مطالعات منطقه ای

نمایش ۲۲۱ تا ۲۴۰ مورد از کل ۵٬۱۴۹ مورد.

۲۲۱.

نقش امام موسی صدر و آیت الله سیستانی در انسجام سیاسی جامعه چند فرهنگی لبنان و عراق(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: امان الله شفایی غلامرضا بهروزی لک

منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۶۳

کلید واژه ها: لبنان عراق امام موسی صدر استصلاح آیه الله سیستانی فقاهت شیعه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه خاورمیانه

تعداد بازدید : ۱۰۰۲ تعداد دانلود : ۵۳۷

امام م سًی صدر ی آیت الله سیستاوی، دی ته از فق اُی برجست تشیع، وقش م مُشی در ایجاد اوسجام سیاسی در جامع اسلامی لبىان ی عراق ایفا وم دًود. از ایه ری، غایت اصشیی و شًتار حاضر تجسی ی تحییل وق ایه دی فقی ششیعی اسشت ش در چشارچ عً هاعشد می ت اًود بازتابی از دیدگا فق حک مًتی مکتب تشیع در ایشه صصش تً تیقشی » استصلاح « – گردد. و شًتار حاضر ب ایه سؤال پاسخ ص اً دَ داد امام م سًی صدر در لبىشان 9191 9191 ( ی آیت الله سیستاوی در عراق پس از 3002 ( چ وقشی را در ریود تح لًات سیاسی ایه دی ش رً چىدفر ىَگی ایفا وم دًود ش وتیجش آن حفشن اوسشجام سیاسشی ی دیری از گسست ی تجسی است.

۲۲۲.

جریان شناسی فکری جنبش بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: یحیی فوزی

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال دهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳۳

کلید واژه ها: وهابی شیعیان بیداری اسلامی جریان شناسی فکری سلفی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۸۷۵ تعداد دانلود : ۱۳۵۴

هدف این مقاله تبیین و توصیف جریان های فکری درون جنبش بیداری اسلامی است. بر اساس یافته های این پژِوهش، جنبش بیداری اسلامی متأثر از هشت جریان مهم است که هر یک از آنها نیز به جریان فرعی تری تقسیم می شوند که تفاوت های مهمی در نوع نگاه به اسلام و احکام اسلامی و نحوه تعامل با دیگر مسلمانان و مشی مبارزاتی خود دارند. غلبه هر یک از این جریان ها در روند جنبش بیداری اسلامی می تواند تبعات متفاوتی را برای جهان اسلام و امت اسلامی به دنبال داشته باشد؛ لذا جمهوری اسلامی ایران به عنوان پرچمدار یک جریان مهم در جنبش بیداری اسلامی باید با شناسایی دقیق و موردی این جریان ها به اتخاذ راهبردهای مناسب به منظور تقویت جریان های عقل گرا، وحدت گرا و اجتهادی اقدام کند.

۲۲۳.

آشنایی با پیشگامان بیداری اسلامی( 6) : سید جمال الدین اسدآبادی

نویسنده: حامد رستمی نجف آبادی

منبع: حبل المتین سال دوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ و ۴

کلید واژه ها: اهل سنت حسین بن علی (ع) قیام حسینی میانه روان موافقان و نواندیشان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۷۰ تعداد دانلود : ۶۴۱

۲۲۴.

راهبرد سیاسی و امنیتی ایالات متحدة آمریکا در قبال چین ( ٢٠١٢ ٢٠٠٨) بر اساس تئوری موازنه نرم

نویسنده: سید محمد طباطبایی امیر قیاسی

منبع: مطالعات جهان دوره سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلید واژه ها: نظام بین الملل راهبرد چین آسیا پاسیفیک ایالات متحدة آمریکا موازﻧﺔ نرم

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۹۱ تعداد دانلود : ۸۰۴

در آغاز قرن بیست ویکم، آمریکا با خیزش اقتصادی و نظامی چین رو به رو شد؛ کشوری که هم اکنون رقیب آمریکاست و در آینده ای نزدیک تهدیدی برای او در نظام جهانی تلقی خواهد شد. هم اکنون عواملی نظیر نفوذ اقتصادی این کشور نوظهور در مناطق مختلف جهان و عضویت دائمی و دارا بودن حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل از یک سو و حجم وافر بدهی های مالی و کاهش مستمر نفوذ اقتصادی و سیاسی آمریکا در جهان، از سوی دیگر، که مواجهه و مقابله مستقیم آمریکا با این کشور را دشوار کرده است ، ذهن راهبردشناسان آمریکایی را برای مقابله با چین به خود مشغول کرده است. بنابراین در این مقاله تلاش شده است راهبرد های سیاسی و امنیتی آمریکا از سال 2008 تا 2012 در قبال خیزش اقتصادی، نظامی و سیاسی چین بررسی شود. در پژوهش حاضر اعتقاد بر این است که آمریکا با بهره گیری از نظریه موازنه نرم، درصدد است از سلطه نظامی چین و فرامنطقه ای شدن قدرت چین جلو گیری کند. در این راستا آمریکا از طریق برقراری روابط گسترده نظامی و متعهد کردن کشورهای پیرامونی چین به خود، استفاده از مناطق چالش زا به عنوان ابزاری برای فشار بر این کشور، بهره گیری از سازمان ها و نهادهای بین المللی و منطقه ای برای افزایش هزینه های سیاسی و اقتصادی چین و رقابت با چین در مناطق مختلف جهان برای کاهش نفوذ این کشور، به دنبال مهار و انزوای دولت پکن است.

۲۲۵.

به سوی نظریه بیداری اسلامی تحلیل کیفی متن بیانات مقام معظم رهبری در اجلاس بین المللی بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالکریم خیامی

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال دهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳۳

کلید واژه ها: رهبر معظم انقلاب بیداری اسلامی بیداری انسانی اجلاس بین المللی بیداری اسلامی تحولات خاورمیانه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۲۲

تحولات اخیر خاورمیانه از سوی شخصیت ها و مقامات مختلف کشورهای جهان به شیوه های متفاوتی تببین شده است. نامگذاری این تحولات با عناوینی چون بیداری اسلامی، بیداری انسانی، بهار عربی و انقلاب یاسمن، نشان دهنده وجود نظریه های متفاوت در این زمینه است که به طور طبیعی به اقدامات متفاوتی در صحنه عمل سیاسی منجر می شود. از جامع ترین و منسجم ترین موضع گیری های مقام معظم رهبری، متن سخنرانی معظم له در اجلاس بین المللی بیداری اسلامی است. این نوشته تلاش دارد تا ضمن معرفی اجمالی سایر نظریه ها به ویژه «بیداری انسانی»، از رهگذر تحلیل چند سطحی متن مذکور، به تبیین چارچوب نظری و مفهومی نظریه «بیداری اسلامی» کمک کند.

۲۲۶.

بررسی ماهیت بیداری اسلامی از منظر رهبر معظم انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن کربلایی نظر حمید پارسانیا

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال دهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳۳

کلید واژه ها: اسلام انقلاب اسلامی مردم استکبار بیداری اسلامی رهبر معظم انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۴۱ تعداد دانلود : ۱۰۵۵

شناخت دقیق و جامع از ماهیت هر مسئله ای، از مهم ترین امور مربوط به آن قلمداد می شود تا به واسطه این شناخت، قضاوت و تصمیم در مورد آن امر بهتر صورت پذیرد. این امر در ارتباط با مسئله بیداری اسلامی به دلیل وجود تحلیل های متعدد و بعضاً متضاد از آن ( نظیر عربی، آمریکایی و یا اسلامی بودن ماهیت آن) اهمیت مضاعفی پیدا می کند، لذا در این متن به ماهیت شناسی این جریان از منظر رهبر انقلاب پرداخته شده است. این ماهیت شناسی به واسطه بررسی سه ساحت پیش زمینه ها، عنصر میدان دار و عوامل معارض و مزاحم با این جریان بررسی شده است.

۲۲۷.

انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی جهان اسلام: چالش ها و فرصت ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جواد جمالی ابراهیم شفیع پور

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال دهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳۳

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی ایران امنیت ملی فرصت ها و تهدیدها بیداری اسلامی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۵۸۷ تعداد دانلود : ۱۷۵۱

بی شک، انقلاب اسلامی ایران منشأ بیداری اسلامی در خاورمیانه بوده است. به همین دلیل نظام جمهوری اسلامی نقش الگو و جهت دهندگی برای تحولات سیاسی اخیر منطقه خواهد داشت. بیداری اسلامی در کشورهای عربی توانست گفتمان مسلط حکومت های استبدادی در منطقه خاورمیانه را زیر سؤال برده و اساس آن نظام ها را برچیند. مجموعه این تحولات حاوی فرصت هایی چون مسلط کردن گفتمان مقاومت، تعیین سرنوشت مردم توسط خودشان، برپایی حکومت های اسلامی و ... است. همچنین حضور بیگانگان و غربیان در منطقه و تحولات آن، مصادره شدن انقلاب های مردم مسلمان منطقه به نام برخی اشخاص و گروه ها، انحراف مسیر تحقق اهداف انقلابی مردم و استحاله یافتن آنها از جمله تهدیدهای اصلی فراروی انقلاب های مردمی کشورهای منطقه به شمار می رود. لذا ما در این نوشتار برآنیم تا چالش ها و فرصت هایی که این تحولات ژئوپولوتیک در آینده برای انقلاب اسلامی ایران فراهم خواهد کرد را با استفاده از روش کتابخانه ای و اسنادی مورد بررسی قرار دهیم.

۲۲۸.

گفتمان پنهان، قدرت و رسانه در خاورمیانة عربی (مطالعة موردی: عربستان سعودی)

نویسنده: مهین ناز میردهقان سمیه شوکتی مقرب

منبع: مطالعات جهان دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلید واژه ها: ایدئولوژی عربستان سعودی رسانه های گروهی خاورمیانه عربی العربیه گفتمان پنهان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۰۰ تعداد دانلود : ۵۷۰

رسانه ها ابزار تولید و القای معانی و ایستارهایند. از راه رسانه ها، ایدئولوژی های سیاسی پرورده، منتقل و در ناخودآگاه فردی و جمعی افراد نهادینه و تثبیت می شوند. منطقة خاورمیانه، به ویژه بخش عربی آن، ساختاری ایدئولوژیک دارد. این ساختار ایدئولوژیک، استوار بر بهره گیری از رسانه های گروهی، به منزلة ابزاری برای تولید، بازتولید و القای انگاره هاست. اساس این کاربست رسانه ای، بازتولید سیطره این نظام های سیاسی و فراهم آوری مشروعیت و حقانیت بیشینه برای آن هاست. پان عربیسم و اسلام گرایی دو نشانة مرکزی است که برای پوشش این گفتمان پنهان استفاده می شوند. نوشتار پیش رو، برای واکاوی بهتر و سنجیده تر، بررسی خود را بر عربستان سعودی، به عنوان برجسته ترین کشور عربی خاورمیانه در زمینه ساختار ایدئولوژیک و کاربرد رسانه ای متمرکز کرده است. در این مقاله نشان داده می شود که رسانه های گروهی در خاورمیانه، چگونه به ابزاری برای القای گفتمان و قدرت پنهان ساختار سیاسی و تضمین پایایی سیطره آن بدل شده است.

۲۲۹.

بیداری اسلامی؛ سناریوی فرهنگی منتخب جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید محمد حسینی عبدالله مبینی دهکردی

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲۳

کلید واژه ها: تهاجم فرهنگی سناریوسازی تعامل فرهنگی بیداری اسلامی تبادل فرهنگی تقابل فرهنگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۲۷ تعداد دانلود : ۸۰۵

انقلاب اسلامی ایران، تجلی قدرت نرم به معنای توانایی معنوی و تأثیرگذاری در رفتار دیگران بدون تهدید یا پرداخت هزینة محسوس است. پیام جذاب انقلاب اسلامی در سطح تحلیل منطقه ای و بین المللی توانست رهگشای ملت های مسلمان و ملل جهان سومی و مستضعف شود، راه و رسم و الگوی جدیدی را پیش روی آنان قرار دهد و ضمن احیای هویت جهان اسلام، ارتقای بیداری اسلامی بر اساس تکیه برخودباوری فرهنگی و پرچم داری انقلاب فرهنگی جهانی را به ارمغان آورد. روش، آمیخته است؛ در مطالعة اکتشافی از روش اسنادی و در جمع آوری نظرهای افراد خبره از روش توصیفی و استنباطی و از تکنیک پرسش نامه، در مرحلة تجزیه و تحلیل یافته ها از روش توصیفی و آزمایشی و از تکنیک مقطعی و Lizrer و Spss و تدوین و تحلیل سناریوهای فرهنگی جهان و انتخاب سناریوی منتخب از رویکرد عدم قطعیت بحرانی (Schwartz) استفاده شده است. سناریوهای فرهنگی حاکم بر جهان در قرن بیست و یکم به شناسایی پنج سناریوی اصلی منجر شد و در کنکاش حاضر سناریوی جمهوری اسلامی ایران در افق چشم انداز بیست ساله از میان آنان انتخاب گردید.

۲۳۰.

تأثیر اشغال نظامی افغانستان بر روابط پاکستان با قبایل آن با تاکید بر ملی گرایی قوم بلوچ (2012-2004)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ناصر هادیان حنیفه ریگی

منبع: روابط خارجی سال پنجم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳

کلید واژه ها: القاعده جنبش قومی بلوچ اشغال افغانستان مناطق قبایلی فدرال پاکستان طالبان افغان طالبان پاکستانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۴۱ تعداد دانلود : ۲۱۴۹

احیای جنبش ناسیونالیستی بلوچ در پاکستان از سال 2004 به بعد، به یکی از منابع تهدید امنیت داخلی این کشور و امنیت ملی همسایگان آن از جمله ایران، تبدیل شده است که تبیین آن اهمیت ویژه ای دارد. هدف این پژوهش نشان دادن تأثیرات اشغال نظامی افغانستان پس از سال 2004 بر روابط داخلی پاکستان با قبایل پشتون و بلوچ در پاکستان است، یعنی عملاً در اینجا به تعاملات منطقه ای و تأثیر آن بر امور داخلی پاکستان توجه می شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که درگیری های داخلی و جنبش های قومی در یک کشور، تنها تحت تأثیر سیاست های داخلی نیستند بلکه تحت تأثیر تحولات کشورهای همسایه نیز می باشند. ادعای اصلی پژوهش پیش رو آن است که اشغال نظامی افغانستان و روی آوری پاکستان به جنگ با نیروهای طالبان، فضای مناسبی را برای درگیری قبایل با حکومت مرکزی پاکستان و خصوصا احیای جنبش ملی گرای بلوچ در پاکستان فراهم آورده است.

۲۳۱.

نگاه جنبش های اسلامی دهه اخیر مصر به اسلام و مدرنیته

نویسنده: راضیه قاسمی

منبع: فرهنگ پژوهش زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶ ویژه علوم سیاسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۹۳ تعداد دانلود : ۷۹۵

۲۳۲.

پیشگامان بیداری اسلامی(5) سید قطب

نویسنده: محمد بقایی

منبع: حبل المتین سال دوم بهار ۱۳۹۲ شماره ۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۷۱ تعداد دانلود : ۱۵۷۰

یکی از چهره های شاخص پیشگامان بیداری اسلامی و فریادگر احیای عظمت اسلام که شهره اسلام خواهیش از مرزهای جغرافیائی کشورش فراتر رفت؛ شهید سید قطب است تا آنجا که در بسیاری از کشورهای اسلامی مانند ایران، افغانستان، پاکستان، مصر، ترکیه و ... می توان تاثیرگذاری افکار و نظریات سید قطب را به وضوح مشاهده کرد. در دهه سی و چهل شمسی در ایران، ترجمه کتابهای سید قطب بود که خوراک فکری انقلابیون بویژه طلاب جوان در شناخت اهداف و روشهای استعماری و مارکسیستی فراهم می کرد. و در افغانستان مجاهدین افغان با خواندن آنها خشم شعله ور خود را بر پیکره کمونیسم خالی کردند.

۲۳۳.

درآمدی بر جنبش سلفی در مصر، پیش و پس از انقلاب 25 ژانویه 2011م

نویسنده: سید محمد ذوالفقاری

منبع: پژوهش های منطقه ای دوره جدید زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۰

کلید واژه ها: مصر سلفی گری سلفیت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۰۷ تعداد دانلود : ۶۶۹

«سلفیه» یکی از مهم ترین جریان های فعال در جهان اسلام است که از دهه های پایانی قرن گذشته تاکنون تأثیرات شگرفی بر کشورهای اسلامی نهاده است. این مقاله به بررسی مفهوم سلف، پیشینه، بسترهای رشد و گسترش سلفی گری در مصر، معرفی مهم ترین گروه های سلفی مصری، پیش و پس از انقلاب 25 ژانویه 2011م و رویکردهای آن ها نسبت به مسائل جاری سیاسی اجتماعی در مصر می پردازد.

۲۳۴.

فراز و فرود جریان های اسلامی در ترکیه معاصر و نسبت آن با انقلاب اسلامی

نویسنده: رسول نوروزی فیروز

منبع: پژوهش های منطقه ای دوره جدید زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۰

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی ایران ترکیه اسلام گرایی کمالیسم جریان های اسلامی اسلام گرایان سیاسی اسلام گرایان میانه رو

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۹۷ تعداد دانلود : ۷۵۵

ترکیه از جمله کشورهایی است که امروزه داعیه دار الگوی تمدنی برای جهان اسلام است. تحولات چند دهه اخیر ترکیه نشان از رشد اسلام گرایی به همراه رشد اقتصادی و سیاسی در سطح منطقه ای و بین المللی می دهد. این تحولات برایند رقابت میان جریان ها و جنبش های موجود در فضای فکری ترکیه، با قرائت های خاص خود از اسلام، مدرنیته و ملی گرایی است. شناخت این جریان ها و جنبش های فکری می تواند در تحلیل روندها و رویکردهای آتی کشور ترکیه در سطح منطقه ای و بین المللی مفید باشد. در این مقاله تلاش می شود ضمن بررسی اجمالی فراز و فرود جریان های اسلام گرای ترکیه، خاستگاه هر یک از آنها، و ارتباط آنها با انقلاب اسلامی و یا نقش آنها در تغییر جایگاه انقلاب اسلامی در فضای فکری ترکیه تبیین شود.

۲۳۵.

بررسی همگرایی اقتصادی کشورهای آمریکای لاتین و حوزة کاراییب

نویسنده: ناهید پوررستمی سید محمدهادی سبحانیان

منبع: مطالعات جهان دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلید واژه ها: همگرایی بتا همگرایی سیگما آمریکای لاتین و حوزة کاراییب فرضیة همگرایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۳۴ تعداد دانلود : ۶۴۵

مطالعات مربوط به همگرایی و کسب منافع ناشی از آن برای کشورهای در حال توسعه یا کمتر توسعه یافته از جمله کشورهای منطقة آمریکای لاتین و حوزة کاراییب اهمیت فراوانی دارد، چرا که گسترش همکاری های اقتصادی منطقه ای زمینه های لازم را برای رشد و توسعة بیشتر این کشورها فراهم می کند. در همین راستا و به منظور مطالعة همگرایی اقتصادی کشورهای آمریکای لاتین و حوزة کاراییب، فرضیة همگرایی درآمد سرانة این کشورها با رویکردهای همگرایی بتا و همگرایی سیگما طی سال های 1980 تا 2009 مورد آزمون قرار گرفت. همگرایی بتا (مدل مقطعی) با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی و همگرایی سیگما (مدل توزیعی) با استفاده از محاسبة واریانس مقطعی بررسی شد. بر اساس مدل همگرایی بتا، فرضیة همگرایی بین 29 کشور مورد مطالعه در این منطقه پذیرفته نشد. نتایج مدل سیگما، نتایج برآمده از مدل مقطعی را تأیید کرد. با تقسیم بندی 29 کشور مورد بررسی به دو گروه با متوسط درآمد سرانة بالاتر و پایین تر از 3000 دلار در سال و آزمون فرضیة همگرایی با دو رویکرد یادشده، این فرضیه برای کشورهای با درآمد سرانة متوسط بالاتر از 3000 دلار در سال تأیید شد، اما برای گروه دیگر تأیید نشد.

۲۳۶.

اهداف، اولویت ها و مخاطبان دیپلماسی عمومی رژیم صهیونیستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی آهویی مهدی متین جاوید

منبع: مطالعات راهبردی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۵۹)

کلید واژه ها: دیپلماسی عمومی تبلیغات رژیم صهیونیستی هاسبارا وزارت دیپلماسی عمومی و امور یهودیان پراکنده

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه خاورمیانه

تعداد بازدید : ۱۲۴۲ تعداد دانلود : ۷۶۴

رژیم صهیونیستی در جهان به عنوان رژیمی خشن، غیرعقلانی و جنگطلب شناخته می شود. این تصویر منفی نیاز بیش از پیش اسرائیل به دیپلماسی عمومی در راستای توجیه وجودی و رفتاری خود را نشان میدهد. هدف این نوشتار بررسی اهداف، اولویتها و مخاطبان دیپلماسی عمومی این رژیم میباشد. در این راستا ابتدا به مسائل مفهومی و نظری در خصوص دیپلماسی عمومی اسرائیل پرداخته میشود. در ادامه، عملکرد و فعالیتهای وزارت دیپلماسی عمومی و یهودیان پراکنده اسرائیل مورد بررسی قرار گرفته و سپس، سازمانها و نهادهای دولتی و غیردولتی فعال در دیپلماسی عمومی رژیم صهیونیستی ذکر شده و پس از آن اهداف، اولویتها و مخاطبان دیپلماسی عمومی رژیم صهیونیستی مورد مطالعه قرار میگیرد.

۲۳۷.

بررسی نظری هویت در تحولات اجتماعی اخیر کشورهای عربی

نویسنده: حمید طالب

منبع: پژوهش های منطقه ای دوره جدید پاییز ۱۳۹۲ شماره ۹

کلید واژه ها: هویت کنش جمعی جریان های اجتماعی شبکه های اجتماعی و قالب های شناختی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه خاورمیانه

تعداد بازدید : ۷۹۳

مطالعات نظری در ارتباط با جنبش های اجتماعی و بطور خاص تحولات کشورهای اسلامی بیشتر به عوامل و زمینه های شکل گیری، تبیین نتایج انقلاب ها و تحولات پس از آن پرداخته اند، اما مسئله ی هویت مشترک این جنبش های اجتماعی کمتر در این پژوهش ها بطور مستقیم منعکس شده است. در این مقاله برای بررسی هویت مشترک، ابتدا بر لزوم توجه به دو مسئله ی تفاوت ها و نقاط مشترک تحولات کشورهای عربی تأکید و پس از دسته بندی و معرفی چارچوب های نظری در تحلیل جنبش های اجتماعی، تلاش می شود این دو مسئله در آن چارچوب ها معنادار شوند. برای این منظور توجه به مراحل مختلف این جنبش ها (شکل گیری، گسترش، نتیجه) ضروری است. بحث هویت مشارکت کنندگان در اعتراضات جنبش بیداری با تأکید بر مراحل شکل گیری و گسترش ناآرامی ها بررسی و ماهیت سیال این مفهوم به لحاظ نظری و همچنین با استفاده از نظرسنجی های عمومی کشورهای عربی مورد تأکید قرار می گیرد. در پایان با تکیه بر مفهوم «دیگری» در میان کشورهای مسلمان به محوریت هویت اسلامی اشاره خواهد شد.

۲۳۸.

منابع طبیعی موجود در خاورمیانه؛ فرصت یا تهدیدی برای خاورمیانه جدید در تعامل با نظام سلطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین اسماعیل نسب علی بابایی مهر

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال دهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳۳

کلید واژه ها: منابع طبیعی فرصت و تهدید خاورمیانه جدید تعامل با نظام سلطه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۸۶ تعداد دانلود : ۱۱۱۲

خاورمیانه از دیرباز به دلیل موقعیت خاص ژئوپلتیک و دارا بودن منابع انرژی جهان، مورد توجه بوده است. علت توجه نظام سلطه به این منطقه نیز حفظ امنیت انرژی آینده خود و تضمین بیشتر امنیت اسرائیل در رویارویی با کشورهای اسلامی پس از بیداری اسلامی است. لذا می توان به منابع طبیعی موجود در منطقه به عنوان ابزاری قوی در دست کشورهای اسلامی متحول شده خاورمیانه اشاره کرد که برای پیشبرد اهدافشان برای آینده از آنها سود بجویند و در تعامل با نظام سلطه، مانند گذشته مغلوب و متضرر نباشند و تهدیدهایی که این منابع طبیعی در گذشته برای آنها فراهم می آورده را به فرصت هایی برای پیشرفت تبدیل کنند. در این پژوهش سعی بر آن است تا با نگاهی اجمالی به سخنان مقام معظم رهبری و فرمایشات ایشان در مورد صیانت از منابع طبیعی توسط کشورهای اسلامی و نقشه های غرب برای تسلط مجدد بر منطقه بعد از روی کار آمدن دولت های اسلامی جدید، به موضوع پرداخته شود و بر اهمیت منابع طبیعی برای تحت فشار قرار دادن نظام سلطه و غرب تأکید و راه کارهایی ارائه شود.

۲۳۹.

بیداری اسلامی و الگوی حکومت داری ترکی

نویسنده: نسا زاهدی

منبع: مطالعات جهان دوره سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلید واژه ها: بیداری اسلامی سیاست خارجی ترکیه دکترین عمق استراتژیک نوعثمانی گری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۵۴ تعداد دانلود : ۲۸۵

موج عدالت خواهی نسیم آزادی در اواخر سال 2011م سرزمین های عربی را در نوردید و تعدادی از رژیم های عرب منطقه را ساقط کرد. این جریان هنوز هم، سایر کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را تهدید می کند، حال باید منتظر بود و دید که گروه های سازمان یافته و متشکل اسلام گرا در صدد پیاده کردن کدام الگوی سیاسی اند ؟ مقاله حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ دادن به این پرسش اصلی است که آیا ترکیه می تواند مدلی برای کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا باشد یا دست کم در حد الگوی موفقی می تواند مورد اقتباس قرار گیرد؟ پژوهش های پیشین نشان می دهد که ترکیه می تواند الگویی برای کشورهای منطقه باشد؛ با این حال، فرضیه مقاله سرمشق قرار گرفتن ترکیه را به دلیل تفاوت های تاریخی و ساختاری آن با کشورهای عربی و بحران های پیش رو در این جوامع، صرفاً در حد الگو (به معنای اخص آن) می داند و به مدل بودن آن اعتقادی ندارد.

۲۴۰.

ژئوپلیتیک انرژی: اتحادیه اروپا و امنیت انرژی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهادر امینیان

منبع: ژئوپلیتیک سال نهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک انرژی ناتو وابستگی انرژی اروپا خطوط لوله گاز و نفت استراتژی انرژی اروپا

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۱۶ تعداد دانلود : ۱۳۶۶

تغییری جدی در بازیگران، منابع و شیوه های کنترل در عرصه سیاست بین الملل در حال رخ دادن است. برای اتحادیه اروپا، محدودیت منابع انرژی و همچنین مشکلات دستیابی مطمئن و ارزان به منابع انرژی بویژه پس از روشن شدن این واقعیت که این ابزار می تواند به عنوان ابزار سیاسی به کار گرفته شود، باعث شده تا منابع انرژی و خطوط انتقال آنها به عامل بسیار مهم و حیاتی در عرصه سیاست بین الملل و امنیت بین الملل تبدیل گردد. تحولات اخیر در کشورهای صادر کننده نفت و گاز اهمیت این مسأله را افزایش داده است. هدف این پژوهش بررسی تعامل این عامل مهم ژئوپلیتیکی با سیاست بین الملل، راهکارهای اروپا برای کاهش آسیب پذیری در عرصه انرژی و وابستگی ضد امنیتی و ایجاد امنیت نسبی می باشد. برای نیل به این هدف با بهره گیری از روشهای تحلیلی و تکنیکهای آینده پژوهی به دنبال نشان دادن آینده ابعاد آسیب پذیری های اروپا در مسأله وابستگی شدید در مسأله انرژی و مشکلات آنها در دهه های فرارو هستیم و از این طریق به این نتیجه گیری می رسیم که فرصتهایی که ایران می تواند برای اتحادیه اروپا ایجاد کند بسیار حائز اهمیت و غیر قابل چشم پوشی است. این مسأله می تواند پیامدهای ژئوپلیتیکی و سیاسی گسترده ای در سالهای پیش رو داشته باشد.

درخت حوزه‌های تخصصی