نگرش مدیریت راهبردی

نگرش مدیریت راهبردی

نگرش مدیریت راهبردی سال 2 تابستان 1403 شماره 2 (پیاپی 6)

مقالات

۱.

طراحی و ارائه الگوی مفهومی هوشمندسازی سازمان های دولتی

کلیدواژه‌ها: هوشمندسازی سازمان های هوشمند فناوری دیجیتال تحول هوشمند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۱۴
سازمان های دولتی به دلیل متغیر بودن شرایط، تغییر سریع در کاربرد فناوری ها و پویایی محیط و دشواری برنامه ریزی و تصمیم گیری در سطوح راهبردی و عملیاتی، برای چابکی و پاسخ سریع به تحولات و حل مسائل پیچیده و کاهش عدم قطعیت، نیازمند دستیابی به هوشمندی و توانایی تصمیم گیری هوشمند و انطباق با محیط هستند. هوشمندسازی به سازمان ها کمک می کند تا یاد بگیرند چگونه به تغییرات محیطی پاسخ بدهند و از راهبردهای دانش محور برای مواجهه با ابهام بهره ببرند. در همین راستا با توجه به محدودیت منابع و ادبیات مرتبط با موضوع مورد مطالعه در سطح کشور و فقدان الگوی مفهومی روشن و کاربردی برای هوشمندسازی سازمان های دولتی، مطالعه حاضر با هدف مفهوم شناسی سازمان های هوشمند و دستیابی به الگوی مفهومی برای تبیین مفاهیم و چارچوب نظری هوشمندسازی سازمان در بخش دولتی ایران و پاسخگویی به نیاز دانشی مدیران در خصوص تدوین نقشه راه مطالعات آینده و سیاست گذاری در زمینه هوشمندسازی نیروها انجام شد. برای انجام مطالعه حاضر از روش کیفی فراترکیب استفاده شد. بر اساس نتایج، عوامل زمینه ای و محیطی هوشمندسازی با شش مولفه (توسعه سرمایه فکری و دانشی، منابع هوشمندسازی، قابلیت های رهبری هوشمند، توسعه سرمایه انسانی هوشمند و فرهنگ سازمانی کار هوشمند)، عوامل حاکمیتی مداخله گر با دو مولفه (سیاست های امنیتی و دفاع سایبری ملی و سیاست های فناورانه و اقتصاد دانش بنیان دولت)، راهبردهای هوشمندسازی با پنج مولفه (قابلیت تکامل خودکار محل کار هوشمند، ظرفیت فناورانه توانمندساز، هوشمندی اجتماعی، یادگیری فعال و نوآوری مستمر) و پیامدهای هوشمندسازی با سه مولفه (پیش روندگی پایدار، ارتقاء بهر ه وری و رقابت پذیری) استخراج شد.
۲.

الگوی مدیریت راهبردی دانش برای سازمان های مأموریت محور برگرفته از بیانات مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)

کلیدواژه‌ها: الگو مدیریت دانش مدیریت راهبردی دانش راهبرد سازمان های مأموریت محور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۱۴
تمرکز مدیریت راهبردی همواره بر حوزه هایی بوده است که مزیت راهبردی را به همراه داشته باشد. پژوهش حاضر به ارائه الگوی مناسب برای مدیریت راهبردی دانش در سازمان های ماموریت محور با روش آمیخته اکتشافی پرداخته است. طی مصاحبه با خبرگان در مورد عوامل تاثیرگذار بر مدیریت راهبردی دانش، با کمک ماتریس زوجی اهم عوامل تاثیرگذار مشخص و با استفاده از این عوامل اقدام به فیش برداری از بیانات یادداشت های مقام معظم رهبری شد. سپس با کمک روش داده بنیاد در مطالعات اسلامی و نرم افزار MAXQDA، کدگذاری از فیش ها صورت پذیرفت. در ادامه با استفاده از SMARTPLS مدل نهایی با برازش مناسب مورد تایید نهایی قرار گرفت. در قسمت کمی، جامعه عام 290 نفر و در قسمت جامعه خاص (برای تعیین میزان مطلوب سازه ها) 4 نفر است که با موضوع آشنایی دارند لذا روش نمونه گیری قضاوتی و خوشه ای می باشد. نتایج حاصل از بررسی داده های کمی پژوهش با کمک تحلیل شکاف و مرکز ثقل نیروها در چهارچوب مدل نشان داد که هرچند شالوده ساختار سازمانی و نظام پرورش عالی وضعیت نسبی رو به بهبودی دارند، اما در سطح سازمان های ماموریت محور توجه کافی به نظام تعالی اندیشه وجود نداشته و با وضعیت نامناسب مخزن نهان تجربه، سرمایه ارزشمند دانش سازمان بدون توجه در حال از دست رفتن است. فلذا با درنظر گرفتن فضای ایده آل سیره ارزش محور، با وضعیت تهدید کننده سامانه مساله محور علی رغم تلاش در پالایش مناسب مخزن دانش؛ برآیند نهایی راهبردها در سطح ارتقا هویت بومی و ارتقا توانمندی دانش بومی نمی تواند مطلوبیت مورد نظر را مرتفع نماید.
۳.

فراترکیب بررسی علل عدم موفقیت پیاده سازی طرح های آمایش سرزمین استان ها

کلیدواژه‌ها: آمایش سرزمین پیاده سازی طرح ها فراترکیب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۱۱
ضرورت آسیب شناسی طرح ها بسیار لازم و حیاتی است. زیرا با شناخت بهتر دلایل موفقیت یا شکست می توان در ارزیابی و اصلاح شیوه های اجرا و به صورت تبعی در برنامه ریزی ها از این نتایج استفاده نمود. آسیب شناسی موجب شناخت عوامل و رفع موانع برنامه ها و طرح ها خواهد شد که خود موجب افزایش اثربخشی و کارایی دست یابی به اهداف تعیین شده می شود. هدف از انجام این پژوهش بررسی علل عدم موفقیت پیاده سازی طرح های آمایش سرزمین استان ها، است. روش پژوهش، کیفی بود و با روش فراترکیب و در طی روش هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو(2007)، به ترکیب داده های از منابع پیشین پرداخته شد. «آمایش سرزمین» کلیدواژه ی جستجو در عنوان، چکیده و متن اصلی منابع مرتبط در پایگاه های اطلاعاتی بود. با بررسی و دسته بندی کدهای توصیفی حاصل از متون مقالات23 منبع انتخاب شده، 37 مقوله فرعی را شناسایی و با توجه به شباهت و قرابت معنایی آنها، در 6 مقوله اصلی شامل: فقدان حکمروایی شایسته، نبود سیستم پشتیبان تصمیم گیری و سیستم خبره، عدم موفقیت اندیشه ها، عدم استقرار طرح آمایش سرزمین، عدم تدوین خط مشی و سیاست گذاری و نبود طرح و برنامه ریزی صحیح دسته بندی نموده است. مهمترین علل شناسایی شده، حکمروایی شایسته بود که به صورت تبعی بر همه ی عوامل دیگر تاثیر صریح و ضمنی خواهد داشت. با این نتیجه، ضرورت بازنگری در تعریف حمکروایی و شناسایی معیارهای شایسته آن با رویرد توسعه و آینده نگرانه، در سازمان های دولتی، می تواند به موفقیت پیاده سازی طرح آمایش سرزمین کمک نمایید.
۴.

ارتقاء بهره وری کارکنان پایور نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر رضایت مندی از خدمات دریافتی

کلیدواژه‌ها: نیازهای اساسی نیازهای عملکردی نیازهای انگیزشی نیازهای بی اثر نیازهای معکوس نپاجا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۱۲
هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین راه کارهای "ارتقاء بهره وری کارکنان پایور نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر رضایت مندی از خدمات دریافتی"، براساس مدل کانو در قالب نیازهای اساسی، نیازهای عملکردی، نیازهای انگیزشی، نیازهای بی اثر (بی تفاوت) و نیازهای معکوس می باشد. پژوهش انجام شده از نوع کاربردی بوده و روش تحقیق آن توصیفی می باشد. جمع آوری اطلاعات از طریق روش های میدانی و کتابخانه ای صورت پذیرفته است. با توجه به مدل کانو، سؤالات در دو حالت مثبت (عملکردی) و منفی (غیرعملکردی) و براساس طیف پنج گزینه ای کانو طرح گردید. جامعه آماری مشتمل بر کارکنان پایور نیروی پدافند هوایی آجا، شاغل به کار در مناطق پدافند هوایی غرب و جنوبغرب می باشد. جامعه آماری 840 نفر می باشد ، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 266 نفر می باشد. یافته های تحقیق حکایت از آن دارد که در صورت برآورده ساختن نیازهای اساسی شش گانه مشخص شده، میزان رضایت مندی کارکنان پایور نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران برابر با 28 درصد و در صورت عدم برآورده ساختن نیازهای اساسی شش گانه موردبحث، میزان نارضایتی برابر با (67-) درصد خواهد بود؛ همچنین در صورت برآورده ساختن نیازهای عملکردی دوازده گانه ، میزان رضایت مندی کارکنان برابر با 68 درصد و در صورت عدم برآورده ساختن نیازهای عملکردی دوازده گانه پیش گفته، میزان نارضایتی آنان برابر با (84-) درصد خواهد بود و در نهایت در صورت برآورده ساختن نیازهای انگیزشی هفت گانه مشخص شده، میزان رضایت مندی کارکنان پایور نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران برابر با 69 درصد و در صورت عدم برآورده ساختن نیازهای انگیزشی هفت گانه موردبحث، میزان نارضایتی آنان برابر با (32-) درصد خواهد بود.
۵.

بررسی تطبیقی تعیین حداقل مجازات حبس در نظام مجازات قابل انعطاف در حقوق ایران و انگلستان

کلیدواژه‌ها: مجازات انعطاف پذیر اصل تعیین حداقل حبس حبس معین حبس نامعین ضرورت حبس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۱۳
مجازات حبس به عنوان شدیدترین نوع مداخله دولت در آزادی های شهروندان، ضمانت اجرای بسیاری از جرائم را در حقوق ایران و انگلستان تشکیل می دهد. قانون گذار ایران، هیچ سازوکار مشخصی برای تعیین کیفر حبس، چه در مرحله تقنین و چه در مرحله قضا، پیش بینی نکرده است. عاملی که موجب شده از این کیفر به نحو زیادی در بیشتر جرائم استفاده شود. درحالی که با توجه به ویژگی های فردی متهم در تعیین مجازات و ضرورت توجه به قاعده تناسب در تعیین کیفر، استفاده از مجازات حبس در جرائم را نیازمند علت موجهه می کند. هدف این پژوهش، به کارگیری ضوابطی مشخص در تعیین مجازات حبس با بهره گیری از مطالعه تطبیقی در حقوق انگلستان است. پژوهش کنونی براساس روش، توصیفی و تحلیلی و بر پایه اسناد و منابع کتابخانه ای نگارش شده است. در این راستا با اهداف علمی و عملی، اطلاعات به دست آمده تحلیل می شود.در حقوق انگلستان، مقنن با تفکیک میان جرائم شدید و خشن از جرائم سبک، در بیشتر جرائم از کیفر حبس استفاده نکرده است، بلکه کیفر حبس را با تفکیک مرحله تقنین از مرحله قضا، در مرحله تقنین ناظر به جرائم شدید توأم با ملاحظات ضرورت حمایت از عموم و در مرحله قضا، در قبال مجرمان خطرناک اِعمال می کند. درحالی که در نظام کیفری ایران در بیشتر جرائم، مقنن بدون تفکیک میان جرائم شدید و سبک، به قاضی اجازه استفاده از کیفر حبس داده است. نظر به مشکلات اصل تعیین حداقل مجازات حبس در نظام حقوقی ایران و فواید به کارگیری ضوابط تعیین حبس در حقوق انگلستان، می توان از تجربه این نظام حقوقی با اصلاح مقررات حبس و تعیین سلسله مراتب بین مجازات ها، از مجازات حبس در قبال جرائم خشن با ملاحظات اجتماعی و مجرمان خطرناک و حرفه ای استفاده کرد.
۶.

ضرورت آمادگی نظامی همگانی از دیدگاه فقه با تأکید بر دیدگاه مراجع عظام تقلید

کلیدواژه‌ها: آمادگی نظامی همگانی فقه مراجع تقلید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۱۱
آمادگی نظامی همگانی از مهمترین بایسته های نظامی هر کشوری است که توسط حکومتها مورد توجه قرار می گیرد و در سیاستهای کلان مطرح می شود. این موضوع به دلیل مخاطب بودن آحاد جامعه اسلامی ایران در ادوار مختلف تاریخی یکی از مهمترین دغدغه های قوای نظامی کشور به حساب می آمده است. به همین دلیل پرداختن به بعد نظری موضوع و ایجاد زمینه اعتقادی لازم در اقشار مختلف، اصل مهمی است که ضرورت تحقیق در اینباره را توجیه می نماید. با شکل گیری حکومت اسلامی در کشور، پژوهش، پیرامون آمادگی نظامی همگانی در منابع اصیل اسلامی و فقه پویای شیعی به عنوان پشتوانه ایدئولوژیک و اعتقادی جهت متقاعد نمودن اقشار مختلف مردم ایران اسلامی، اصلی انکار ناپذیر می نماید که توسط مراجع نظامی ذیصلاح مد نظر قرار گرفته است. هدف این تحقیق، بررسی و تحلیل دیدگاه فقهای متقدم و نظرات مراجع عظام تقلید پیرامون ضرورت آمادگی نظامی همگانی است. مهمترین مسئله پیش روی تحقیق آن است که آیا آمادگی نظامی همگانی از منظر فقها و مراجع تقلید ضرورت و الزام دارد؟ در پژوهش حاضر که به روش توصیفی-تحلیلی سامان یافته؛ به بررسی فقهی پیرامون آمادگی نظامی همگانی پرداخته شده، علاوه بر شناسایی دیدگاه فقهی، نظرات امام خمینی(رحمه الله علیه) پیرامون مسئله تحقیق احصاء شده و پرسشنامه ای تدوین و نظرات تخصصی سه تن از مراجع عظام تقلید حاضر، نیز دریافت و در یافته های پژوهش ذکر شد و آراء ایشان هم بر اساس آثار تألیفیشان مورد مداقه قرار گرفت. در فقه شیعه اثناعشری، آمادگی نظامی همگانی به عنوان یک ضرورت مطرح شده است و آراء فقها و مراجع عظام تقلید نیز بر وجوب این امر دلالت می کند.