جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم زمستان 1398 شماره 2-1 (پیاپی 37) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تحلیلی بر توسعه فضایی- کالبدی برمبنای اصول شهر زیست پذیر (مطالعه موردی مناطق 6 گانه اسلامشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه ی کالبدی – فضایی شهر زیست پذیر اسلامشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۱۶۱
شناخت الگوی توسعه فضایی –کالبدی شهرها برای تدوین سیاستهای مناسب برمبنای استاندارد های زندگی ضروریست . براین اساس این پژوهش بر مبنای چگونگی الگوی توسعه فضایی شهر اسلامشهر و تطبیق آن با شاخص های شهر زیست پذیر می باشد . روش پژوهش حاضر " توصیفی -تحلیلی" می باشد. داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده اند که برای سنجش روایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. که پایایی آن با میزان 940/0 به تایید رسیده است. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد که برای جمعیت 448129 نفری اسلامشهر 384 پرسشنامه محاسبه شده است . جامعه آماری ساکنان اسلامشهر هستند . برای رسم نمودارها ، نقشه ها و تحلیل آماری از نرم افزارهای SPSS، ARCGIS، EXCEL استفاده شد.. با توجه به استنباطی بودن پژوهش از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه استفاده شده است . سپس به انجام تحلیل همبستگی کانونی و ارائه دیاگرام تحلیل تاثیرات و همبستگی شاخص ها بر یکدیگر شده است. متغیر های کانونی در این تحقیق، شامل 4 مجموعه متغیر است.(ابعاد اجتماعی،کالبدی، اقتصادی و محیط زیستی). با توجه به اینکه در تمامی ابعاد سطوح معنی داری (sig) پایین تر از 0.05 می باشد در نتیجه وجود همبستگی کانونی بین 4 مجموعه متغیر، تایید می گردد. نتایج نشان می دهد که بهترین منطقه در تمامی ابعاد توسعه فضایی-کالبدی بر مبنای شهر زیست پذیر، منطقه3 و بدترین منطقه در تمامی، ابعاد توسعه منطقه 6، می باشد. و در نهایت پیشنهادهای برای اصلاح ساختار توسعه فضایی- کالبدی شهر اسلامشهر ارائه شده است.
۲.

تحلیل پایداری مناطق شهری تبریز با استفاده از روش ترکیبی AHPوFUZZEY(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شاخص های توسعه پایدار همپوشانی فازی AHP مناطق شهری شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۷۵
توسعه پایدار یکی از جامع ترین مفاهیم در دهه های اخیر می باشد این واژه در مفهوم گسترده آن به معنی اداره و بهره برداری صحیح و کارا از منابع مالی،نیروی انسانی و... برای دست یابی به الگوی مصرف مطلوب است که با به بکارگیری امکانات فنی،ساختار و تشکیلات مناسب برای رفع نیاز نسل امروز و آینده به طور رضایت بخش امکان پذیر می شود.هدف این تحقیق تحلیل و اولویت بندی پایداری مناطق شهر تبریز از نظر شاخص های پایداری ابعاد زیست محیطی،اقتصادی،اجتماعی و کالبدی-فضایی با استفاده از مدلهای فازی و AHP است.روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و نوع آن کاربردی-توسعه ای است. براساس نتایج بدست آمده از نه منطقه ی شهری 6منطقه(2،3،4،7،8،10)در وضعیت ناپایدار و منطقه پنج در وضعیت نیمه پایدار و دو منطقه(1،6) در وضعیت پایدار قرار دارند.یعنی میانگین 67/66درصد ناپایدار و 11/11درصد نیمه پایدار و 22/22درصد مناطق در وضعیت پایدار قرار دارند.در مناطق ناپایدار عدم انطباق رشد جمعیت با نیازهای خدماتی،کمبود فضاهای سبز و تفریحی، نبود خدمات مناسب بهداشتی-درمانی،تجاری،ورزشی،افزایش نرخ رشد جمعیت،کمبود امکانات آموزشی،فرهنگی،اشتغال پایین،سکونت اقشار کم درآمد و مهاجرین،ساخت و سازهای بدون مجوز و گسترش بی رویه در این مناطق بر میزان ناپایداری شدت بخشیده است.بنابراین، برای رسیدن به توسعه پایدار لازم است، در درجه اول رویکرد عدالت اجتماعی در دستور کار مدیران و تصمیم گیران شهر تبریز قرار گیرد تا توزیع خدمات و امکانات بین مناطق شهر تبریز،با توجه به نیازهای جمعیتی متعادل گردد.
۳.

بررسی نگرش کارکنان اداره ورزش و جوانان کرمانشاه به فناوری اطلاعات و ارتباطات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فناوری های اطلاعات و ارتباطات دانش فناوری برداشت ذهنی و نگرش به فناوری اداره کل تربیت بدنی کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۲ تعداد دانلود : ۱۴۴
امروزه سازمان ها با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات توانسته اند بر بسیاری از مسائل مربوط به هماهنگی و تسریع در انجام امور فایق آیند و مزایای فراوان دیگری به واسطه آن کسب نمایند. این تحقیق به بررسی نگرش کارکنان اداره ورزش و جوانان کرمانشاه به فناوری اطلاعات و ارتباطات پرداخته است. این تحقیق از جمله تحقیقات توصیفی-همبستگی است و نتایج آن کاربردی می باشد. جامعه آماری این تحقیق متشکل از کارکنان اداره ورزش و جوانان کرمانشاه بود که نمونه گیری به صورت کل شمار صورت گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات نیز پرسشنامه پذیرش فناوری دیویس بود. نتایج نشان داد که بین برداشت ذهنی کارکنان از مفید بودن فناوری و سهولت استفاده از فناوری با پذیرش دانش فناوری و بین نگرش کارکنان به فناوری و سهولت استفاده از فناوری با پذیرش فناوری ارتباط معناداری وجود دارد. در انتها مدیران ادارات ورزش و جوانان می توانند با به کارگیری دانش فناوری روز و آموزش مناسب آن گام های مناسبی در جهت اشاعه فناوری و افزایش بهره وری بردارند.
۴.

تحلیل منازعات منطقه خاورمیانه از منظر مؤلفه های ژئواکونومیک در راستای تنش زدایی و همگرایی منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: منطقه خاورمیانه تنش زدایی همگرایی ژئواکونومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۵۸
با پایان جنگ سرد، شاخص قدرت راهبردی، دیگر قدرت نظامی نیست زیرا در حال ورود به عصری هستیم که نزاع مستقیم و رودرو که نیازمند پشتیبانی نیروهای نظامی است، فرصت بروز پیدا نخواهد کرد. اندیشمندان علوم سیاسی و روابط بین الملل قدرت اقتصادی را تعیین کننده قدرت ملی کشورها می دانند؛ بنابراین امروزه قدرت ملی ارتباط مستقیمی با درک مفاهیم اقتصاد ملی دارد. منطقه خاورمیانه نیز در این دوران شاهد منازعات و چالش های متعددی بوده است که نیازمند مدلی برای تنش زدایی و ایجاد همگرایی منطقه ای است. هدف اصلی این مقاله تحلیل منازعات منطقه خاورمیانه از منظر مؤلفه های ژئواکونومیک است. سؤال اصلی مقاله این است که مهم ترین شاخص ها و مؤلفه های اقتصادی و جغرافیایی مؤثر در ایجاد و تداوم تنش ها و منازعات منطقه خاورمیانه کدام اند؟ روش این مقاله توصیفی تحلیلی است که در ان با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی پژوهشی به تبیین و تحلیل موضوع پژوهش پرداخته خواهد شد. فرضیه ای را که در این مقاله در پی بررسی آن هستیم این است که در منطقه خاورمیانه جبر اقتصادی و جغرافیایی به دلیل ناهمگونی، آشفتگی و نزاع و عدم توسعه مؤلفه های جغرافیای انسانی دارای قدرت تعیین کنندگی بیشتری در وقوع منازعات و تحولات هستند. نتایج این مقاله نشان می دهد که اقتصاد، جغرافیا و سیاست در منطقه خاورمیانه همواره محل نزاع و کشمکش قدرت ها و گروه های منطقه ای و فرامطقه ای است و این وضعیت همگرایی را از منطقه دور نموده و تنش و منازعه را برای آن به ارمغان آورده است.
۵.

بررسی و تحلیل نقش مشارکت مردمی در بهسازی بافت های فرسوده شهری (مورد مطالعه: محله جلیلی شهر کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بافت فرسوده بهسازی مشارکت اعتماد محله جلیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۲۹
بافت های فرسوده در واقع بخش هایی از بافت های شهری است که کیفیت های کالبدی و کارکردی آنها کاهش یافته و یا مختل گردیده است. موضوع بهسازی بافت های فرسوده اصولاً امری است که بدون مشارکت ساکنین مناطق امکان پذیر نیست. پس می توان گفت برای دستیابی به توسعه پایدار مشارکت مردم در عرصه های اقتصادی و اجتماعی ضروری است و افزایش نقش شهروندان در امور شهری می تواند در ایجاد تعادل و هماهنگی لازم بین بخش های جامعه، نقش ارزنده ای را ایفا نماید. این پ ژوهش ب ا هدف تحلیل نقش مشارکت مردمی در بهسازی بافت فرسوده محله جلیلی شهر کرمانشاه انجام شده، پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، پیمایشی(پرسشنامه و مصاحبه)است و برای تحلیل آنها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی خانوارهای ساکن در محله جلیلی شهر کرمانشاه، می باشد که جمعیتی بالغ بر 5600 نفر را در خود جای داده است. برای انتخاب نمونه از بین ساکنان محله مورد نظر از فرمول کوکران استفاده شده است. بر این اساس تعداد 359 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که مشارکت شهروندان در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده کوچکتر از حد متوسط ارزیابی شده و می توان عنوان کرد، مشارکت شهروندان در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده محله در سطح مناسبی نمی باشد. همچنین می توان گفت که اعتماد به مسئولین، عامل مؤثر بر مشارکت مردمی و نبود یا کمبود تشکل های فرهنگی اجتماعی مهمترین مانع مشارکت مردمی در بهسازی بافت فرسوده آن محله می باشند.
۶.

بررسی روند مشارکت شیعیان عراق در ساختار قدرت سیاسی این کشور از 2003 تا 2008 و تاثیر آن بر نفوذ منطقه ای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شیعیان عراق قدرت سیاسی نفوذ منطقه ای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۴۱
یکی از مهم ترین مشخصات جغرافیای سیاسی در قرن بیست و یکم اهمیت یافتن جریانات فروملی و فراملی فرهنگی هویتی، فرهنگی و مذهبی میان ملت ها است. ایران و عراق دو کشور همسایه در منطقه جنوب غرب اسیا هستند که دارای پیوندهای فرهنگی، دینی، جغرافیایی، قومی و اقتصادی دیرینه ای هستند که مهم ترین مولفه این پیوند مذهب تشیع است. بعد از سقوط صدام و رهایی از محدودیت های دوران حاکمیت بحث شیعیان کم کم در حال بازیابی نفوذ و جایگاه واقعی خود در عراق هستند که این مساله می تواند تاثیرات منطقه ای مهمی برای نفوذ فرهنگی ایران داشته باشد. هدف این مقاله بررسی روند مشارکت شیعیان عراق در ساختار قدرت سیاسی این کشور از 2003 تا 2008 و تاثیر آن بر نفوذ منطقه ای ایران است. سوال اصلی مقاله این است مشارکت شیعیان در ساختار قدرت سیاسی عراق چگونه نفوذ منطقه ای ایران را مستحکم تر نموده است؟ فرضیه پژوهشگران مقاله این است که ارتباطات و اشتراکات فرهنگی و دینی و فومی میان ایران و عراق پتانسیل بی نظیری را برای نفوذ عمدتا فرهنگی ایران در منطقه فراهم کرده است. روش این مقاله توصیفی تحلیلی است. نتایج مقاله نشان می دهد که صرف فراهم شدن بسترهای همگرایی شیعیان عراق و ایران بعد از 2003 میلادی و سقوط رژیم بعث جریانات فروملی و فراملی گسترده ای را بین عراق و ایران به وجود آورد که مشارکت شیعیان در ساختار قدرت سیاسی عراق نیز این همگرایی را مستحکم و آرمان های انقلاب اسلامی ایران را در عراق و منطقه نافذتر خواهد کرد.
۷.

سهم ابعاد سرمایه فرهنگی در میزان تمایل به گردشگری ساکنین شهرهای ساحلی استان مازندران مطالعه موردی (بابلسر، محمودآباد، نوشهر،چالوس، رامسر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ابعاد فرهنگی تمایل به گردشگری مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۲۴۴
هدف پژوهش حاضر بررسی سهم ابعاد سرمایه فرهنگی در میزان تمایل به گردشگری ساکنین شهرهای ساحلی استان مازندران مطالعه موردی (بابلسر ،محمودآباد ،نوشهر ،چالوس ،رامسر) می باشد.روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش تمام افراد ساکن بالای 20 سال پنج شهر ساحلی استان مازندران،-بابلسر ،محمودآباد،نوشهر، چالوس،رامسر می باشند . حجم نمونه تحقیق حاضر با استفاده از فرمول کوکران 530 نفر می باشد. ابزارگردآوری اطلاعات این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته می باشد که تا حدودی از تحقیقات پیشین نیز استفاده شده است و شامل 119 سوال بسته درقالب طیف لیکرت و سوالات بسته و باز مربوط به متغیرهای زمینه ای تحقیق می باشد . پس از جمع آوری اطلاعات، با استفاده از نرم افزار SPSS و سپس Amos داده ها استخراج طبقه بندی، توصیف و تحلیل شده و در نهایت گزارش نهایی تحقیق بر مبنای یافته ها و نتایج تنظیم و تدوین گردید.نتایج نشان می دهد که بین ابعاد کل سرمایه فرهنگی و بعد سرمایه تجسم یافته ، بعد سرمایه عینیت یافته و بعد سرمایه نهادینه شده با انگیزه گردشگری رابطه معنی داری وجود دارد.
۸.

اولویت بندی اقدامات لازم جهت تحقق شهر هوشمند (موردمطالعه: منطقه 6 شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر هوشمند تصمیم گیری چندمعیاره منطقه 6 شهرداری تهران TOPSIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۵۳
هر شهر باید باتوجه به شرایط فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، اقلیمی و مزیت های نسبی منحصر به فردی که دارد، بایستی راه خود را از میان انبوه راه ها برگزیند و به سوی هوشمند شدن بیشتر حرکت کند. در این مقاله با انتخاب شهر بارسلونا به عنوان شهر هوشمند و همچنین با در نظر گرفتن اقدامات هوشمندسازی در این شهر سعی شده است تا با مورد مطالعه قرار دادن منطقه 6 شهرداری تهران که از مناطق مهم و مرکزی تهران به شمار می آید، در مورد انتخاب اقدامات لازم جهت هوشمندسازی در این منطقه تصمیم گیری شود. همچنین در این تحقیق تلاش شده است، با در نظر گرفتن اقدامات صورت گرفته در این شهر، با بهره بردن از نظر خبرگان، فعالیت های موثر و بهینه در جهت هوشمندسازی منطقه6 شهرتهران را رتبه بندی کرده تا بهینه ترین اقدام را انتخاب و اقدامات دیگر اولویت بندی شوند. در نهایت با استفاده از روش تصمیم گیری چندمعیاره این اقدامات را رتبه بندی نموده تا در مرحله آخر بهینه ترین روش موجود انتخاب شود. برای این منظور از روش آنتروپی شانون برای وزن دهی به معیار ها و جهت رتبه بندی گزینه ها از روش TOPSIS استفاده شد. مطابق با نتیجه به دست آمده، در منطقه 6 شهرداری تهران، بهینه ترین اقدام انتخاب شده، اجرای طرح حمل ونقل هوشمند می باشد.
۹.

تحلیلی بر مکان یابی شهرک های صنعتی شهرستان بستان آباد با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مکان یابی شهرک های صنعتی روش های تصمیم گیری چند معیاره سیستم اطلاعات جغرافیایی شهرستان بستان آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۸۳
هدف اصلی این پژوهش،تحلیلی بر مکان یابی شهرک های صنعتی شهرستان بستان آباد با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره می باشد.روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و برای جمع آوری داده ها و اطلاعات از مطالعات اسنادی، کتابخانه ای، پرسش نامه و سازمان های ذیربط استفاده شده است، به این منظور بعد از انتخاب معیارها و طبقه بندی آنها در چهار گروه، سوالات و پرسشنامه تدوین گردید،در مرحله بعد با نظرخواهی از20نفر از کارشناسان پرسش نامه ها جمع آوری و مورد استفاده قرار گرفته است. برای تلفیق معیارها و زیرمعیارها به منظور شناسایی و تعیین وزن آنها از مدلAHP در محیط نرم افزارExpert choice استفاده گردیده است، بعد با اعمال وزن ها به پهنه بندی اراضی شهرستان بستان آباد اقدام گردیده است، در ادامه با استفاده از مدلELECTRE پهنه های کاملاً مناسب بالای پنجاه هکتار با توجه به 16معیار مهم دخیل در مکان یابی بهینه شهرک های صنعتی، مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار گرفته و مناسب ترین مکان ها در راستای ارزیابی مکان فعلی شهرک های صنعتی و مکان یابی مناسب آنها در شهرستان بستان آباد مورد شناسایی قرار گرفته است. با توجه به نتایجی که از پر کردن پرسش نامه توسط کارشناسان بدست آمد، بیشترین ارزش به معیارهای ژئومورفولوژی- زمین شناسی اختصاص یافته است.همچنین نتایج مقایسه پهنه های انتخاب شده با شهرک های صنعتی اجرا شده در شهرستان بستان آباد نشان دهنده این است که مکان یابی هیچ کدام از شهرک های صنعتی در شهرستان مورد مطالعه بر اساس اصول و ضوابط مکان یابی نبوده است.
۱۰.

تحلیلی بر عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه متعادل فضایی شهرها با رویکرد آینده نگاری (مطالعه موردی: استان گیلان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عوامل کلیدی آینده نگاری توسعه تعادل فضایی گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۱۴۳
هدف اصلی از انجام این پژوهش شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه متعادل فضایی شهرها در استان گیلان است. در این راستا این پژوهش در طی مراحل زیر انجام شده است. برای جمع آوری اطلاعات نیز از روش پرسشنامه و تکنیک دلفی استفاده شد. در گام اول تعداد 60 عاملِ مؤثر بر توسعه متعادل فضایی استان گیلان براساس مطالعات اسناد و مدارک در سه بعد جمعیت، فعالیت و فضا شناسایی شد. در مرحله دوم عوامل مؤثر بر توسعه متعادل فضایی استان گیلان از طریق روش دلفی و براساس دیدگاه کارشناسان استخراج گردید. در این زمینه پرسشنامه ای طراحی و در اختیار کارشناسان قرار گرفت. در این پرسشنامه از کارشناسان خواسته شد تا امتیاز هر یک از عوامل را در قالب طیف لیکرت تعیین نمایند. نهایتاً پس از جمع آوری پرسشنامه ها، نمره میانگین برای هر عامل تعیین شد و در نهایت 28 عامل از سه بعد (جمعیت، فعالیت و فضا) برای تحلیل درنرم افزار میک مک انتخاب گردید. نهایتاً براساس روش تحلیل اثرات متقابل، تعداد 5 عامل کلیدی شامل فعالیت های دانش بنیان، شهرک های ویژه و تخصصی برای استقرار صنایع با فن آوری برتر، حمل و نقل ریلی، ظرفیت حمل و نقل دریایی و مدهای متنوع حمل و نقل یکپارچه (ریلی- آبی- جاده ای - هوایی) برای توسعه متعادل فضایی در استان گیلان معرفی شد.
۱۱.

امکان سنجی ایجاد شهرهای پایدار و هوشمند در ایران (مورد مطالعه: منطقه جنوب شرق ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر هوشمند شهر پایدار شهر هوشمند پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۰۶
ساخت یک شهر پایدار و هوشمند به عنوان یک استراتژی حیاتی برای کاهش مشکلات تولید شده توسط رشد جمعیت شهری و شهرنشینی سریع و غلبه بر دگرگونی های محیطی و تغییرات اقلیمیِ درحال ظهور است. با این حال تحقیقات علمی کمی در این مورد یافت می شود. برای کم کردن فاصله ادبیات در مورد شهرهای هوشمند و در پاسخ به افزایش استفاده از مفهوم هوشمندی، این مقاله یک چارچوب برای درک مفهوم و شاخص های شهرهای هوشمند و در عین حال پایدار پیشنهاد می کند. دراین مقاله با استفاده از روش توصیفی و ارزشیابی، پس از بیان مفاهیم شهر هوشمند، به منظور تبیین نقش شهر هوشمند در دستیابی به توسعه پایدار، ابتدا اصول و پیش شرط های تحقق شهر هوشمند بیان گردیده و سپس، نقش شهر هوشمند پایدار در دستیابی به هر کدام از آنها و در نتیجه، دستیابی به شهرهوشمند پایدار مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش تلاش گردیده تا به تبیین مفهوم شهر هوشمند پایدار و راه های ایجاد و تحقق آن در منطقه جنوب شرقی ایران که از نظر کمبود آب و ناهنجاری های اقلیمی در شرایط بحرانی قرار دارد پرداخته شود. بنابراین ضمن مطالعه مفاهیم و ادبیات مرتبط با هوشمندی دراسناد کتابخانه ای، بررسی تحلیلی-توصیفی موضوع، تعاریف و ارائه طبقه بندی ساختارمند و استفاده از ماتریس جدول سوآت، راهبرد های مناسب به منظور دستیابی به شهر هوشمند پایدار با توجه بر داده ها و آمارهای هواشناسی در منطقه جنوب شرق ایران ارائه میگردد.
۱۲.

تعیین عوامل موثر بر تقاضای گردشگری سلامت خارجی در مناطق مختلف ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری سلامت گردشگری پیشگیرانه گردشگری درمانی مناطق گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۱۷۲
عوامل مختلف جمعیتی، اقتصادی، جغرافیایی و منطقه ای و سبک زندگیبر گردشگری سلامت موثر می باشد. با توجه به ظرفیتهای بالقوه کشور ایران به عنوان یکی از مناطق و قطب های گردشگری سلامت جهان، شناخت عوامل موثر بر جذب گردشگر سلامت در مناطق مختلف کشور ایران ضروری است. در این رساله با عنایت به آمار در دسترس دو گروه منطقه گردشگری سلامت شامل مناطق دارای توریست پزشکی و مناطق دارای توریست تندرستی از بین گردشگرهای خارجی مورد رسیدگی قرار گرفت که براساس روش میدانی و تحلیل سلسله مراتبی این نتیجه بدست آمد که 10عامل اول مؤثر بر تقاضا گردشگری درمانی (پزشکی) در مناطق دارای سیستم درمانی و پزشکی عبارتند ازخدمات و مدت ویزا، قیمت های نسبی (نرخ ارز)، میزان درآمد شخصی قابل تصرف، مقررات و تسهیلات ورود و خروج و شرایط سیاسی و ارتباطی با ایران، هزینه اقامت، هزینه درمان، زمان انتظار دریافت خدمت، شهرت پزشک و تخصص خاص و 10عامل اول موثر بر تقاضا گردشگری پیشگیرانه (تندرستی) در مناطق دارای منابع طبیعی و اقلیم مناسب نیز عبارتند ازقیمت های نسبی (نرخ ارز)، هزینه حمل و نقل و سفر، برخورداری از ظرفیت های درمانی، محل اقامت استاندارد، امکانات گردشگری سلامت، هزینه اقامت، بهای خدمات تندرستی، میزان درآمد شخصی قابل تصرف، مقررات و تسهیلات ورود و خروج و همراهی بین آژانس های گردشگری و مراکز درمانی. آنچه در بررسی عوامل موثر بر گردشگری در مناطق مختلف نمود پیدا می کنند اهمیت بالای هزینه های گردشگری و کیفیت خدمات می باشد که بایستی مورد نظر سیاست گذاران قرار گیرد
۱۳.

تحلیل تجارب و ارزش اجتماعی ادراک شده گردشگران شهری در پارک های آبی مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازاریابی تجربی ارزش ادراک شده ارزش اجتماعی گردشگری مجموعه های ورزشی تفریحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۱۳۸
هدف از این تحقیق تحلیل ابعاد بازاریابی تجربی شامل محیط فیزیکی و تعاملات انسانی بر ارزش اجتماعی ادراک شده گردشگران در مجموعه های ورزشی تفریحی آبی بود که به روش توصیفی – همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه گردشگران حاضر در مجموعه های ورزشی تفریحی آبی شهر مشهد بود که ازاین بین 405 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار اندازه گیری تحقیق شامل پرسشنامه استاندارد والز (2009) بود که پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 91/0 مورد تأیید قرار گرفت. داده های پژوهش با بهره گیری از آزمون های آمار توصیفی و روش های آم ار اس تنباطی تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای اس پی اس اس و لی زرل تحلی ل شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد که بعد محیط فیزیکی شامل: طراحی و معماری محیط، حفظ و نگهداری و عوامل فیزیولوژیکی و محیط زیست و بعد تعاملات انسانی شامل: اطمینان و امنیت، پاسخگویی مناسب، حرفه ای گری و مراقبت و توجه، بر ارزش اجتماعی ادراک شده گردشگران مؤثر هستند. استفاده از این نتایج می تواند با افزایش کیفیت و ارتقای استانداردها در بخش محیط فیزیکی و تعاملات انسانی، رضایت مشتریان از مجموعه های ورزشی تفریحی را بالاتر برده و موجبات رونق بیشتر گردشگری شهری را فراهم آورد.
۱۴.

بررسی تاثیر پیاده راه در توسعه گردشگری شهری (مورد مطالعه: منطقه نمونه گردشگری شورابیل- شهر اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پیاده راه سازی گردشگری کوپراس شهر اردبیل منطقه نمونه گردشگری شورابیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۴۱
پیاده راه سازی سازی جنبشی نوین برخاسته از رویکردهای نوین شهرسازی می باشد که در دهه های اخیر در بحث گردشگری با عنوان پیاده راه های گردشگری مطرح و دارای جایگاه ویژه ای در ساماندهی شهرها گردیده است. در پژوهش حاضر به بررسی پروژه پیاده-راه سازی در منطقه نمونه گردشگری شورابیل واقع در شهر اردبیل پرداخته شده است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی می باشد. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات از روش پیمایشی(پرسشنامه) و نرم افزارهای تحلیل آماریSpss ,Lisrel و مدل تحلیلی copras استفاده شده است. حجم نمونه بر اساس فرمول جامعه نامعلوم سطح اطمینان 95 درصد 384 نفر به دست آمده است. جهت نیل به اهداف تحقیق دو فرضیه مطرح گردید. فرضیه اول با استفاده از ازمون اسپیرمن مورد آزمون قرار گرفت. یافته ها نشان داد ایجاد پیاده راه و توسعه گردشگری شهری با مقدار همبستگی 530/0 و سطح معناداری 000/0 رابطه مثبت و معناداری دارند. بنابراین فرضیه اول قبول شد. برای آزمون فرضیه دوم نیز از تحلیل مسیر و مدل تحلیلی کوپراس استفاده گردید. یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات نشان می دهد، بیشترین اثرکلی مربوط به پیوستگی و انسجام شبکه با میزان (432/0) و مولفه ایمنی و امنیت با میزان (356/0) در توسعه گردشگری در محدوده مورد مطالعه داشته است. همچنین یافته های مدل کوپراس نشان می دهد، گویه زیست محیطی به بیشترین میزان(Qi=10.60) در جایگاه نخست و گویه های ایمنی و امنیت نیز با میزان(Qi=9.85) در جایگاه دوم قرار گرفته است. بنابراین فرضیه دوم مودر قبول واقع نشد.
۱۵.

ارزیابی اثرات اجتماعی ایجاد و گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی در شهرک های صنعتی بر نواحی روستایی (مطالعه موردی: شهرک های صنعتی شهرستان گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهرک صنعتی روستا اشتغال مهاجرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۲۷
استقرار شهرک های صنعتی در روستاها به عنوان روشی برای رسیدن به اهداف توسعه، مورد توجه برنامه ریزان قرار گرفته است. بر این اساس صنعتی شدن می تواند نقش به سزایی در توسعه روستایی از طریق افزایش تولیدات روستایی، بهره وری، ایجاد فرصت های شغلی، تأمین نیازهای اساسی و ایجاد پیوند با دیگر بخش های اقتصادی ایفا نماید. از این رو تحقیق حاضر به دنبال پاسخ این سوال است که ایجاد و گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی در شهرک های صنعتی شهرستان گرگان چقدر توانسته بر بهبود شاخص های اجتماعی نواحی روستایی تأثیرگذار باشد. بر این اساس، 100 نفر از سرپرستان خانوار از 20 روستا به عنوان حجم نمونه انتخاب و به صورت تصادفی نمونه گیری شدند. ابزار سنجش در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی آن بر اساس نظرات تخصصی اساتید و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد. نتایج نشان داد، ایجاد و گسترش صنایع تبدیلی در شهرک های صنعتی بر مؤلفه های اجتماعی نواحی روستایی در حد زیادی مورد ارزیابی قرار گرفته است و همچنین عامل افزایش مهاجرت از شهر به روستا با ضریب همبستگی 319/0 در سطح 99 درصد اطمینان با ایجاد و گسترش صنایع تبدیلی در منطقه مورد مطالعه رابطه معنی داری داشته است. به بیان دیگر، ایجاد و گسترش صنایع تبدیلی در مناطق روستایی با زمینه سازی فرصت های شغلی، موجب افزایش مهاجرت از شهر به روستاها گردیده است. بر اساس ضریب تعیین تعدیل شده، 3/9 درصد از تأثیرپذیری ایجاد و گسترش صنایع تبدیلی مربوط به افزایش مهاجرت از شهر به روستا می باشد و بر اساس آن تبیین می گردد.
۱۶.

مشارکت در تاب آوری اجتماعی محلات شهری (مطالعه موردی: محله اوین شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری اجتماعی مشارکت نظریه بنیانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۵۰
طی دهه های اخیر مهاجرت های بی رویه به شهرها زمینه های تحولات و دگرگونی در ابعاد مختلف ساختار فضایی محلات شهری را فراهم آورده است. این امر بعد اجتماعی منجر به شکل گیری محلاتی با تنوعات گروهی ،قومی ،فرهنگی شده و در نهایت تاب آوری اجتماعی محلی یکپارچه با مشکل مواجه ساخته است. مسئله تحقیق حاضر ،تحلیل چگونگی تاب آوری اجتماعی در محلاتی است که دارای سابقه وحدت اجتماعی زیادی داشته به واسطه گذشته مشترک خود می توانند نمونه خوبی برای تدوین الگوی مناسب تاب آوری اجتماعی در سطح محلات شهری باشند ، که توجه جدی به نیازهای مادی و معنوی و کرامت انسانی افراد از مهمترین ویژگی های آن محسوب می شود. لذا مشارکت مردم محله مدیریت مردم محور ،تکوین و تقویت سرمایه های اجتماعی و ترغیب آنها در جهت پایداری از اهداف اصلی می باشد .پژوهش از لحاظ هدف ،کاربردی و از نظر ماهیت کیفی است. در این راستا به منظور ارائه تصویری روشن از مشارکتهای اجتماعی در محلات از روش تئوری بنیادین استفاده شده است. بر اساس یافته های پژوهش مشارکت می توان در سه بعد ( پیوستگی اجتماعی ،امنیت اجتماعی و کیفیت زندگی ) طبقه بندی کرد .ماهیت تحیقی حاضر با توجه دو بعد کمی و کیفی از نوع آمیخته بوده و بدین لحاظ از دو مسیر آمار پارمتریک و ناپارامتریک از دو روش برای آمار پارمتریک با استفاده از داده های SPSS برای آمار ناپارامتریک از روش کد گذاری MAXQDA استفاده شده و نهایتا در نرم افزار SMART PLS داده های پردازش گردیده است
۱۷.

تأمین مالی تروریسم در حقوق بین الملل با تأکید بر گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تروریسم حقوق بین الملل داعش عراق سوریه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۱۳۳
بی شک حیات گروه های تروریستی در همه مناطق جهان در گروه حمایت های مالی پیدا و نهانی است که از سوی منابع دولتی و غیردولتی روانه آن ها می شود. سوای شناخت جزئیات و نحوه انجام این مسئله موضوعی که در حوزه مبارزه با تروریسم از اهمیت ویژه ای برخوردار است نگاه حقوق بین الملل به موضوع تأمین مالی تروریسم است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی جرم تأمین مالی تروریسم در حقوق بین الملل با تأکید بر گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که در حقوق بین الملل تأمین مالی گروه های تروریستی مانند مورد داعش در سوریه و عراق چگونه نگریسته شده است؟ فرضیه پژوهشگران تحقیق حاضر این است که در حقوق بین الملل ایجاد کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم(1999) و صدور قطعنامه های مختلف به ویژه قطعنامه 1373(2001) شورای امنیت سازمان ملل نشان می دهد که موضوع مورد بررسی این مقاله مورد توجه کشورها و نهادهای حقوقی بین المللی قرار داشته است. نتایج این مقاله نیز نشان می دهد که علی رغم وجود محدودیت های حقوقی بین المللی در زمینه ممانعت از تأمین مالی تروریسم اما فعالیت گروه تروریستی داعش گویای این حقیقت است که رصد، کنترل و مبارزه با پدیده تأمین مالی که بی شک نقش اساسی را در گسترش اقدامات گروه های تروریستی دارد بایستی به شکل دقیق تر و وسیع تری از سوی نهادهای بین المللی و با همکاری نزدیک با دولت های ملی انجام شود.
۱۸.

تحلیل ابعاد حقوقی تصمیم آمریکا در شناسایی بیت المقدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حق تعیین سرنوشت بیت المقدس(اورشلیم) امریکا اسرائیل سازمان آزادی بخش فلسطین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۱۳۸
اقدام دولت ایالات متحد آمریکا در شناسایی بیت المقدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل، می تواند از دو زاویه حقوق و سیاست قابل بحث و تامل باشد. در چارچوب حقوق بین الملل اصولاً تصمیمات و اقدامات سیاسی مجرای مهمی برای شکل گیری قواعد حقوقی است. در حقیقت، حقوق بین الملل حقوقی است که اصولا در سیاق روابط و سیاست بین المللی شکل می گیرد. در نبود حقوق بین الملل، روابط خصمانه یا جنگ بر ارتباطات بین المللی به عنوان قاعده حاکم خواهد بود. البته این به معنای نفی قواعد اخلاقی نیست. گرچه این باور نیز وجود دارد که از لحاظ حقوقی، قواعد اخلاقی در حقوق به طور عام و حقوق بین الملل عمومی به طور خاص جایگاه فرعی و ثانوی دارند. با صرف نظر از این مباحث فلسفی و مبنایی، هدف از ارتباط بین سیاست و قواعد حقوقی، تذکر این نکته است که یک تصمیم سیاسی می تواند پایه گذار ایجاد قواعد حقوقی یا تدوین قواعد موجود باشد و نیز می تواند در محدوده یا مبتنی بر قواعد حقوقی ای صورت گرفته باشد که از قبل وجود داشته اند. یک تصمیم سیاسی همچنین قادر است تا به تفسیر قواعد حقوقی موجود کمک کند. گرچه تصمیمات سیاسی در هیچیک از متون معتبر حقوق بین الملل موضوعه و به ویژه در ماده ی 38 اساسنامه ی دیوان بین المللی دادگستری به عنوان منبع اولیه و اصلی و یا حتی ثانویه و فرعی شمرده نمی شوند اما عملاً ردّ پای تصمیمات سیاسی در تمام منابع حقوق بین الملل به چشم می خورد. با این مراتب مسئله محوری این پژوهش این است که اقدام دولت امریکا در به رسمیت شناختن بیت المقدس (اورشلیم) به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل در تطابق با حقوق بین الملل چگونه قابل تحلیل و ارزیابی است. در این تحقیق با استدلالات و استنادات حقوقی به این نتیجه رسیدیم که این تصمیم با قواعد و اصول حاکم بر حقوق بین الملل در تعارض است.
۱۹.

ارزیابی ادراک معنای مکان در عصراطلاعات (مطالعه موردی فضای شهری سنتی و مدرن شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ادراک معنای مکان فضای مجازی فضای واقعی شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۱۴۷
تحولات عظیم عصراطلاعات، نوع جدیدی از فضا تحت عنوان فضای مجازی را وارد عرصه شهرسازی نموده. نظر به ضرورت هماهنگی با این حرکت جهانی و اهمیت معنای مکان به عنوان یکی از مهمترین متغیرهای کیفی محیط، تحقیقات در زمینه بررسی و شناخت اثرات فضای مجازی بر نحوه ادراک، دلبستگی و تعلق مردم به مکان از اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد. از آنجاییکه معنا یافتن هر مکان به گونه ای جدایی ناپذیر در ادراک انسانی از آن فضا تنیده شده، برای ارتقاء کیفیت مطلوب فضاهای شهری، بررسی عوامل تاثیرگذار بر ادارک فردی قابل توجه می-باشد. پژوهش اعتقاد دارد افراد بر اساس میزان استفاده از فضای مجازی با اثرات مختلفی در ارتباط با درک مکان و ابعاد مختلف آن با حضور در فضای واقعی مواجه اند. هدف پژوهش، ارزیابی تاثیر میزان استفاده افراد از فضای مجازی بر ادراک معنای مکان آنها در فضای واقعی است. بدین منظور دو فضای شهری سنتی و مدرن اصفهان با جامعه آماری مراجعین مورد مطالعه قرار گرفته اند. تحقیق از لحاظ ماهیت، کاربردی و هدف، توصیفی تحلیلی میباشد. روش پژوهش همبستگی و آزمونهای کولموگراف اسمیرنف، رگرسیون و همبستگی پیرسون برای تعیین رابطه، شدت و جهت رابطه میان متغیرهای مستقل و وابسته استفاده شده. بر این اساس مولفه های چهارگانه ادراک تدوین و در نمونه های مطالعاتی مورد آزمون قرار گرفته اند.نتایج نشان میدهد، ادراک معنای مکان افراد از فضای واقعی متاثر میزان استفاده آنها از فضای مجازی بوده که در این رابطه، مولفه کالبدی ادراک بیشترین و مولفه فردی ادراک کمترین میزان همبستگی با آن را داراست.
۲۰.

روایتِ مکان در آثار معماران معاصر از منظر ادبیات تطبیقی فلسفه و معماری با رویکرد پدیدارشناسی (نمونه موردی: موزه هنرهای معاصر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی تجربه زیسته موزه هنرهای معاصر تجربه مکان ادراک چند حسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۴۸
پدیدارشناسی در معماری، به کیفیت چگونگی تجربه انسان و رابطه میان سوژه بدنمند و فضای پیرامونی اش و توانایی او در دریافت داده های محیطی توجه دارد. اکنون پرسش این است که خوانش تفکرات فلسفه پدیدار شناختی در جهت تحلیل آثار معماری بر اساس چه مؤلفه هایی شکل می گیرد و نسبت انسان با فضا در فرایند خلق مکان چگونه است؟ در این راستا فرض بر این است که در مرکز قرار دادن انسان و اهمیت فضای تجربه گرا و چند حسی، از اصولی است که انتظار می رود در فرایند طراحی و خلق اثر معماری و فهم آن موردتوجه قرار گیرد. با نظر به فرضیه مطرح شده، هدف از این پژوهش بررسی مؤلفه های تجربه زیستی مکان های خلق شده در رابطه با مواجهه شخصی و ادراکی کاربران به منظور بازتعریف مفهوم مکان در تجربه معماریِ موزه هنرهای معاصر تهران است. این پژوهش با تکیه بر روش پژوهش کیفی و تحلیلی و تفسیری با زمینه پدیدارشناسی از دیدگاه فلاسفه و معماران و همچنین کاربست روش کدگذاری آزاد، محوری و گزینشی انتخاب شده است. در پژوهش حاضر از مصاحبه عمیق جهت استنباط و استخراج نتایج حاصل ادراک پیشاتاملی، از بطن پاسخ مصاحبه شوندگان استفاده شده است.
۲۱.

رویکرد توسعه ی پایدار محله ای در شهر مهاباد مطالعه ی موردی محله ی استاد مجدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه توسعه ی پایدار محله ای SWOT محله ی استادمجدی شهر مهاباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۲۸
استادمجدی؛ محله ای با پیشینه ی هسته ی مرکزی شهر مهاباد به پردازد. نه بود مسیری مناسب برای حمل و نقل آسان در راستای هوای سالم و پاک که خود شاخصی مهم در امر توسعه ی پایدار می باشد،در عین حال باوجورد درست بودن این مطلب که موقعیت محله در بافت هسته ی مرکزی شهری است، که خود یکی از مزیت های حاکم بر محله است، اما با وجود فاصله ی کم محله به نقاط مرکزی شهر ولی نه بود پیاده راه های مناسب و همچنین نه بود مسیر امن برای دوچرخه متأسفانه با سیر عظیمی از ماشین های شخصی مواجه هستیم. همچنین به دلیل بافت و موقعیت محله از نظر اقتصادی نیز برای کثیری از ساکنین و از طرفی بافت ساختمان های نیمه کاره و فرسوده ی موجود هم می تواند فرصت باشد هم متأسفانه دارای مشکل هایی است.که البته تمامی مشکل ها و شرایط نامطلوب موجود ، با محوریت مدیریت و برنامه ریزان خلاق قابل حل و رفع می باشد. روش تحقیق مورد استفاده توصیفی، تحلیلی بوده که از طریق مطالعه های کتابخانه ای و پرسش نامه،اطلاعات جمع آوری شده و در نهایت با مدل SWOT اطلاعات تجزیه و تحلیل و مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به جمعیت ساکن در محله 700 نفر ، با لحاظ آمار نمونه ای ساکنین 300 پرسش نامه پخش شده و 246 عدد از پرسش نامه ها معادل 82% جمع آوری شده که با استفاده از مدل SWOT تجزیه و تحلیل آن بررسی شد و به نگارش در آمده است.
۲۲.

برنامه ریزی منطقه ای و تعادل اقتصادی در پرتو نظم عمومی قراردادها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی منطقه ای تعادل اقتصادی توسعه اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۱۹۵
برنامه ریزی منطقه ای طیف گسترده ای از موضوعات را دربر می گیرد. توسعه اقتصادی و ساختار سیاسی دارای رابطه تنگاتنگ و متقابل می باشند. یکی از موانع اصلی و مهم در روند توسعه ملی، برهم خوردن تعادل و توازن منطقه ای به شمار می رود. از این رو اولین گام در برنامه ریزی منطقه ای، شناسایی جایگاه مناطق نسبت به یکدیگر از نظر توسعه و علت نابرابری ها است. درواقع موضوع برنامه ریزی منطقه ای تحت تأثیر مقتضیات حقوقی، سیاسی و اقتصادی و اجتماعی کشور، مرتباً دچار تحول و تغییر شده و در این میان گاه به عنوان ابزاری برای سرمایه گذاری در مناطق توسعه نیافته، گاه به عنوان ابزاری برای تمرکز سرمایه گذاری در مناطق مستعد، زمانی برای منطقه ای کردن برنامه های بخشی، و زمانی هم به صورت برنامه ریزی جامع منطقه ای و مانند این ها مورد استفاده می باشند. ساختار تمرکز گرایی روزافزون و رویکرد بخشی در برنامه ریزی ها، ابهام در جایگاه حقوقی و قانونی و ضمانت اجرایی برنامه ریزی منطقه ای، عدم اعتقاد به برنامه ریزی و فقدان فرهنگ برنامه ریزی در سطوح مختلف مدیریت اقتصادی کشور، نبود بسترهای لازم و مطلوب به منظور جلب مشارکت مردم و بخش خصوصی و نظایر این ها از جمله موانع اساسی در راه تکامل برنامه ریزی منطقه ای در ایران و عدم تعادل اقتصادی می باشد.
۲۳.

بررسی اثرات انسجام اجتماعی بر بهبود شاخص های اقتصادی مناطق روستایی، مطالعه موردی: شهرستان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی توسعه اجتماعی انسجام اجتماعی سرمایه اجتماعی شهرستان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۱۴
هدف این مقاله بررسی اثرات انسجام اجتماعی بر بهبود شاخص های اقتصادی مناطق روستایی شهرستان اردبیل می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش تحلیلی-تبیینی می باشد. جهت جمع آوری اطلاعات از طریق پرسش نامه به روستاییان ساکن در مناطق روستایی شهرستان اردبیل که جامعه آماری تحقیق را شامل می شود مراجعه شد. که در این بین تعداد کل روستاییان بالای 15 سال شهرستان اردبیل(123264) نفر برآورد گردید. علاوه بر این جهت تعیین حجم نمونه روستاییان ساکن در مناطق روستایی شهرستان اردبیل از فرمول کوچران استفاد شد و در نهایت حجم نمونه تعداد روستاییان (383) نفر تعیین گردید. روایی صوری پرسش نامه با کسب نظرات صاحب نظران در دانشگاه و کارشناسان اجرایی مربوطه به دست آمد. هم چنین پس از انجام یک مطالعه راهنما و آزمون پایایی پرسش نامه ضریب کرونباخ آلفا، 83/0 بدست آمد. در نهایت نتیجه حاصل از آزمون هم بستگی پیرسون نشان داد که بین متغیرهای تعلق اجتماعی، انتظام اجتماعی، مشارکت اجتماعی، تعامل اجتماعی، گرایش روستاییان نسبت به یکدیگر، گرایش به ارزش های جمعی و اعتماد اجتماعی - نهادی با بهبود شاخص های اقتصادی در مناطق روستایی شهرستان اردبیل رابطه معنی داری وجود دارد. در انتها با توجه به تحلیل نتایج، پیشنهاداتی کاربردی نیز ارائه شد.
۲۴.

ارزیابی الگوی های اجتماعی و اقتصادی در بازآفرینی شهری بافت های رو به زوال، در جستجوی راه حل (بررسی نظریات جهانی در مواجه با زوال شهری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی زوال شهری بازآفرینی اقتصادی و اجتماعی مشارکت حکمروایی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۳۷
تجربیات مبتنی بر سه دهه اخیر در ایران بیانگر این نکته است که اهمیت مداخله در پهنه های رو به زوال شهری با نظر به سیر تحولات این نگرش تاکنون یکی از چالش های جدی پیش روی دست اندرکاران شهری است. چنانچه فقدان وجود رویکردی یکپارچه مبتنی بر امر مداخله با هدف ایجاد تحرک، پویایی و ثروت در پهنه های رو به زوال، از جمله مهمترین دلایل عدم موفقیت این طرح ها به نظر میرسد. با توجه به موارد فوق هدف از این نوشتار شناسایی علل زوال و عوامل ناکارآمدی و در بافت های شهری است. به جهت دستیابی به این هدف، در مرحله اول با مرور نظریات و دیدگاه های صاحب نظران این امر با استناد به تجربیات اروپای غربی در امر احیاء و بازآفرینی شهری، به بررسی مفهوم زوال و علل فرسودگی در بافت های شهری خواهیم پرداخت. در مرحله دوم با تحلیل رویکرد بازآفرینی به عنوان رویکردی نوین و یکپارچه و نقش پذیری ابعاد اجتماعی، اقتصادی به عنوان ارکان حیاتی در مداخلات پهنه های رو به زوال پرداخته شده است. در مرحله سوم الگوی اقتصادی و اجتماعی و مفاهیم فراگیری چون مشارکت و مدیریت خردمندانه بررسی شده تا زمینه ارتقاء دانش نظری در عرصه مداخلات شهری فراهم آمده و با تکیه بر این دانش نظری بتوان به سیاست های کارآمدتری در جهت دستیابی به رویکردی یکپارچه در امر مداخله در شهر های ایران دست یافت.
۲۵.

تحلیل تاثیرگذاری قانون پیشنهادی مدیریت شهری ایران در تحقق حکمروایی منطقه ای در محدوده حریم کلانشهرها (مورد مطالعاتی کلانشهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حریم حریم کلانشهرها حکمروایی منطقه ایی قانون پیشنهادی مدیریت شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۲۰۵
مناطق پیرامونی کلانشهرها بویژه پایتخت در دهه های اخیر رشد فیزیکی شتابان و نامتوازنی را تجربه کرده و در حال حاضر دچار چالشهای فروان می باشند بطوریکه در محدوده حریم کلانشهرتهران به مرز بحران رسیده است در جهت برونرفت ازوضعیت موجود به نظر می رسد تغییرات مبنایی ساختار مدیریتی موجود که ازمشخصات اصلی آن تفرق مدیریتی بوده به سیستم مدیریتی جدید با رویکرد حکمروایی خوب منطقه شهری و یکپارچه ضروری می باشد.تاکنون قوانین واقدامتی که انجام شده نه تنها به یکپارچگی مدیریت وساماندهی فضایی مطلوب حریم پایتخت وکلانشهر ها کمک نکرده ،بلکه مشکلات ونابسامانی های فضایی را تشدید کرده است . دولت از اوایل دهه 90 نسبت به تهیه لایحه قانونی مدیریت شهری اقدام نموده که تحقق مدیریت یکپارچه وهماهنگ درحریم کلانشهرها وپایتخت یکی از اهداف مهم واستراتژیک این لایحه می باشد .در این پژوهش تاثیرگذاری قانون پیشنهادی مد یریت شهری ایران در تحقق حکمروایی منطقه ای در محدوده حریم کلانشهرها مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.در این پژوهش نظرات متخصصین وخبرگان در دانشگاه ودستگاهای مرتبط در قالب پرسشنامه ومصاحبه اخذ گردید.برای محاسبه ی پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ و برای بررسی نرمال بودن توزیع داده های تحقیق به کمک آزمون کولموگروف – اسمیرنوف ، برای آزمون فرضیات تحقیق از آزمون های پارامتریک T –استیودنت ورتبه بندی نظرات وگزینه های پیشنهادی ازآزمون تحلیل واریانس فریدمن استفاده شده است .نتیجه این پژوهش وحکایت ازاین موضوع داردکه یش نویس اول لایحه مدیریت شهری با انجام اصلاحات می تواند در ساماندهی فضایی وتحقق حکمروایی منطقه ای در پیرامون کلانشهرها خصوصا حریم پایتخت موثر باشد.
۲۶.

انطباق زبان الگو با معماری بومی روستایی ایران در راستای پایداری محیط (مطالعه موردی، دهستان لفور)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معماری بومی روستا زبان الگو توسعه پایدار مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۱۷۹
در مناطق روستایی، زبان الگوی معماری بیشتر با ابعاد محیطی معماری بومی، انطباق دارد و کریستوفر الکساندر اولین بار با مطرح کردن نظریه زبان الگو گامى مؤثر در این زمینه برداشت. به اعتقاد وی تمامی بناهایی که تاکنون ساخته شده اند چه سنتی و چه نوین همگی آن ها شکلشان را از زبان هایی می گیرند که سازندگان شان به کار می برند؛ و این زبان است که به ساختار معنا و مفهوم می بخشد و آن را از بی هویتی ناشی از آن نجات می دهد. عوامل تعیین کننده معماری بومی را می توان همان عوامل (موّلدهای) توسعه پایدار یعنی: طبیعت، مردم (جامعه)، ساخت و الگو، دانست. لذا در مقاله پیش رو سعی بر این است تا الگوهای مؤثر بر زبان الگوی معماری بومی روستایی و تأثیر آن در توسعه پایدار روستاها واکاوی شود. به عبارتی در این مقاله مسکن روستایی از دیدگاه معماری مورد بررسی قرار گرفته و به جایی می رسد که وجه اشتراک و درهم تنیدگی خاصی مشاهده می شود و وجه افتراق و تمایزی بین آن ها مشاهده نمی شود. در واقع کشف ارتباطی مستقیم بین این دو (نگاه معماری و زبان الگو در جغرافیای روستایی) از اهداف این مقاله است. متغیرهای این پژوهش ذاتاً کیفی هستند، مقادیر عددی به خود نمی گیرند، بلکه ارزش های کیفی را می پذیرند؛ اما با روش هایی چون رتبه بندی (طیفی از رتبه های ارزشی: طیف لیکرت در برابر هر گویه پرسشنامه قرارگرفته)، قابل اندازه گیری شده اند و می توان آن ها را مورد تحلیل آماری(آزمون فرضیه) -آزمون استقلال صفات قرار داد.
۲۷.

بررسی تحولات تقسیمات کشوری ایران بعد از انقلاب با تأکید بر نقش متغیرهای جغرافیای انسانی و طبیعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تقسیمات کشوری متغیرهای جفرافیایی استان سمنان استان قزوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۲۱۷
دولت ها برای اداره امور خود به بهترین نحو و نیز برای تسهیل ارائه خدمات و اعمال حاکمیت خود در تمامی نقاط کشور، نیازمند تقسیم بندی سرزمینی هستند که از آن تحت عنوان تقسیمات کشوری یاد می شود. از این رو هر حکومتی برای اداره قلمرو سرزمینی خود ناگزیر است که کشور را به واحدهای اداری کوچک تر تقسیم کند تا بتواند در زمینه اعمال حاکمیت و نیز ارائه خدمات عمومی آن را به کار گیرد و ایفای نقش کند. این تقسیم بندی گاه بر مبنای تاریخ و فرهنگ، محرومیت، وضعیت جغرافیایی، جمعیت، ... و گاه برحسب ملاحظات سیاسی صورت می گیرد. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که عوامل مؤثر بر ارتقا سطوح تقسیمات کشوری در دو استان سمنان و قزوین کدام اند؟ این تحقیق، به لحاظ هدف، از نوع کاربردی و به روش توصیفی - تحلیلی می باشد. اطلاعات لازم با استفاده از سه شیوه؛ الف) کتابخانه ای و اینترنتی، ب) اسنادی و آرشیوی و ج) میدانی گردآوری شده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۳