جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم زمستان 1399 شماره 1 (پیاپی 41) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

چشم انداز تغییرات اقلیمی در غرب ایران بر اساس سناریوهای واداشت تابشی و ریزمقیاس گردانی مدل آماری SDSM(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۱۴۸
در این پژوهش به بررسی چشم انداز تغییرات دما و بارش در ایستگاه های سینوپتیک منتخب در غرب کشور پرداخته شد. بدین منظور از داده های مدل جهانی CanESM2 تحت سناریوی واداشت تایشی (RCP 2.6، RCP 4.5 و RCP 8.5) و مدل ریزمقیاس گردانی آماری SDSM بهره گرفته شد و تغییرات ماهانه و بلندمدت آن در دو دوره زمانی مختلف (2065-2046 و 2099-2080) نسبت به دوره پایه (2005-1961) مورد بررسی قرار گرفت. جهت اطمینان از کالیبراسیون و صحت سنجی مدل SDSM از معیارهای MAE، MSE، RMSE، R2 و نمودارهای مقایسه ای استفاده شد.نتایج حاصل از چشم انداز مدل نشان داد که در دوره 2065-2046 میزان بارش در بیشتر ایستگاه ها (به جز سرپل ذهاب) و بیشتر ماه های سال نسبت به دوره پایه کاهش می یابد. ولی در دوره (2099-2080) در همه ایستگاه ها، میزان بارش نسبت به دوره پایه کاهش پیدا خواهد کرد. از نظر دمای حداقل و حداکثر نیز در همه دوره ها و در هر دوره نسبت به دوره قبل میزان دما نسبت به دوره پایه افزایش خواهد یافت. بر اساس متوسط بلند مدت نیز انتظار می رود میزان بارش به میزان 6 درصد کاهش و دمای حداقل و حداکثر به ترتیب به میزان 2 و 9/1 سلسیوس نسبت به دوره پایه افزایش یابد.
۲.

واکاوی مولفه های کیفیِ میان افزایی در بافت تاریخی تبریز (نمونه های موردی: مجموعه ی تجاری مشروطه و صاحب الامر در بازار تاریخی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انسجام تداوم میان افزایی بافت تاریخی بازار تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۱۸۷
تدقیق بر میان افزایی در بافت تاریخی نیازمند اتخّاذ رویکردی بین رشته ای میان شهرسازی، حفاظت و معماری است. فصل مشترک میان این سه حوزه ی مطالعاتی نیز، ضرورت ایجاد هماهنگی بین ساختار جدید و بافت قدیم می باشد. دستیابی به این، نیز نیازمند توجّه به دو مفهوم"انسجام" و "تداوم" با وجود تغییر در ابعاد مختلف بافت تاریخی به واسطه ی میان افزایی، است که در سایه ی آن بتوان میان بافت و بنای جدید ارتباطی که موجب هماهنگی است، برقرار کرد. بنابراین این پژوهش با مطالعه ی ارزیابی مخاطبان از دو میان افزایی ِ صورت گرفته در بازار تاریخی تبریز، در پی بررسیِ تأثیرِ تغییر در ابعاد کالبدی و غیرکالبدی بافت تاریخی بعد از میان افزایی ها بر ارزیابیِ آن ها از مولفه های کیفیِ است. براین اساس طبق منطق قیاسی، با مطالعه ی کتابخانه ای، مدل تحقیق و پرسشنامه تدوین و به کمک مطالعات میدانی، برای هر یک از دو مجموعه ی مشروطه و صاحب الامر 175 پرسشنامه تکمیل شد. داده های حاصل نشان می دهد که ارزیابی مخاطبان از اثرپذیریِ تداوم و انسجام بافت تاریخی از تغییر ابعاد مختلف بعد از میان افزایی وابسته به شاخصه های بنای میان افزا متغیّر خواهد بود و تدوین مدلی که واجد اولویت بندی بوده و در مطالعات پیشین مطرح شده است، ممکن نیست.
۳.

بررسی حمایت از حقوق پناهندگان در دولت محلی ایالت کالیفرنیا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پناهنده حقوق پناهنده حق آموزش حق کار دولت محلی کالیفرنیا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۱۳۴
امروزه مسائل پناهندگان در جهان بیش از پیش در حال توجه و تأمل است و در میان حمایت از حقوق آن ها اهمیت دارد؛ در این بین در کشورهایی که در تقسیم بندی سیاسی-جغرافیایی آن ها ایالت یا استان از خودمختاری و استقلال نسبی برخوردار است هرکدام از ایالات قوانین و مقررات ویژه ای در ارتباط با پناهندگان و پذیرش آن-ها دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تحلیل حمایت از حقوق پناهندگان در دولت محلی ایالت کالیفرنیای آمریکا انجام شد. مطابق یافته های پژوهش حاضر، موضوع پناهندگان به طور رسمی در اسناد بین المللی به بعد از جنگ جهانی دوم و تأسیس سازمان ملل متحد برمی گردد. مطابق این کنوانسیون دولت های متعهد حق اخراج، اعاده یا بازگرداندن پناهنده را ندارند و حقوق مروبط به کسب تابعیت و حق آزادی رفت و آمد را برای پناهندگان به رسمیت می شناسند. در این کنوانسیون سایر حمایت های حقوق در حوزه اشتغال، حق مراجعه به دادگاه، آموزش و تأمین اجتماعی به رسمیت شناخته شده است. در قوانین ایالات متحده آمریکا نیز مطابق اعلامیه حقوق و وظایف آمریکائی، ایالات متحده وظیفه دارد حقوق بشر همه پناهندگان را به طور یکسان اعم از مهاجرین قانونی و غیر قانونی تضمین کند، که شامل حقوق شخصی، آزادی، رفتار انسانی، حداقل تضمین های دادرسی مناسب، برابری و عدم تبعیض و حمایت از زندگی خصوصی و خانوادگی می باشد. در همین راستا دولت محلی کالیفرنیا انواع حقوق و حمایت های قانونی برای پناهندگان و فرزندان آن ها را فراهم کرده است که مهم ترین آن ها در حوزه بهداشت و خدمات عمومی، آموزش، و کار است.
۴.

ارزیابی موانع و چالش های شکل گیری شاخص های شهر سبز در نواحی منطقه 13 کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر سبز منطقه 13 تهران توسعه پایدار پایداری شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۱۸۹
رشد سریع جمعیت و گسترش شهر نشینی در کلانشهر تهران در دهه های اخیر منجر به افزایش مصرف منابع و انتشار آلودگی ناشی از آن شده است. ادامه این روند می تواند تعادل اقتصادی و اجتماعی درون آن را برهم زند و عدم تعادل اکولوژیک منطقه شهری که در آن قرار گرفته است، را موجب شود . این امر درست خلاف اصول توسعه پایدار برای شهر تهران و محیط زیست آن است. منطقه مورد بررسی در این پژوهش، منطقه 13 کلانشهر تهران است که در شرق شهر تهران و با وسعتی حدود 1283 هکتار می باشد و از این سطح حدود 930 هکتار به بافت پر شهری و مابقی اراضی نظامی ، صنایع ، حرایم و ... می باشد. همچنین پارک جنگلی سرخه حصار با مساحتی حدود 394 هکتار در خارج محدوده قانونی و در حاشیه منطقه قرار دارد که از ویژگی های بارز آن برای تبدیل شدن به شهر سبز است. از طرف دیگر قرار گیری این منطقه در حاشیه شرقی تهران و وجود کاربری وسیع نظامی و صنعتی می تواند موانع بزرگی بر سر راه پایداری شهری و شکل گیری شهر سبز باشد. بر این اساس پژوهش حاضر سعی دارد، تا ساختار فضایی-کالبدی موجود منطقه 13 را در چارچوب شاخص های شهر سبز مورد سنجش قرار دهد و ظرفیت ها و چالش های شکل گیری شهر سبز در سطح نواحی آن را مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهد.
۵.

تحلیل روند تغییرات سطوح توسعه یافتگی در نواحی روستایی بخش تیکمه داش با استفاده از مدل موریس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: توسعه توسعه ی اقتصادی توسعه ی اجتماعی توسعه ی کالبدی توسعه یافتگی.C.V

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۲۴
برخورداری از خدمات مختلف زیربنایی و تسهیلات اجتماعی و اقتصادی، از اساسی ترین شاخص های توسعه در هر واحد برنامه ریزی بویژه مناطق روستائی می باشد. برای موفقیت در برنامه ریزی و رسیدن به توسعه اولین گام، بررسی و شناخت واقعی از سطح برخورداری، توانمندی ها، محدودیت ها و عدم تعادل های منطقه ای می باشد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و هدف از انجام آن سنجش سطح توسعه یافتگی نقاط روستایی بخش تیکمه داش و رتبه بندی آنها از نظر میزان برخورداری از امکانات و تسهیلات مختلف می باشد، جامعه آماری تحقیق ، شامل 4 دهستان اوجان شرقی، سهندآباد، عباس شرقی و غربی بوده و برای جمع آوری داده های موردنیاز از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش و تعیین سطح توسعه یافتگی ، 27 متغیر در شاخص های مختلف اقتصادی، اجتماعی و کالبدی در سطح دهستان اتنخاب و به منظور تحلیل نابرابرهای توسعه ی روستایی، از روش ضریب تغییرات(C.V.) استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که سطوح برخورداری دهستان های بخش با یکدیگر متفاوت بوده و با توجه به ضریب کلی برخورداری، برخوردارترین دهستان (اوجان شرقی) نسبت به محرومترین دهستان (عباس شرقی) حدود 34/1 برابر برخوردار می باشد. تفاوت سطوح برخورداری در زمینه های کالبدی و اجتماعی بیشتر از زمینه اقتصادی است. همچنین یافته های تحقیق نشان می دهد که نقاط روستایی این بخش هنوز برای دستیابی به توسعه ی متوازن، یکپارچه و پایدار راه طولانی در پیش رو دارد.
۶.

تبیین الگوی تاب آوری اجتماعی در سکونتگاه های غیر رسمی با تاکید بر کیفیت زندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سکونتگاه غیررسمی تاب آوری اجتماعی کیفیت زندگی محله خط4حصارکرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۱۳۲
رشد شهرنشینی و تمایل جمعیت های انسانی به محیط های شهری، اهمیت مفهوم کیفیت زندگی شهری را بیش از پیش نمودارساخته است ،سکونتگاه های غیررسمی که بازتابی از کاستی ها و نارسایی های سیاست های دولتی و بازار رسمی محسوب می شوددارای مشکلات عدیده ای ازجمله کیفیت پایین زندگی است محله خط 4 حصار کرج به عنوان یکی از سکونتگاه های غیررسمی بحرانی که به علل مختلف از جمله آلودگی، کیفیت پایین مسکن، نبود امکانات و زیرساخت های شهری، مواد مخدر، جرم دارای کیفیت زندگی پایینی بوده که میزان رضایت مندی ساکنان در حد نامطلوبی قرار داده است و به عنوان یکی مناطقی است که دارای معضلات بسیاری در زمینه کیفیت زندگی ساکنان می باشد باتوجه به هم پوشانی برخی ویژگیهای تاب آوری اجتماعی با سکونتگاههای غیر رسمی باشدپژوهش حاضر درپی ارائه الگویی جهت بهبود وضعیت کیفیت زندگی در سکونتگاههای غیررسمی به روش توصیفی –تحلیلی با استفاده از اسنادکتابخانه ای وداده های میدانی( پرسش نامه و مصاحبه) می باشدوبه بررسی تاثیر مولفه های تاب آوری اجتماعی برامنیت درمحله خط4حصارکرج بعنوان یکی ازمناطق بحرانی در سکونتگاههای غیررسمی پرداخته شده که پس از جمع آوری پرسشنامه،نتایج حاصله با استفاده از نرم افزارهایSPSS,SMAR PLS مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت که نتایج حاصله نشان دهنده تاثیر مستقیم مولفه های مشارکت،آموزش،امنیت، عدالت،انعطاف پذیری،تعاملات در تاب آوری اجتماعی برکیفیت زندگی در محله خط 4 حصارکرج می باشدو الگوی ارائه شده بعنوان مدلی جدید با توجه به نتایج آزمونهای انجام شده مورد تایید قرارگرفته است.
۷.

به سوی برنامه ریزی در عصر جدید؛ مطالعه تطبیقی برنامه ریزی شهری و منطقه ای با آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی جامع - عقلانی آینده پژوهی روش تحلیل لایه ای علی تغییر و پیچیدگی پساساختارگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۱۷۶
در دوره تورم شهری و لگام گسیختگی شهرنشینی، شاهد تقابل دو سیستم پیچیده زمین یعنی زیست کره (زمین، دریا و جو) و تکنولوژی کره (شهرها، صنعت، تجارت و دولت) هستیم. از سویی ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﺳﺮیعتر از ﻫﺮ زﻣﺎن دیﮕﺮی در ﺣﺎل ﺗﻐییﺮ اﺳﺖ و دست خوش و آبستن تحولات گسترده. این تغییر و تحول گسترده با پیروی از روندی غیر خطی، پیچیدگی و عدم قطعیت های فراوانی را رقم می زند که نحوه مواجهه با آن را بسیار مشکل می نماید. در چنین شرایطی دریافته ایم که برنامه ریزان شهری و سیاست گذاران، رویکرد آینده مدار کارامدی ندارند که به آن ها این توانایی را دهد که از تغییرات قریب الوقوع، آماده شدن موثر (فعّال) برای پیامدهای متعاقب و پرداختن به پیچیدگی های ذاتی و سردرگم پیشی بگیرند. یکی از مهمترین دلایل این مسأله، ناکارآمدی ابزارهای شناختی در تصمیم گیری و برنامه ریزی رایج و جاری است. در بسیاری موارد، عدم درک صحیح شرایط و علل پدیده ها و نیز تبعیت فرایند برنامه ریزی از مراحل کلیشه ای، باعث بروز مشکلات متعدد در جامعه هدف برنامه ریزی و عدم تحقق طرح ها و برنامه ها می شود. روش تحلیل لایه ای علّی یکی از روش های بسیار مهم و تأثیرگذار در حوزه آینده پژوهی است که به دنبال ترکیب و یکپارچه سازی دیدگاه های تجربی، تعبیری، انتقادی و یادگیری حین عمل است و بر مبنای آن می توان تحلیل بسیار عمیق تری از علل مسائل پیچده در فضای آشوبناک شهری ارائه داد و از پی آن تصمیماتی مقرون به واقعیت گرفت
۸.

بررسی مؤلفه های مؤثر در توسعه محلی پایدار روستاهای شهرستان گرمسار یا تاکید بر سرمایه اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی در توسعه محلی پایدار روستا گرمسار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۱۰۳
توسعه روستایی مستلزم توجه ویژه به نیروی انسانی است و روستاییان به عنوان منابع انسانی مهم بخش کشاورزی، از عاملان اصلی توسعه روستایی به شمار می رود. سرمایه اجتماعی را می توان از طریق کارکرده ای آن همچون اعتماد، مدارا، همکاری، همبستگی های گروهی، ت رحم، ش فقت، دلس وزی، ایث ار و ن وع دوس تی شناسایی نمود. توسعه پایدار با ایجاد شرایط مطلوب در زمینه های مواد غذایی، بهداشتی، اشتغال، آموزش و نحوه گذر زمان آزاد موجب ایجاد سطح عادی در زندگی می شود؛ بنابراین برای دستیابی به توسعه پایدار شهری که هدف از آن بهبود وضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اعضای جامعه است، تشکیل و تقویت سرمایه اجتماعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از بررسی تأثیر سرمایه ی اجتماعی در توسعه ی پایدار محله های شهری مورد مطالعه در روستاهای شهرستان گرمسار و حوزه های نفوذ. سؤال اصلی مقاله این است که آیا مؤلفه های سرمایه های اجتماعی بر شکل گیری توسعه ی پایدار محله ایی در سطح محلات محدوده ی مورد مطالعه مؤثر است؟ روش این مقاله توصیفی تحلیل است. نتایج مقاله نشان می دهد که میان سرمایه اجتماعی ساکنان و پایداری محله، رابطه معنی داری برقرار است. این سرمایه بیش از آن که به بهبود محیط کالبدی محله اثرگذار باشد، بر توسعه پایدار اجتماعی و اقتصادی محله مؤثر است
۹.

بررسی زمینه های توسعه کارآفرینانه گردشگری روستایی (نمونه موردی: نقاط روستایی شهرستان کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی کارآفرینی تحلیل عاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۵۱
تاثیرات گردشگری برتوسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع مختلف منجر شده است که امروزه از گردشگری به عنوان یک ابر صنعت یاد کنند. این در حالی است که با توجه به مشکلات و نارسایی های ناشی سبک زندگی مدرن ، مناطق روستایی از اولیت بالاتری به منظور مقاصد گردشگری در نزد گردشگران برخوردارند که این امر می تواند زمینه های توسعه کارآفرینی درمناطق روستایی را محقق سازد. در این پژوهش با نگرش آمایش گردشگری و هدف بررسی زمینه های توسعه کارآفرینی در روستاهای شهرستان کرج در راستای جذب گردشگران و رونق کسب وکار در روستاهای هدف با روش های علمی با استفاده از ابزار پرسشنامه به بررسی عوامل و زمینه های توسعه کارآفرینی در حوزه گردشگری روستایی مورد شناسایی قرار گرفته است بر این اساس نتایج به دست آمده از طریق آزمون T در گروه گردشگران حکایت از نامناسب بودن ظرفتهای موجود در حوزه های اجتماعی و فرهنگی ، زیست محیطی و کالبدی است در حالی که از نظر کارشناسان این ظرفیت ها وجود دارد هم چنین نتیجه آزمون آنووا نیز بیانگر ان است که از نظر گردشگران و مردم محلی (تا حدودی) ظرفیت های کارآفرینانه در زمینه های اجتماعی و فرهنگی ، زیست محیطی و کالبدی در سطح شهرستان وجود ندارد امری که مورد تایید کارشناسان نیست
۱۰.

زمانبندی تولید کارگاهی انعطاف پذیر جغرافیایی- منطقه ای پایدار احتمالی با استفاده از مدل ریاضی الگوریتم تلفیقی فراابتکاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زمانبندی کارگاهی الگوریتم شبیه سازی تبرید شبکه عصبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۱۳۴
در این مقاله، زمانبندی تولید کار کارگاهی در شرایطی که انجام عملیات ها دارای زمان های احتمالی هستند، مورد بررسی قرار گرفته است. یک مدل ریاضی به همراه رویه حل آن، برای تعیین زمانبندی سیستم های تولید کار کارگاهی با هدف از بین بردن این نقاط ضعف و درنظر گرفتن شرایط تولیدی بصورت احتمالی و همچنین کاهش هزینه های چندگانه تولیدی ارایه شده است. برای بدست آوردن یک جواب مناسب در یک زمان توجیه پذیر، یک رویه حل تلفیقی بر اساس مدل شبکه عصبی به منظور ایجاد جواب موجه اولیه و الگوریتم Annealing Simulatedبه منظور بهبود عملکرد و کیفیت جواب اولیه و ایجاد جواب بهینه/ نزدیک به بهینه ارایه شده است. برای ارزیابی این روش، چند مساله زمانبندی تولید کار کارگاهی متفاوت حل شده و جواب های بدست آمده با نرم افزار لینگو به عنوان حد پایین مقایسه شده است. نتایج محاسباتی دو روش نشان دهنده عملکرد مناسب الگوریتم پیشنهادی تحت شرایطی است که مقدار پارامترهای ورودی افزایش می یابد یا به عبارت دیگر مساله بزرگ می باشد. به منظور افزایش انعطاف پذیری در کاربرد الگوریتم فوق در شرایط واقعی صنعت، اعداد احتمالی براساس سه توزیع نرمال/ یکنواخت و نمایی از زمان انجام پردازش، به صورت تصادفی تولید می شوند. در عین حال مدل فوق توسط نرم افزارlingo6 برنامه نویسی شده است. در انتها مقایسه نتایج حاصل از حل مثال های نمونه، بهبودهای موثری را در جواب های بدست آمده از روش ابتکاری نشان می دهد
۱۱.

تدوین مدل توسعه گردشگری حلال با رویکرد توسعه پایدار(مورد مطالعه: جزیره کیش)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری گردشگری حلال توسعه پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۱۰۳
به دلیل زیرساخت های تکنولوژیکی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایجاد شده قرن بیست و یکم، پدیده گردشگری یک واقعیت اجتناب ناپذیر در رفتار و عمل انسان برای ارضای روح کنجکاوی او خواهد بود. سفر به دیگر نقاط جزو ملزومات زندگی قرن بیست و یکم شده است. در این میان گردشگری گاهی برای مسلمانان با امکانات کمتری صورت می گیرد و مشکلاتی در این زمینه برایشان وجود دارد. از این جهت محدودیت هایی به لحاظ خوراکی ها یا تفریحات برای گردشگران مسلمان به وجود می آید. اکثر گردشگران مسلمان، معمولاً پیش از رزرو هتل و بلیت هواپیما، در رابطه با مقصد و امکانات آن بررسی و مطالعه ای دارند. به ویژه مسلمانان که لازم است برخی حدود و آداب را رعایت کنند. “گردشگری حلال” موضوعی است که دراین باره مطرح می شود. پژوهش حاضر با رویکرد تحقیق آمیخته انجام می گیرد و جامعه آماری موردنظر خبرگان فعال در عرصه گردشگری می باشند. تعداد نمونه آماری در مرحله کیفی جهت انجام مصاحبه 12 نفر تعیین کفایت می گردد و در مرحله کمی 107 نفر از فعالین و دست اندرکاران حوزه گردشگری کشور انتخاب می شوند. در بعد کیفی از رویکرد تحلیل تم و در بعد کمی بمنظور اعتبار سنجی مدل از روش دلفی و تحلیل عامل تاییدی استفاده می شود . در پایان پس از تعیین مقولات، طبقات کلی مدل توسعه گردشگری حلال در قالب 3 بخش الزامات توسعه گردشگری حلال، ادراک گردشگری و توسعه پایدار مورد شناسایی قرار می گیرند
۱۲.

تبیین و تحلیل شاخص ها و اصول مادی و معنوی آرمان شهر اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت شهری امنیت پایدار عدالت آرمانشهر اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۱۸۲
بی تردید آنچه در قرآن کریم آمده، کلام حق تعالی جل شأنه است که توسط جبریل امین بر خاتم انبیا(ص) نازل شده تا راهنمای ابدی بشر باشد، پس باید این کتاب آسمانی در همه زمینه های زندگی بشر از جمله ابعاد سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و نحوه چگونه حکومت کردن و کشور داری و امثال آن رهنمودهای کلی را داده یاشد. از آنجایی که قرآن کریم برای اجتماع بشری و محیطی که ابناء بشر در آن رشد و نمو و پرستش خداوند را میکنند اهمیت زیادی داده است، در این تحقیق برآن شدیم تا از دیدگاه شارع مقدس اسلام عناصر ممیزه آرمان شهر اسلامی را مورد واکاوی قرار دهیم. در این تحقیق ویژه گی های ماهوی آرمان شهر اسلامی از جمله، داشتن امنیت پایدار، وجود آرامش و اطمینان، فراوانی رزق و روزی، و... وشاخصه های مادی مانند راه ها و معابر، عدالت محیطی، مکانیابی و ... را به شیوه ی کتابخانه ای مورد بررسی قرار خواهیم داد و نتیجه خواهیم گرفت که شریعت مقدس اسلام برای مدیرت شهری همچون سایر نیازهای اجتماعی جوامع انسانی دستورات و قوانینی فرو فرستاده است و اگر این آموزه ها مورد عنایت قرار بگیرند، سعادت دنیوی نوع بشر تضمین خواهد شد، مهمترین تاکید شریعت مقدس اسلام در این زمینه عبارتند از: امنیت شهروندان ، اطمیان خاطر و روزی فراوان، در متن تحقیق علاوه بر این موارد، احکام و آموزه های مرتبط نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است
۱۳.

هم جواری مکانی_جغرافیایی: مزیتی در خدمت تدوین الگوی بازاریابی کارآفرینانه در شرکت های نوپای نوآور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مجاورت مکانی- جغرافیایی پارک علم و فناوری شرکتهای نوپای نوآور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۱۸
اهمیت و ضرورت همجواری جغرافیایی برای بازاریابی کارآفرینانه در شرکتهای نوپای نوآور در اقتصاد کلاسیک و مدرن تأکید شده است. اقتصاد کلاسیک با تمرکز بر صرفه های مربوط به تمرکز صنایع و شرکت های هم سو و هم تکمیل مانند کاهش هزینه ها و صرفه مقیاس و اقتصاد مدرن با تأکید بر مزایای همجواری بنگاهها مانند سرریز دانش، لزوم طراحی سیاستها و ابزارهای مبتنی بر همجواری را مطرح میکنند. در ساختارهای مبتنی بر مجاورت جغرافیایی، تیمها، هسته های فناوری، شرکتهای نوپا و شرکتهای صنعتی در جوار هم مستقر میشوند. شرکتهای نوپا و نوآور در این ساختارها، ضمن برخورداری از زیرساخت مشترک با هزینه کمتر، از هم افزایی ناشی از سرریز دانش و فناوری بهره مند میشوند. در این مقاله، ابتدا اهمیت همجواری مکانی-جغرافیایی در شرکتهای نوپای نوآور از دید نظریه های مختلف بیان و سپس ساختارهای متنوع مبتنی بر مجاورت مکانی- جغرافیایی از جمله تسریع کننده، بازاریابی کارافرینانه در شرکت های نوپا و نوآور، متناسب با مراحل دوره عمر شرکتها، بررسی و مقایسه شده است
۱۴.

سازگاری با اثر تغییر اقلیم بر معماری با استفاده از شاخص های ماهانی وقانون کسینوس در (میانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: میانه تغییراقلیم معماری قانون کسینوس و ماهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۳۲
تغییراقلیم تاثیرات گسترده ای برجامعه وساختار آن خواهد داشت. در سالهای اخیر در معماری و توسعه شهری اثرات سوء اقلیمی داشته که بعلت عدم توجه به رعایت اصول و قوانین معماری همساز با اقلیم و سود اگری در معماری بوده است که بادر نظرگرفتن دیگر عوامل مهم در سازه ها مانند مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله و ضرورت واهمیت اجرای سازه های منطیق با عناصر وعوامل اقلیمی ؛ باهدف ارائه طرح اقلیمی بطوریکه در تمام شرایط آب وهوایی ساختمانهایی که برطبق اصول مهندسی وارکان طراحی اقلیمی ساخته شوند . درکشور ایران بخصوص شهر میانه برابرشرایط اقلیمی ساز وکارهای مربوطه اتخاذ شد تا هم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشدوهم با طرح اقلیمی همساز با معماری ؛ سازه هایی ایجاد شود که به آسایش منجرشود فلذا بااستفاد از تحلیل های سینوپتیکی از طریق جداول ماهانی ، قانون کسینوس منتج شد به این که ساختمان جهت شمالی وجنوبی احداث شود و پنجره ها متوسط انتخاب شوند . دیوارها وکف بنا سنگین. بازمان تاخیر بیش از 8 ساعت باشد . ،جهت تهویه بهتر ؛ خانه های مسکونی مستطیل شکل احداث شوند . محور اصلی بنا بطور کلی عمود برجهت باد غالب باشد چون باد غالب میانه در جهت شمال غربی می وزد مضافا این که میزان تابش در تابستان افزایشی و زمستان در جهات مختلف دیوار کاهشی است
۱۵.

مکانیابی محل دفن پسماند با استفاده تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)- مطالعه موردی شهر سیریک هرمزگان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: محل دفن پسماند AHP GIS شهر سیریک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۱۱۲
مکانیابی محل دفن زباله بعلت اثرات آن بر روی اقتصاد، اکولوژی و سلامت محیط زیست منطقه یک موضوع اساسی در فرایند طراحی شهری بشمار می رود. مکانهای دفن پسماند بر روی پهنه هایی واقع می شوند که حداقل آسیب پذیری را به محیط زیست و سلامت عمومی وارد می کنند. هدف این مطالعه تعیین مکان مناسب دفن زباله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS )و فرایند تحلیل سلسله مراتبی( (AHP در محدوده مورد مطالعه است. در این پژوهش 30 لایه اطلاعاتی بر اساس عوامل موثر و معیارهای زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فنی در 4 پهنه کاملا مناسب، مناسب، نسبتا مناسب و نامناسب طبقه بندی و نقشه های مورد نظر ترسیم گردید. در این مطالعه شعاع بیش از 30 کیلومتر از مرز محدوده شهری به دلیل فاصله زیاد، حذف گردید. در نهایت جهت انتخاب مناسب ترین مکان دفن پسماند، با تلفیق لایه های اطلاعاتی و اعمال وزن هرلایه در محیط GIS، مکان های مناسب احداث پسماند مشخص شدند. پهنه های نامناسب که مکان های ممنوعه دفن زباله هستند 6/66 درصد، پهنه های نسبتا مناسب 7/29 درصد، پهنه مناسب 5/2درصد و بالاخره پهنه کاملا مناسب برابر 2/1درصد محدوده مورد مطالعه را شامل شده است. در بررسی کفایت فضای مورد نیاز در توسعه آتی و تا سال 1420 معادل 71/10 هکتار زمین مورد نیاز است. در این راستا 6 سایت دفع و دفن بهداشتی پسماند به همراه مساحت آنها جانمایی شدند و مناسب ترین سایت دفن پسماند مشخص شد
۱۶.

ارزیابی و تحلیل تغییرات رشد فیزیکی شهر یزد و پیش بینی آن با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی طی دوره 1973-2016(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رشد فیزیکی سیستم اطلاعات جغرافیایی توسعه شهر یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۱۹۳
فرآیند توسعه شهرها در حال حاضر به دلیل افزایش جمعیت مناطق شهری یکی از مهمترین موضوعات پیش روی پژوهشگران مسائل شهری می باشد. با اهمیت موضوع، هدف از این پژوهش ارزیابی و تحلیل تغییرات رشد فیزیکی شهر یزد می باشد. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و جهت بررسی رشد و توسعه فیزیکی منطقه مورد مطالعه در دوره آماری بین سال های 1973 تا 2016 از تصاویر ماهواره ای لندست استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که محدوده شهر یزد از سال 1998 با رشد 63 درصدی نسبت به دهه قبل شروع به گسترش نموده است. این دوره همزمان با افزایش جمعیت شهری و گسترش خدمات و صنایع در منطقه شهری بوده است، به نحوی که باعث جذب مهاجر از سایر نقاط به سمت شهر یزد گردیده است. از این دوره رشد شهری با یک روند مشخص تحت تأثیر افزایش جمعیت شهری و ورود مهاجران به شهر یزد ادامه یافته است. در ابتدا جهت گسترش شهر یزد به سمت غرب و جنوب غرب و سپس در امتداد مسیر ارتباطی به سمت جنوب شرقی و نهایتاً جنوب بوده است. مهمترین عوامل محدود کننده رشد شهر یزد در سمت شمال وجود تپه های ماسه ای، در سمت غرب و جنوب غرب وجود برخی کاربری های خاص مانند مراکز صنعتی و کارگاهی و فرودگاه، در سمت جنوب وجود کوه و مراکز دانشگاهی و در سمت جنوب شرق و شرق وجود زمین های زراعی بوده اند. در حال حاضر به دلیل عوامل محدود کننده گسترش شهر یزد در تمامی جهات، رشد عمودی شهر بهترین گزینه می باشد
۱۷.

تبیین نقش گردشگری در توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: دهستان چهار فریضه شهرستان بندرانزلی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری گردشگری روستایی توسعه پایدار روستایی دهستان چهارفریضه شهرستان بندرانزلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۱۵۷
در سال های اخیر، کارکردهای متنوع گردشگری روستایی در راستای پیشبرد اهداف توسعه پایدار روستایی توجهات بسیاری را به خود جلب نموده است. بنابراین، درک آثار گردشگری روستایی بر شاخص های مختلف توسعه پایدار روستایی می تواند در راستای دستیابی به اهداف طرح های توسعه روستایی مفید واقع شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر توسعه گردشگری بر شاخص های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی روستاهای دهستان چهار فریضه شهرستان بندر انزلی است. اطلاعات مورو نیاز پژوهش از طریق منابع اسنادی و مطالعات میدانی بدست آمده است. جامعه آماری شامل روستاییان دهستان چهار فریضه می باشد که بر اساس فرمول کوکران 373 نفر از ساکنان روستاهای منتخب به روش نمونه گیری تصادفی جهت تکمیل پرسش نامه انتخاب شدند. برای پایایی ابزار پرسش نامه از آزمون آلفای کرونباخ 895/0 و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری رگرسیون چند متغیره، واریانس و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که توسعه گردشگری روستایی بر شاخص های اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و کالبدی روستاهای محدوده مورد مطالعه تأثیر مثبتی داشته اما تأثیر آن بر محیط زیست منفی بوده است. نتایج آزمون رگرسیون بیانگر تأثیر توسعه گردشگری بر تمامی متغیرهای مورد بررسی بوده همچنین نتایج آزمون واریانس درون گروهی و بین گروهی هم نشان داد که در رابطه با عامل زیست محیطی بین روستاها تفاوت معنادار وجود ندارد ولی در رابطه با سه عامل دیگر تفاوت معناری بین روستاها مشاهده شد
۱۸.

طراحی و تبیین مدل حُکمرانی خوب برای ادارات کل کتابخانه های عمومی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حکمرانی خوب رویکرد تلفیقی بعد مدیریتی بعد سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۱۵۷
هدف این تحقیق طراحی و تبیین الگوی حُکمرانی خوب جهت ادارات کل کتابخانه های عمومی کشور با رویکرد تلفیقی می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی- توسعه ای بوده که با بررسی اسناد و مصاحبه به شناسایی شاخص های اولیه پرداخت و 34 شاخصه اکتشافی مطابق تکنیک دلفی دراختیار 37 نفر از خبرگان دانشگاهی و کتابخانه ایی قرار گرفت. نتایج حاصل از تکنیک فن دلفی بر اساس تحلیل عاملی تاییدی به صورت یک الگوی حکمرانی خوب شامل دو بعد، 9 مولفه و 28 شاخص بصورت زیر بوده است: بعد سیاسی (شامل 5 مولفه و 14 شاخص): مولفه پاسخگویی وشفافیت (شامل 3 شاخص)، مولفه عدالت اجتماعی (شامل 3 شاخص)، مولفه قانون محوری اخلاقی (شامل 4 شاخص)، مولفه مشارکت گرایی (شامل 2 شاخص) ومولفه فسادستیزی (شامل 2 شاخص). بعد مدیریتی: (دارای 4 موئلفه و 14 شاخص): مولفه عدالت تعاملی (شامل 4 شاخص)، مولفه کارامدی وتوانمندسازی (شامل 5 شاخص)، مولفه توسعه خلاقانه (شامل 2 شاخص) و مولفه شبکه های مجازی حرفه ای (شامل 3 شاخص). از نظر خبرگان، قانون محوری اخلاقی بعنوان با اولویت ترین و عدالت اجتماعی بعنوان کم اولویت ترین مولفه بعد سیاسی وهمچنین توسعه خلاقانه بعنوان با اولویت ترین و شبکه های مجازی حرفه ای بعنوان کم اولویت ترین مولفه بعدمدیریتی حکمرانی خوب در کتابخانه های عمومی کشور می باشد
۱۹.

تغییرپذیری مکانی – زمانی شاخص های بهداشتی و آموزشی در بخش های مختلف ناحیه ساحلی غرب استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شاخص های بهداشتی و آموزشی شاخص توسعه روستایی شاخص ترکیبی نتایج آموران جهانی و محلی ناحیه ساحلی غرب استان گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۱۴۷
هدف از این پژوهش بررسی تغییرپذیری مکانی و زمانی 4 شاخص بهداشتی و 6 شاخص آموزشی در 8 بخش ساحلی واقع در شهرستان های آستارا، تالش و رضوانشهر در غرب گیلان است. بدین منظور اطلاعات شاخص های فوق از سالنامه آماری نفوس و مسکن سال های 1385، 1390 و 1398 استخراج گردید. سپس با استفاده از شاخص توسعه روستایی (RDI) و شاخص ترکیبی نتایج (CRI)، میزان توسعه یافتگی بخش ها در قالب چهار مرتبه D، C، B و A که به ترتیب بیانگر شرایط ضعیف، متوسط، خوب و عالی هستند مشخص گردید. همچنین با بکارگیری شاخص I موران جهانی و محلی، ابتدا معنی داری الگوهای خوشه ای، پراکنده و تصادفی هر یک از شاخص ها مشخص و سپس نوع مجاورت شاخص ها در چهار حالت بالا-بالا (HH)، پایین-پایین (LL)، بالا-پایین (HL) و پایین-بالا (LH) تعیین گردید. نتایج بدست آمده نشان داد RDIی برخی شاخص ها از لحاظ مکانی تغییر نشان می دهند ولی از لحاظ زمانی تغییرات زیاد چشمگیر نبوده است. در این راستا نتایج شاخص ترکیبی (CRI) که برآیند دو حوزه آموزشی و بهداشتی است متفاوت بود.و توسعه یافتگی شاخص های بهداشتی و آموزشی بخش ساحلی غرب استان گیلان در حد ضعیف (مرتبه D) در طی سه دوره سرشماری باقی مانده است. همچنین نتایج آماره های مکانی نشان از شرایط همگن و تصادفی در توزیع شاخص-های بهداشتی و آموزشی دارد، اما در دو شاخص دبیرستان (دخترانه و پسرانه) حالت خوشه ای بالا-پایین (HL) در CRI وجود داشته است. در مجموع در شاخص های آموزشی و بهداشتی سه دوره تغییرات معنی داری مشاهده نشده و حتی در برخی شاخص ها کاهش اتفاق افتاده است
۲۰.

طراحی مدل توسعه کارآفرینی اکوتوریسم با رویکرد رفاه اجتماعی در روستاهای هدف گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اکوتوریسم توسعه کارآفرینی رفاه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۳۲
کارآفرینی اکوتوریستم از جمله مهمترین فعالیت های اقتصادی است که در حال گسترش و استقبال عمومی در سطح جهانی می باشد. در مناطق روستایی اهمیت این موضوع بیشتر است چراکه به دلیل رکود بخش کشاورزی و مشکلات فراروی جوامع روستایی، راه حل جایگزین سیاست گذاران، توسعه کسب وکارهای روستایی است و بهره برداری از فرصت های اکوتوریسم می تواند به بازسازی اقتصاد روستایی و رفاه اجتماعی منجر شود. هدف از انجام این پژوهش طراحی مدل توسعه کارآفرینی اکوتوریسم با رویکرد رفاه اجتماعی روستاهای هدف گردشگری است که به روش آمیخته اکتشافی انجام شد. در مرحله اول با استفاده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته و نظرخواهی از خبرگان و مطلعین کلیدی، به استخراج مفاهیم پرداخته شد و با استفاده از روش نظریه برخاسته از داده ها در سه گام کدگذاری باز، محوری و انتخابی و بهره گیری از نرم افزار NVivo مدل مفهومی طراحی شد. در مرحله دوم روابط بین مولفه ها و ابعاد با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart-PLS بررسی و آزمون شد. جامعه آماری این بخش، مدیران، کارآفرینان و کارشناسان فعال در حوزه اکوتوریسم بود که تعداد نمونه آماری با استفاده از جدول کرجسی مورگان 248 نفر برآورد شد. نمونه گیری در این مرحله به روش تصادفی ساده صورت پذیرفت. نتایج نشان می دهد روابط علّی مثبت و معنی داری بین عوامل فردی، بازاریابی، اقتصادی، فرهنگی، محیطی و حمایتی با توسعه کارآفرینی اکوتوریسم وجود دارد. در انتها نیز پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج پژوهش ارائه شد
۲۱.

تبیین تاثیر حکمروایی مطلوب شهری بر توانمندسازی شهروندان: یک الگوی سیاست شهری دارایی مبنا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حکمروایی مطلوب سیاست دارایی مبنا توانمد سازی تبیین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۱۵۹
حکمروایی مطلوب شهری لزوما بر کنشگری سیاسی شهروندان مبتنی هست که در واقع منتج از توانمندسازی است. نظام شهروندی در سیستم شهری و سیاسی کشور به دلایل مختلف از جمله تمرکزگرایی فرهنگی – سیاسی و حتی جغرافیایی چندان رشد نکرده است. هم دست یافتن به سطوح مختلف شهروندی مانند آنچه در نظریه شهروندی مارشال آمده است نیازمند کنشگری سیاسی است و هم توانمندسازی. این مقاله به پروبلماتیک سازی این چالش می پردازد. روش تحقیق مقاله تبیینی است و امیدوار است بر غنای ادبیات دانش جغرافیای شهری افزوده باشد.  نتایج این مقاله حاکی از آن است که حکمروایی مطلوب مبتنی بر سیاست شهری دارایی مبنا است که هم حامل توانمند سازی است و هم بر فرایند سازی کنشگری سیاسی شهروندان و جامعه مدنی تاکید می کند.  نتایج این مقاله حاکی از آن است که حکمروایی مطلوب مبتنی بر سیاست شهری دارایی مبنا است که هم حامل توانمند سازی است و هم بر فرایند سازی کنشگری سیاسی شهروندان و جامعه مدنی تاکید می کند.
۲۲.

ایمن سازی فضاهای بی دفاع شهری و نقش آن در کاهش وقوع جرایم شهری (مورد شهر یاسوج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایمن سازی طراحی فضاهای بی دفاع شهری جرایم شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۱۷۵
امروزه توجه به مفهوم امنیت شهروندان و روشهای ارتقاء آن، به عنوان یکی از اولویت های اساسی حرفه مندان و تئوری پردازان شهری تبدیل شده است. جدای از اثرات اجتماعی و فرهنگی ناشی از برنامه ریزی و طراحی محیط های امن شهری بر الگوهای رفتار شهروندی و بهبود کیفیت محیطی نواحی سکونتی، تبیین ویژگیها و اثرات مترتّب بر نقش کالبدی شهر بر کاهش جرایم شهری و یا کاستن از وقوع جرم، موضوع مستقل و با اهمیتی است که در قالب تئوریهای نوین شهرسازی بدان اشاره می شود. بنابراین توجه به نقش کالبدی شهر (برنامه ریزی و طراحی شهری) در کاهش و پیشگیری از جرایم شهری اهمیت اساسی دارد و بایستی مفاهیم، اصول، پارادایم ها و استراتژیهای مربوط به آن، مورد اشاره قرار گیرد. این امر از آن جهت دارای اهمیت است که امروزه در فرایندهای طراحی فضاهای شهری کمتر به پتانسیل های بالقوه مناطق شهر و ساختمانها در کاهش یا جلوگیری از جرائم توجه می شود. رویکرد حاضر را می توان طراحی کارآمد و بهینه محیط مصنوع در کاهش جرائم شهری قلمداد کرد که در بهبود کیفیت زندگی و افزایش رضایتمندی شهروندی تاثیر بسزایی دارد. هدف از نوشتارحاضر ، بررسی و تحلیل مفاهیم و اصول مرتبط با رویکردایمن سازی و طراحی فضاهای بی دفاع شهری  و نقش آن در کاهش وقوع جرایم شهری است. روش تحقیق مقاله ، توصیفی _ تحلیلی است که با روش تحلیل استنباطی، داده های مستخرج از پرسشنامه با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS.22 و SmartPLS2.0.3 ارائه شده است. در نهایت با استفاده از نتایج حاصل شده و به کارگیری مدل معادلات ساختاری، به اولویت بندی میزان تاثیرگذاری مولفه های مختلف در ایمن سازی و طراحی فضاهای بی دفاع شهری و نقش آن در کاهش وقوع جرایم شهری و تحلیل همبستگی بین معیارها پرداخته شده است.
۲۳.

چالش های تحقق دموکراسی در عراق با تاکید بر اقلیم کردستان ( 2003 الی 2019)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دموکراتیزاسیون عراق اقلیم کردستان اقتدارگرایی رانتیریسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۲۴۳
تحقق دموکراسی در عراق به ویژه در اقلیم کردستان با چالش های عدیده ی فرهنگی اجتماعی، اقتصادی و سیاسی امنیتی مواجه است که به سدی در مسیر دموکراتیزاسیون بدل شده اند. مقاله ی حاضر در تلاش است تا به این سوال بپردازد که «چالش های تحقق دموکراسی در عراق با تمرکز بر اقلیم کردستان کدامند و چگونه به مانعی در مسیر دموکراتیزاسیون بدل شده اند؟» در پاسخ اولیه می توان اذعان کرد که «عراق و به ویژه اقلیم کردستان از 2003 تا 2019 طیفی از چالش ها در مسیر گذار به دموکراسی از قبیل خشونت علیه اقلیت ها، ظهور رادیکالیسم اسلامی، غلبه ی فروملی گرایی، بحران رانتیریسم، شکاف در لایه های نخبگان ملی و نیز مداخلات خارجی مواجه بوده است». یافته های مقاله نیز صحت این مولفه ها را در کنار موضوعاتی از قبیل نظام قضایی نا عادلانه و توسعه ی اقتصادی نامتوازن به عنوان موانع تحقق دموکراسی در این کشور را تایید می نماید. این پژوهش از روش ترکیبی کمی و کیفی در یک مطالعه واحد به طور همزمان بهره می برد تا ضمن تفسیر تاریخی با بررسی روندها، ابعاد و کمیت ها به تشریح و تبیین سوال اصلی بپردازد. روش جمع آوری داده ها از نوع اسنادی و از منابع کتابخانه ای و اسناد و آمارهای معتبر است؛ بعلاوه در این مقاله از منابع کردی با رویکرد چند علتی به جای رویکرد تک علتی – تقلیلی استفاده شده است تا درک عمیق تری از وضعیت چالش عدم تحقق دموکراسی در عراق با تمرکز بر اقلیم ارائه شود
۲۴.

تحلیل توسعه یافتگی روستاها با استفاده از مدل AHP (مورد مطالعه: دهستان پسیخان بخش مرکزی رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل توسعه یافتگی روستا روش AHP دهستان پسیخان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۱۴۹
روستاها با توجه به نقش مهمی که در نظام تولید و اشتغال کشور دارند و همچنین با توجه به سکونت حجم قابل توجهی از جمعیت که در خود جای داده اندکه در توسعه مناطق نقش مهمی را برعهده دارند؛ هدف از این رساله، بررسی تحلیل توسعه یافتگی روستاها با استفاده از مدل AHP در دهستان پسیخان بخش مرکزی شهرستان رشت است. روش جمع آوری اطلاعات بصورت میدانی و کتابخانه ای و روش تحقیق بصورت توصیفی– تحلیلی است که از آمار و اطلاعات موجود در فرهنگ آبادی ها در طی دوره های آماری استفاده شده است. بر طبق نتایج روستای کلش طالشان و آتشگاه از روستاهای نسبتاً توسعه یافته و سایر مناطق روستایی از روستاهای توسعه نیافته دهستان می باشند اگرچه مطالعات این تحقیق نشان می دهد که توانمندی های زیادی در سطح روستاهای دهستان در جهت رسیدن به توسعه روستایی وجود دارد؛ اما در وضعیت فعلی سکونتگاه های روستایی شهرستان رشت دچار عدم تعادل و توازن در سطح توسعه یافتگی بوده و توسعه روستاهای این شهرستان با چالش ها و موانع جدی مواجه است. این امر حاکی از آن است که سکونتگاه های روستایی شهرستان رشت دچار عدم تعادل و توازن در سطح توسعه یافتگی بوده است که پیشنهاد می گردد در صورت امکان به کمک دهیاری ها و شوراهای روستایی روستاها برخوردار از خدمات گردند. استفاده از پتانسیل های گردشگری روستاها می تواند به خدمات رسانی و برخورداری روستاها کمک نماید تا روستاها بتوانند به روستاهای توسعه یافته تبدیل وضعیت نمایند
۲۵.

واکاوی نقش شهروندان در تحقق برند شهری از منظر مداخلات طرح های توسعه شهری با روش پژوهش ترکیبی (نمونه موردی: شهر بیرجند)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طرح های توسعه شهری برندسازی شهری شهروندان روش تحقیق ترکیبی شهر بیرجند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۱۵۵
این پژوهش با روش پژوهش ترکیبی، قصد دارد بر اساس ادراکات و ترجیحات ذهنی ساکنان شهر، اثر طرح های توسعه شهری به عنوان بنیاد ترین ابزار شکل دهی شهرها در تحقق برند شهری را تبیین و پس از شناخت مولفه های تاثیرگذار با طرح پژوهش اکتشافی، مدل معادلات ساختاری را ایجاد نماید. بدین منظور5 معیار، 8 زیرمعیار و 14 شاخص مورد بررسی و جمع آوری اطلاعات قرار گرفتند. قلمرو مطالعاتی، شهر بیرجند و جامعه آماری پژوهش در بخش راهبرد کیفی با روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی انتخاب و شامل 19 نفر از خبرگان و مدیران شهری و در بخش کمی با روش نمونه گیری تصادفی ساده، 383 شهروند مورد پرسش قرار گرفته اند. مدل پژوهش نشان داد از دید شهروندان، طرح های توسعه شهری بر مولفه های سرزندگی و مهاجرت بیشترین اثر مثبت را در راستای تحقق برنامه های برندسازی شهری دارند. همبستگی بین مولفه ها نشان داد بیشترین ارتباط بین مولفه های مهاجرت و سرزندگی به میزان 0.87 و بازاریابی و سرزندگی به میزان 0.849 و کمترین تاثیر نیز مربوط به تاثیر متقابل کیفیت محیطی و بازاریابی به میزان 0.633 می باشد. تحلیل یافته های مصاحبه ها نیز مشخص کرد تلاش در جهت بهبود تصویر رسانه ای نامناسب، پراکنده و در برخی مواقع نامنطبق بر واقعیات شهر، جلب مشارکت های ذهنی و اجرایی ساکنان بافت های قدیمی، توانمندسازی ساکنان و مدیریت حضور مهاجران افغان و در عین حال بهره گیری از چند فرهنگی بودن شهر با حضور آنان می تواند به تحقق برند شهری کمک نماید
۲۶.

اصول و ضوابط طراحی مجموعه های ورزشی (مطالعه موردی: شهرستان کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مجموعه ورزشی معماری ورزش فضا طراحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۱۵۴
ورزش یک پدیده ای همگانی است و با گسترش آن مردم و قشرهای گوناگون یک جامعه از فوایدش بهره مند می شوند، لذا جهت حفظ سلامت و رشد جسمی وروحی اهمیت دادن به ورزش نقشی اساسی در بهبود کیفیت زیستی و افزایش معیارهای زندگی مطلوب شهروندان را داراست. معماری ایرانی از جایگاه رفیعی در تاریخ ایران زمین برخوردار است و از گذشته تا به حال دارای شاخصه های متفاوتی بوده اند که آن را از سبک و سیاقهای دیگر بناها جدا می سازد. این مؤلفه ها شامل هندسه علمی و هنرهای ابداعی برگرفته از اندیشه های معنوی شخص میشود با توجه به انواع تحقیق بنیادی، نظری، کاربردی و علمی، تحقیق حاضر از حیث هدف کاربردی است روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع روش تحقیقی- تحلیلی و با روش کتابخانه ای و میدانی صورت خواهد گرفت که در نهایت منجر به طراحی می شود.
۲۷.

تاثیر شکل شهر بر فرهنگ: رویکردی تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شکل شهر فرهنگ مادی و غیرمادی تغییرات فرهنگی منطقه 8 تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۱۵۲
شهرهای امروزی با تغییرات فرهنگی بارزی مواجه هستند که از عوامل متعددی نشات گرفته است؛ یکی از این عوامل، شکل شهر است که بر رفتار مردم و با ثابت شدن این رفتارها در طول زمان بر فرهنگ آن ها تاثیرگذار بوده است. در حقیقت ساختار و ظاهر شهرهای کنونی با فرهنگ گذشته ایران تفاوت بارزی دارد که این تفاوت، در برخی موارد آثار واضحی را در مسائل فرهنگی دربرداشته است. هدف این مقاله بررسی چگونگی تاثیر شکل شهر بر فرهنگ در طول زمان است. فرهنگ به دو دسته مادی و غیرمادی تقسیم می شود؛ اگر مواردی نظیر سبک زندگی، ارتباطات، رسوم و به طور کلی فعالیت های مردم را که ملموس هستند، به عنوان فرهنگ مادی به حساب آوریم، فرهنگ غیرمادی شامل چهار عنصر درونی زبان، ارزش ها، هنجارها و باورها می شود. منظور از فرهنگ در این پژوهش فرهنگ غیرمادی است. روش پژوهش آمیخته و ترکیبی از روش های کیفی و کمی اسنادی، میدانی و پیمایشی است. این نوشتار عمدتاً با رویکرد آسیب شناسی فرهنگ نوشته شده است و با مقایسه زمانی رفتارها و آداب شهری با پرسش از مردم (ساکنان منطقه 8 تهران) این نتیجه حاصل شد که بسیاری از اعتقادات و رفتارها و واژگان به مرور زمان تحت تاثیر شکل شهر قرار گرفته اند و دچار تغییرات شده اند. از سوی دیگر بر اساس یافته های میدانی و تهیه پرسشنامه از متخصصین حوزه شهرسازی در نهایت این نتیجه حاصل شد که به ترتیب زبان، هنجارها، ارزش ها و باورها از کالبد شهر تاثیر می پذیرند
۲۸.

تعامل طراحی شهری و تغییر اقلیم مبتنی بر نظریه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طراحی شهری تعییر اقلیم بعد ماهوی بعد رویه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۱۵۳
مکان یابی های ناکارآمد، الگوهای حمل ونقل سنتی، به کار بردن الگوهای جدید شهرسازی بدون در نظر گرفتن پایه های نظری متناسب با شرایط اقلیمی بخش مهمی از محیط انسان ساخت را شامل می شوند که منشأ اصلی پدیده تغییراقلیم است. لذا بازتعریف اصول پایه شهرسازی در راستای رویکرد تغییراقلیم از یک سو منجر به ایجاد محیطی پایدار می شود و از سوی دیگر اثرات سو بر ایجاد پدیده تغییراقلیم را کاهش می دهد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی ارتباط دوسویه بین ساختار طراحی شهری و پدیده تغییراقلیم در یک فرایند چرخه ای، است. پژوهش حاضر تحقیقی بنیادی است که در آن از رویکرد تفسیرگرایی کمک گرفته شده است. تکنیک به کاررفته در این رویکرد، تحلیل محتوای کیفی است. دستاورد پژوهش حاضر بازتعریف ساختارهای طراحی شهری و تغییراقلیم در انطباق با محیط انسان ساخت، ارائه چارچوب برنامه ریزی و طراحی شهری مبتنی بر کاهش اثرات سو بر پدیده تغییراقلیم و ارائه الگوی مفهومی تعامل طراحی شهری (بعد رویه ای و ماهوی) و تغییراقلیم در یک ساختار منسجم می باشد
۲۹.

مکان یابی فضای سبز درون شهری منطقه 6 کلان شهر اهواز با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره در محیط GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مکان یابی فضای سبز AHP GIS اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶ تعداد دانلود : ۱۶۰
پارکها و فضاهای سبزشهری یکی از مهمترین کاربریهای شهری میباشند،که وضعیت توزیع آنها در سطح شهرها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.منطقه۶شهر اهواز به لحاظ توزیع فضای سبزشهری از وضعیت مناسبی برخوردار نمیباشد،به همین علت دستیابی به پهنه های مناسب جهت ایجاد فضای سبز در این منطقه هدف اصلی این پژوهش است.برای دستیابی به این هدف از روش ارزیابی چندمعیاره در محیط GIS استفاده گردید.برای انجام روش مذکور ابتدا معیارهای موثر در مکانیابی فضای سبزشهری با روش دلفی مشخص گردیدند،که شامل معیار مراکز مسکونی،مراکز آموزشی،شبکه ارتباطی،فضای سبز موجود، مراکز فرهنگی،تراکم جمعیت، مراکز صنعتی و مراکز ورزشی میباشد.در گام بعدی از نقشه کاربری اراضی شهر اهواز لایه های معیارهای موردنظر استخراج شدند و ارزشگذاری گردیدند.همچنین برای وزندهی به لایه ها از روشAHPاستفاده شد و در نهایت با روی همگذاری لایه های وزندار به کمک روش همپوشانی نقشه نهایی تهیه گردید.باتوجه به نتایج از کل مساحت این منطقه64/647هکتار(53/47درصد) برای ایجاد فضای سبز شهر مناسب میباشد،که در نواحی شمال به سمت غرب منطقه متمرکز شده است و از میان تمام پهنه ها،پهنه خوب بیشترین مساحت را به خود اختصاص داده است(88/30درصد).نتایج ارزیابی حاکی از آنست که فضای سبز منطقه6اهواز باتوجه به معیارهای مکانیابی از پراکنش مناسبی برخوردار است و از طرفی،زمین های مناسب برای ایجاد فضای سبزتناسب زیادی با نقشهکاربری اراضی در منطقه6کلانشهر اهواز دارند پیشنهاد میشود برای دستیابی به نتیجه قبل قبولتر بازنگری کلی در تهیه و اجرای طرحهای جامع و تفصیلی در خصوص مکانیابی فضاهای سبز شهر اهواز و توجه مدیران شهری به پتانسیلها و محدودیتهای موجود در منطقه جهت ارایه خدمات بهتر انجام گیرد
۳۰.

الزامات دیدگاه اقتصاد سیاسی برای حل بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بحران ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه اقتصاد سیاسی خلیج فارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۱۴۰
هدف اصلی این مقاله عبارت است از بررسی الزامات دیدگاه اقتصاد سیاسی برای حل بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه می باشد. سوال اصلی مقاله این است که مولفه های اقتصاد سیاسی در منازعات منطقه خاورمیانه چه نقشی دارند؟ روش این مقاله کیفی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه است و داده های پژوهش نیز با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی تبیین خواهند شد. نتایج مقاله نشان می دهد که مولفه های ژئواکونومیک در منازعات منطقه خاورمیانه نقش ثانویه را برای ایجاد همگرایی و از طرفی نقش اصلی را برای منازعه افرینی دارند. ظهور افکار ناسیونالیستی مانند پان عربیسم، پان ترکیسم و پان ایرانیسم و توطئه های بیگانگان و منفعت طلبان با ایجاد تفرقه میان مذاهب مختلف اسلامی، ضعف رهبران در اداره امور جامعه و هم چنین وجود برخی حکومت های اقتدارگرا، این منطقه را تبدیل به کانونی از تحولات و تنش ها در دنیای کنونی کرده است. هم چنین بحران مشروعیت در کشورهای عربی و موج بیداری تحت تأثیر دموکراسی خواهی، درگیری های سیاسی و مذهبی درون منطقه ای، ناآرامی های اجتماعی و بی ثباتی سیاسی در اثر جنبش های آزادی خواهی از دیگر عوامل آسیب پذیری کشورهای منطقه است. همه این عوامل دست به دست هم می دهند تا کشورهای عرب منطقه در اثر تدابیر نادرست سیاسی، ضعیف ترین و با وجود منابع عظیم نفتی، وابسته ترین ملت کشورهای منطقه به خارج محسوب شوند
۳۱.

رقابت های ژئوپلیتیکی قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در عراق و تاثیر آن بر امنیت ملی کشور ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رقابت های ژئوپلیتیکی قدرت های منطقه ای و بین المللی عراق امنیت ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۲۶۹
هدف اصلی این پژوهش عبارت است از تبیین رقابت های ژئوپلیتیکی قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در عراق و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که چالش های امنیت ملی ایران در عراق بعد از سقوط صدام حسین در سال 2003 تا 2019 چه بوده است؟ روش تحقیق از نظر نوع، آمیخته (دو فاز کیفی و کمی) است. بخش کیفی مبتنی بر کدگذاری چند مرحله ای است. بخش کمی از نظر نوع توصیفی پیمایشی، از نظر هدف کاربردی خواهد بود. جامعه آماری شامل متخصصان و صاحب نظران فعال در حوزه علوم سیاسی و روابط بین الملل خواهد بود. نمونه آماری برابر 371 نفر از اساتید علوم سیاسی و دانشجویان علوم سیاسی و روابط بین الملل و به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب خواهند شد. ابزار پژوهش شامل روش های مصاحبه (رونوشت)، روش دلفی و پرسشنامه است. جهت روایی ابزار پژوهش ابتدا از کارشناسان علوم سیاسی و روابط بین الملل جهت ارزیابی محتوایی و صوری نظرخواهی خواهد شد. سپس پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ در مرحله مقدماتی (مطالعه راهنما) و پایانی ارزیابی خواهد شد. نهایتاً ساختار پرسشنامه و سازه پژوهش با استفاده از روش تحلیل عاملی خواهد شد
۳۲.

بررسی روند مشارکت شیعیان عراق در ساختار قدرت سیاسی این کشور از 2003 تاکنون و تاثیر آن بر نفوذ منطقه ای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نفوذ منطقه ای شیعیان عراق ایران مشارکت سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۱۶۹
پس از فروپاشی رژیم بعث عراق این کشور به دورانی گام نهاد که مهم ترین ویژگی آن به قدرت رسیدن بازیگران داخلی جدید در ساختار سیاسی است. با توجه به تغیرات پیش آمده در کشور عراق پس از سال ۲۰۰۳، شیعیان که در طول تاریخ عراق در موضع ضعف قرار داشتند توانستند نفوذ قابل توجهی در ساختار دولت عراق به وجود آورند. هدف اصلی از انجام این پژوهش عبارت است از بررسی روند مشارکت شیعیان عراق در ساختار قدرت سیاسی این کشور از 2003 تاکنون و تاثیر آن بر نفوذ منطقه ای ایران است. سوال اصلی رساله این است که مشارکت شیعیان عراق در ساختار قدرت سیاسی این کشور از 2003 تاکنون چگونه بوده و تاثیر آن بر نفوذ منطقه ای ایران تا چه اندازه حائز اهمیت است؟ این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و براساس منابع کتابخانه ای نگاشته شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که ساختار قدرت سیاسی در عراق بعد از 2003 زمینه کنشگری شیعیان عراق را در کنار سایر گروه ها فراهم کرده است. شیعیان عراق از تاثیر گذارترین گروه های سیاسی در عرصه سیاسی عراق خواهند بود. پیوند فرهنگی و مذهبی شیعیان ایران و عراق می تواند ابزارهای نرم نفوذ منطقه ای ایران را تسهیل نماید.
۳۳.

تهدیدات امنیت ملی در مناطق مرزی: مطالعه موردی استان های کردستان و کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امنیت ملی مناطق مرزی کردستان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۵۲۷
امروزه مرزهای سرزمینی در زمره یکی از مهم ترین مسائل ملی و بین المللی به شمار میروند. تأمین امنیت ملی از اولویت های دولت ها در سیاست گذاری ملی و منطقه ای محسوب گردیده که همواره در تدوین آن تلاش می شود؛ تهدیدها، چالش ها و فرصت ها شناسایی و نیز تأثیر مکان های مختلف جغرافیایی بر آن مدنظر قرار گیرد. وضعیت مرز در اوضاع سیاسی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی یک کشور تاثیر مستقیم دارد. هدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی تهدیدات امنیت ملی در مناطق مرزی در استان های کردستان و کرمانشاه. سوال اصلی مقاله این است که تهدیدات امنیت ملی ایران در مناطق مرزی استان های کردستان و کرمانشاه کدام اند؟ با توجه به حساسیت امنیت در مرزهای غربی ک شور و اه میت موضوع، تاکنون کمتر مطالعه ای پیرامون این مسئله در استان های کردستان و کرمانشاه انجام گرفته اس ت از ای ن رو این پژوهش بر آن است تا ش اخص های م ؤثر ب ر امنیت ملی در استان های کردستان و کرمانشاه را بررسی نماید. ای ران ک شوری است که در همزیستی با کشورهای همسایه از موقعیت های همسان / ناهمسان ژئوپلیتیک ، ژئواکونومی و ژئوکالچر ب رخوردار اس ت . نتایج مقاله نشان می دهد که مهم ترین تهدیدات امنیت ملی ایران در مناطق مرزی استان های کردستان و کرمانشاه عبارت اند از: تهدیدات دفاعی، تهدیدات سیاسی ، تهدیدات اجتماعی، تهدیدات اق تصادی ، تهدیدات امنیتی
۳۴.

مناسب سازی فضاهای شهری با تأکید بر نیازهای افراد معلول جسمی-حرکتی (مطالعه موردی: بلوار آیت الّله خمینی شهر قدیم هشتگرد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: معلول جسمی-حرکتی مناسب سازی فضاهای شهری هشتگرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۳۴
توسعه و ایجاد محیط های مناسب شده و بدون مانع برای همه آحاد جامعه با ظرفیت های جسمی و حرکتی، ذهنی و روانی متفاوت اقدامی ضروری بوده و موجب ارتقاء کیفیت زندگی در هر جامعه، بخصوص در کشور ماست. مناسب سازی فضاهای شهری، از جمله رویکردهای عدالت محورانه در برنامه ریزی و مدیریت شهری معاصر محسوب می شود.  هدف از این پژوهش تحلیل و بررسی تاثیر کمی و کیفی حضور کم توانان جسمی-حرکتی در بلوار آیت الّله خمینی شهر قدیم هشتگرد که از خیابان های پر رفت و آمد و دارای تنوع کاربری فراوان می باشد از منظر مناسب سازی و ارائه راهبردهایی بر اساس شناخت نقاط قوت و ضعف در کنار محدودیت ها و فرصت ها در منطقه مورد مطالعه و الویت بندی معضلات موجود بر اساس استانداردها و پتانسیل های آن بوده است.  روش شناسی انجام این پژوهش از منظر هدف، کاربردی و از منظر چارچوبِ پژوهش، توصیفی-تحلیلی است که به شیوه پیمایشی انجام شده است. جهت ارزیابی کیفی از پرسشنامه استفاده شد. طبق خروجی نرم افزار spss ضریب 0/8 حاکی از روایی و اعتبار قابل قبول پرسشنامه داشت.  یافته ها حاکی از آن است که در حال حاضر بیشترین میزان رضایت مربوط به فضاهای پارک ها و کمترین آن مربوط به فضاهای عمومی است
۳۵.

تبیین و اولویت بندی زیست پذیری مناطق شهری (مورد مطالعه: شهر زاهدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری شهری مناطق پایداری توسعه زاهدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۶۴
هدف پژوهش حاضر؛ تبیین زیست پذیری مناطق شهری (مورد مطالعه: شهر زاهدان) می باشد. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کیفی و کمی و نوع تحقیق کاربردی است. در این مورد مطالعات جامعی در خصوص شاخص های تحقیق در محدوده مورد مطالعه انجام و سپس برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از تکنیک FUZZY استفاده شده است. نتایج اولویت بندی ابعاد نشان داد که وضعیت ابعاد خدمات و زیرساخت شهری و مدیریت شهری در سطح مطلوب، وضعیت بعد تاریخ شهری در سطح متوسط و وضعیت ابعاد اقتصاد شهری و محیط شهری در سطح نامطلوب و کمی نامطلوب می باشد که این نشانگر وضعیت زیست پذیری شهر زاهدان در سطح متوسط است. همچنین در استنتاج وضعیت شاخص های مورد مطالعه در تعیین زیست پذیری شهری هر یک از 5 منطقه ی مورد مطالعه در شهر زاهدان مقدار نافازی نهایی به عنوان خروجی سیستم استنتاج فازی در نرم افزار متلب برای منطقه 5 برابر است با 81/0 که سطح زیاد زیست پذیری شهری و برای منطقه 3 که برابر است با 38/0 که سطح بسیار کم زیست پذیری را نشان می دهد
۳۶.

رقابت های ژئوپلیتیکی قدرت های منطقه ای و بین المللی در سواحل دریای عمان و اثر آن بر توسعه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دریای عمان ژئوپلیتیک خلیج فارس تنگه هرمز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۱۹۱
تعریف علمی ژئوپلیتیک در قالب یک مفهوم ترکیبی قابل ت بیین است که در آن سه عنصر اصلی جغرافیا، قدرت و سیاست دارای خصلتی ذاتی هستند. منطقه ی دریای عمان یکی از مناطق صاحب موقعیت ژئوپلیتیک است که نقش بسیار مهمّی در معادلات نظامی و اقتصادی جهان دارد . هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی رقابت های ژئوپلیتیکی قدرت های منطقه ای و بین المللی در سواحل دریای عمان و اثر آن بر توسعه ایران. سوال اصلی مقاله این است که مهم ترین رقبای منطقه ای و فرامنطقه ای در سواحل دریای عمان کدام اند و این رقابت های چه تاثیری بر توسعه ایران خواهد گذاشت؟ روش این مقاله کیفی است و داده های مورد نیاز مقاله به شیوه کتابخانه گردآوری شده اند. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز توصیفی- تبیینی است. نتایج مقاله نشان می دهد که منطقه دریای عمان به دلیل نزدکی و همجواری با منطقه مکران و خلیج فارس و نیز تنگه هرمز و البته برخورداری از مولفه های ژئوپلتیک فرهنگی عرصه رقابت قدرت های منطقه ای و جهانی بوده است و توسعه کشورهای منطقه را امنیتی نموده است
۳۷.

تطبیق راهبردهای مدیریت صیانت برتوسعه پایدارحریم منطقه 4 تهران با حریم مناطق کلانشهرهای توسعه یافته(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: راهبرد حریم مدیریت صیانت توسعه پایدار حریم منطقه 4 کلانشهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۱۵۱
از مهمترین چالشهای فعلی شهرها موضوع مدیریت حریم و صیانت آن می باشد به طوری که رشد و شکل گیری بی ضابطه این پسکرانه های شهری،مغشوش وکانون مشکلات عدیده بوده و تفاوت نامتجانس و بی ثباتی معنی دار پهنه های حریم با محدوده شهرها محسوس می باشند .حریم شهرداری منطقه 4 تهران نیز در نظام توسعه پایدار طی دهه های گذشته با چالشهای اساسی روبرو بوده و هدف کلی این تحقیق، تطبیق راهبردهای مدیریت صیانت برتوسعه پایدارحریم منطقه 4 تهران با حریم مناطق کلانشهرهای موفق و توسعه یافته و شناسایی چالشهای محدوده مورد مطالعه و ارائه راهبردهایی متناسب جهت دستیابی به توسعه پایدار می باشد.تحقیق پیش رو از لحاظ نوع پژوهش(کمی و کیفی) با استناد به اینکه دارای محدوده مورد مطالعه (محیط پژوهش) می باشد از نوع کمی،پیمایشی واثبات گرایانه بوده و همچنین از لحاظ هدف،تحقیقی کاربردى و توسعه ای و بر مبنای ماهیت و روش کار،تحقیقی از نوع تطبیقی و تحلیلی وتکنیک جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی (کتابخانه ای (می باشد . نتایج این تطبیق منجر به خروجی و یافته های دو رویکرد اصلی در برنامه ریزی حریم شهرها، الف:"کمربند سبز"راهبردهای اصلی کشورهای اروپایی و ب:"محدوده اعمال قدرت فرا مرزی"راهبردهای اصلی ایالت متحده آمریکا گردید و درپایان با استناد به یافته های پژوهش،دست آوردها و نتایج علمی و پژوهشی عام و در سطح کلان درارتباط با حریم کلیه شهرها و همچنین خاص و خرد در ارتباط با حریم شهرداری منطقه 4 تهران جهت رفع چالشهای موجود و دستیابی به توسعه پایدار ارائه می گردد
۳۸.

طراحی الگویی بومی برای موفقیت کسب و کار با توجه به ویژگی های روانشناختی مناطق جغرافیایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فرصت کارآفرینی اقتصادی تجارت الکترونیک حوزه بانکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳ تعداد دانلود : ۱۵۶
این مطالعه براساس رویکرد اکتشافی از نوع آمیخته( کمی - کیفی) انجام شده است. در بخش نخست براساس مطالعات کتابخانه ای و سپس مصاحبه های تخصصی به شناسایی شاخص های موفقیت کسب وکار با رویکرد روان شناختی مبادرت ورزیده شد. پس از مرحله تحلیل کیفی به توزیع پرسشنامه و گردآوری داده ها از خبرگان شهرک های صنعتی استان سمنان پرداخته شد و مولفه های اصلی و فرعی موفقیت در کسب و کار با رویکرد روانشناختی استخراج شده. در روش تحقیق در بخش کیفی، خبرگان نظری و تجربی شامل اساتید دانشگاه و مدیران شرکت صنعتی استان سمنان شامل 10 نفر از خبرگان بودند که به روش غیر تصادفی از نوع گلوله برفی انتخاب شدند و در بخش کمی، جامعه آماری تعداد 325 نفر است. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 176 نفر برآورد شده است که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند داده ها در بخش کیفی به روش مصاحبه انجام گرفته که جمع آوری با استفاده از دلفی فازی غربالگری شده و برای سطح بندب مولفه ها و مدلسازی از روش ISM استفاده شده است سپس در بخش کمی نیز از رویکرد حداقل مربعات جزئی و نرم افزار Smart PLS استفاده شد و در نهایت الگوی موفقیت کسب و کار در ایران با توجه به ویژگی های روانشناختی و شخصیتی کارآفرینان در بخش صنعت استان سمنان طراحی گردید
۳۹.

پهنه بندی کشت زعفران در استان خوزستان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی زعفران GIS استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۱۱۰
گیاهان زراعی برای رشد و نمو و تکامل مراحل فنولوژیکی خود نیازمند شرایط مناسب محیطی هوا، آب و خاک می باشند. محصول زعفران سازگاری خوبی با آب و هوای خشک و نیمه خشک دارد. تحقیق حاضر به منظور پهنه بندی کشت زعفران در استان خوزستان و تعیین نواحی مستعد این محصول به وسیله نرم افزار GIS می باشد. برای انجام این تحقیق از داده های هواشناسی 12 ایستگاه سینوپتیک در سطح استان در یک دوره آماری 20 ساله(2006-1987) به صورت میانگین ماهانه و داده های روزانه استفاده شده است. در این تحقیق به وسیله مقایسه رگرسیونی، شباهت اقلیمی ایستگاههای استان خوزستان و شهرستان تربت حیدریه(یکی از نواحی زعفران خیز ایران) از نظر بارش و دما مشخص شد و سپس دیگر شرایط اقلیمی برای محصول زعفران مورد بررسی قرار گرفته است. برای تهیه نقشه های مورد نظر و به منظور وزن دهی به هر یک از پارامترها بر اساس اولویت، از مدلAHP استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد با توجه به شرایط اقلیمی و محیطی مطلوب برای گیاه زعفران( مانند: بارش، ارتفاع، شیب، تابش آفتاب و همچنین یخبندان)، نواحی شمالی و شرقی استان خوزستان مستعد و مناسب برای کشت محصول زعفران می باشد. در استان خوزستان با فاصله گرفتن از نواحی شمالی و شمال شرقی، شرایط برای کشت زعفران نامطلوب و با محدودیت مواجه می شود
۴۰.

بررسی رابطه بین ارزشهای فرهنگی و شکل گیری چشم انداز فضاهای مسکونی در محدوده محله قصر دشت شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزشهای فرهنگی چشم انداز ادراک محله قصردشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۱۴۱
رشد جمعیتی شهر شیراز در محدوده محله قصردشت در دوره معاصر، منجر به ساخت فضاهای مسکونی گسترده و تخریب چشم انداز محله شده است. هدف این تحقیق، بررسی رابطه بین ارزشهای فرهنگی و شکل گیری چشم انداز فضاهای مسکونی می باشد. جامعه آماری این پژوهش محله قصردشت شیراز می باشد. روش نمونه گیری به صورت ساده تصادفی است. نوع تحقیق در پژوهش پیمایشی (زمینه یابی) می باشد و روش تحقیق همبستگی به رابطه میان متغیرها پرداخته است. مدل تحلیل عاملی مسیر در نرم افزار لیزرل جهت پیش بینی ارتباط متغیرها مستقل، وابسته و میانجی شامل؛ ارزشهای فرهنگی، چشم انداز و ادراک را مورد کنکاش قرار داده است. پرسشنامه محقق ساخته است. و روایی و پایایی پرسشنامه بوسیله نظر اساتید و الفا کرونباخ در نرم افزار اس پی اس بررسی می شود. و به صورت خود پرسشگر به صورت نمونه گیری غیر احتمالی پر می شود. نتایج در دو سطح آمار توصیفی (مدت سکونت) و استنباطی (همبستگی و سطح معنی داری رابطه) مورد بررسی قرار می گیرد. در مدل تحلیل عاملی مسیر رابطه میان متغیرهای؛ مستقل (ارزشهای فرهنگی)، وابسته (چشم انداز) و میانجی (ادراک) تایید شده است. متغیر وابسته عناصر طبیعی ارتباط بیشتری با ارزشهای فرهنگی دارد و این موضوع بیانگر این است که عناصر طبیعی نقش مهم تری بر کیفیت چشم انداز دارد. و در سطح معنی داری رابطه بین مولفه های ارزشهای فرهنگی رابطه مستقیم و معنی دار می باشد، اما مولفه های، آداب و رسوم و مسولیت پذیری دارای رابطه مستقیم و معنی دار نمی باشد
۴۱.

مقایسه ی وضعیت حاکمیت قانون در مدیریت شهری قبل و بعد از انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حاکمیت قانون مدیریت شهری قبل از انقلاب بعد از انقلاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۱۵۶
هدف از این پژوهش شناسایی و ردیابی موانع و مسائل اجرایی برنامه های حوزه ی مدیریت شهری و نقش و جایگاه قانون در آن می باشد. روش: در این تحقیق از روش کتابخانه ای یا اسنادی با ابزار یعنی فیش برداری استفاده شده است. یافته ها: تصویر وضع موجود سامانه مدیریت شهری در ایران، تصویری مغشوش است. امور جاری در کشورها براساس مجموعه قوانین آنها اداره می گردد و قوانین و مقررات، نقش ابزار اجرایی مدیران شهری را به عهده دارد. اما، علی رغم گسترش شهرها و به تبع آن پیچیده تر شدن مسائل شهری و گسترش حیطه وظایف مدیران شهری، هنوز هم قانون مصوب 1334 شهرداری (با اصلاحات) به عنوان قانون اصلی در شهرداری تهران به حساب می آید و این امر موجب بروز مشکلات عدیده ای گردیده است. نتیجه گیری: مطالعه ی منابع و ماخذ حقوقی، ناکارآمدی و قدیمی بودن قوانین مدیریت شهری را نشان می دهد که روزآمدی این قوانین موجبات ساماندهی بخشی از مشکلات این حوزه را فراهم می نماید. یکی از اقداماتی که می تواند جهت اصلاح روندهای نادرست و یا بهبود وضع موجود موثر واقع شود، آسیب شناسی اجرای طرح های شهری است و از این طریق می توان راه هایی را برای جلوگیری از شدت یافتن مسائل و ریشه کن کردن آنها پیشنهاد داد.
۴۲.

بازآفرینی فضاهای شهری با رویکرد کیفیت زندگی در منطقه 15 تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی فضاهای شهری کیفیت زندگی منطقه پانزده تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۱۵۰
مفهوم کیفیت زندگی شهری در فرایند توسعه شهرها حلقه ای مفقوده در همه وجوه زندگی شهری است. یکی از راه حل های تصمیم گیران و مدیران شهری جهت توسعه و ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان در هر منطقه، بکارگیری رویکرد بازآفرینی شهری است. منطقه 15 با شش ناحیه درمحدوده قانونی شهر و یک ناحیه در حریم استحفاظی بعنوان محدوده مطالعاتی این پژوهش جهت بررسی میزان سطح کیفیت زندگی ساکنان از جنبه های(اجتماعی فرهنگی،اقتصادی، کالبدی زیست محیطی،مدیریتی)انتخاب شده است.جمع آوری داده ها از روش پرسشنامه ای، تهیه نقشه ها در محیط Gis و انجام تحلیل آماری داده ها از طریق نرم افزار (Spss و Pls )صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شهروندان منطقه مطالعاتی میباشد. حجم نمونه با استفاده از مدل کوکران تعداد 384 پرسشنامه تکمیل وداده ها از روش های تحلیل مسیر، تحلیل عاملی، تی، تک نمونه ای، وهمبستگی کانونی مورد آزمون قرارگرفتند. طبق یافته های تحقیق بیشترین تاثیراز شاخصهای بازآفرینی، بعد کالبدی با میانگین شاخص 11/3 و در شاخص های کیفیت زندگی نیز بعد کالبدی با میانگین شاخص 90/2 می باشد. در تحلیل تاثیرات مولفه های بازآفرینی بر مولفه های کیفیت زندگی بیشترین تأثیر در بازآفرینی با بعدکالبدی مولفه ها ی" دسترسی به خدمات" با 44/0 = β ، و"ساختمانها" با 25/0 = β و "شبکه اتصالات جاده ای و دسترسی بزرگراه شهری" با 17/0 = β ، به ترتیب رتبه اول تا سوم بوده است. لذا فقط دربخش کالبدی منطقه یکسری اقدامات توسعه انجام گرفته است ولی منجر به بهبود وارتقاء سطح کیفیت زندگی شهروندان در حد مطلوب نگردیده و همین موجبات نارضایتی ساکنان را بوجود آورده است.
۴۳.

نقش توسعه شهری در کیفیت زندگی در ابعاد اقتصادی روستاهای حوزه نفوذ منطقه۲۲ تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی کیفیت زندگی روستاهای حوزه نفوذ منطقه22 تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۴۰
بهبود ساختار اقتصادی و سنجش میزان کیفیت زندگی روستایی و شناسایی عوامل بهبوددهنده آن، به سیاستگذاران , و برنامه ریزان برای افزایش سطح کیفیت زندگی کمک می کند ،بسیاری از روستاها یی که در حوزه نفوذ کلانشهر ها و شهرهای بزرگ قرار دارند با بی توجهی به ساختار اقتصادی ،که منجر به تغییر در ساختار کیفیت زندگی روستائیان شده است .بنا براین هدف این پژوهش نقش توسعه شهری در کیفیت زندگی در ابعاد اقتصادی روستاهای حوزه نفوذ منطقه۲۲ تهران می باشد ،داده های تحقیق از طریق تنظیم پرسشنامه های مختلف، مطالعات میدانی و اسنادی برای8 روستای حوزه نفوذ منطقه ۲۲ تهران جمع آوری شده است و با استفاده از روش شناسی توصیفی تحلیلی، پیمایش به صورت میدانی و با نظر خواهی از مردم بوسیله آزمون کروسکال والیس موردبررسی قرار گرفته است که بر اساس فرمول کوکران 352 خانوار به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است و 4مولفه و 19 گویه در ابعاد اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت نتایج بدست آمده از تحقیقات میدانی و ارزیابی شاخص های مذکور،بیانگر این مطلب است که که روستا های حوزه نفوذ منطقه22 تهران به لحاظ دار بودن مشکلاتی همچون اقتصاد غیررسمی و پایین بودن سطح درآمد رضایتمندی از کیفیت زندگی در مولفه های اقتصادی در بین این روستاها تفاوتهای زیادی وجود داردودر مجموع کیفیت زندگی در محدوده مورد مطالعه در ابعاد اقتصادی در سطح متوسط قرار دارد.
۴۴.

تبیین راهبردی جایگاه ایران در ساختار ژئوپلیتیکی جدید خاورمیانه از ۲۰۱۱تا۲۰۲۰(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خاورمیانه ژئوپلیتیک نفوذ منطقه ای جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۱۱۴
پژوهش حاضر با توجه به جایگاه منحصر به فرد جمهوری اسلامی ایران به تبیین راهبردی جایگاه ایران درساختار ژئوپلتییکی جدید خاورمیانه پرداخته است و به منظور تحلیل یافته های تحقیق از روش توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف کاربردی – توسعه ای بهره برده است. جامعه آماری تحقیق حاضر از کلیه کارشناسان حوزه های علوم نظامی و جغرافیای سیاسی تشکیل شده است که حجم نمونه آن تعداد 35 نفر تخمین زده شد. به منظور تحلیل یافته های تحقیق نیز از طریق مدل آزمون بینومال تست و میانگین در نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج نشان داد کاهش تنش ها و واگرایی های منطقه ای و افزایش نفوذ سیاسی، فرهنگی و مذهبی از جمله مهمترین راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در ساختار ژئوپلیتیکی نوین خاورمیانه خواهد بود و گسترش گروهک های تروریستی، تغییر رویکرد کشورهای منطقه در قبال تحریم های آمریکا، افزایش نفوذ آمریکا در مرزهای ایران و افزایش نزدیکی روابط اسرائیل و عربستان از جمله مهمترین چالش های فراروی جمهوری اسلامی ایران در در ساختار ژئوپلیتیکی جدید خاورمیانه است.
۴۵.

تحلیل ریسک زیست محیطی ناشی از آلودگی هوا در کلانشهر تهران و ارایه راهکارهای حقوقی و اجرایی منطبق بر توسعه پایدار شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل ریسک آلودگی هوا توسعه پایدار شهری آلاینده های هوا کلانشهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۱۷۱
هدف پژوهش، تحلیل ریسک زیست محیطی آلودگی هوا در شهر تهران است. تحقیق از نوع کاربردی است که براساس داده های آماری بازه زمانی 1386 تا 1397 انجام شده است. برای سنجش و مقایسه تطبیقی آلاینده های هوای تهران، از شاخص کیفیت هوا و استانداردهای سالانه مربوط به آلاینده ها استفاده شد. روش ارزیابی ریسک نیز الگوی سه متغیره ویلیام فاین بوده است. نتایج بیانگر آن بوده است که میانگین غلظت سالانه دو آلاینده ذرات معلق (PM2.5 و PM10) در تمام سالها بالاتر از استاندارد بوده و سه آلاینده دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد و منواکسید کربن از روند متغیری برخوردار بوده اند و ازن نیز نسبت به سال مبدا، دارای وضعیت بهتری است. از سوی دیگر، احتمال وقوع ریسک آلودگی ناشی از آلاینده های هوا در سطح شهر تهران، نسبتاً زیاد بوده و امتیاز 5 برای آن ثبت می گردد. همچنین؛ در خصوص میزان تماس با آلاینده های شاخص نیز، امتیاز 6 که بیانگر تماس هفته ای چندبار و بین 6 تا 8 ساعت می باشد، و میزان پیامد نیز امتیاز 6 را کسب کرده است. در مجموع، می توان چنین عنوان نمود که رتبه ریسک زیست محیطی آلودگی هوا در سطح شهر تهران، عدد 180 بوده که نشانگر وضعیت اضطراری و «سطح ریسک متوسط» است و لازم است تا توجهات لازم در اسرع وقت صورت گیرد. به منظور کاهش آلودگی هوای شهر تهران لازم است تا براساس اصول توسعه پایدار شهری اقدامات لازم صورت گیرد.
۴۶.

ارزیابی معیارهای برنامه ریزی بناهای بلندمرتبه از دیدگاه زیباشناسی منظر در راستای طرح جامع شهری و برنامه ریزی سیستمی؛ موردپژوهی: منطقه 22 تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بلندمرتبه سازی کلانشهر زیبایی شناسی منظر شهری برنامه ریزی سیستمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۸
منظر شهری به عنوان یک از مهم ترین مباحث شهری باید همواره جنبه های بصری و زیبایی شناختی خود را حفظ نماید. یکی از مهم ترین مسائلی که نظر طراحان شهری را به خود جلب نموده، مسئله منظر عینی شهر و اغتشاش بصری آن است. از سویی دیگر، جغرافیای شهرها سرشار از بناهای بلندمرتبه و اصول و معیارهایی است که می بایست در طراحی کلانشهرها مورد بررسی و توجه قرار گیرد. برهمین اساس، تحقیق حاضر به بررسی دیدگاه های زیباشناسی در مقوله منظر شهری و تأثیر آن بر ساختمان های بلندمرتبه می پردازد. در این ضمن فراخوانی معیارهای بلندمرتبه سازی از دیدگاه نظریه پردازان، متخصصین معمار و شهرساز و همچنین ساکنین و غیرساکنین، بهره برداری شود و به-منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده های، روش های کیفی و کمی به صورت توامان به کار برده شده است، بدین صورت که برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی از روش تحلیلی کیو، و جهت آنالیز داده های میدانی، از نرم افزار تحلیل آماری SPSS استفاده شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که در برنامه ر یزی ها و طرح های شهری در حوزه جغرافیای شهرها باید نسبت به طراحی و ساخت بناهای بلندمرتبه به نحوی اقدام نمود که به سیما و منظر شهری مطلوب کمک نماید. در این خصوص تدوین اصول و ضوابط ساخت ساختمان های بلندمرتبه توسط مدیریت شهری و وزارت راه و شهرسازی متناسب با ویژگی های هر شهر توصیه می شود. در پایان نیز اولویت های معیاربندی زیباشناسی منظر شهری در جغرافیای کلانشهرها مورد اشاره قرار گرفته است.
۴۷.

سنجش وضعیت اجتماعی و اقتصادی شاخص های ترکیبی کیفیت زندگی (مطالعه موردی: نواحی چهارگانه شهر چابهار)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: وضعیت اجتماعی و اقتصادی نواحی شهری شاخص های ترکیبی کیفیت زندگی شهر چابهار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۱۴۱
نواحی شهری مراکز اصلی رشد اقتصادی، اجتماعی در هر کشوری هستند و خود را به عنوان جذاب ترین نقاط برای ایجاد ثروت، کار، خلاقیت و نوآوری اثبات کرده اند. اما در عین حال این نواحی با چالش های مهمی نیز در زمینه های تخریب فیزیکی و محیطی، محرومیت اجتماعی، ناامنی، بیکاری، کمبود مسکن، ترافیک و حاشیه نشینی روبرو هستند که این مشکلات کیفیت زندگی شهری را به شدت کاهش می دهد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر سنجش وضعیت اجتماعی و اقتصادی شاخص های ترکیبی کیفیت زندگی (مطالعه موردی: نواحی چهارگانه شهر چابهار)، میباشد. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کیفی و کمی و نوع تحقیق کاربردی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از نرم افزار (SPSS) استفاده شد. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد میانگین گویه های اقتصادی و اجتماعی کیفیت زندگی در ابعاد عینی و ذهنی در ناحیه 1 و 4 شهر چابهار با مقدار میانگین به دست آمده کمتر از حد متوسط عدد (3)، گویای سطح پایین کیفیت زندگی در این نواحی می باشد. همچنین در ناحیه 2 و 3 میانگین های به دست آمده بالاتر از حد متوسط عدد (3)، گویای سطح کیفیت زندگی بالا در این نواحی می باشد. نتایج آزمون کروسکال والیس، نشان داد، رضایتمندی ساکنان ناحیه 2، از وضعیت اقتصادی و اجتماعی بیشتر از سایر نواحی شهر چابهار است. در نهایت تحلیل همبستگی نشان دهنده رابطه مستقیم و معنی دار در سطح آلفای 01/0 میان ابعاد اقتصادی با ابعاد اجتماعی وجود دارد. یعنی با بهبود کیفیت زندگی در هر یک از ابعاد مورد بررسی بعد دیگر هم بهبود پیدا می کند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۳