هادی ثنایی پور

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل خودکارآمدی کارآفرینانه در فرآیند تصمیم گیری کارآفرینان با توجه به نقش میانجی مهارت های کارآفرینانه در دانشگاه فنی و حرفه ای تبریز انجام شد. این پژوهش، از نوع پژوهش های کاربردی بوده که برای دستیابی به پاسخ سوالات تحقیق، از روش های توصیفی و همبستگی، استفاده شده است. جامعه آماری شامل مدیران، کارشناسان، اساتید و دانشجویان این دانشگاه بود. نمونه گیری با استفاده از از روش نمونه گیری تصادفی ساده بر اساس فرمول کوکران به تعداد 336 نفر، محاسبه شد و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه، گردآوری و به روش حداقل مربعات جزئی با استفاده از نرم افزارهای SPSS و PLS، تجزیه و تحلیل شدند. برای دستیابی به هدف پژوهش، چهار فرضیه مطرح شد. نتایج حاکی از وجود رابطه بین خودکارآمدی با قصد کارآفرینی، مهارت های کارآفرینانه و تصمیم گیری کارآفرینانه بود. نتایج پژوهش نشان می دهد در شکل گیری رفتار کارآفرینانه، مولفه های خودکارآمدی و توسعه مهارت های کارآفرینانه، نقش مهمی را ایفا می نماید، چنانکه باور به خودکارآمدی و ارتقاء مهارت های کارآفرینانه، اعتماد به نفس و اراده قوی تر در فرد کارآفرین را به همراه خواهد داشت. همچنین مشخص شد که خودکارآمدی کارآفرینانه، کمک می کند تا فرد خلاق تر و نوآور باشد، مسئولیت پذیری بالایی را حس نمایند و در فعالیت های چالش برانگیز، پیشگام باشد. در انتها، پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج پژوهش، ارائه شد.

مسئله اقتصاد سبز، یکی از چالش های نوین کارآفرینان و صاحبان کسب وکارها می باشد که ریشه های آن در مفهوم توسعه پایدار نهفته است. توجه به ابعاد زیست محیطی در کنار ابعاد اقتصادی، مفهوم کارآفرینی پایدار را بسط داده و بر این اساس، تولید محصولات و خدمات پایدار با تکیه بر نوآوری های زیست محیطی، سرلوحه نظام های پیشرفته می باشد. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی موانع توسعه کارآفرینی سبز در فرآیند فرآوری محصولات صنعت سنگ ایران می باشد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های توصیفی-پیمایشی بود که با استفاده از روش آمیخته اکتشافی طی دو فاز کیفی و کمی انجام شد. در فاز کیفی، با بهره مندی از مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان، تعداد 28 مانع شناسایی و در قالب هفت دسته اصلی، دسته-بندی شدند. در بخش کمّی پژوهش نمونه آماری شامل 180 نفر از کارشناسان و کارآفرینان در صنعت سنگ ایران بودند و با استفاده از پرسشنامه، و بهره-مندی از روش تحلیل عاملی و تحلیل واریانس، عوامل اصلی و متغیرهای وابسته به هر عامل تحلیل شدند. نتایج نشان داد موانع آموزشی 21.261 درصد از کل واریانس متغیرها را به خود اختصاص داده و بیشترین تاثیر و اهمیت را در توسعه کارآفرینی سبز در فرآوری محصولات صنعت سنگ ایران دارد. پس از آن، موانع حمایتی و تشویقی، با 12.052، موانع فناورانه با 11.615 و موانع زیرساختی با 9.822، موانع قانونی با 4.023، موانع ترویجی و تبلیغی با 3.712 و موانع مدیریتی با 3.684 درصد از کل واریانس متغیرها، در رتبه های بعدی قرار گرفتند. در انتهای پژوهش پیشنهادهایی با توجه به نتایج تحقیق ارائه شد.

این تحقیق با هدف ارائه الگوی توسعه کارآفرینی درآموزش وپرورش با رویکرد مهارت آموزی می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف بنیادی و رویکرد کاربردی دارد و روش تحقیق کیفی و از روش تحلیل محتوا می باشد. جامعه آماری شامل اساتید و خبرگان در حوزه توسعه کارآفرینی می باشند و روش نمونه گیری در این تحقیق از نوع روش نمونه گیری گلوله برفی می باشد. روش و ابزار گردآوری اطلاعات دربخش کیفی بصورت مصاحبه نیمه ساختار می باشد. برای شناسایی مؤلفه های توسعه کارآفرینی با رویکرد مهارت آموزی از روش تحلیل محتوا استفاده شده است؛ برای رتبه بندی مؤلفه های توسعه کارآفرینی با رویکرد نهادی از روش دلفی استفاده شده است؛ برای سطح بندی عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی با رویکرد مهارت آموزی از روش معادلات ساختاری و تفسیری(ISM) استفاده شد. جامعه آماری شامل 950 نفردربخش کمی شامل کارکنان ومدیران آموزش وپرورش ناحیه2مشهدمیباشندکه تعدادحجم نمونه براساس جدول مورگان 274محاسبه شده است روش های آماری برای تجزیه وتحلیل اطلاعات موجود استفاده ارنرم افزارSMART PLSو SPSS20 است.نتایج تحقیق بیانگران است که سازه های ارایه الگوی مهارت آموزی عبارتندازنگرش کارآفرینی وزیرساخت های کارآفرینی وپشتیبانی حاکمیت میباشند وسازه ای مرتبط باتوسعه کارافرینی شامل عملکردکارآفرینی چشم اندازکارآفرینی مدیریت کارآفرینی وتفکراستراتژیک کارافرینی فرهنگ کارآفرینی می باشند.نتایج مدل ساختاری نشاندهنده ارتباط مثبت وقوی پشتیبانی حاکمیت ومهارت آموزی باضریب 231/0وآزمونt365/2وارتباط مثبت ومعناداری مدیریت کارآفرینی وفرهنگ کارافرینی بامهارت آموزی دارد.همچنین ارتباط متوسط بین عملکردکارآفرینی ومهارت آموزی وجوددارد.

تحقیق حاضر با هدف ارائه الگوی جانشین پروری مهارت آموزی کسب و کارهای خانوادگی در صنایع غذایی خراسان رضوی می باشد. تحقیق بنیادی و رویکرد کاربردی دارد و روش تحقیق آمیخته است.برای شناسایی شاخص ها از الگوی تحلیل محتوا استفاده شد،روابط بین متغییرها و ارزش آن از روش معادلات ساختاری(SEM) بدست آمد. جامعه آماری بخش کیفی شامل ﻣﻄﻠﻌﺎن و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن صنایع غذایی خراسان رضوی می باشند، نمونه گیری به روش گلوله برفی می باشد. همچنین جامعه آماری بخش کمی با روش نمونه گیری تصادفی ساده بررسی شد.گردآوری اطلاعات در بخش کیفی بصورت مصاحبه نیمه ساختار و بخش کمی بصورت پرسشنامه محقق ساخته می باشد. در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ و دﺳﺖیﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻣﺬﮐﻮر از روشﻫﺎی آﻣﺎر ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ و آﻣﺎر اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. یﮑﯽ از روشﻫﺎی آﻣﺎری ﺑﺮای ﺗﺠﺰیﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ دادهﻫﺎ روش ﺗﺠﺰیﻪ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ یﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. با استفاده از نرم افزار Lisrel مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل تحقیق برای ضرایب تی بالای 96/1± تا 58/2± در سطح 05/0 معنی دار می باشند و ضرایب تی بالاتر از 58/2± در سطح 01/0 معنی دار هستند. ضرایب مسیر و واریانس تبیین شده متغیرهای تحقیق و شاخص های برازش بدست آمده برای مدل آزمون شده نشان می دهد که شاخص RMSEA در مدل برآورد شده با میزان ۰۶۴/0 از سطح قابل قبولی برخوردار بوده و دیگر شاخص برازش مانند CFI، GFI، NFI، و AGFI به ترتیب برابر با 97/0، ۹۴/0، ۹۵/0 و ۹۲/0 همگی در سطح مناسبی هستند.

تحقیق انجام شده با هدف ارائه الگوی توسعه کارآفرینی با رویکرد نهادی در بخش آموزش فنی وحرفه ای می باشد. این تحقیق از نظر هدف بنیادی و رویکرد کاربردی دارد و روش تحقیق آمیخته و از روش تحلیل محتوا می باشد. جامعه آماری بخش کیفی شامل اساتید و خبرگان در بخش فنی حرفه ای دراستان خراسان رضوی می باشند و روش نمونه گیری در این تحقیق از نوع روش نمونه گیری گلوله برفی می باشد، بدین صورت که جمع آوری داده تا رسیدن به نقطه اشباع ادامه پیدا کرد که تعداد آن 18 نفر می باشند و همچنین جامعه آماری در بخش کمی شامل کارکنان باتجربه ومدیران ارشددرحوزه فنی وحرفه ای وتوسعه کارآفرینی بخش اشتغال استان خراسان رضوی می باشند و روش نمونه گیری در این تحقیق از نوع تصادفی ساده می باشد که تعداد حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 313 نفر می باشد. روش و ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی بصورت مصاحبه نیمه ساختار و در بخش کمی بصورت پرسشنامه محقق ساخته می باشد.روشﻫﺎی آﻣﺎری ﺑﺮای ﺗﺠﺰیﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد استفاده از نرم افزار Smart PLS است.نتایج برآمده ازمدل ساختاری نشان میدهد که آموزشهای فنی حرفه ای بافرهنگ کارآفرینی باتوجه به ضریب0/617 وآزمون,t639/07ارتباط مثبت ومعنی داروقوی دارد.همچنین نگرش کارآفرینی ومدیریت عملکردرابطه معنی داروقوی باتوسعه کارآفرینی داردوزیرساختها وتفکراستراتژیک کارآفرینی ارتباط متوسطی باتوسعه کارآفرینی دارد.همچنین چشم اندازکارآفرینی باتوسعه کارآفرینی وآموزشهای فنی حرفه ای ارتباط قوی ومعنی داری دارندوازطرفی آموزشهای فنی حرفه ای ارتباط متوسط باپشتیبانی حاکمیت دارد.

کسب وکار های تعاونی، بخش مهمی از اقتصاد کشورها را تشکیل می دهند و از عوامل مهم ایجاد ثروت، کارآفرینی و اشتغال زایی می باشند. به دلیل اهمیت این کسب وکارها در توسعه کارآفرینی، سیاست گذاران نهادهایی را با هدف تسهیل راه اندازی و رشد آنها تعیین کرده اند. از جمله مهم ترین نهادها، صندوق کارآفرینی امید است که تأمین بخشی از سرمایه مورد نیاز این نوع کسب وکارها را بر عهده دارد. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی کیفیت خدمات بانکی ارائه شده به کسب وکارهای بخش تعاونی است. برای دستیابی به هدف، از پرسشنامه ارزیابی کیفیت خدمات سروکوال استفاده شد که شامل 22 گویه است. جامعه آماری پژوهش نیز شامل کارآفرینان کسب وکارهای تعاونی در استان خراسان رضوی در سال 1396 می باشند که تعداد آنها بر اساس آخرین سرشماری منتشر شده، 6920 واحد است. نمونه گیری به روش چند مرحله ای انجام شده و پرسشنامه بین 370 نفر از کارآفرینان متقاضی یا دریافت کننده تسهیلات از این صندوق در شش شهرستان استان خراسان رضوی توزیع شد. برای سنجش کیفیت خدمات، شکاف بین خدمات مورد انتظار و خدمات دریافت شده، اندازه گیری و فرضیات آزمون شدند. نتایج حاکی از وجود شکاف بین خدمات ادراک شده و مورد انتظار در تمام ابعاد کیفیت خدمات است. در انتهای پژوهش، متناسب با نتایج پیشنهادهایی برای بهبود ارائه خدمات در این بخش ارائه شد.

هدف از انجام این پژوهش، طراحی الگوی انتقال فناوری های کارآفرینانه در کسب وکارهای حوزه ساخت وساز در صنعت نفت است. این پژوهش از نوع پژوهش های آمیخته اکتشافی است که در گام اول با استفاده از روش داده بنیاد و با تمرکز بر مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با 18 نفر از خبرگان، الگوی مفهومی تحقیق ارائه شد. در گام دوم برای آزمون مدل از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. اطلاعات از طریق پرسشنامه ساختاریافته از بین 380 نفر نمونه تصادفی از بین مدیران و کارشناسان معاونت مهندسی وزارت نفت گردآوری شد و با استفاده از نرم افزار AMOS تحلیل و آزمون شد. نتایج نشان می دهد، عوامل توجه و حمایت ذی نفعان، تجربه پیشین در انتقال فناوری و شناسایی و کشف فرصت های کارآفرینانه به ترتیب دارای بیشترین میانگین و بیشترین اثر در مدل پارادایم انتقال فناوری های کارآفرینانه از سمت راهبردها به سمت پیامدهای انتقال فناوری های کارآفرینانه بوده است.

تحقیق حاضربا هدف ارائه الگوی توسعه پایداراجتماعی مبتنی برمهارت آموزی وکارآفرینی است.ازنظر هدف بنیادی ورویکرد کاربردی دارد وروش تحقیق آمیخته(کیفی-کمی)است.جامعه آماری بخش کیفی شامل کارشناسان واساتید دانشگاه درحوزه مهارت آموزی وکارآفرینی ومدیریت دراستان گلستان است.روش نمونه گیری ازنوع گلوله برفی میباشد که تعداد آن11نفر ودربخش کمی شامل مدیران ارشد،افراد باتجربه دربخش اشتغال استان گلستان میباشند وبااستفاده ازروش نمونه گیری تصادفی ساده950نفرانتخاب شدکه حجم نمونه براساس جدول مورگان274نفر میباشد.ابزارگردآوری اطلاعات دربخش کیفی بصورت مصاحبه نیمه ساختار ودربخش کمی بصورت پرسشنامه محقق ساخته میباشد.برای شناسایی شاخصهای توسعه پایداراجتماعی ازالگوی تحلیل محتوا(کیفی)وبرای شناسایی شاخصهای مهارت آموزی وکارآفرینی ازالگوی فراترکیب استفاده شد.ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ ازنرم افزارSPSS20وSmart PLSاستفاده شد.سازه های موردبررسی جهت ارائه مدل اولیه توسعه پایداراجتماعی؛اعتماداجتماعی،مشارکت وهمبستگی اجتماعی،پایداری زیست محیطی،پایداری اقتصادی،مسئولیت پذیری اجتماعی میباشندوسازه های موردبررسی جهت ارائه مدل اولیه مهارت آموزی وکارآفرینی؛استراتژی کارآفرینی،فرصتها وقابلیتهای مهارت آموزی وکارآفرینی،فرهنگ مهارت آموزی وکارآفرینی،مدیریت مهارت آموزی وکارآفرینی وپشتیبانی حاکمیت میباشند.نتایج مدل ساختاری نشان دادکه مهارت آموزی وکارآفرینی برتوسعه پایداراجتماعی باتوجه به ضریب مسیر851/0وآزمونt،359/26ارتباط مثبت ومعنی دار وقوی دارد.همینطور اعتماداجتماعی وپایداری اقتصادی رابطه معنی دار وقوی باتوسعه پایداراجتماعی دارد ومشارکت وهمبستگی،پایداری زیست محیطی ومسئولیت پذیری اجتماعی ارتباط متوسطی باتوسعه پایداراجتماعی دارد.عوامل جهتگیری استراتژی،فرهنگ،فرصتها وقابلیتها ارتباط قوی ومعناداری بامهارت آموزی وکارآفرینی دارد،ازطرفی مدیریت و پشتیبانی حاکمیت رابطه متوسطی بامهارت آموزی وکارآفرینی دارد.

لقد بات اقتصاد الدول یعتمد بشکل أساسی علی رواد الأعمال وأصحاب المشاغل والمهن. ترتکز تنمیه الریاده والإبداع علی مدی الاهتمام بالمجالات المتعدده التی یطلق علیها مسمی النظام البیئی الریادی. یهدف البحث الراهن إلی الوصول إلی شکل من ترتیب الأولویات فی مکونات النظام البیئی الریادی فی محافظه "جولستان". إنّ النظام البیئی لکل منطقه یتمیز بخصوصیه معینه قد لا تکون موجوده فی البیئات الأخری، وانطلاقاً من هذا الأمر، ونظراً إلی أن محافظه جولستان تتمتع بخصائص فریده من نوعها ومزایا خاصه بها فی مجال تنمیه الریاده قامت الدراسه الحالیه لمناقشه أبعاد وخصائص النظام البیئی لمحافظه جولستان شمال إیران. وتحقیقا لهذا الغرض اخترنا أبعاد نموذج أیزنبرغ (2011) للنظام البیئی الریادی. وللحصول علی البیانات والمعلومات اللازمه استندنا علی الطریقه المکتبیه والمسح المیدانی فی إطار الاستبیانات والاستمارات. لقد تم اختیار مجتمع البحث بشکل مقصود وواعی وقد شمل عینه مکونه 16 خبیراً فی مجال النظام البیئی الریادی. ولترتیب الأولویات وتقییمها اعتمدنا طریقه دیمتل باستخدام برامج Excel ، فیما استخدما برامج Super Decision لعملیه التحلیل الشبکی. أظهرت النتائج بأنّ أهم عوامل النظام البیئی الریادی فی المحافظه هی عباره عن، أنواع الدعم (المؤسسات غیر الحکومیه، التخصصات الداعمه، والبنی التحتیه)، والسوق ( الزبائن الرئیسیین والشبکات)، والموارد البشریه (القوه العامله، والمؤسسات التعلیمیه)، والسیاسه (الحکومه والقیاده)، ورأس المال (رأس المال المالی)، والثقافه (النماذج الناجحه والأعراف الاجتماعیه). وفی نهایه البحث قدمت عدد من المقترحات والتوصیات فی ضوء النتائج المتحصله لتحسین وضع النظام البیئی الریادی فی محافظه جولستان.

این پژوهش با هدف طراحی مدل برنامه ریزی توسعه کارآفرینی با رویکرد تاب آوری استراتژیک در کسب وکارهای نوپای گردشگری انجام شده است. یکی از جنبه های بروز و ظهور فعالیت های کارآفرینانه، ایجاد کسب وکار در حوزه گردشگری است. بر اساس آمارهای جهانی، گردشگری یکی از بزرگ ترین و سریع ترین صنایع در حال رشد در جهان است. کسب وکارهای گردشگری همانند انواع دیگر کسب وکارها، با چالش هایی مواجهند که نیازمند برنامه-ریزی برای آن است..یکی از این چالش ها، آماده سازی برای مقابله با بحران است و ضروریست کسب وکارها برای شناسایی مخاطرات آماده شده و تاب آوری خود را ارتقا دهند. این پژوهش به روش داده بنیاد انجام شده و جامعه آماری متشکل از 18 نفر از خبرگان تجربی و دانشگاهی بود که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. فرآیند جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه های عمیق انجام شده و مفاهیم در سه گام کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل و در نهایت با تلفیق و ترکیب مفاهیم و دسته بندی آنها، الگوی پارادایمی پژوهش ارائه گردید. در انتها نیز پیشنهادهایی با هدف ارتقاء توسعه کارآفرینی با رویکرد تاب آوری استراتژیک در کسب وکارهای نوپای گردشگری ارائه شد.

خلق ارزش، شاخص اصلی در فرآیند کارآفرینی است اما در آموزه های مکتب ایرانی– اسلامی بر خلاف مکاتب مادی گرایانه، منظور از خلق ارزش، صرفاً ارزش اقتصادی نبوده بلکه معطوف به ارزش های دینی و اجتماعی می باشد. در این شرایط، کارآفرینی ارزشی با ویژگی جهادی و با هدف رفع فقر و آبادانی مناطق کمتر توسعه یافته شکل می گیرد. هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی چارچوب مفهومی کارآفرینی جهادی است که با استفاده از روش توصیفی– کیفی و به روش آمیخته اکتشافی انجام شده است. برای دست یابی به این هدف، در مرحله اول با بهره گیری از مبانی نظری، پیشینه تحقیق و مصاحبه با خبرگان منتخب، ابعاد و مولفه های کارآفرینی جهادی استخراج شده و سپس برای غربالگری ابعاد و مولفه ها، از روش دلفی فازی در سه مرحله غربالگری، استفاده شد و نهایتاً 39 شاخص براساس دیدگاه خبرگان به عنوان ابعاد نهایی کارآفرینی جهادی تعیین شدند. خبرگان این پژوهش شامل 20 نفر از صاحب نظران در حوزه ی کارآفرینی جهادی-ارزشی و هم چنین افرادی بودند که تجربه کارآفرینی جهادی را داشته اند. سپس برای اولویت بندی ابعاد و طراحی چارچوب مفهومی کارآفرینی جهادی، از روش مدل سازی ساختاری- تفسیری استفاده شد. نتایج نشان می دهد اخلاص و روحیه کارآفرینی جهادی، زیربنایی ترین بُعد مدل است و بیشترین تأثیر را در ظرفیت سازی در این زمینه دارد. هم چنین مولفه های مخاطره جویی و توفیق طلبی، نگرش کارآفرینی جهادی، آرمان گرایی، فرهنگ کارجهادی، توانایی کارآفرینی جهادی، کنش گری آگاهانه، انگیزه های کارآفرینی جهادی و کارآفرینی اجتماعی، از دیگر ابعاد این مدل بوده و نتیجه نهایی این فرآیند، خلق ارزش کارآفرینی جهادی می باشد.

امروزه یکی از دغدغه های اصلی حکومت ها، مسأله تأمین امنیت مناطق مرزی است. هرچه این مناطق از حیث جغرافیایی و جمعیت شناختی، گسترده تر و متنوع تر باشند، تأمین امنیت آن ها حائز اهمیت بیشتری است. از جمله فعالیت های اقتصادی- اجتماعی که می تواند به توسعه پایدار در مناطق مرزی منجر شود، فعالیت های کارآفرینانه است و پژوهش حاضر در پی پاسخ گویی به این پرسش است که آیا کارآفرینی می تواند به عنوان راهبردی اساسی در تأمین امنیت پایدار مناطق مرزی مورد توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان قرار گیرد؟ بدین منظور با بهره گیری از یک طرح پژوهشی کیفی روایتی، پژوهش ها، مفاهیم و نظریه های مرتبط با تأمین امنیت پایدار، کارآفرینی و برنامه ریزی توسعه کارآفرینی، بررسی و با رویکردی استدلالی و تفسیری، کارکردهای پدیده کارآفرینی به عنوان راهبرد توسعه مناطق مرزی تحلیل شد. نتایج حاکی است توسعه کارآفرینی می تواند به عنوان راهبردی کارا و اثربخش در تأمین امنیت مناطق مرزی محسوب شود؛ به گونه ای که هم برای ساکنین این مناطق و هم برای حکومت ها، رابطه برد- برد ایجاد می نماید. کارآفرینی علاوه بر ایجاد مزیت های متعدد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، می تواند به افزایش امید و پویایی، شکوفایی استعدادها، توانایی ها و قابلیت های ساکنین مناطق مرزی منجر شود. نتایج در راستای سیاست های کلّی نظام از جمله سیاست های جمعیتی، آمایش سرزمینی و پدافند غیرعامل است.

مواجهه با چالش های محیط کسب وکار، نیازمند قابلیت هایی است که از جمله مهمترین آنها، قابلیت تاب آوری است. تاب آوری قابلیت هایی به شرکت ها می دهد که می توانند با وجود شرایط نامطلوب به حیات خود ادامه دهد و رشد کند. از جمله کسب وکارهایی که در سالیان اخیر مورد توجه کارآفرینان و برنامه ریزان توسعه قرار گرفته، بوم گردی است. از آنجا که کسب وکارهای بوم گردی همواره با چالش های متعددی مواجهند، لذا ایجاد و توسعه ظرفیت تاب آوری در آنها اهمیت پیدا می کند. بر این اساس، این پژوهش با هدف طراحی الگوی تاب آوری استراتژیک مبتنی بر فناوری در کسب وکارهای نوپای بوم گردی انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کیفی می باشد که در آن با استفاده از روش نظریه داده بنیاد با تمرکز بر مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با 18 نفر از خبرگان موضوع انجام شد. خبرگان و مطلعین کلیدی مشارکت کننده در این پژوهش شامل کارآفرینان، مدیران و اساتید و صاحبنظران حوزه بوم گردی بودند. در انتهای این فرآیند، اعتمادپذیری و اعتبارسنجی الگوی طراحی شده توسط 8 نفر از اساتید ارزیابی شده و در نهایت مدل پیشنهادی با انجام اصلاحات لازم مورد تأیید این افراد قرار گرفت. در انتهای پژوهش نیز پیشنهادهایی معطوف به بهبود عملکرد و وضعیت تاب آوری استراتژیک مبتنی بر فناوری در کسب وکارهای نوپای بوم-گردی ارائه شد.

کارآفرینی در گردشگری به عنوان رشته ای نوظهور امّا با رشد فزاینده، توجه پژوهشگران رشته های مختلف را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که پژوهش های این حوزه عموماً با یکنواختی روش شناسی و ضعف مسئله پژوهشی مواجهند و نتایج آنها، راهگشای کارآفرینان و سیاستگذاران نیست. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و تحلیل روش شناسی مطالعات در این حوزه با استفاده از فراروش انجام شده است.جامعه آماری شامل تمامی مقالات منتشرشده در مجلات داخلی در حوزه کارآفرینی در گردشگری است. نمونه گیری به روش تمام شماری انجام شده و 44 مقاله برگزیده شده است. برای ارزیابی و تحلیل مقالات، چارچوب روش شناسی ساندرز و همکاران معرفی و استفاده شده است.نتایج نشان می دهد پژوهش های این حوزه، به طورعمده در پارادایم اثبات گرایی انجام شده و ازآنجاکه کارآفرینی در گردشگری در مرحله مفهوم سازی و نظریه پردازی است، پژوهش در این حوزه نیازمند جهت گیری های بنیادین با اهداف اکتشافی، روش های کیفی و ترکیبی، استراتژی های داده بنیاد و رویکردهای قیاسی و تطبیقی بیشتری است. در پایان نیز پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ارائه شده است.

بوم گردی از زیربخش های صنعت گردشگری است که جذابیت های فراونی در استفاده از فضا و ویژگی-های محیط روستا برای گردشگران ایجاد کرده و با کارکردهای متعدد در ارتقاء شاخص های اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی منطقه میزبان، همواره مورد توجه بوده است. کارآفرینان بوم گردی به منظور رشد کسب وکارهای خود در شرایط پیچیده، نیازمند شناسایی مخاطرات صنعت و ارتقاء ظرفیت تاب آوری می باشند. هدف از انجام این پژوهش طراحی الگوی تاب آوری استراتژیک کسب وکارهای بوم گردی در مناطق مرزی است که با روش داده بنیاد انجام شد. جامعه آماری 18 نفر از خبرگان و مطلعین کلیدی بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه های عمیق انجام شد و مفاهیم استخراج شده در سه گام کدگذاری باز، محوری و انتخابی، تحلیل شده و نهایتاً با تلفیق و دسته بندی مفاهیم، الگوی پارادایمی پژوهش ارائه شد. از نتایج این تحقیق می توان به هوشیاری کارآفرینانه، کشف و خلق فرصت های بوم گردی، ذهنیت کارآفرینانه، چشم انداز استراتژیک، جَو خلاق و نوآور و تبادلات اجتماعی جامعه محلی اشاره کرد که با راهبردهایی نظیر ایجاد شبکه های مجازی جهت معرفی کسب وکارهای بوم گردی، بهسازی مهارت ها، برندسازی، بازسازی مدل کسب وکار و خلق مزیت رقابتی می توان به پایداری، مقاوم سازی و انعطاف پذیری کسب وکارهای بوم گردی، توسعه فعالیت های اجتماعی، امنیت پایدار در مناطق مرزی، رفاه اجتماعی و شکوفایی اقتصاد محلی دست یافت.

هدف این پژوهش ارائه مدل توسعه کارآفرینی اکوتوریسم با رویکرد رفاه اجتماعی روستاهای هدف گردشگری است. این پژوهش از لحاظ هدف بنیادی، از نظر ماهیت اکتشافی و از نظر روش گردآوری داده ها کیفی و با روش داده بنیاد انجام شده است. با بهره گیری از مبانی نظری، پیشینه تحقیق و مصاحبه نیمه ساختاریافته با استفاده از روش تحلیل محتوا به استخراج مفاهیم پرداخته شد. تیم مشارکت کننده متشکل از خبرگان دانشگاهی هستند که با روش نمونه برداری هدفمند به شیوه گلوله برفی انتخاب شدند. فرآیند جمع آوری داده ها تا جایی ادامه پیدا کرد که محقق به مرز اشباع نظری در مصاحبه پانزدهم رسید و سپس با استفاده از روش داده بنیاد به کدگذاری مفاهیم استخراج شده در سه گام اصلی کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی پرداخته شد. در نهایت با استخراج، تلفیق و ترکیب مفاهیم و دسته بندی در مقوله های بزرگتر الگوی پارادایمی پژوهش ارائه گردید. مدل پارادایمی نشان داد عوامل فردی، عوامل بازاریابی، عوامل اقتصادی، عوامل فرهنگی، عوامل محیطی و عوامل حمایتی برای توسعه کارآفرینی اکوتوریسم با رویکرد رفاه اجتماعی روستاهای هدف گردشگری، شرایط علّی محسوب می شوند. عوامل نهادی، عوامل اجتماعی و عوامل عمومی به عنوان شرایط زمینه ای؛ متغیرهای مالی و نظام مدیریتی ازشرایط مداخله گر و راهبرد برنامه ریزی، راهبرد اقتصادی و فرصت های محیطی از راهبردهای توسعه کارآفرینی اکوتوریسم با رویکرد رفاه اجتماعی روستاهای هدف گردشگری هستند. شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر و راهبردها، پیامدهای مثبت شامل کارکرد اقتصادی، کارکرد اجتماعی، کارکرد ساختاری، کارکرد فرهنگی و پیامدهای منفی را در پی خواهند داشت.

یکی از مهمترین انواع بخش های صنعت گردشگری، گردشگری در حوزه بوم گردی است. این بخش همواره مورد توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان توسعه روستایی بوده است چراکه در استفاده از فضا و ویژگی های محیط روستایی برای گردشگران جذابیت ایجاد کرده و همچنین به بهبود و ارتقاء شاخص های اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی مناطق روستایی منجر می شود. فعالیت کسب وکارهای این حوزه همواره دستخوش تغییر و تحولات عمده ای بوده است و در شرایط پیچیده و پویای اقتصادی، صاحبان کسب وکارهای بوم گردی بایستی برای شناسایی مخاطرات این صنعت آماده شده و ظرفیت تاب آوری خود را ارتقا دهند. بر این اساس، هدف از انجام این پژوهش، مدل سازی الگوی تاب آوری کسب وکارهای بوم گردی در مناطق روستایی استان گیلان می باشد که با روش داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از خبرگان تجربی و دانشگاهی می باشند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و فرآیند جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه های عمیق انجام شد. سپس مفاهیم استخراج شده در سه گام کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شده و در نهایت با استخراج، تلفیق و ترکیب مفاهیم و دسته بندی آنها، مدل سازی الگوی تاب آوری کسب وکارهای بوم گردی در مناطق روستایی استان گیلان در قالب عوامل علّی، پدیده محوری، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر، راهبردها و پیامدها انجام شد. در انتها نیز پیشنهادهایی متناظر با نتایج پژوهش ارائه شد.

یکی از اسنادی که به عنوان سند بالادستی و هدایتگر توسعه، مبنای عمل مجریان قرار دارد، برنامه های پنج ساله توسعه کشور است. هدف تحقیق حاضر، پاسخ به این پرسش محوری است که در برنامه های پنج ساله توسعه کشور به-مثابه یکی از بالاترین سندهای هدایت کننده جریان توسعه، تا چه اندازه توسعه کارآفرینی در سیاست گذاری های ملّی مورد توجه قرار گرفته است؟ برای پاسخ گویی به این سوال از تکنیک تحلیل محتوای کمّی و رویکرد به کارگیری قیاسی مقوله ها استفاده شد. نظریه مبنایی درنظر گرفته شده برای تحلیل محتوای سیاست ها، «مدل الفبای کارآفرینیِ» دیده بان جهانی کارآفرینی، در سه سطح و به ترتیبِ مولفه های سه گانه ایجاد و تقویت نگرشهای کارآفرینانه، بروز رفتارهای کارآفرینانه و بهبود نتایج کارآفرینانه است. جامعه آماری پژوهش، برنامه های پنج ساله توسعه کشور بوده است. دسته بندی گزاره های مرتبط با توسعه کارآفرینی بر اساس فرآیند کدگذاری در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد و داده ها در فرم کدگذاری به عنوان ابزار گرد آوری داده ها جمع آوری شدند. یافته ها نشان می دهد اگرچه بازگویی واژگان کارآفرین، کارآفرینی و کسب وکار، در محتوای برنامه های اول تا ششم توسعه با رشد همراه بوده؛ لیکن سیاست-های تدوین شده از نظر مولفه های مدل توسعه کارآفرینی تناسب چندانی با یکدیگر نداشته و بیشترین توجه، به رفتارها و نتایج کارآفرینانه و سپس به نگرش های کارآفرینانه معطوف بوده است. این در حالی است که بر اساس نظریات توسعه کارآفرینی، ابتدا بایستی نگرش های کارآفرینانه شکل گرفته و تقویت شوند و با تکیه بر آن است که رفتارها و نتایج کارآفرینانه توسعه می یابند. در نهایت بر پایه فرآیند و یافته های این پژوهش، پیشنهادهایی برای سیاست گذاری توسعه کارآفرینی ارائه شد.

کارآفرینی اکوتوریستم از جمله مهمترین فعالیت های اقتصادی است که در حال گسترش و استقبال عمومی در سطح جهانی می باشد. در مناطق روستایی اهمیت این موضوع بیشتر است چراکه به دلیل رکود بخش کشاورزی و مشکلات فراروی جوامع روستایی، راه حل جایگزین سیاست گذاران، توسعه کسب وکارهای روستایی است و بهره برداری از فرصت های اکوتوریسم می تواند به بازسازی اقتصاد روستایی و رفاه اجتماعی منجر شود. هدف از انجام این پژوهش طراحی مدل توسعه کارآفرینی اکوتوریسم با رویکرد رفاه اجتماعی روستاهای هدف گردشگری است که به روش آمیخته اکتشافی انجام شد. در مرحله اول با استفاده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته و نظرخواهی از خبرگان و مطلعین کلیدی، به استخراج مفاهیم پرداخته شد و با استفاده از روش نظریه برخاسته از داده ها در سه گام کدگذاری باز، محوری و انتخابی و بهره گیری از نرم افزار NVivo مدل مفهومی طراحی شد. در مرحله دوم روابط بین مولفه ها و ابعاد با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart-PLS بررسی و آزمون شد. جامعه آماری این بخش، مدیران، کارآفرینان و کارشناسان فعال در حوزه اکوتوریسم بود که تعداد نمونه آماری با استفاده از جدول کرجسی مورگان 248 نفر برآورد شد. نمونه گیری در این مرحله به روش تصادفی ساده صورت پذیرفت. نتایج نشان می دهد روابط علّی مثبت و معنی داری بین عوامل فردی، بازاریابی، اقتصادی، فرهنگی، محیطی و حمایتی با توسعه کارآفرینی اکوتوریسم وجود دارد. در انتها نیز پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج پژوهش ارائه شد

اقتضائات، غایات و مسائل توسعه در نظام های سیاسی و اقتصادی بایستی بر پایه ی بنیان های ارزشی، اعتقادی، ایدئولوژی و فرهنگ خاص هر ملتی استوار گردد. اقتصاد مقاومتی، سازه ای برآمده از مبانی ارزشی است که منجر به شکل گیری گفتمان نوینی در ادبیات سیاست گذاران اقتصادی شده و به یکی از ارکان اصلی سیاست گذاری توسعه اقتصادی-اجتماعی کشورمان تبدیل گشته است. یکی از جنبه های مقوّم اقتصاد مقاومتی، توسعه ی کارآفرینی و ایجاد شرایط مناسب برای فعالیت کسب وکارها است. از آنجا که توسعه ی کارآفرینی و کسب وکار یکی از مولفه های اصلی عرصه ی اقتصاد مقاومتی است؛ مقاله ی حاضر، ناظر به شناسایی مولفه های توسعه ی کارآفرینی در چارچوب گفتمان اقتصاد مقاومتی است. این پژوهش با روش فراترکیب در هفت گام انجام شده و در آن از مطالعات کتابخانه ای و تحلیل کیفی پژوهش های پیشین برای گردآوری داده ها استفاده شده و تلاش شده است تا راهکارهای ایجاد کسب وکار و توسعه ی کارآفرینی در شرایط اقتصاد مقاومتی ارائه گردد. حاصل تحقیق الگویی مشتمل بر پنج بُعد «توسعه ی هنجارهای فرهنگی-اجتماعی کارآفرینی ارزش مدار»، «بهبود فضای راه اندازی کسب وکار»، «حمایت های مالی برای راه اندازی کسب وکار»، «حمایت های قانونی برای راه اندازی کسب وکار» و «توانمندسازی کارآفرینان نوآور در ایجاد و تجاری سازی دانش» است. متناسب با هریک از ابعاد شناسایی شده، راهکارهایی برای توسعه ی کارآفرینی در چارچوب گفتمان اقتصاد مقاومتی ارائه شده است.