مطالعات منطقه ای

نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۵٬۱۴۹ مورد.

۱۲۱.

بررسی تاریخی اوضاع اجتماعی – سیاسی مسلمانان منطقه آسیای مرکزی ( در قرن دوازدهم تا بیستم )

نویسنده: نصرالله حسین زاده

منبع: پژوهش های منطقه ای دوره جدید بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۵

کلید واژه ها: آسیای مرکزی مسلمانان اسلام گرایی اعراب مسلمان اسلام ستیزی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه آسیای مرکزی و قفقاز (اوراسیا)

تعداد بازدید : ۱۴۷۶ تعداد دانلود : ۱۶۱۷

با پیروزی مسلمانان عرب در جنگ نهاوند به تعبیر خودشان فتح الفتوح، راه تصرف آسیای مرکزی (ماوراءالنهر) به روی مسلمانان باز شد، در واقع با ورود عرب ها به ایران و سکونت قبایل مختلف عرب در این سرزمین آنان با سرزمین های آن سوی جیحون آشنا گردیدند و به تدریج به دست سرداران مسلمان عرب به تصرف درآمدند اما طولی نکشید با پیروزی نیروهای ایوان مخوف، مسلمانان ناگزیر شدند بیش از سه قرن در حکومتی که سیاست وحشیانه ای نسبت به اسلام و مسلمانان داشت زندگی کنند، به طوری که مردم بویژه روحانیون از حقوق خود محروم، موقوفات ملغی، مساجد و مدارس اسلامی نابود یا تعطیل گردیدند. با فروپاشی سلطنت تزاری و انقلاب اکتبر 1917 و حاکمیت شوروی نه تنها وضعیت اجتماعی – سیاسی مسلمانان بهتر نشد بلکه با تسلط آنان بر جامعه، وضعیت وخیم تر گشت و با قوانین شریعت برخورد سختی شد، به نحوی که مساجد ویران، مدارس اسلامی تعطیل و قوانینی بر ضد اسلام به تصویب رسید و اسلام به سختی سرکوب شد و شالوده آن تقریبا نابود گردید؛ و سرانجام با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان برنامه های نوسازی کمونیستی شرایط برای فعالیت اسلام گرایان مهیا شد و اسلام دوباره در این منطقه حیات مجدد یافت، اما طولی نکشید دوباره پس مانده های دولت های کفر و الحاد حاکمیت را مصادره کرده و قوانینی بر ضد اسلام تصویب کردند در نهایت وضعیت مسلمانان چندان بهبود نیافت ؛ در همین راستا مقاله حاضر درصدد بررسی تاریخی این مسئله است که اوضاع اجتماعی مذهبی سیاسی مسلمانان منطقه در دوران حاکمیت روسیه تزاری و شوروی چگونه بوده و آیا بعد از استقلال کشورهای اسلامی منطقه آسیای مرکزی وضعیت مسلمانان بهبود یافته است یا خیر؟ در پاسخ به این سوال می توان گفت: گرچه با استقلال این کشورها مردم با اشتیاق تمام به تاسیس مدارس و آموزشگاه های دینی و بنای مساجد دست زدند و با شور و اشتیاق در اعیاد و مراسم دینی شرکت می کنند و گرایش به اسلام رو به فزونی یافته است اما واقعیت امر این است که با حاکمیت حاکمان سکولار و حاکمیت تفکر اسلام ستیزی و تصویب قوانین ضد اسلام نه تنها توسعه ای در آزادی بیان و عقاید برای روحانیت اصیل و روشنفکران بوجود نیامد بلکه همانند دولت های کفر و الحاد محدودیت های قانونی ایجاد کرده و مسلمانان را در انجام فرایض دینی در محدودیت قرار داده اند.

۱۲۲.

تحلیل مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید شمس الدین صادقی کامران لطفی

منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ششم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۵)

کلید واژه ها: ایران بحران سوریه واقع‎گرایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۱۳۹ تعداد دانلود : ۲۰۲۷

هرچند که در آغاز شکل گیری بحران سوریه که همزمان با پیدایش بهار عربی و بیداری اسلامی بود، یک این همانی برای پاره ای از تحلیلگران سیاسی ایجاد شده بود که بحران سوریه نیز از سنخ و جنس همان جنبش های انقلابیِ کشورهای منطقه است، امّا شکل گیری گروه های تروریستی و بنیادگرایان تکفیری- سَلفی از جمله جبهه ی النصره، اَحرار شام و داعش که در فعالیتی همسو با یکدیگر علیه منافع ملّت سوریه، این کشور را عرصه ی تاخت و تاز خود قرارداده اند، جمهوری اسلامی ایران را در موقعیتی قرارداد که با دقت و تیزبینی خاصی تحولات این کشور و منطقه را رصد نموده و در این جدال ژئوپلیتیکی، از منافع دولت و ملّت سوریه حمایت نماید. با توجه به این مطلب، فرض این پژوهش آن است که مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران سوریه، واقعگرایانه و مبتنی بر منافع ملّی ایران و دولت- ملّت سوریه است؛ امری که در این پژوهش قصد تبیین آن را داریم. هدف از انجام این پژوهش، دست یابی به درک صحیحی از رویکرد واقعگرایی جمهوری اسلامی ایران نسبت به بحران سوریه می باشد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و نوع پژوهش کاربردی است.

۱۲۳.

عملکرد کشورهای عضو اتحادیه اروپا در قبال پناهجویان

نویسنده: محمدرضا رضی

منبع: پژوهش ملل دوره اول اسفند ۱۳۹۴ شماره ۳

کلید واژه ها: مهاجرت اتحادیه اروپا پناهندگان سیاسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۸۳ تعداد دانلود : ۲۹۶۲

پژوهش حاضر تحت عنوان « عملکرد کشورهای عضو اتحادیه اروپا در قبال پناهجویان» میباشد که به بررسی وضعیت پناهجویان و عملکردی که کشورهای عضو اتحادیه در قبال آنها دارند خواهد پرداخت. چرا که موج اخیر مهاجرت به کشورهای اروپایی تا اندازه ای فراگیر است که از آن به عنوان بزرگترین بحران در اتحادیه اروپا یاد کرده اند. قطعاً آنچه باعث افزایش سیل مهاجرت به اروپا شده است، به سیاست های سراسر اشتباه غرب در مواجه با تروریست های افراطی منطقه خاورمیانه نظیر داعش و دیگر گروه های همفکر آنان بر می گردد. با توجه به عوامل مذکور، آنچه به عنوان هدف در این پژوهش مدنظر است، عملکرد کشورهای عضو اتحادیه اروپا در قبال پناهجویان میباشد. علاوه بر این در این نوشتار به دنبال این سوال هستیم که؛ آیا پناهندگان سیاسی مورد پذیرش کشورهای عضو اتحادیه اروپا قرار گرفته اند؟ و یا اینکه کشورهای عضو اتحادیه اروپا چه اقدامات و عملکردی در قبال آنها داشته اند و برای دستیابی به این سوال ها، این فرضیه را نیز مطرح نموده ایم که اروپایی ها بدترین عملکرد را از خود به نمایش گذاشته اند. این عملکرد نا مناسب نشان دهنده فقدان اتحاد در میان دولت های اروپایی است. در هر حال یافته ها حاکی از آن است که پدیده پناهندگی به دلیل نداشتن پشتوانه اجرایی، از جهت عملی و اجرایی با مشکلات جدی روبرو است. به گونه ای که کشورهای عضو اتحادیه اروپا با توجه به مصالح خود با پناهندگان برخورد نموده اند. از اینرو، پناهندگان در بیشتر کشورها با سختی های متعددی مواجه هستند.

۱۲۴.

بررسی وضعیت عمومی کشور سوئیس

نویسنده: سحر کریمی

منبع: پژوهش ملل دوره اول اسفند ۱۳۹۴ شماره ۳

کلید واژه ها: سوئیس وضعیت عمومی سیاست سوئیس اقتصاد سوئیس

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه اتحادیه اروپا و اروپای شرقی

تعداد بازدید : ۱۰۶۱ تعداد دانلود : ۸۶۳۲

پژوهش حاضر تحت عنوان « بررسی وضعیت عمومی کشور سوئیس » میباشد که به روش توصیفی – تحلیلی به بررسی کلیات کشور سوئیس از جمله تاریخ، جغرافیا، سیاست و اقتصاد می پردازد. چرا که سوئیس از جمله ثروتمند ترین کشورهای جهان به حساب می آید و دارای سابقه ی طولانی بی طرفی در مناسبات جهانی است. هدف از پژوهش حاضر آشنایی بیشتر با سیستم داخلی کشور سوئیس میباشد. و یافته ها حاکی از آن است که سوئیس در مرکز اروپا واقع شده است و بنا به قدمت طولانی این کشور و وضعیت خاص تاریخی که باعث اتحاد این کشور شد، موجبات اتخاذ سیاست بی طرفی آن را فراهم کرد که تا به امروز هم ادامه دارد.

۱۲۵.

تصوف در آسیای مرکزی

نویسنده: حبیب زمانی محجوب

منبع: پژوهش های منطقه ای دوره جدید بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۵

کلید واژه ها: تصوف آسیای مرکزی کبرویه یسویه نقشبندیه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه آسیای مرکزی و قفقاز (اوراسیا)

تعداد بازدید : ۱۳۱۷

تصوف بخش مهمی از فرهنگ دینی مردم کشورهای آسیای مرکزی است که سبب گردیده این منطقه به یکی از کانون های مهم جریان های صوفیه بدل گردد. این پژوهش، با روشی توصیفی تحلیلی، در پی پاسخ به سؤالات زیر می باشد: 1. مهم ترین فرقه های صوفی در تاریخ آسیای مرکزی کدام اند؟ 2. هر یک از جریان های صوفی چگونه شکل گرفته و رونق یافته اند و وضع فعلی آنها چگونه است؟ 3. آیا رواج و رونق تصوف در آسیای مرکزی برای جمهوری اسلامی ایران تهدید است یا فرصت؟

۱۲۶.

اقلیت مسلمان و بحران هویت در فرانسه

نویسنده: حمید طالب

منبع: پژوهش های منطقه ای دوره جدید بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۵

کلید واژه ها: بحران هویت هویت دینی تکثر لائیسیته و سکولاریسم اقلیت مسلمان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه اتحادیه اروپا و اروپای شرقی

تعداد بازدید : ۹۷۸

اروپا بعنوان یک واحد یکپارچه ی سیاسی پس از دوران جنگ سرد و بر مبنای تکثر فرهنگی شکل گرفت. با گذشت سالها از شکل گیری اتحادیه اروپا، چیستی عامل انسجام کشورهایی با فرهنگ ها، زبان ها و قومیت های متفاوت محور نظر ورزی ها قرار گرفت. از سوی دیگر مسلمانان در اروپا از نظر فرهنگی و قومیتی پراکنده و مهاجرانی از کشورهای مختلف آسیا و افریقا هستند. با وجود این تکثر در فرهنگ اسلامی و غربی، به سبب: (1) فعالیت های گروه های افراطی مسلمان عمدتاً پس از یازدهم سپتامبر و (2) تفاوت در شیوه ی زندگی و نمادهای دینی مسلمانان؛ پرسش از سازگاری اسلام با فرهنگ سکولار غرب ایجاد شد. این پرسش نگاهی ذات گرا نسبت به این دو فرهنگ (اسلامی و سکولار) را باعث شده است. بر طبق این نگاه، هر یک از این فرهنگ ها بصورت یک ذات یکپارچه در برابر دیگری تصویر می شود در حالی که در عمل این گونه نیستند. در این مقاله ابتدا استدلال می شود که سیاست یکسان سازی فرهنگی بخصوص در فرانسه که لائیسیته بر آن حاکم است باعث شده فرهنگ سکولار بعنوان عامل انسجام فرهنگ غرب مطرح و در نتیجه فرهنگ اسلامی به صورت یک عنصر ناسازگار در آن تصویر شود. مقایسه سیاست یکسان سازی فرهنگی با جریان های افراطی اسلام گرا روشن می سازد که نقطه مشترک هر دو، جداسازی دین از فرهنگ است. همین نقطه ی مشترک عامل ایجاد تنش میان دو فرهنگ غربی و اسلامی و شکل گیری دیدگاه های ذات گرایانه نسبت به فرهنگ اسلامی و فرهنگ غربی است. در بخش آخر زمینه ها و شرایط شکل گیری این دیدگاه ذات گرایانه بخصوص با تأکید بر نقش رسانه در بازنمایی هویت مورد توجه قرار خواهد گرفت.

۱۲۷.

هویت و مبانی فکری جنبش انصارالله در یمن

نویسنده: منصور میراحمدی ولی محمد احمدوند

منبع: اندیشه سیاسی در اسلام زمستان ۱۳۹۳ و بهار ۱۳۹۴ شماره ۲ و ۳

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۶۰ تعداد دانلود : ۳۶۴۵

۱۲۸.

اینترنت و انقلاب خاموش جوانان در خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: خلیل الله سردارنیا

منبع: دولت پژوهی سال اول زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴

کلید واژه ها: خاورمیانه بهار عربی انقلاب خاموش تغییر نگرشی فکری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۱۸ تعداد دانلود : ۷۷۸

«انقلاب خاموش» اصطلاحی است که در ارتباط با تغییر و تحولات تدریجی در عرصه فکری نگرشی و باورهای سیاسی به کار رفته است، این انقلاب می تواند منجر به کنش های سیاسی اعتراضی و انقلاب سیاسی و اجتماعی گردد. هدف از انجام این پژوهش، تحلیل تاثیر اینترنت بر شکل گیری انقلاب خاموش ارزشی نگرشی و وقوع بهار عربی در چارچوب نظریه رونالد اینگلهارت است. پرسش پژوهش آن است که: مهم ترین عامل موثر بر بروز انقلاب خاموش در جوانان شهری و تحصیلکردگان خاورمیانه عربی در دو دهه اخیر چه بوده است؟ پیامد چنین انقلابی، در ساحت رفتاری یا کنشی چه بوده است؟ فرضیه تحقیق: بدون آن که تاثیر تحول در نظام آموزشی نادیده گرفته شود، باید گفت که از نیمه دوم دهه 2000 به این سو، افزایش دسترسی و استفاده از اینترنت منجر به شکل گیری انقلاب خاموش در ساحت ارزشی نگرشی و فکری و در ساحت رفتاری به تشدید کنش های اعتراضی در فضای سایبری و غیر سایبری و بهار عربی شد. روش تحقیق از نوع تبیینی علی و تحلیلی است. با استفاده از داده های پیمایش های ارزشی و نگرشی انجام شده توسط مراکز پژوهشی منطقه ای و مطالعات کمی انجام شده، در این پژوهش این نتیجه حاصل شد که اینترنت در بیش از یک دهه اخیر تا حد زیادی بر سپهر نگرشی و ارزشی و نیز سپهر رفتاری جوانان شهری و تحصیلکردگان تاثیرگذار بوده است؛ اما این نتیجه در مورد توده های بی سواد و کم سواد تایید نمی گردد لذا در تحلیل تاثیر اینترنت، متغیر نظام آموزشی متحول به عنوان متغیر زمینه ای که مفروض گرفته شده را نمی توان نادیده گرفت.

۱۲۹.

تحلیل گفتمانی آپارتاید در اسراییل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدحسن شیخ الاسلامی صارم شیراوند میلاد ادیب سرشکی

منبع: پژوهش سیاست نظری بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۷۸ تعداد دانلود : ۵۸۰

مقاله پیش رو با عبور از نظریات لیبرال و مارکسیستی، قصد دارد در پرتو تجزیه و تحلیل گفتمانی، ماهیت سیاست های آپارتایدی را در سال های 1948 تاکنون را در سرزمین های اشغالی بررسی کند. این مقاله بر آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که روند مفصل بندی و شکل گیری گفتمان آپارتاید در اسراییل به چه صورت بوده است؟ فرضیه پژوهش عبارت است از اینکه گفتمان آپارتاید در اسراییل در زمان مفصل بندی خود، از هم ارزی و هویت سازی از طریق اتکا به دین یهود به عنوان یک ابزار برای دستیابی به مصالح سیاسی خود بهره جست. این گفتمان در پی ایجاد یک نظام معنایی جدید از طریق پیوند هویت های مختلف در یک پروژه مشترک بوده است. بر این اساس نظم اجتماعی ایجاد شده از عناصر متفاوت و پراکنده تشکیل شده است. این عناصر متفاوت و پراکنده، متشکل از همان عناصر خارجی و نیروهای مهاجری هستند که در فلسطین سکنی گزیدند. در حقیقت صهیونیسم، هویت های شناور و عناصر رهاشده یهودی را با ایجاد مکانیزم های قدرت در جهت مشروعیت سازی و غیریت آفرینی برای تولید و ایجاد نظام معنایی و هویت در سرزمین های اشغالی منسجم کرده است.

۱۳۰.

جایگاه منطقه ای ایران پس از جنگ سرد

نویسنده: سحر کریمی

منبع: پژوهش ملل دوره اول بهمن ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: ایران جنگ سرد ژئوپلیتیک

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۶۵ تعداد دانلود : ۱۹۱۴

پژوهش حاضر تحت عنوان « جایگاه منطقه ای ایران پس از جنگ سرد» می باشد که به بررسی جایگاه ایران در زمان بعد از جنگ سرد می پردازد. چرا که روند های جهانی به گونه ای پیش می رود که هیچ کشوری از جمله ایران نمی تواند از تأثیرات رشد منطقه گرایی غافل بماند. از این رو موقعیت ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئو اکو نو میک از جمله متغیرهای مستقل جغرافیایی محسوب می شود که تأثیر چشمگیری بر روابط خارجی ایران دارد. بر همین اساس از جمله متغیرهایی که می توان بر اساس آن جایگاه ایران را مشخص کرد که در پژوهش پیش رو به بررسی آن خواهیم پرداخت شامل مواردی چون: وضعیت جغرافیایی ایران، جغرافیای انسانی، فرهنگ سیاسی ایرانیان، موقعیت نظامی و بررسی موقعیت ژئوپلیتیک و ژئو استراتژیک ایران پس از جنگ سرد میباشد. یافته ها حاکی از آن است که عصر جدید سامانه اقتصاد محور، بر مبنای ترتیبات سیاسی و با هدف کسب برتری های اقتصادی شریان های حیاتی اقتصادی و تمرکز ویژه ای، حداقل در حوزه جغرافیایی خاورمیانه، بر روی انرژی است.از این رو اهمیت و نقش کشورها وابسته به برتری های اقتصادی آن ها است که موقعیت جغرافیایی آن ها نیز در این میان بسیار حائز اهمیت است.

۱۳۱.

عوامل سبب ساز واگرایی در روابط ایران و عربستان با تأکید بر فاجعه منا

نویسنده: محمد صفاری انارکی

منبع: پژوهش ملل دوره اول اسفند ۱۳۹۴ شماره ۳

کلید واژه ها: ایران واگرایی عربستان فاجعه منا

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۹۴ تعداد دانلود : ۸۳۶

پژوهش حاضر تحت عنوان« عوامل سبب ساز واگرایی در روابط ایران و عربستان با تأکید بر فاجعه منا» میباشد که به صورت توصیفی – تحلیلی پس از بررسی عوامل واگرایی در روابط ایران و عربستان به تبیین فاجعه مصیبت بار منا می پردازد. چرا که ایران با توجه به موقعیت حساس ژئوپلیتیکی خود و داعیه های ایدئولوژیکی برآمده از انقلاب و رهبری جهان شیعه و ام القری سیاسی بودن، و عربستان به دلیل وجود اماکن مقدسه در سرزمین خود و ام القری معنوی بودن جهان اسلام، از جمله کشورهایی هستند که می توانند در کانون رهبری این منطقه قرار گیرند. اما وجود اختلاف ها و دیدگاههای متعارض میان این دو کشور می تواند سبب ساز واگرایی در روابط ایران و عربستان گردد. فرض این پژوهش بر این پایه استوار است که وجود پاره ای شکاف های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ... درون کشورهای ایران و عربستان سبب واگرایی میان این دو کشور میباشد. اما یافته ها حاکی از آن است که وجود عواملی همچون: تعارضات ایدئولوژیک – فرهنگی، رقابت بر سر رهبری جهان اسلام، برداشت های متفاوت از حاکمیت دین، قدرت و عدالت و ... سبب ساز واگرایی میان دو کشور ایران و عربستان شد و در نتیجه منجر به فاجعه مصیبت بار منا گردیده است.

۱۳۲.

صُور بنیادی حیات نفتی (به سوی گذار از رانتیریسم و ادبیات دولت رانتیر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سجاد ستاری

منبع: دولت پژوهی سال اول تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: رانتیریسم هیدروکربنیسم وضع طبیعی خاورمیانه ای پارادایم قدرت قرارداد اجتماعی خاورمیانه ای

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه خاورمیانه

تعداد بازدید : ۱۶۳۷ تعداد دانلود : ۱۰۸۲

نویسنده با طرح «هیدروکربُنیسم» به مثابه رهیافتی جایگزین برای «رانتیِریسم»، بر آن است که«سنّت، نفت و شبه بازار»، کلّیتی یکپارچه و منبع اصلی گذارِ جوامع نفتی خاورمیانه از «شیوه ی تولید هیدرولیکِ» پیشاسرمایه داری به یک«شیوه ی تولید هیدروکربنی» در قرن بیستم بوده است. وی، وحدت دائمی سنّت، نفت و شبه بازار را گونه ای «وضع طبیعی خاورمیانه ای» فرض می کند که زمینه ساز تأسیس یک «تکنوکراسی رفاهی» در این جوامع نفتی بوده و نخبگان قدرت از این نوع تکنوکراسی برای خرید مداوم کالاهای سیاسی از بازارهای اجتماعی و به تبع آن، دستکاری مستمر «درآمد، مصرف و زندگی سیاسی» استفاده می کنند. نویسنده، نتیجه ی این وضع طبیعیِ خاورمیانه ای را «بی سوژگی» و غایت آن را حلّ مداوم «معمّای بازتولید» پارادایم های قدرت مستقر در این جوامع می داند. امّا به زعم وی، حلّ دائم معمّای بازتولید بیش از هر چیز به «فاکتور ایکس اجتماعی» بستگی دارد و تکنوکراسی رفاهی به دلیل ناتوانی در خلق مداوم این فاکتور، به تدریج باعث زوال همه ی اَشکال سرمایه و در نهایت، افول «رشد اقتصادیِ باثبات همراه با توسعه سیاسی ریشه دار» می شود. به زعم نویسنده، حرکت به سوی نوعی «قرارداد اجتماعی خاورمیانه ای» و تأسیس یک «لویاتان مالیاتی»، پیش شرطِ عبور هرچند کُند، دشوار و پیچیده ی این جوامع، از وضع طبیعی خاص خویش به وضع اجتماعی خاص خود است.

۱۳۳.

اتحادیه ی اروپا و بحران مالی: روندها و چشم انداز

نویسنده: سید حسن میرفخرایی

منبع: فصلنامه سیاست سال دوم بهار ۱۳۹۴ شماره ۵

کلید واژه ها: جهانی شدن اقتصاد بحران مالی اتحادیه اروپا هم گرایی اروپایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۱ تعداد دانلود : ۱۱۳۰

اگر چه اتحادیه اروپا با هدف افزایش همکاری ها و اتحادیه میان کشورهای اروپایی شکل گرفت؛ اما در حال حاضر بحران مالی و وضعیت وخیم برخی کشورهای عضو، اهداف اصلی تشکیل این اتحادیه را مورد تهدید قرار داده است. بحران مالی کنونی در اروپا بزرگ ترین مسئله ای است که فرایند هم گرایی اروپایی از آغاز تاکنون با آن مواجه بوده است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی چشم انداز و ابعاد بحران مالی در اتحادیه اروپا و تحلیل تبعات احتمالی این بحران بر فرجام هم گرایی اروپایی و نیز سیاست خارجی مشترک اتحادیه اروپا است. این پرسش مطرح است که چشم انداز هم گرایی اروپا در پس بحران مالی کنونی چه می باشد؟ نوع تحقیق در این نوشتار، توصیفی- تحلیلی بوده و از روش شناسی استنباطی جهت نیل به اهداف تحقیق استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد ریشه ی اصلی بحران مالی اروپا را باید در آمیخته شدن سه عامل جهانی شدن اقتصاد، تسری بحران مالی آمریکا به این اتحادیه و بی انضباطی مالی اقتصادهای ناهماهنگ و نامتوازن کشورهای عضو یورو جستجو نمود. بنابراین عواقب بحران مالی نه تنها نهادها و بازار مالی، بلکه محیط سیاسی و اجتماعی کل اتحادیه اروپا را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

۱۳۴.

اتحادیه اروپا و مدیریت موضوع هسته ای ایران: تجزیه و تحلیل روندها و آینده پژوهی منافع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهزاد خوش اندام

منبع: راهبرد سال بیست و چهارم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۷۵

کلید واژه ها: سازه انگاری واقع گرایی تعامل سازنده اتحادیه اروپا آینده پژوهی سیاست خارجی ایران نیروهای پیشران

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۶۲ تعداد دانلود : ۹۵۴

روابط ایران و اتحادیه اروپا متأثر از موضوع هسته ای ایران در هزاره سوم میلادی و به خصوص از سا ال ٢٠٠٣به بعد دچار گسست ها، چالش ها و رکود زیادی بوده است. این در حالی است که در چشم انداز پیش رو هر دوی این بازیگران دارای جایگاه، هویت و اهمیت ویژه ای در ساختار نظام بین المللی می باشند. تجزیه و تحلیل روندهای موجود در روابط این دو کنشگر برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اهمیت ویژه ای دارد. به خصوص اگر از منظر آینده پژوهی تعاملات ایران با قطب های جهانی موضوع را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم، روابط آینده ایران با اتحادیه اروپا برای منافع و اهداف راهبردی دو طرف در عرصه بین المللی دارای پیامدهای زیادی خواهد بود. در مقاله حاضر سعی شده است در مرحله نخست، جایگاه روابط این دو بازیگر در جهان فرارو با توجه ویژه به جایگاه موضوع هسته ای ایران در سیاست های اتحادیه اروپا در طول یک دوره زمانی بیش از ده سال مورد بررسی تبارشناسانه و آسیب شناسانه قرار گیرد. سپس سعی شده است با بررسی ادبیات نظری روابط بین المللی، متغیرهای مؤثر در روابط فعلی و آتی دو طرف تحلیل شود. بررسی نیروهای پیشران در روابط آینده ایران و اتحادیه اروپا و بررسی سناریوهای پیش روی روابط دو طرف مبتنی بر نیازها و اهداف سیاست خارجی هر دو بازیگر از دیگر موضوعات مورد بررسی در مقاله پیش رو به منظور ارائه راهبردهایی در این حوزه موضوعی مهم سیاست خارجی ایران است

۱۳۵.

بررسی پدافند غیرعامل در کشور سوئیس

نویسنده: فرزانه ریحانی

منبع: پژوهش ملل دوره اول بهمن ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: پدافند غیر عامل اهداف پدافند اصول و ضروریات

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۶۹۱ تعداد دانلود : ۱۹۶۸۹

پژوهش حاضر تحت عنوان « بررسی پدافند غیر عامل در کشور سوئیس» میباشد که به روش توصیفی – تحلیلی به تبیین دفاع غیر عامل در کشور مذکور می پردازد. چرا که کشور سوئیس در طول تاریخ به دلیل وجود ویژگی های خاص همواره در معرض بحران های زیادی قرار گرفته است و به تبع آن خسارات مالی و جانی زیادی نیز از این راه به این کشور تحمیل شده است. به همین دلیل کشورهایی که طعم خرابی و خسارات را چشیده اند، جهت حفظ سرمایه های ملی و منابع حیاتی خود توجه خاص و ویژه ای به دفاع غیر عامل نموده و در راهبرد دفاع خود جایگاه والایی برای آن قائل شده اند. تجارب و شواهد ثبت شده از جنگ های گذشته تاریخ بشری و قرن حاضر نمونه های مستدل و انکار ناپذیری است که اهمیت حیاتی پدیده دفاع غیر عامل را آشکارا ثابت می کند. یافته ها حاکی از آن است که کشوری مانند سوئیس نماد و سمبل توجه به پدافند غیر عامل میباشد و علیرغم آنکه از مناقشات نظامی و سیاسی به دور است اما توجه ویژه ای به مقوله پدافند غیر عامل دارد. با توجه به موارد مذکور نوشتار حاضر به بررسی پیشینه ی تاریخی، تعاریف، اهداف، اصول و ضروریات و در نهایت بررسی پدافند غیر عامل در کشور سوئیس می پردازد.

۱۳۶.

تحلیلی بر مهم ترین علل تهاجم نظامی ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی به یمن

نویسنده: عبدالرضا فیروزکلایی

منبع: پژوهش های منطقه ای دوره جدید بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۵

کلید واژه ها: عربستان سعودی جمهوری عربی یمن منصور هادی جنبش انصاراله تنگه باب المندب

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه خاورمیانه

تعداد بازدید : ۱۰۳۸۴ تعداد دانلود : ۱۶۱۷

عربستان سعودی در چارچوب یک ائتلاف از کشورهای عربی اکثریت سنی بحرین، مصر، اردن، کویت، مراکش، قطر، سودان و امارات متحده عربی که شامل تمام کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به جز عمان می شود در روز 26 مارس 2015عملیات موسوم به «طوفان قاطع» را علیه یمن و انصارالله آغاز کرد، که این اقدام با انگیزه های گوناگونی صورت گرفته است. در این راستا در این نوشتار تلاش می شود که مهم ترین دلائل حمله ائتلاف نظامی تحت رهبری عربستان سعودی به یمن مورد بررسی قرار گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد یمن موقعیت ژئوپلیتیک ویژه ای دارد. بدین معنا که عواملی همچون اشراف یمن بر تنگه باب المندب، همسایگی عربستان با این کشور ونگرانی نسبت به مرز جنوبی خود، اتحاد عربستان با ایالات متحده، رقابت های ایران و عربستان به منظور گسترش نفوذ خود در آینده یمن، هراس عربستان از شکل گیری حکومت دموکراتیک در یمن و در نهایت مهار انصاراله و به قدرت رساندن منصور هادی از مهم ترین دلایل این تهاجم نظامی بوده اند. این پژوهش با تشریح دقیق دلایل حمله ائتلاف به یمن، ماهیت و ریشه ها و تاثیر آن را در حمله نظامی ائتلاف تحلیل کرده است. مقاله از روش توصیفی وتحلیلی در تبیین متغیرهای مورد نظر بهره گرفته است.

۱۳۷.

عوامل توسعه انسانی در امارات متحده عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا شیرزادی

منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ششم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۶)

کلید واژه ها: توسعه رشد اقتصادی توسعه انسانی امارات متحده عربی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۵۳ تعداد دانلود : ۲۶۶۶

توسعه انسانی یکی از نظریه های متأخر توسعه به شمار می رود که از دهه 1990 به بعد مقبولیت عام یافته است. از دید توسعه انسانی، برخورداری انسان از زندگی طولانی، سالم و خلاق، هدف نهایی توسعه است. توسعه انسانی بدون نقش موثر دولت تحقق نمی یابد زیرا پیشبرد راهبرد توسعه انسانی به یک دولت فعال نیاز دارد. امروزه یکی از شاخص های سنجش سطح توسعه کشورهای مختلف، گزارش های ملی و بین المللی توسعه انسانی است. امارات متحده عربی از زمان تاسیس در سال 1971 به کمک درآمدهای قابل ملاحظه حاصل از صادرات نفت و گاز و سپس با تنوع بخشیدن به فعالیت های اقتصادی از منطقه ای محروم و بیابانی به کشوری ثروتمند و در رتبه کشورهای با توسعه انسانی خیلی بالا تبدیل شده است. به نظر می رسد توسعه انسانی در این کشور به کمک رشد و توسعه اقتصادی و نقش ارشادی دولت، ارتقاء یافته است. در این مقاله، ابتدا به مفاهیم توسعه و توسعه انسانی از جمله سیر تحول مفهوم توسعه، چگونگی طرح نظریه توسعه انسانی و نحوه رتبه بندی کشورها به وسیله شاخص توسعه انسانی اشاره شده و سپس عمده ترین تحولات سیاسی و روندهای جاری اقتصادی و نیز تحلیل توسعه انسانی در کشور امارات متحده عربی بررسی می شود.

۱۳۸.

امکان سنجی شکل گیری سامانه منطقه ای در شورای همکاری خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابراهیم عباسی محسن شکری

منبع: راهبرد سال بیست و چهارم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۷۷

کلید واژه ها: منطقه گرایی منطقه شورای همکاری خلیج فارس سامانه منطقه ای

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۳۳ تعداد دانلود : ۷۴۰

دگرگونی های ساختاری در روابط بین الملل پس از پایان جنگ سرد، جهان را وارد مرحله انتقالی با ویژگی های تازه کرده است. این تحول باعث شده تا همکاری های منطقه ای در نقاط گوناگون جهان اهمیت بیشتری پیدا کند؛ به گونه ای که موفقیت در سیاست های منطقه ای، نه تنها تابعی از تدبیر هر یک از کشورهای منطقه، بلکه مستلزم مشارکت کلیه کشورهای منطقه در فرایند منطقه گرایی است. منطقه گرایی نیز در بستر یک سامانه منطقه ای امکان پذیر می شود. با عنایت به اینکه شورای همکاری خلیج فارس به عنوان یکی از مهم ترین طرح های منطقه گرایی در میان سایر طرح ها در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا مطرح است، در این مقاله درصدد هستیم امکان شکل گیری سامانه منطقه ای شورای همکاری خلیج فارس را با ارائه یک الگوی تحلیلی در چارچوب سامانه سیاسی، سامانه اقتصادی، سامانه امنیتی و سامانه اجتماعی-فرهنگی موردسنجش قرار دهیم. فرض مهم این نوشتار آن است که شورای همکاری خلیج فارس با چالش ها و محدودیت های درون منطقه ای (متغیرهای درون سامانه ای) زیادی مواجه نیست که موفقیت آن را با تردید روبه رو سازد. یافته های پژوهش نیز با بررسی متغیرهای سیاسی، اقتصادی، امنیتی، اجتماعی- فرهنگی در چارچوب سامانه سیاسی، سامانه اقتصادی، سامانه امنیتی و سامانه اجتماعی- فرهنگی این فرض را تأیید می کند.

۱۳۹.

نحوه و چگونگی پیدایش و شکل گیری گروه های تروریستی ( بررسی موردی دولت اسلامی عراق و شام)

نویسنده: سحر کریمی

منبع: پژوهش ملل دوره اول بهمن ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: تروریست داعش گروه های تکفیری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۶۲۴ تعداد دانلود : ۲۳۳۹۶

پژوهش حاضر تحت عنوان« نحوه و چگونگی پیدایش و شکل گیری گروه های تروریستی داعش» می باشد که به بررسی چگونگی گروه تروریستی مذکور که در حال حاضر فعال ترین و تندرو ترین گروه تکفیری به شمار می رود، می پردازد. چرا که امروزه یکی از عمده ترین مسائلی که صلح و امنیت بین المللی را تهدید می کند، مسئله تروریسم است. تروریسم پدیده ای است که تفاوتی بین افراد نظامی و غیر نظامی قائل نمی شود بلکه اکثر اوقات با استفاده از کشتار غیر نظامیان می خواهد به اهداف سیاسی و ناعادلانه خود دست یابد. هدف مقاله حاضر بررسی چرایی و چگونگی شکل گیری گروه تروریستی دولت اسلامی عراق و شام می باشد و سوال مقاله حاضر چرایی و چگونگی ظهور این گروهک تروریستی می باشد که به روش توصیفی – تحلیلی به بررسی این فرضیه می پردازد که گروهک تروریستی داعش محصول اندیشه های تکفیری است که در پی منازعات فرقه ای هدایت شده بازیگران منطقه ای شکل گرفته است. این پژوهش با بهره گیری از اسناد معتبر بر این نتیجه است که گروهک تروریستی داعش محصول منازعات فکری و اندیشه های گروه های تکفیری منطقه و بازی قدرت منطقه ای است که با هدایت بازیگران سیاسی تأثیر گذار در حال شکل گیری و بحران سازی در عراق و منطقه است.

۱۴۰.

جریان شناسی علمی و دینی در هند؛ علما و اندیشمندان شیعه در منطقه

نویسنده: محسن محمدی

منبع: پژوهش های منطقه ای دوره جدید بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۵

کلید واژه ها: هند علما شیعیان مهاجرت علما حکومت های شیعی هند

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای شبه قاره هند

تعداد بازدید : ۱۵۴۲ تعداد دانلود : ۱۷۵۹

همزمان با ورود اسلام به هند د رقرن اول هجری، تشیع نیز وارد هند شد. یکی از نکات مهم در مطالعات شیعیان در هند بررسی شخصیت شناسی علمی آنهاست. علمای هند را از صدر اسلام و حتی در بین راویان حدیث نیز می توان یافت. پس از مدتی حکومت های شیعی در هند بر سر کار آمدند که زمینه را برای فعالیت علما و اندیشمندان شیعی فراهم کردند. در این بین مهاجرت علمای شیعه به هند نیز در گسترش علمی شیعیان هند بسیار موثر بود. بر این اساس کتاب های رجال و تراجم زیادی برای بررسی شرح حال علمای شیعه هند نوشته شده است. علمای شیعه هند در همه ایالت های هند حضور داشتند و در برخی شهرها مانند لکنهو و حیدرآباد حضور بیشتری داشتند. از جهت موضوع فعالیت و آثار علمی نیز کلام مهم ترین و گسترده ترین عرصه فعالیت علمای شیعه در هند است. مهم ترین علمای شیعه هند عبارتند از: قاضی نور الله شوشتری، محد علی حزین، سید دلدار علی نقوی و فرزندان ایشان، محمد قلی موسوی، میرحامد حسین، سید ناصر حسین.

درخت حوزه‌های تخصصی