شناسایی میدان اثرگذاری بخش ها و سنجش تأثیر تغییرات تکنولوژی بر اشتغال در ایران با استفاده از الگوی ترکیبی داده- ستانده و اقتصادسنجی
حوزه‌های تخصصی:
ازجمله عوامل مهمی که می تواند بر اشتغال تأثیرگذار باشد، میزان تغییرات فناوری در بخش های اولویت دار اقتصاد است. در طول زمان، نوآوری و تغییرات فناوری در فضاهای جغرافیایی بسیاری، گسترش یافته، اما یکی از انتقادات عمده به الگوهای داده- ستانده، عدم توانایی این الگو در سنجش اثرات تغییرات تکنولوژی، ناشی از نوآوری های جدید بوده است. در این مقاله، ابتدا نشان می دهیم که چگونه به کارگیری روش میدان اثرگذاری، می تواند برای اندازه گیری اثرات تغییرات فناوری استفاده شود و سپس تأثیر تغییرات فناوری بخش های اولویت دار بر اشتغال بخش ها در ایران با استفاده از روش ترکیبی داده- ستانده و اقتصادسنجی بررسی می شود. پرسش اصلی این است: تغییرات فناوری در کدام یک از بخش های اولویت دار براساس روش میدان اثرگذاری در دوره 1395-1365، بیشترین تأثیر را بر اشتغال دارد؟ هدف این مقاله، استفاده از یک روش است که بتواند میزان اهمیت بخش های مختلف را با استفاده از الگوی ترکیبی داده- ستانده + اقتصادسنجی بسنجد. برای این منظور، از جداول متعارف داده- ستانده ایران برای دوره زمانی 1365 تا 1395 به قیمت ثابت سال 1390 و داده های اشتغال بخشی مرکز آمار ایران استفاده شده است. همچنین الگوی تقاضای نیروی کار با روش اثرات ثابت و در قالب داده های تابلویی الگوسازی شده است. یافته های مقاله حاکی از آن است که با روش میدان اثرگذاری، بخش های اولویت دار شامل بخش های صنعت و ساختمان هستند و تغییرات فناوری بخش معدن، کمترین اثرگذاری را بر سایر بخش ها دارد. همچنین تغییرات فناوری بخش صنعت و حمل ونقل، انبارداری و ارتباطات به ترتیب بیشترین اثرگذاری را بر اشتغال ایران دارند.