ارزیابی عملکرد بازاریابی

جعبه نشانگرها (داشبورد) نمایی از عملکرد سیستم است که مدیران سازمان را برای اندازه گیری، نظارت و مدیریت عملکرد کسب و کار به طور موثر توانا می سازد. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی جعبه نشانگرها (داشبورد) بازاریابی در صنعت میزبانی بین المللی ایران است. این پژوهش، از نوع پژوهشهای کیفی است که در مرحله اول جهت شناسایی معیارها و مولفه ها از نظریه داده بنیاد و در مرحله دوم جهت تایید نشانگرها از روش دلفی استفاده شده است. جامعه آماری شامل خبرگان دانشگاهی و صنعتی بوده است. این افراد از دانشگاهها و فعالین حوزه گردشگری در ایران شناسایی شده که با استفاده از رویکرد نمونهگیری هدفمند در مجموع تعداد 15 نفر به عنوان مشارکتکنندگان در پژوهش انتخاب شدند. دادهها به روش مصاحبه نیمهساختاریافته در مرحله اول و پرسشنامه دلفی در مرحله دوم گردآوری شد. برای بدست آوردن اعتبار و روایی دادهها از روش بازبینی و بررسی نظر مشارکتکنندگان استفاده شده است. نتیجه این پژوهش شناسایی نشانگرهای (داشبورد) بازاریابی بوده است که آن را در قالب معیارهای ارزیابی عملکرد بازاریابی در صنعت گردشگری ایران در 10 مقوله مشخص کرده است. معیارهای ذینفعان و مسئولیت اجتماعی، مالی، برند، بازار، گردشگر، عوامل سازمانی و فرآیندی، رشد و یادگیری، کارکنان، زیرساختهای مرتبط با گردشگری و در نهایت معیار تکنولوژی به عنوان معیارهای اصلی جعبه نشانگرهای بازاریابی به منظور ارزیابی عملکرد بازاریابی در صنعت میزبانی بین المللی ایران مشخص شدند. همچنین الگو دارای 42 مولفه و 151 شاخص مشخص گردید و به تایید خبرگان رسید.

ارزیابی عملکرد یکی از مهمترین دستور کارهای مدیریت است؛ زیرا کلید دستیابی به بهبود مستمر در توانایی ارزیابی و سنجش مداوم عملکرد است. بسیاری از صنایع نیز اهمیت ارزیابی مداوم عملکرد را درک کرده اند و سیستم های ارزیابی عملکرد متنوعی در صنعت به کار می برند. امروزه گردشگری به عنوان یک صنعت قوی شناخته شده است که در تغییر شرایط اقتصادی سراسر دنیا تأثیر چشمگیری دارد. بنابراین برای موفقیت در این صنعت اندازه گیری عملکرد ضرورتی غیرقابل اجتناب است؛ لذا هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی معیارهای ارزیابی عملکرد بازاریابی در صنعت گردشگری ایران است. این پژوهش، از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری شامل خبرگان دانشگاهی و صنعتی بوده است. این افراد از دانشگاه ها و فعالین حوزه گردشگری در ایران شناسایی شدند که با استفاده از رویکرد نمونه گیری هدفمند در مجموع تعداد 15 نفر به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. داده ها به روش مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شد. برای بدست آوردن اعتبار و روایی داده ها از روش بازبینی و بررسی نظر مشارکت کنندگان استفاده شد. نتیجه این پژوهش ارائه الگوی معیارهای ارزیابی عملکرد بازاریابی در صنعت گردشگری ایران با 10 مقوله اصلی (بعد)، 42 شاخص شد. معیارهای ذی نفعان و مسئولیت اجتماعی، مالی، برند، بازار، گردشگر، عوامل سازمانی و فرآیندی، رشد و یادگیری، کارکنان، زیرساخت های مرتبط با گردشگری و در نهایت معیار تکنولوژی به عنوان معیارهای ارزیابی عملکرد بازاریابی در صنعت گردشگری شناخته شده اند که برای هرکدام از آن ها شاخص هایی تعریف شده است و از انتها به سمت ابتدا دارای روابط علی و معلولی می باشند.

در این مطالعه به دنبال آن بودیم که شاخص های کلیدی عملکرد بازاریابی را شناسایی کنیم و ابزاری تعریف کنیم تا به وسیله آن عملکرد بازاریابی را در صنعت بانکداری بسنجیم. بدین منظور، از روش فراترکیب برای استخراج شاخص های عملکرد بازاریابی از مطالعات کیفی، از آزمون قضاوت خبرگان برای تأیید، وزن دهی، و تعدیل ابزار سنجش، و از پرسشنامه تعدیل شده برای ارزیابی عملکرد بازاریابی صنعت بانکداری بهره گرفتیم. شاخص های شناسایی شده به واسطه روش فراترکیب در پنج بُعد دسته بندی شد: مشتری؛ برند؛ بازار؛ نوآوری؛ مالی. نتایج آزمون خبرگان نشان داد که ابعاد مشتری و مالی اهمیت بیشتری نسبت به سایر ابعاد در سنجش عملکرد بازاریابی دارند. نتایج آزمون میدانی بیانگر آن بود که عملکرد بازاریابی بانک ها بالاتر از سطح متوسط قرار دارد و عملکرد بانک های غیر دولتی بهتر از عملکرد بانک های دولتی است. همچنین، بانک ها در ابعاد برند، بازار، و نوآوری بهتر از ابعاد مالی و مشتری عمل کرده اند.