مطالب مرتبط با کلیدواژه

توسعه پایدار


۱.

تبیین پایداری توسعه روستایی به کمک نمادها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: محیط زیست توسعه پایدار کشاورزی پایدار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲۲ تعداد دانلود : ۹۲۸
ناپایداری محیط زیست موضوعی جهانی است که برای همهْ ملت ها حائز اهمیت است. از این رو موفقیت در زمینه حفاظت از محیط زیست مستلزم دارا بودن آگاهی های زیست محیطی و برقراری ارتباط با مردم است به نحوی که یادگیری و پذیرش حفظ محیط زیست به طور هم زمان انجام پذیرد. برای این منظور، معرف های(1) پایداری از جمله مهم ترین ابزارهایی هستند که به افراد، نهادها و جوامع کمک می کنند تا درباره آینده محیط زیست خود به انتخاب های متفاوت و مناسب تری دست زنند. این معرف ها به خودی خود پاسخ محسوب نمی شوند بلکه در صورت ارائه اطلاعات معتبر درباره موضوعات ارزشمند زندگی می توانند هادی ما به سوی پاسخ های بهتر باشند. این معرف ها به سه دسته متمایز، تطبیقی و جهت دار تقسیم می شوند. معرف های جهت دار(2) بیش از آنکه بر نمادهای عددی متمرکز باشند؛ بر اقدام متمرکزند. این معرف ها که به صورت نماد می باشند به دلیل پویایی؛ تفاوت های فردی، اجتماعی، فرهنگی و جغرافیایی را در نظر داشته و در اطلاع رسانی، آموزش و یادگیری درباره پایداری محیط زیست کارکرد بسیار بالایی دارند. هدف این مقاله آن است تا با تشریح معرف های جهت دار پایداری محیط زیست، کارکردهای آنها را ترسیم کند.
۲.

پیشنهاد فرآیند تطبیقی ارزیابی و برنامه ریزی محیط زیست جهت توسعه پایدار روستایی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فقر توسعه پایدار توسعه پایدار روستایی نواحی روستایی برنامه ریزی روستایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳۶
تحقق توسعه پایدار در هر محیط با نگاهی نظام مند، هماهنگ و چندبعدی به پارامترهای اقتصادی، اجتماعی و بوم شناختی امکان پذیر است. توسعه پایدار روستایی در ایران در چهار بخش تجهیز و مدیریت منابع، اجتماعی، اقتصادی، و کالبدی با چالش های جدی روبه روست. از آنجا برنامه ریزی های کنونی بدون توجه به مزیت های نسبی هر منطقه و به صورت بخشی و از بالا به پایین، همسان نگر و مخرب صورت می گیرد، این نوشتار کوشیده است با تحلیل وضعیت کنونی جامعه روستایی ایران و تجارب سایر کشورها، به منظور رفع کاستی ها و کمبودها، به معرفی راهکاری اثربخش برای توسعه پایدار روستایی بپردازد. در این مقاله، با استفاده از روش تحلیل سیستمی در تحقیق و با طرح فرآیندی نوین در برنامه ریزی روستایی در ایران، توصیه می شود که برنامه ریزی های توسعه پایدار روستایی بر اساس نتایج ارزیابی های مختلف زیست محیطی هر منطقه صورت گیرد تا امکان رفع کاستی های یاد شده فراهم آید.
۳.

جنبه های حقوقی توسعه پایدار

کلیدواژه‌ها: حقوق بنیادین محیط زیست توسعه پایدار تساوی درون نسلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷۶ تعداد دانلود : ۱۵۵۲
توسعه پایدار راه حلی است برای جلوگیری از بهره برداری لجام گسیخته بشر از منابع زمین ، توسعه ای که هم کشورها را از پیشرفت و گسترش فعالیت های خود در زمینه های صنعتی و فناوری مانع نمی شود و هم نسلهای آینده را از استفاده از منابع زمین محروم نمی کند . در این مقاله ضمن پرداختن به مفهوم توسعه پایدار و تعامل آن با رشد اقتصادی ، اهم فعالیتهایی که در عرصه حقوق بین الملل در رابطه با ترغیب کشورهای جهان به قدم گذاشتن در این راه و ملتزم شدن به این الگوی توسعه ، به ویژه در جریان « اجلاس زمین » رخ داد . بر زبان قلم آمده است.
۵.

عوامل اصلى در فرآیند توسعه پایدار: مردم، منابع، فضاها و نقش مشارکت مردمى در آن

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فقر جامعه محیط زیست توسعه پایدار پایدارى توسعه پایدار انسانى منابع طبیعى مشارکت مردمى رشد اقتصادى شاخص توسعه انسانى سکونتگاه هاى شهرى و روستایى

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۴۳ تعداد دانلود : ۳۳۶۷
" توسعه پایدار که امروزه یکى از موضوعات اصلى مورد بحث محافل توسعه و برنامه ریزى است، خود، برآیند انگاره هاى مختلف توسعه است. در عین حال از این مفهوم نیز مانند خود مفهوم توسعه، برداشت هاى گوناگونى شده است. نکته مشترک تمامى این انگاره ها پایدارى و رسیدن به فرآیندى از توسعه است که بتواند پایا و بادوام باشد. لازمه پایدارى تعادل است؛ به عبارت دیگر، روى دیگر سکه پایدارى، تعادل است؛ زیرا یک سیستم نامتعادل، ناپایدار نیز خواهد بود و برعکس. تفاوت در انگاره هاى مختلف در تعمیم مفهوم تعادل و پایدارى است که گروهى به تعادل در رابطه انسان و محیط زیست طبیعى اکتفا مى نمایند و گروهى آن را به تمامى شئون زندگى انسانى، یعنى رابطه انسان با محیط و انسان با انسان و جوامع تعمیم مى دهند. در توسعه پایدار انسانى، پایدارى در تمامى ابعاد اقتصادى، اجتماعى و زیست محیطى مورد تاکید قرار مى گیرد و عقیده بر این است که بدون پایدارى و ایجاد تعادل و توازن در تمامى ابعاد جامعه نمى توان به یک توسعه بادوام دست یافت. به منظور نیل به این هدف، توسعه به سان سیستمى نگریسته مى شود که عناصر اصلى آن، مردم، منابع و سرزمین به شمار مى روند و ترکیب مطلوب این عناصر برمبناى مشارکت و در قالب یک ساختار اجتماعى، اقتصادى و فضایى مناسب به معناى دست یابى به توسعه خواهد بود. براى رسیدن به الگوى توسعه مطلوب یا استفاده صحیح از منابع و فرصت ها و توزیع عادلانه آن، مشارکت مردم به عنوان عامل اصلى و محورى به شمار مى رود که تلفیق و ترکیب عناصر اصلى در جریان توسعه و به فعلیت در آوردن آن ها را بر عهده دارد. بر این اساس، در این مقاله ضمن طرح و بیان مفهوم توسعه پایدار و توسعه پایدار انسانى، به عوامل تهدید کننده توسعه از جمله، بحران هاى فقر، نابرابرى هاى اجتماعى، اقتصادى و زیست محیطى در سطح جوامع و سکونتگاه ها اشاره شده و با تبیین نقش و جایگاه عناصر اصلى توسعه، مشارکت مردمى به عنوان عاملى اصلى ترکیب این عناصر مورد توجه قرار گرفته است. "
۶.

دانش بومى بهداشت خاک و توان بخشى زمین در ایران: نقدى بر کتاب کشتکارى و فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: محیط زیست توسعه پایدار دانش بومى کود شیمیایى کودورزى توانبخشى کشاورزى سنتى کشاورزى صنعتى

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم
تعداد بازدید : ۲۴۰۳
"فرایند سریع صنعتى شدن در نیمه دوم قرن بیستم، بیشترین آسیب را به بخش کشاورزى وارد آورد. گفتنى است که در این فرایند، سهم عمده اى از آسیب نصیب کشورهاى جهان سوم شد. زیرا روش هاى بومى، کهن، سازگار با محیط و آزمون پس داده خود را رها کرده و به استفاده از الگوهاى وارداتى کاشت، داشت و برداشت ـ بدون هیچ گونه تناسبى با محیط خود ـ روى آورده بودند؛ که این جابجایى کاهش بازده تولید در بلند مدت، فرسایش خاک و تخریب شدید محیط زیست را به همراه داشت. در نهایت در دهه هاى پایانى قرن بیستم راهکارى براى حل این ناهماهنگى و مشکل پیشنهاد شد. راهکار عبارت بود ازاهمیت به دانش بومى و تلاش در تلفیق آن با دانش رسمى. اثر حاضربه این موضوع پرداخته است که کشاورزان ایرانى از چه شیوه ها و روش هایى استفاده کرده اند که در این مدت طولانى چند هزار ساله، زمین هاى کشاورزى را از باردهى و توان نینداخته اند؟ در حالى که در چند دهه گذشته، چه در ایران و چه در غرب، با شیوه هاى مدرن کشاورزى و به ویژه با کودهاى شیمیایى، میلیون ها هکتار زمین دایر کشاورزى، بایر و رها شده است. "
۷.

شناخت الگوی رشد کالبدی - فضایی شهر با استفاده از مدل های کمی (مطالعه موردی: شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تهران توسعه پایدار الگوی رشد کالبدی شهر پراکندگی شهری شهر فشرده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۹۴ تعداد دانلود : ۲۵۹۴
الگوی رشد و توسعه کالبدی یا شکل شهر به عنوان الگوی فضایی فعالیت های انسان در برهه خاصی از زمان تعریف می شود و به دو دسته اصلی گسترش افقی یا پراکندگی شهری(sprawl)  و الگوی شهر فشرده (Compact city) تقسیم می گردد. شناخت الگوی توسعه کالبدی شهر به منظور هدایت آن در راستای توسعه پایدار شهری امری اساسی است. محدوده مورد مطالعه در این تحقیق کلانشهر تهران و روش مورد استفاده روش توصیفی – تحلیلی است. این تحقیق که با هدف شناخت و اندازه گیری الگوی رشد کالبدی ـ فضایی تهران در دوره های مختلف تهیه شده است، از روشهای پیشنهادی تسای، یعنی چهار روش درجه تجمع، درجه توزیع متعادل، تراکم و اندازه متروپل برای رسیدن به این منظور استفاده نموده است.نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که شهر تهران از نظر رشد و گسترش فضایی در گذشته از رشد آرام و فشردگی نسبی برخوردار بوده است، اما با شروع شهرنشینی سریع و مهاجرتهای بی رویه روستاشهری، رشد مساحت آن بسیار سریع می شود، چنانکه می توان الگوی رشد پراکنده یا گسترش افقی بی رویه (urban sprawl) را برای این شهر متصور شد. البته، در سالهای اخیر گرایش به تمرکز و فشردگی در آن مشاهده می گردد. در مجموع، با توجه به پیامدهای نامطلوب این الگو، در راستای دستیابی به توسعه پایدار شهری و پایدارتر کردن رشد شهر باید از سیاستهایی برای کنترل و تغییر این نوع رشد استفاده گردد.
۸.

چشم انداز توسعه در تعالیم زرتشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار دین زرتشت گفتار و اندیشه های نیک چشم انداز توسعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۹ تعداد دانلود : ۱۵۳۷
شناسایی اندیشه ها، عقاید و اگلوهای رفتاری اقوام مختلفی که طی ادوار تاریخ می زیسته اند، می تواند راهنمای خوبی برای ما و آیندگان باشد. زیرا هویت هر قوم، سرچشمه معنا و تجربه ای عظیم به شمار می آید. براین مبنا یکی از ادیانی که جوهره اصلی ما ایرانیان در آن دوران نهاده شده، دین زرتشت است این دین به تناسب تاریخ و جغرافیای خود تعالیمی را در خصوص ابعاد مختلف توسعه پایدار یعنی، بعد اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی و محیط زیست به یادگار گذاشته است......
۹.

جمعیت , آلودگی های زیست محیطی و پست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: محیط زیست ارتباطات جمعیت توسعه پایدار ترافیک آلودگی هوا خدمات پستی پست آلودگی صوتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲۸ تعداد دانلود : ۷۹۱
رشد جمعیت در پنجاه سال اخیر، بشر را با مشکلات پیچیده ای روبرو کرده است. نیاز به کالاهای مختلف مصرفی و استفاده از روشهای نامناسب برای تولید آنها و همچنین، ضایعات و پسمانده های ناشی از کالاها و خدمات مصرفی مختلف باعث شده است تا پدیده های نامطلوب مختلفی گریبانگیر محیط زیست شود. بسیاری از مباحث و راه حلهای اندیشیده شده بنا به دلایل مختلف ناکام مانده است و بشر همچنان در تکاپوی راه حل مناسب به سر می برد. آنچه اندیشیده و مقبول افتاده است، راه حل مبتنی بر ....
۱۰.

توسعه پایدار بر محور عدالت

کلیدواژه‌ها: ثبات توسعه پایدار منابع طبیعی عدالت تکوینی عدالت تشریعی منابع زیست‌محیطی انعطافپذیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۵۸
چکیده پیامدهای منفی صنعتی‌شدن و توسعه‌یافتگی که نتیجه تبلیغ و ترویج مصرف‌گرایی و تکاثرطلبی در دامان نظریه‌های سکولار بوده است، استمرار رشد و توسعه را به خطر انداخته و بخش‌های قابل توجهی از مردم را از آثار مثبت آن یعنی رفاه و برخورداری از مواهب الاهی محروم کرده است. در این مقاله با تبیین عدالت به معنای گسترده آن ادعا شده که خلقت جهان براساس عدالت بوده و روابط عناصر سه‌گانه انسان، طبیعت و جامعه انسانی با خداوند و با یک‌دیگر بر محور عدالت ترسیم شده است و انسان‌های تربیت‌یافته در دامان مکتب اسلام نیز با توجه به این روابط به‌خوبی می‌توانند توسعه و رفاه مورد‌نظر خداوند متعال را استمرار بخشند. مقاله در بخش دیگر، ضمن برشمردن سازوکارهای ضمانت اجرای عدالت در استفاده از منابع خدادادی، ادعا می‌کند که در نظام اسلامی، دولتی مقتدر که منابع طبیعی در مالکیت یا تحت سرپرستی او است و با در اختیار داشتن اهرم‌های قانونی از جانب شرع برای کنترل و نظارت بر چگونگی بهره‌برداری از این منابع، به خوبی می‌تواند توسعه پایدار بر محور عدالت را تحقق بخشد.
۱۱.

تقسیمات کشوری و توسعه پایدار مطالعه موردی: ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران توسعه پایدار نظام تقسیمات کشوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶۶ تعداد دانلود : ۱۲۰۷
مطالعه نظام تقسیمات کشوری در ارتباط با مؤلفه ها و شاخص های توسعه پایدار، موضوع اصلی پژوهش حاضر را تشکیل می دهد. این پژوهش با استفاده از روش مطالعات اسنادی و کتابخانه ای درصدد پاسخگویی به این سوال است که آیا نظام تقسیمات کشوری کنونی در جهت دستیابی به توسعه پایدار (توسعه در جهت دستیابی به عدالت در همه ابعاد با محوریت انسان) موفق بوده است؟ ابتدا مفاهیم مرتبط با نظام تقسیمات کشوری و توسعه پایدار و پس از آن سیر تحولات نظام تقسیمات کشوری از ایران باستان تاکنون مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت مقایسه ویژگی های نظام تقسیماتی کنونی با شاخص های توسعه پایدار این نتیجه را بدست داد که این نظام تقسیماتی نه تنها در دستیابی به توسعه پایدار موفق نبوده که خود مانعی بر سر راه توسعه محسوب می گردد.
۱۲.

ارزیابی توسعه پایدار با رویکرد تئوری مجموعه فازی

کلیدواژه‌ها: ارزیابی توسعه پایدار شاخص پایداری EES تئوری مجموعه فازی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت تئوری های مدیریت کلیات
تعداد بازدید : ۳۸۵۳ تعداد دانلود : ۱۸۰۳
مقاله حاضر به معرفی تئوری مجموعه فازی و ارائه مدلهای ریاضی فازی برای ارزیابی توسعه پایدار در ابعاد اقتصادی، اکولوژیکی و اجتماعی می پردازد. با استفاده از این مدلها سهم هر یک از شاخص ها در توسعه پایدار تعریف می شود. مدلهای فازی نوعاً از دانش تخصصی همگن برای تصمیم گیری استفاده می کنند از این نظر دو مدل فازی عملیات انبوهشی و منطقی سازی تقریبی بحث می شود. و برای حوزه های بسیار مبهم و مبتنی بر دانش تخصصی ناهمگن مدل چند فازی معرفی می شود. این مدلها رویکردهای جدیدی برای پشتیبانی تصمیم های مربوط به توسعه پایدار محسوب می شوند. در این نوشته به سؤالات زیر پاسخ داده می شود : پایداری و توسعه پایدار چیست ؟ شاخص های پایداری کدامند ؟ و برای ارزیابی توسعه پایدار بر مبنای شاخص های مختلف از چه مدلهایی بعنوان رویکرد جدید می توان بهره گرفت تا بر آن اساس بتوان به تصمیم های درست دست یافت ؟
۱۳.

بررسی مفهوم توسعة پایدار در تحقیقات علمی جغرافیایی با تأکید بر جنبه های کشاورزی و روستایی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی توسعه پایدار رفاه انسانی جمعیت و توسعه بررسی های محیطی و اجتماعی پیشرفت کشاورزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴۵ تعداد دانلود : ۱۰۹۰
در این مقاله هدف مؤلف بر آن است که با تعیین زمینه های غالب در تحقیقات علمی جغرافیایی و خصوصاً با تاکید بر جنبه های کشاورزی و روستایی، مفهوم توسعة پایدار را مورد بحث قرار دهد. مفاد مفاهیم توسعة پایدار بر دیدگاه انسان- محیطی متّکی بوده و بر امکان بهره مندی عادلانة مردم یک کشور از پیشرفتهای اقتصادی- اجتماعی ملی، اهمیت دادن به حفظ و توسعة محیطی و پایدار بودن توسعه و جامعیت آن استوار است. در واقع نزد جغرافیدانان، توسعة پایدار بعنوان تبیینی از تلفیق پیشرفتهای اقتصادی و اجتماعی بلند مدت و متوزان با محیط مسکونی و طبیعی انسان، توجیه می گردد. در بررسیهای توسعة پایدار، عناوینی چون جمعیّت و توسعه، ضمانت تهیة غذا، اکوسیستمها، انرژی، صنعت و محیطهای روستایی و شهری که مبتنی بر گروه بندی رفاه اجتماعی – اقتصادی ملتهای مختلف جهان (از لحاظ سطوح توسعه یافتگی) تحلیل می شوند، حائز اعتبار هستند. همچنین مطالعة خصوصیات مهمّ برنامه های توسعة کشاورزی و روستایی پایدار، مراکز تحقیقات کشاورزی بین المللی و توسعة پایدار (مؤثر در ارتقاء کیفی و کمی تولیدات زراعی و دامی) نیز در اینجا بررسی گردیده، تا بدین ترتیب بتوان منشاء اثری را در برنامه ریزیهای توسعة پایدار روستایی (ملی و ناحیه ای) کشورهای در حال توسعة جهان بجای گذاشت.
۱۴.

نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی (نقد و تحلیل چهارچوبهای نظری های)

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی توسعه پایدار گردشگری روستایی گردشگری مزرعه گردشگری پایدار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۵۹ تعداد دانلود : ۲۴۰۳
گردشگری روستایی در دنیای امروز یکی از بخشهای مهم فعالیتهای اقتصادی محسوب می‌گردد. این فعالیت مهم اقتصادی از دیدگاههای مختلفی مورد توجه قرار گرفته است. بعضی آن را به عنوان بخشی از بازار گردشگری می‌شناسند و عده‌ای نیز آن را سیاستی برای توسعه روستایی قلمداد می‌کنند. سؤال این است که گردشگری روستایی چه نقش و اثری در توسعه روستایی و توسعه روستایی پایدار دارد؟ در دهه پایانی قرن بیستم بسیاری از برنامه‌ریزان اجتماعی ـ اقتصادی در کشورهای اروپایی گردشگری را روشی مطمئن با چشم‌اندازی بسیار روشن برای توسعه روستاها بویژه محرومترین آنها معرفی کرده‌اند. مطالعات انجام شده در کشورهای فرانسه، اتریش، سوییس، انگلستان، ایرلند، تایلند و ژاپن نشان می‌دهد که گردشگری روستایی بسرعت در اقتصاد روستایی رشد کرده و مکمل فعالیتهای کشاورزی شده است. ماهیت صنعت گردشگری ایجاد اشتغال و درامد، متنوع سازی اقتصاد، مشارکت اجتماعی و استفاده از منابع محلی است. از آنجا که بخش اعظم مشکلات عقب‌ماندگی و توسعه‌نیافتگی روستایی نیز به فقدان این صنعت برمی‌گردد، گردشگری روستایی با حل مسائل و مشکلات فوق می‌تواند به توسعه روستایی کمک نماید.
۱۵.

ارزیابی عملکرد مجتمعهای خدمات بهزیستی در رفاه و توسعه روستایی: روستاهای سجاس، کرسف و گرماب وشهرستان خدابنده)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی فقرزدایی توسعه پایدار رفاه مجتمعهای بهزیستی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳۴ تعداد دانلود : ۹۶۵
یکی از مهمترین مراحل فرایند برنامه‌ریزی، ارزیابی طرحها و برنامه‌ها است. این فرایند به بهینه کردن تصمیم‌گیـریها و سرانجـام به امکـانپذیـری و واقعگرایی طرحها کمک می‌‌کند. در ایران بعد از اصلاحات ارضی، سازمانهای دولتی متعددی در مناطق روستایی فعالیت کردند که هر یک با هدفی خاص به آثاری چند در مناطق روستایی منجر شده‌اند. یکی از مهمترین این سازمانها، سازمان بهزیستی است. این سازمان در قالب مجتمعهای خدمات بهزیستی روستایی به مناطق روستایی ارائه خدمت می‌کند. این مراکز به‌عنوان یکی از متولیان رفاه روستایی، وظیفه خدمات‌رسانی به روستاییان از جمله فقرای روستایی را بر عهده دارند. مقاله حاضر، نقش مجتمعهای خدمات بهزیستی روستایی در رفاه اقتصادی- اجتماعی روستاییان تحت پوشش مراکز روستایی سجاس، کرسف و گرماب شهرستان خدابنده را بررسی می‌کند. برای ارزیابی عملکرد مجتمعهای خدمات بهزیستی در رفاه خانوارهای تحت پوشش روستایی دو سؤال زیر مطرح است: 1- آیا تفاوت معناداری بین شاخصهای اقتصادی در دو مقطع قبل و بعد از تحت پوشش در بین خانوارهای مطالعه‌ شده (در روستاهای سجاس، گرماب و کرسف) وجود دارد یا خیر؟ 2- آیا تفاوت معناداری بین شاخصهای اجتماعی در دو مقطع قبل و بعد از تحت پوشش در بین خانوارهای مطالعه شده (در روستاهای سجاس، گرماب و کرسف) وجود دارد یا خیر؟ برای پاسخ دادن به سؤالات تحقیق از روش پانل گذشته‌نگر استفاده شده ‌است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل تغییرات شاخصهای اقتصادی و اجتماعی نشان می‌دهد که عملکرد مجتمعهای خدمات بهزیستی در رفاه روستاییان تحت پوشش در سطح آلفا 05/0 معنادار بوده است ولی می‌توان اذعان کرد که تغییر شاخصهای اجتماعی در مقایسه با شاخصهای اقتصادی بیشتر بوده است.
۱۶.

پژوهشی جغرافیایی درباره مسئله ضمانت تهیه غذا در ایران به منظور توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار جمعیت و توسعه رفا انسانی کشاورزی مکانیزه و تخصصی توسعه پایدارتولید مواد غذایی بازرگانی مواد غذایی پیشرفت مراکز روستایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۵ تعداد دانلود : ۹۲۰
این پژوهش مبتنی بر آنست که مسئله ضمانت تهیه غذا در ایران که همراه با هدفمندیهای توسعه و رفاه است ، در مقطعی از زمان یعنی دو دهه گذشته ، مورد بررسی و تحلیلهای جغرافیایی قرار گیرد . با با توجه به مفاهیم نظری و علمی ارائه شده توسط دانشگاههای معتبر جهان جهت تأمین ضمانت کافی و موفق در زمینه تهیه و تولید غذا ، در کشورمان می توان به عناوینی چون انقلاب سبز ، ترویج کشاورزی و روستایی ، نوآوری ، تکنولوژی زیستی و نیز مدلهای توسعه و توسعه پایدار که برخی از کشورهای آسیایی هم ارائه شده اند ، بذل توجه نمود . در هر حال ، با آینده نگری ، مسئله ضمانت تهیه غذا اهمیت بیشتری خواهد یافت . درصد شاغلان در فعالیتهای کشاورزی معادل یا 6/27 می باشد که وضعیتی حد متوسط و خوب از کشورمان را در آسیا نشان می دهد . مسائل مورد مطالعه در این تحقیق مشتمل بر تولید و بازرگانی در محصولات اصلی غذایی گیاهی و تولید و بازرگانی محصولات غذایی دامی می باشند . سنجش و تحلیل مورد نظر درباره اقلام مذکور از لحاظ جنبه های مربوط به میزان تولید و ملاحظات واردات و صادرات مرتبط در مقطع زمانی مورد مطالعه و به ازای هر یک هزار نفر از جمعیت کشور در سال خاص انجام یافته است . کشور ما در آغاز بهره گیری از کاربرد انقلاب سبز در کشاورزی ( زراعی و دامی ) قرار دارد و نیاز به افزایش تولید کافی و تخصصی مواد غذایی دارد . بهره مندیها از سرمایه گذاریهای مالی مملکتی در سطوح ناحیه ای و ملی در ابقاء و توسعه مراکز مهم کشاورزی و روستایی که تولید کننده غذا هستند ، حیاتی محسوب خواهند شد و خودکفایی غذایی ما در آینده بطور قاطعانه تری تضمین خواهند نمود .
۱۷.

تحلیل مکانی و جمعیتی نظام عشایری استان کهگیلویه و بویراحمد و ارایه طرح‌ها و الگوهای مناسب برای توسعه پایدار منابع طبیعی و ساماندهی مکان‌های عشایری

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار عشایر تحلیل مکانی ،کهگیلویه و بویراحمد ،آمایش سرزمین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰۷
یکی از مسایل مهم و کلیدی که در کنار برنامه‌ریزی‌های کلان و خُرد باید به طور مستقل به آن پرداخته شود ، برنامه‌ریزی در زمینه آمایش سرزمین و منطقه‌ای است. برنامه‌ریزی آمایش سرزمین، روند جامعی از برنامه‌ریزی منطقه‌ای را نیز ارایه می‌کند. این شکل از برنامه‌ریزی برای به کارگیری برنامه‌ریزی منطقه‌ای در سطح یک کشور بهترین مکمل برای برنامه‌ریزی‌های کلان و خُرد است. برنامه‌ریزی آمایش سرزمین چون با دیدی وسیع و همه جانبه به فضای ملی نگاه می‌کند، کلیه مناطق کشور را با حوصله و دقت از جهات مختلف مورد مطالعه و شناسایی قرار می‌دهد و بر اساس توانمندی‌ها، قابلیت‌ها و استعدادهای هر منطقه با توجه به یکنواختی و هماهنگی اثرات و نتایج عملکردهای آن‌ها در سطح ملی، نقش و مسؤولیت خاصی را به مناطق مختلف کشور محوّل می‌کند. عشایر استان کهگیلویه و بویراحمد از زمان‌های دور اقدام به ایجاد ایلاتی نموده که این ایلات هر کدام به نوبه خود کارکردهای قابل توجهی را در مقاطع مختلف زمانی از خود نشان داده‌اند. از جمله می‌توان به مبارزه ایل بویراحمد بر ضد عوامل رژیم پهلوی در نبردهای "تنگ تامرادی","گجستان"و "دورگ مدین"و هم چنین نبرد دلیرانه عشایر در مقاومت مقدس هشت ساله جنگ تحمیلی به تآسی از روح سلحشوری ایلی اشاره کرد.
۱۸.

اهمیت مطالعات ژئومورفولوژی در برنامه‌ریزی محیطی در راستای دست‌یابی به توسعه پایدار (مطالعه موردی استان گیلان)

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار ژئومورفولوژی ،استان گیلان ،عوامل مورفودینامیک ،مطالعات محیطی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲۸ تعداد دانلود : ۱۴۰۳
دانش ژئومورفولوژی به عنوان یکی از شاخه‌های مهم جغرافیای طبیعی است که هدف نهایی آن کمک به بهبود حیات انسان است. فرایندهای ژئومورفیک در زندگی و فعالیت‌های انسان، آثار قابل توجهی دارد و از سوی دیگر، فعالیت‌ها و رفتارهای انسان نیز خود بر این واحدهای ژئومورفولوژی و فرایندهای ژئومورفیک تأثیر می‌گذارد و این تأثیر متقابل و دو جانبه، استدلال فوق را قوّت می‌بخشد و آنرا تأیید می‌کند استان گیلان به لحاظ موقعیت جغرافیایی خود در بین دو واحد بزرگ ساختمانی البرز ـ تالش و جلگه خزر واقع شده و محیط مناسبی را برای تشکیل اشکال و پدیده‌های مورفودینامیک فراهم ساخته است. ساکنان این منطقه جهت نیازمندی‌های خود به خصوص با ورود تکنولوژی‌های جدید در عرصه کشت و صنعت موجب تغییراتی در سیستم اکولوژیکی شده و به علت عدم آگاهی از نحوه فعالیت جریانات سطحی و نوسانات آب دریای خزر اقدام به خانه‌سازی در بستر‌های فرعی و اصلی رودخانه‌ها و در حریم دریا نموده‌اند. این عدم آگاهی از فعل و انفعالات محیط طبیعی اطراف خود، سالانه موجب خسارت‌های عظیم جانی و مالی در محدوده‌های مخاطره‌آمیز شده است. حوادث طبیعی از جمله زلزله، سیل، زمین لغزه، ریزش، بهمن، پیش‌روی و پس‌روی آب دریا در سال‌های اخیر خساراتی را بر این استان واردکرده
۱۹.

اثرات حضور گردشگران بر منابع زیست محیطی مورد بخش طرقبه در شهرستان مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار گردشگری پایدار ظرفیت تحمل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۹ تعداد دانلود : ۱۰۲۵
دستیابی به توسعه پایدار در گروه توجه به ارکان اقتصادی و اجتماعی فرهنگی و زیست محیطی در یک جامعه است و گردشگری به عنوان فعالیتی اثر گذار بر تمامی ارکان توسعه بیش از گذشته نیازمند مطالعه است در این تحقیق با بیان اجز مشترک مفهوم توسعه پایدار از دیدگاههای متفاوت به ویژگیهای گردشگری پایدار پرداخته و بطور خاص تبعات زیست محیطی فعالیتهای گردشگری در محدوده ای مشخص ( بخش طرقبه علیرغم برخی فعالیتها و تمهیدات محدود کننده فراتر از ظرفیت روند کنونی بهره برداری از طبیعت علیرغم برخی فعالیتها و تمهیدات محدود کننده فراتر از ظرفیت تحمل محیط بوده و بیم آسیب های جدی و نابودی توانهای طبیعی و البته اقتصادی منطقه می رود
۲۰.

ارزیابی تولید الکتریسیته هسته ای در ایران از نظر زیست محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار الکتریسیته هسته ای انتشار CO2 هزینه های خارجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۹
در این مقاله تولید الکتریسیته هسته ای در ایران با تمرکز بر روی جنبه های زیست محیطی، مورد ارزیابی قرار گرفت. رشد سریع جمعیت و بالا رفتن استانداردهای زندگی موجب افزایش چشمگیر مصرف الکتریسیته در دهه های آتی در ایران خواهد شد. تأمین تقاضای انرژی الکتریکی در سال 1430، نیاز به ظرفیت تولید الکتریسیته حدود MW120000 دارد. در حال حاضر الکتریسیته تولیدی برخی کشورهای جهان، عمدتاً از انرژی هسته ای تأمین می گردد. تولید الکتریسیته هسته ای در واقع هیچیک از گازهای گلخانه ای را منتشر نمی سازد. محاسبات آماری نشان داد تولید 10 و 20 درصد الکتریسیته هسته ای در سال 1400 در ایران، انتشار CO2 در بخش انرژی را تنها در این سال، به ترتیب 3/9 و 6/18 درصد کاهش می دهد. در ایران تاکنون هزینه های خارجی تولید الکتریسیته برآورد نشده است. در این تحقیق هزینه های خارجی تولید الکتریسیته هسته ای برآورد شد. این مطالعه نشان داد انرژی هسته ای یکی از ایمن ترین و ارزان ترین منابع تولید الکتریسیته است. در تلاش برای رسیدن به توسعه پایدار، ریسک های اجتماعی و تغییرات وضعیت آب و هوا ناشی از تکنولوژی های مختلف انرژی باید در نظر گرفته شوند. تولید الکتریسیته هسته ای نقش مهمی در دستیابی به اهداف توسعه پایدار در ایران خواهد داشت.