزه فناوری اطلاعات استفاده شده است. برای دستیابی به هدف این مقاله، 4 فاز در نظر گرفته شده است: در فاز اول که همان فاز شناخت می باشد، فرآیندهای کسب و کار شناسایی می شوند. فاز دوم تطبیق فرآیندهای کسب و کار با فرآیندهای استاندارد کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات است. برای این منظور، ابتدا فرآیندهای کسب و کار از دیدگاه معماری اطلاعاتی مورد بررسی قرار گرفت و سپس با انجام مصاحبه های تخصصی براساس فرآیند، تطبیق مورد نظر انجام شد. در فاز بعد، تعیین بلوغ سازمانی با دو روش انجام می شود. در روش اول، ابتدا با استخراج ویژگی های به روشهای مرتبط با هر یک از فرآیندهای کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات، عبارات توصیفی به ازای هر فرآیند استخراج و در قالب 27 نوع پرسش نامه به ازای 27 فرآیند، آماده شد و جهت تکمیل به مسئولان فرآیندها تحویل شد. در روش دوم که یک پرسش نامه استاندارد برای آن وجود دارد، این پرسش نامه به ازای تمامی فرآیندها تکمیل شد. نتایج حاصل از بررسی وضعیت موجود، سطح بلوغ فرآیندها را براساس درصد نشان می دهد و قابلیت مقایسه دو روش را فراهم می سازد. به علاوه براساس تحلیل و بررسی مقایسه ای این دو روش، نقاط ضعف و قوت فرآیندهای سازمانی تطبیق یافته با فرآیندهای کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات، تعیین شد و برخی توصیه و پیشنهادات برای تحقیقات آتی در این حوزه ارائه شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که فرآیندهای میز خدمت، مدیریت واقعه، انجام درخواست، مدیریت پیکربندی و مدیریت پیمانکار به عنوان نقاط قوت سازمانی و فرآیندهای مدیریت تغییر، مدیریت دانش، مدیریت امنیت اطلاعات، مدیریت نشر و استقرار به عنوان نقاط ضعف سازمانی قابل بررسی می باشند و در مورد سایر فرآیندها مانند فرآیندهای مدیریت سطح خدمت، مدیریت تقاضا، مدیریت ظرفیت روند منظمی قابل مشاهده نبود.

هدف محققان در این پژوهش، تدوین و ارائه مدلی برای مدل بلوغ سرمایه فکری در دانشگاههای ایرانی بود. روش: روش تحقیق به صورت کیفی و مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیاد است و گردآوری اطلاعات از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام شده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش استراوس و کوربین و مدل پارادایمی، نمونه گیری به روش نمونه گیری نظری با بهره مندی از تکنیکهای هدفمند و گلوله برفی است که بر مبنای آن، 29 مصاحبه با خبرگان صاحب صلاحیت صورت گرفت. یافته ها: دانشگاه ایرانی دارای میزانی از بلوغ یافتگی در خصوص سرمایه های فکری خود است. فشارهای محک زنی، تحول در اقتصاد دانشی، فشار محیط کسب و کار، مأموریت دانشگاههای نسل سوم و انگیزه های مدیریتی، انگیزه هایی اند که دانشگاه مبادرت به پیاده سازی و اجرای مدل بلوغ سرمایه فکری خود می کند. این مدل دارای 12 مؤلفه و پنج دامنه است. ابعاد ساختاری، هزینه های پیاده سازی، مدیریت عالی سازمان، جوّ سازمانی، ارزیابی، دانش و تجربه سازمانی و مقاومتهای درون سازمانی، متغیّرهای اثرگذار بر روند پیاده سازی مدل اند و می توانند سبب تسهیل یا ممانعت از اجرای موفق آن شوند. در صورت پیاده سازی مدل می توان انتظار توسعه شبکه تحقیق و توسعه، افزایش کارایی نظام آموزشی و پژوهشی، توسعه ساختار و تجاری سازی دانش را داشت. نتیجه گیری: بلوغ در سرمایه های فکری به منزله الزامی مهم برای دانشگاههاست که می تواند زمینه لازم را در راستای بهبود عملکرد متناسب با نیازهای محیطی ایجاد کند.

این مقاله سعی دارد با هدف سنجش بلوغ نوآوری و همکاری دولت با خوشه های صنعتی، مدلی ارائه دهد. پیادهسازی الگوهای توسعه خوشه ای، به سنجش این مراحل بلوغ نیاز دارد. به همین دلیل ضرورت انجام پژوهش های لازم سیاست گذاران و برنامه ریزان برای دستیابی به مراحل بالاتر این فرایند، بیش از هر زمانی احساس می شود. پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی و استراتژی مطالعه موردی با انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 16 نفر از خبرگان خوشه و صنعت کاشی، صورت پذیرفته است. یافته های تحقیق، بلوغ نوآوری و همکاری دولت با خوشه کاشی یزد را به صورت کیفی مورد سنجش قرار داده و نشان می دهند که خوشه کاشی استان یزد در مرحله دوم بلوغ (تعریف شده) قرار دارد.

ارزیابی بلوغ مدیریت پروژه مزیت های متعددی را برای سازمان های پروژه محور به همراه خواهد داشت. اصلی ترین خروجی آن ارزیابی درجه بلوغ و تعالی نظام مدیریت پروژه در سازمان و امکان برنامه ریزی جهت بهبود با هدف ایجاد مزیت رقابتی در بازارهای داخلی و بین المللی می باشد. هدف از انجام مقاله حاضر، شناسایی مدل های مختلف بلوغ مدیریت پروژه و انتخاب مدل بهینه با استفاده از تکنیک فرآین د تحلیل شبکه ای فازی و شناسایی شاخص های بلوغ مدیریت پروژه و رتبه بندی شاخص ها در پروژه های عمرانی شهرداری تهران، می باشد. جامعه و نمونه آماری پژوهش حاضر را 20 نفراز مدیران ارشد شهرداری و اساتید دانشگاهی، تشکیل می دهند. ابتدا مدل ها و شاخص های ارزیابی بلوغ مدیریت پروژه از ادبیات موضوع و پیشینه ی پژوهش شناسایی سپس با استفاده از نظر خبرگان مدل مفهومی شناسایی شد. آن گاه با استفاده از پرسش نامه های مقایسات زوجی ابعاد و شاخص ها وزن دهی و مدل های بلوغ مدیریت پروژه رتبه بندی شد. مدل OPM3 در بین مدل های بلوغ مناسب ترین مدل را بین مدل های سنجش بلوغ پروژه در شهرداری تهران کسب نمود. نتایج این تحقیق می تواند دید جامعی را به مدیران و کارشناسان ارشد شهرداری تهران و شرکت های عمرانی را در شناخت شاخص ها و تعیین اهمیت این شاخص ها و انتخاب مدل سنجش بلوغ بهینه مدیریت پروژه را ارائه نماید.

فراموشی سازمانی مفهومی بسیار مهم و مکمل مفهوم یادگیری سازمانی در مدیریت دانش محسوب می شود. یادگیری زدایی اغلب به عنوان مترادف فراموشی سازمانی به کار می رود. یادگیری زدایی به مفهوم کنارگذاشتن رویه های گذشته و استفاده از منبع دانشی جدید است. در یادگیری زدایی، سازمان دانش نهفته منسوخ را به طور هدفمند حذف می کند. مجموعه های فازی نوع دو در حالت مدل سازی عدم قطعیت و ابهام به دلیل استفاده از تابع عضویت فازی راهکار مناسبی است. از همین رو، هدف این پژوهش ارائه الگویی برای ارزیابی یادگیری زدایی سازمانی با استفاده از وزن دهی مجموعه فازی نوع دو است. این پژوهش از نوع کاربردی و با رویکرد آمیخته در سه مرحله انجام شده است. در مرحله اول با استفاده از تحلیل مطالعه های پیشین، ابعاد یادگیری زدایی شناسایی شد. در مرحله دوم با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی ابعاد براساس نظر خبرگان وزن دهی و سپس مدل ارزیابی یادگیری زدایی سازمانی تدوین شد. در مرحله آخر مدل در یک شرکت فعال حوزه فناوری اطلاعات به عنوان نمونه مطالعاتی تست شد. جامعه آماری مرحله آخر، شامل تمام 45 نفر مدیران و کارکنان آن شرکت بود. ارائه الگو ارزیابی یادگیری زدایی سازمانی و اهمیت بالای یادگیری زدایی تعدیل شونده و یادگیری زدایی عاملی از مهم ترین یافته های پژوهش محسوب می شود.

زمینه و هدف: تعامل پذیری سازمانی اصطلاحی است که در ادبیات مدیریت به معنای همکاری متقابل بین سازمان های همکار است. فقدان تعامل پذیری به عنوان یکی از اصلی ترین چالش های تحقق دولت الکترونیک در کشورها است. براساس آمارهای بانک مرکزی رشد شاخص های دولت الکترونیک رابطه مستقیمی با رشد اقتصاد کشورها دارد. پژوهش حاضر به دنبال ارائه مدل بلوغ تعامل پذیری دولت الکترونیک است تا از این طریق نقشه راه برای تعامل پذیری سازمان ها را طراحی کند. روش: این پژوهش ترکیبی و از نوع متوالی اکتشافی است. در مرحله اول پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار استفاده شد و در مرحله بعد تکنیک دلفی فازی مورد استفاده قرار گرفت. جامعه این پژوهش خبرگان و صاحب نظران در حوزه تعامل پذیری هستند و از طریق نمونه گیری نظری، 16 مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. در مرحله کمی پژوهش با استفاده از نرم افزار اکسل ویرایش 2016، فازی سازی و غیرفازی سازی داده های گردآوری شده انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که مدل به دست آمده در محله کیفی پژوهش، منطبق با یافته های پژوهش در مرحله کمی است. به عبارتی تمام ویژگی های مراحل بلوغ تعامل پذیری در هر سه حوزه تمرکز مورد بررسی، با سطح معنادار بیش از 7/0 مورد پذیرش خبرگان قرار گرفت. نتایج: استفاده از مدل بلوغ تعامل پذیری ارائه شده در این پژوهش به سازمان ها این امکان را می دهد تا سطح برخورداری از تعامل پذیری خود را بشناسند و برای رسیدن به سطوح بالاتر نقشه راه داشته باشند. همچنین پیشنهادهایی کاربردی برای بکارگیری در سازمان های پلیسی ارائه شد.

شناسایی و مرتفع سازی نیازهای دانشی و از همه مهم تر همراستاسازی مدیریت دانش با استراتژی کسب و کار، از جمله دغدغه های اصلی پیش روی مدیران است که نیاز به نقشه راه همراستاسازی استراتژیک مدیریت دانش را ضروری می کند. به منظور رفع چالش همراستاسازی مدیریت دانش با نیاز های کسب وکار، در این مقاله به ارائه نقشه راه جامع همراستاسازی پرداخته می شود که دربرگیرنده بهترین اقدامات و عوامل حیاتی موفقیت در پیاده سازی مدیریت دانش است. این پژوهش با بهره مندی از رویکرد پیمایشی، به نظرسنجی خبرگان در خصوص معماری نقشه راه همراستاسازی مدیریت دانش می پردازد و به کمک رویکرد ارزشیابی، کاربرد نقشه راه را در شرکت برق منطقه ای تهران نشان می دهد. نمونه گیری پژوهش به روش قضاوتی است. به منظور تحلیل داده ها نیز از روش های آمار استنباطی و توصیفی استفاده شده است. نقشه راه همراستاسازی از پنج سطح تشکیل شده است که هریک از سطوح دربرگیرنده مؤلفه های خاصی هستند. در ارزیابی صورت گرفته، شرکت برق منطقه ای در سطح دوم بلوغ همراستاسازی استراتژیک مدیریت دانش قرار دارد. با استفاده از نتایج ارزیابی، استراتژی های آتی، اولویت های تمرکز و سرمایه گذاری حوزه مدیریت دانش سازمان برای بهبود مشخص شد.

با توجه به اهمیت هوشمندی کسب وکار، سازمان ها برای ارزیابی قابلیت های خود در این زمینه نیازمند ابزاری هستند که بتواند آن ها را نه تنها در ارزیابی بلکه در برنامه ریزی مسیر ارتقاء و مقایسه ی سطح قابلیت ها در زمان های مختلف به آن ها کمک کند. مدل های بلوغ ابزارهایی بسیار سودمند برای حل این موضوع هستند. در مسیر ارزیابی سطح بلوغ، تصویری از وضعیت سازمان با توجه به شاخص های موردنظر به دست می آید. بدین منظور مطالعات متعددی در زمینه ی توسعه ی مدل های بلوغ هوشمندی کسب وکار انجام شده است و سازمان های متعددی نیز در جهت توسعه ی تجربی این مدل ها اقداماتی انجام داده اند. در پژوهش حاضر سعی شده است با مرورنظام مند ادبیات پژوهش در این زمینه، مدل های بلوغ مرتبط با هوشمندی کسب وکار استخراج و سپس از نظر مبانی نظری مدل، روش شناسی توسعه و حوزه های فرایندی کلیدی پوشش داده شده، مورد بررسی قرار گیرند. این بررسی به سازمان ها کمک می کند تا با توجه به پیچیدگی های صنعت خود از یک یا ترکیبی از مدل های معرفی شده بهره مند شوند و در صورت نیاز به توسعه ی مدل خاص خود، به جنبه های ضروری در توسعه مدل بلوغ هوشمندی کسب وکار توجه داشته باشند.

رسانه ی اجتماعی به عنوان یکی از تحولات پدید آمده در عرصه ی فناوری اطلاعات، توانسته توجه بسیاری را در بخش دولتی به خود معطوف نماید. دراین راستا دولت ها بایستی تمهیدات لازم را جهت بهره مندی از فناوری مذکور فراهم نمایند تا بتوانند خدماتی متناسب با نیازمندی های عصر حاضر ارائه نمایند. ؛ که در این بین پاندمی کووید19 و لزوم ارائه ی خدمات غیرحضوری بر اهمیت استفاده از رسانه اجتماعی در بخش دولتی افزوده است. پژوهش حاضر با هدف ارائه ی مدل بلوغ خدمات دولتی در بستر رسانه های اجتماعی(دولت الکترونیک2.0) در کشورهای درحال توسعه انجام شده است. براین اساس با استفاده از روش تحقیق آمیخته سعی شد تا ابعاد مختلف مدل مذکورشناسایی شود. در فاز کیفی پژوهش، از بررسی کتابخانه ای و مصاحبه های نیمه ساختاریافته و روش تحلیل تماتیک استفاده شد. در فاز کمی نیز از پرسشنامه محقق ساخته ، آزمون تی تک نمونه ای و کای- دو، بهره برده شد. نتایج پژوهش نشان داد که ابعاد مدل بلوغ دولت الکترونیک 2.0 شامل فازهای ابتدایی(فعالیت شفاف سازی اطلاعات)، مدیریت شده(فعالیت خلق و مدیریت دانش)،تعریف شده(مشارکت و همکاری)، به صورت کمی مدیریت شده(عملیات واقعی خدمات رسانی و انجام تراکنش)و بهینه شده(هوشمندسازی ارائه ی خدمات) است.

امروزه پیچیدگی های صنعت ساخت وساز و پیشرفت های پدید آمده در حوزه فناوری، این صنعت را وادار به بکارگیری سیستم مدل سازی اطلاعات ساختمان در بسیاری از کشورها نموده است. هدف این پژوهش تعیین استراتژی ها، اولویت دهی و برنامه ریزی توسعه سیستم مدل سازی اطلاعات ساختمان با ارائه مدل پارادایمی برآمده از پژوهش مبتنی بر ره نگاشت سازی می باشد. پژوهش از نوع کاربردی به صورت کیفی و با شیوه نظریه داده بنیاد اجرا شده است. این مطالعه ابتدا جهت تدوین چارچوب نظری پژوهش از مرور هدفمند تجارب کشورهای پیشرو به عنوان داده های ثانویه بهره می برد. داده های اولیه از مصاحبه نیمه ساختاریافته با ده نفر از خبرگان گردآوری و با استفاده از نرم افزار تحلیل کیفی "مکس کیو دا " طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام گرفته است. هشت مقوله اصلی: همکاری دولت، انگیزش و تشویق، تحویل و تبادل داده ها، قانون گذاری، ایجاد پایگاه داده و کتابخانه دیجیتال، آموزش، استانداردها چارچوب های نظارتی و ارزیابی و تحقیق و توسعه حاصل کدگذاری داده ها بوده که جهت تدوین ره نگاشت مدل سازی اطلاعات ساختمان توسعه یافته اند. براساس یافته های حاصل، استراتژی مؤثری که در ابتدای امر باید به آنها توجه نمود همکاری و مساعدت دولت با شروع این حرکت و آگاه سازی جامعه است. طبق نتایج نشان داده شده، دولت به عنوان اصلی ترین نهاد در پیاده سازی مدل سازی اطلاعات ساختمان مورد تاکید قرار گرفته است. ترویج این سیستم و حمایت دولت با بکارگیری در پروژه های بالادست می-تواند سبب ترغیب مالکان و ذینفعان صنعت باشد. همچنین آموزش بهتر دانشجویان به تدریج صنعت ساخت و ساز را برای پذیرش مدل سازی اطلاعات ساختمان ترغیب می کند.

از آنجا که تحول دیجیتال به عنوان پدیده ای جدید در عصر حاضر به برتری فناورانه و راهبردی سازمان ها منجر می شود، در پژوهش حاضر با استفاده از مرور نظام مند ادبیات پژوهش و نظریه داده بنیاد و نرم افزار MAXQDA10 اجزاء و ابعاد بلوغ تحول دیجیتال در ایران شناسایی شده است. جامعه اطلاعاتی تحقیق حاضر، تحقیقاتی است که در بازه زمانی 1398 تا 1400 در ایران انجام شده است که در مرحله اولیه جستجو در پایگاه های علمی داخلی (ایرانداک، سیویلیکا، SID ، ISC و ...) 204 مقاله استخراج و پس از غربال گری های مختلف تعداد 16 مقاله به عنوان منبع نهایی تحقیق انتخاب شد. پس از تجزیه وتحلیل اطلاعات و طی مراحل مختلف کدگذاری باز، محوری و انتخابی تعداد 467 کد اولیه، 219 کد ثانویه، 37 مفهوم، 11 مقوله و 3 بعد کلان به دست آمد. نتایج نشان داد، مدل بلوغ تحول دیجیتال دارای سه بعد کلان و یازده مقوله، زیرساخت ها (شامل زیرساخت های مدیریتی، فنی، انسانی و فرهنگی)، رهبری تحول دیجیتال (شامل نقشه راه، حکمرانی، سازمان دهی و منابع دیجیتال) و مدیریت ارشد دیجیتال (شامل طرح ریزی و هدایت دیجیتال، هماهنگی و اقدامات دیجیتال و پایش محیطی و شبکه سازی دیجیتال) است. در نهایت، به منظور اعتبارسنجی کدگذاری های انجام شده از روش توافق دو کدگذار با استفاده از ضریب کاپا بهره گرفته شد و مقدار آن برابر با 62/0 به دست آمد که بیش از مقدار آستانه 6/0 آن بود و حاکی از اعتبار قابل قبول مدل مفهومی ارائه شده است. همچنین با نظرسنجی از خبرگان، اعتبارسنجی کدگذاری ها و میزان تأثیرگذاری معیارها نسبت به یکدیگر در مدل مفهومی پژوهش، تأیید شد. بر اساس نظرسنجی خبرگان میانگین نمرات معیارها نسبت به یکدیگر بین 1/2 تا 5/3 به دست آمد که بیش از میانگین نمره 2 (میانگین طیف نمره دهی 0 تا 4) بود و بیانگر اعتبار قابل قبول مدل ارائه شده است.

سازمان ها برای طراحی نقشه راه تحول دیجیتال خود، ابتدا باید درک جامع و همه جانبه ای از وضعیت فعلی دیجیتال سازمانشان داشته باشند. ارزیابی بلوغ دیجیتال می تواند اولین گام در تدوین نقشه راه تحول دیجیتال باشد. این پژوهش به منظور ارائه یک چارچوب ارزیابی بلوغ دیجیتال برای سازمان ها انجام شده است. روش تحقیق مورداستفاده مرور نظام مند مبانی نظری بوده است. در این بررسی پس از کیفیت سنجی و غربال گری مقالات مرتبط، 32 عنوان مستند مورد تحلیل قرار گرفت. درنتیجه این بررسی، ابعاد بلوغ دیجیتال شامل «استراتژی»، «حکمرانی و رهبری»، «مدل کسب وکار و اکوسیستم»، «فرهنگ و مهارت»، «فرایند»، «تجربه کارکنان»، «تجربه مشتری»، «فناوری»، «داده» و «نوآوری» شناسایی شده و در ادامه نیز درمجموع تعداد 69 شاخص مرتبط با هرکدام از ابعاد معرفی شدند. جهت ارزیابی اعتبار کدگذاری، نتایج توسط 4 نفر از سرارزیابان جایزه ملی تحول دیجیتال بررسی و مورد تأیید قرار گرفت.    

با توجه به شکست پروژه های پیاده سازی دولت الکترونیکی همراه با تحمیل هزینه های گزاف در کشورهای مختلف، شایسته است مطالعات مرتبط با این حوزه با در نظر گرفتن ابعاد مختلف و بطور جامع انجام شود. مدل های مختلف، توسعه دولت الکترونیکی از نظر ارائه خدمات و بلوغ آن از دیدگاه دولت و بدون توجه به سایر ذینفعان را مورد توجه قرار داده اند. مشکلات عدیده اقتصادی، مالی، مدیریتی، زیرساخت و دانش فناوری اطلاعات در کشورهای در حال توسعه و توجه بیش از حد به مدیریت از بالا به پایین به جای مدیریت مشارکتی، باعث شده که این مدل ها جوابگو نبوده و کشورهای مذکور نیازمند مدل توسعه خاص خود باشند. لذا در این مقاله، 25 مدل پایه دولت الکترونیکی مرور و با روش فراتلفیق تحلیل شده و مدلی برای توسعه دولت الکترونیکی استخراج شده است. هدف آن است که نقاط ضعف مدل های مختلف با نقاط قوت سایر مدل ها پوشش داده شده و کاستی ها نیز در مدل جدید ترمیم شود. در ادامه با در نظر گرفتن وضعیت ایران، گام ها و مولفه های مدل پیشنهادی، از طریق پرسشنامه ای با نظرسنجی از خبرگان دولت الکترونیکی تحلیل و مدلی برای کشورهای در حال توسعه بر مبنای شرایط ایران ارائه می شود. در این تحلیل، 250 نفر خبره ایرانی شناسایی و 71 پرسشنامه تکمیل شده از آنها دریافت شد. سپس نتایج با استفاده از آزمون های فرض دوجمله ای و رتبه بندی فریدمن تحلیل شد. از نوآوری های مهم مدل ارائه شده می توان، توجه به ذینفعان، آینده نگری، سیستماتیک بودن، توسعه اقتصادی و فرهنگی به موازات توسعه سیاسی، و یکپارچه سازی در گام های شش گانه را نام برد. با توجه به شباهت ایران با کشورهای درحال توسعه، این مدل می تواند به عنوان نقشه راهی برای کشورهای در حال توسعه مورد استفاده واقع شود.

بروز مشکلات عدیده در زنجیره تامین جهانی، باعث گردیده تحول دیجیتال در صنایع غذایی تسریع گردد اما بررسی مطالعات بیانگر این است نرخ نوآوری و استفاده از فناوری های نوین در صنایع غذایی و آشامیدنی ایران سرعت پایینی دارد و مطالعات اندکی در این حوزه انجام شده است. پژوهش حاضر باهدف کاهش شکاف مطالعات انجام شده است. بدین منظور برای شناسایی و اویت بندی معیارهای بلوغ قابلیت تحول دیجیتال، مدل مفهومی هرندی و همکاران(2022)، به عنوان مدل پایه انتخاب شد. همچنین برای اولین بار از تکنیک DANP فازی جهت استخراج، تعیین اوزان و الویت بندی معیارها و زیر معیارهای بلوغ تحول دیجیتال در این صنعت استفاده شد. این رویکرد روابط متقابل پیچیده در طراحی نقشه روابط شبکه ابعاد تحول دیجیتال را نیز توسعه داد. نتایج نشان داد در بین صنایع منتخب استان تهران، معیار زیرساخت ها، مدیریت ارشد دیجیتال و معیار رهبری تحویل دیجیتال، به ترتیب در رتبه اول تا سوم قرارگرفتند. همچنین معیارهای رهبری و مدیریت ارشد دیجیتال به عنوان معیارهای تاثیرگذار بر زیرساخت ها خصوصا فرهنگ دیجیتال هستند. زیر معیارهای زیرساخت های انسانی، مدیریتی و فنی نیز جزو زیرمعیارهای تاثیر گذار و علت هستند. همچنین در بین معیارهای مدیریت ارشد دیجیتال زیرمعیار های طرح ریزی و هدایت دیجیتال و پایش محیطی و شبکه سازی دیجیتال جنبه معلول و هماهنگی و اقدامات دیجیتال جنبه علت دارد. در بین معیارهای رهبری تحول دیجیتال، تنها زیرمعیار منابع دیجیتال از نوع معلول و مابقی زیرمعیارها از نوع علت هستند.