اکوسیستم کارآفرینی

امروزه توجه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بیش از پیش بر مسائل زیست محیطی و توسعه متمرکز شده است. هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی استقرار مدیریت منابع انسانی سبز در اکوسیستم کارآفرینی است. این پژوهش از نظر هدف در حوزه تحقیقات توسعه ای قرار می گیرد و از آنجا که به توصیف متغیرها و روابط بین آنها، شناخت وضعیت موجود و در نهایت ارائه الگوی استقرار می پردازد، از لحاظ روش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل خبرگان مرتبط با موضوع می باشد که به منظور رسیدن به اجماع نظری تعداد 27 نفر با روش مصاحبه مورد مطالعه قرار گرفتند و اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی و استخراج عوامل تأثیرگذار بر مدیریت منابع انسانی و عوامل تأثیرپذیر از آن، از روش تجزیه و تحلیل مضمون (تحلیل تم) استفاده شد. برای شناسایی روابط بین متغیرها و استقرار منابع انسانی سبز در اکوسیستم کارآفرینی، از مدل سازی ساختاری- تفسیری استفاده شده است. یافته های پژوهش شامل تشریح الگوی مدیریت منابع انسانی سبز در اکوسیستم کارآفرینی و تحلیل نتایج نفوذ- همبستگی است. مدل موجود، الگویی برای کسب وکارهای مختلف با هدف استقرار مدیریت منابع انسانی سبز در اکوسیستم کارآفرینی است. یافته های پژوهش نشان دهنده 18 بعد برای الگوی استقرار مدیریت منابع انسانی سبز است. نتایج پژوهش حاکی از تأثیرگذاری مدیریت منابع انسانی سبز بر اکوسیستم کارآفرینی، تفکر سبز، توسعه پایدار و در نهایت جهانی شدن دارد.

اکوسیستم های کارآفرینی ترکیبی از عناصر اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در یک منطقه هستند که از توسعه و رشد نوآوری های نوپا حمایت می کنند و کارآفرینان نوظهور و دیگر بازیگران را تشویق می کنند تا خطرات شروع و تأمین مالی یک کسب و کار را بپذیرند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی الگوی اکوسیستم کارآفرینی کسب و کارهای نوپای حوزه فناوری اطلاعات استان خراسان جنوبی انجام شده است. پژوهش به روش کیفی و با استفاده از تکنیک تحلیل تم صورت پذیرفته است. داده ها از طریق مصاحبه های آزاد و نیمه ساختار یافته انجام شده با گروهی از فعالان حوزه IT ، گردآوری و با استفاده از نرم افزار Atlas.ti تحلیل و کدگذاری اولیه، تعیین تم فرعی و تم اصلی صورت پذیرفت. نمونه گیری به روش هدفمند و گلوله برفی انجام شد و 12 نفر از کارشناسان، مدیران و فعالان این حوزه در پژوهش شرکت نمودند. برای اطمینان از روایی و پایایی داده ها با معیارهای خاص پژوهش کیفی بررسی های لازم شامل مقبولیت و قابلیت تایید صورت گرفت. نتیجه پژوهش الگوی اکوسیستم کارآفرینی کسب و کارهای نوپای حوزه IT منطقه را نمایان ساخت. فرهنگ کارآفرینی و ریسک پذیری، دولت، بازار، دانش جدید، نیروی انسانی متخصص، زیرساخت، حمایتگران، خدمات مالی و واسطه ای، شبکه سازی و صنایع منطقه مؤلفه های الگوی اکوسیستم کارآفرینی کسب و کارهای نوپای حوزه فناوری اطلاعات منطقه خراسان جنوبی را تشکیل می دهند.  

تجربه نشان داده است که رشد کارآفرینی نیازمند وجود بستر مناسب کارآفرینی است؛ براین اساس، اصطلاح اکوسیستم کارآفرینی به عنوان نسل سوم ادبیات کارآفرینی گسترش یافته است. صنعت ورزش کشور در ارزیابی ظرفیت های اشتغال زایی در جایگاه مناسبی قرار دارد؛ بنابراین، هدف اصلی از انجام این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی ابعاد اکوسیستم کارآفرینی ورزشی کشور است. در این مطالعه، با روش پژوهش آمیخته (کمی و کیفی) ازنوع اکتشافی و اجرای مصاحبه عمیق با 31 نفر خبره و نخبه مدیریت ورزشی و فعال کارآفرین حوزه ورزش و با نمونه گیری قضاوتی هدفمند داده های موردنیاز مرحله کیفی جمع آوری شدند. سپس، با کمک تحلیل محتوای کیفی، کدگذاری باز و محوری ابعاد موردمطالعه پردازش شدند. با انجام دادن این مرحله، شش بعد اصلی درقالب الگوی مفهومی اکوسیستم کارآفرینی ورزشی در ایران با 24 بعد فرعی شناسایی شدند. در مرحله کمّی پژوهش، با هدف ارزیابی و تأیید ابعاد شناسایی شده میزان اهمیت و سهم هریک از ابعاد در فرایند اکوسیستم کارآفرینی ورزشی، بررسی شد. یافته های حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی نشان داد که همه ابعاد اکوسیستم کارآفرینی ورزشی در ایران موردتأیید هستند. درنهایت، نتایج پژوهش نشان داد که با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی ، ابعاد اکوسیستم کارآفرینی ورزشی را می توان به ترتیب در شش بعد اصلی سیاستی، حمایتی، بازار محلی و جهانی، فرهنگی، سرمایه مالی و سرمایه انسانی اولویت بندی کرد. براساس نتایج به دست آمده توصیه می شود، نقشه راهی برای توسعه ابعاد اکوسیستم کارآفرینی ورزشی کشور تدوین شود.

پژوهش حاضر باهدف واکاوی مؤلفه های تشکیل دهنده اکوسیستم کارآفرینی روستایی شهرستان کرمانشاه و ارائه راهبردهای بهبود آن انجام پذیرفت. رویکرد حاکم بر پژوهش، آمیخته با بهره گیری از طرح آشیانه ای (نهفته) بود که در بخش کیفی از رهیافت نظام مند روش نظریه بنیانی و در بخش کمی از روش پیمایشی بهره گرفته شد. جامعه موردمطالعه در بخش کیفی و کمی این پژوهش، شامل کارشناسان و خبرگان کارآفرینی و توسعه روستایی بود. روش نمونه گیری در بخش کیفی گلوله برفی و متواتر نظری و در بخش کمی نمونه در دسترس بود. ابزار جمع آوری داده ها در بخش کیفی شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. داده های حاصل از مصاحبه ها در بخش کیفی از طریق کدگذاری باز، محوری و گزینشی و در بخش کمی با روش تحلیل اثرات متقابل تجزیه وتحلیل شد. در بخش اول نتایج حاصل از این پژوهش مهم ترین مؤلفه های تشکیل دهنده اکوسیستم کارآفرینی روستایی مشخص شد و در بخش دوم ارتباط (تأثیرگذاری و تأثیرپذیری) بین مؤلفه های شناسایی شده در بخش قبل موردبررسی قرار گرفت. در نهایت، با توجه به راهبردهای به دست آمده از مدل پارادایمی نظریه بنیانی و بررسی وضعیت و موقعیت مؤلفه ها در پلان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری، مهم ترین اولویت های راهبردهای بهبود اکوسیستم کارآفرینی ارائه شد که شامل برنامه ریزی و سیاست گذاری برای توسعه کارآفرینی روستایی، بهبود نظام آموزش کارآفرینی، بهبود زیرساخت های توسعه کارآفرینی و توسعه هنجارهای فرهنگی- اجتماعی بود.

پس از فرمایشات رهبر معظم انقلاب، توجهات پیرامون رعایت اصول اقتصاد مقاومتی و تلاش به منظور اجرای آن بیش ازپیش برقرارشده و آن را به عنوان برونرفت از مشکلات اقتصادی کنونی کشور میدانند. اینست که در مرحله نخست میبایست کارآفرینی فضای مجازی رونق گیرد.  از طرفی شکل گیری و رشد بنگاه های کارآفرینی در طول مدت زمان بسیار کوتاه تری نسبت به رشد سایر بنگاه ها در صنایع دیگر اتفاق افتاده است. این رشد سریع این سوال را به وجود می آورد که چه اتفاقی در حوزه کارآفرینی فضای مجازی ایران رخ داد، تا این بنگاه ها این مسیر را تا به امروز طی کنند؟ در پاسخ به این سوال، این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با به کارگیری روش تحقیق داده بنیاد با رویکرد گلیزر انجام گرفته است. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه های نیمه ساختاریافته با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با 16 نفر از خبرگان، سیاست گذاران و فعالان این حوزه بوده است. با بررسی مفاهیم و طبقه بندی آنها، شش مرحله برای تبیین توسعه کارآفرینی فضای مجازی کشور ارائه شده است که این مراحل شامل سه دوره گذار و سه دوره شکل گیری، رشد و بلوغ است. به کمک این طبقه بندی و مراحل، مدل نهایی توسعه اکوسیستم کارآفرینی فضای مجازی کشور تبیین گردید.

بررسی تحقیقات انجام شده در حوزه اکوسیستم کارآفرینی نشان می دهد این مطالعات گرفتار برخی ضعف های عمده در ابعاد نظری و روش شناختی است. این مشکلات باعث شده اند تا پژوهشگران به استفاده از مدل های ارائه شده توسط برخی محققان و نهادهای بین المللی روی بیاورند که معمولاً با ماهیت جغرافیایی - منطقه ای تحقیقات متناظر نیستند. در مقاله حاضر تلاش شده است تا ضمن تحلیل کمیت و کیفیت مطالعات انجام گرفته در حوزه اکوسیستم کارآفرینی، بازیگران کلیدی این اکوسیستم و نقش ها و روابط آن ها شناسایی و بررسی شود. تحقیق حاضر از نوع مطالعات توصیفی است و با توجه به روش اجرا، مطالعه سیستماتیک تلقی می شود که با روش فراتحلیل کیفی انجام شده است. از میان مقالات قابل دسترس، هفتاد مورد که دارای شرایط لازم بودند انتخاب شدند و در تحلیل ها استفاده شد. نتایج به دست آمده از بررسی چارچوب نظری و روش شناختی مقالات در تطبیق با اصول پارادایم اکوسیستم کارآفرینی نشان می دهد بیشتر مطالعات انجام گرفته در این حوزه از نظر چارچوب ایدئولوژیک و ابزار و روش مورد استفاده دارای نواقص اساسی است که ریشه این شکاف بیشتر به دلیل عدم درک کافی محققان حوزه کارآفرینی از مفهوم اکوسیستم است. همچنین، نتایج تحلیل کیفی مطالعات بیانگر این است که اکوسیستم کارآفرینی از نُه بازیگر که در دو سطح و شش حوزه عمده فعالیت می کنند تشکیل شده است که حضور و دامنه فعالیت این بازیگران بسته به سطح توسعه مناطق متفاوت است.

توسعه کارآفرینی نیازمند شبکه ای از عناصر مختلف است که از این شبکه به عنوان اکوسیستم کارآفرینی نام می برند. اکوسیستم کارآفرینی به عناصر افراد، سازمان ها یا مؤسسات خارج از فرد کارآفرین اشاره دارد که محرک یا مانع تصمیم فرد برای کارآفرین شدن یا احتمال موفقیت او در صورت راه اندازی کسب وکار کارآفرینانه است. این مقاله یک مطالعه اکتشافی در مورد اکوسیستم کارآفرینی در ایران با استفاده را از داده های جمع آوری شده دیده بان جهانی کارآفرینی(GEM) در دوره زمانی 2007-2017 را ارائه می دهد. بر اساس مبانی نظری رابطه بین اکوسیستم کارآفرینی و رشد اقتصادی، مفهوم اکوسیستم کارآفرینی شامل محیط مالی، سیاست های مالیاتی و حمایتی دولت، برنامه های دولت، زیرساخت ها، پویایی و گنجایش بازار، تحصیلات پایه و عالی، تحقیق و توسعه و هنجارهای فرهنگی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بیانگر این است که بهبود اکوسیستم کارآفرینی می تواند ازطریق افزایش انگیزه برای کارآفرینی و توسعه ی کسب وکارهای کوچک و متوسط باعث رشد و توسعه ی اقتصادی شود. علاوه براین، مشکلات اکوسیستم کارآفرینی در ایران بررسی و در آخر پیشنهاداتی در راستای حل مشکلات ارائه شده است.

به کارگیری مدل های برنامه ریزی راهبردی در بخش های مختلف صنعتی به امری رایج تبدیل شده است. هدف از تدوین راهبرد پژوهشی در صنایع دستی توسعه کسب وکارهای جدید جهت کارآفرینی مولد و ایجاد اشتغال است که نیازمند توجه به اکوسیستم کارآفرینی است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت، توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه خبرگان آشنا به فرایند پژوهشی و محیط داخلی و خارجی موثر بر این حوزه می باشند. بدین منظور، نمونه ها به صورت غیر تصادفی انتخاب شدند؛ و پس از آشنا نمودن با تدوین راهبرد پرسش نامه مربوطه تکمیل گردید. جهت تدوین راهبردهای پژوهشی مورد مطالعه از مدل SWOT و برای الویت بندی عوامل موثر بر آن که شامل سطح هدف، معیارها،  زیر معیارها و گزینه های راهبردی از تحلیل سلسله مراتبیAHP استفاده گردیده است. نتایج حاصله بیان گر این است: منحصر به فرد بودن زیورآلات اقوام ترکمن با بیش ترین وزن با الویت ترین راهبرد برای اجرا در حوزه صنایع دستی این مجموعه است. درنتیجه، فعالان حوزه صنایع دستی مورد مطالعه بایستی با استفاده از نقاط قوت خود بکوشند تا از فرصت های پیش رو به بهترین حالت ممکن بهره برداری نمایند.  

کارآفرینی در گردشگری روستایی یکی اهرم های توسعه روستایی است که به عنوان راه حلی برای برخی از مسائل روستاییان همواره موردتوجه بوده است. بر این اساس، هدف این پژوهش ارزیابی اکوسیستم کارآفرینی گردشگری در روستاهای استان تهران و شناخت مهم ترین عوامل مؤثر بر توسعه آن است. پژوهش از نوع پیمایشی است که با روش توصیفی - تحلیلی انجام گرفته و ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه و جامعه آماری «صاحبان کسب وکار روستایی»، «مدیران روستایی» و «خبرگان و متخصصان» تکمیل شده است. در ارتباط با توسعه اکوسیستم کارآفرینی در گردشگری روستایی، نتایج نشان داد هر سه گروه صاحبان کسب وکار، مدیران روستایی و خبرگان، بعد اقتصادی را مهم ترین بعد دانسته و نتایج مدل تحلیل عاملی در ارزیابی مهم ترین شاخص های مؤثر بر توسعه اکوسیستم کارآفرینی در گردشگری روستایی از طریق خلاصه سازی 24 شاخص مورد بررسی به 5 عامل، مهم ترین شاخص را در توسعه اکوسیستم کارآفرینی در گردشگری روستایی، شاخص «سرمایه گذاری» تعیین می کند. سایر شاخص های عامل اول شامل مشارکت، سرمایه گذار، دسترسی (بازار یا اقتصادی)، دولتی، آگاهی و آموزشی (سیاستی) می شود. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که مهم ترین لازمه تحقق توسعه کارآفرینی گردشگری در روستاهای موردمطالعه، نیاز به همکاری دو گروه سرمایه گذار (برای سرمایه گذاری و بازاریابی) و دولت (برای ارائه آموزش و افزایش آگاهی) در بستر روستاهای دارای قابلیت کارآفرینی گردشگری و مشارکت با ساکنان این روستاها است.

روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی پژوهش کلیه ی صاحب نظران حوزه کارآفرینی کشور بودند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تعداد 100 تن بر اساس دامنه ی فعالیت و نظریه پردازی در عرصه های مختلف کارآفرینی  به عنوان نمونه ی نهایی انتخاب شده بودند. ابزار مورداستفاده در این پژوهش یک مقیاس بازسازی شده است. پایایی این مقیاس به کمک روش بازآزمایی و آلفای کرونباخ و روایی آن با بهره گیری از تحلیل عاملی انجام شد. پنج عامل اصلی به عنوان معرف اکوسیستم کارآفرینی در مدارس ایران بازنمایی شدند. همچنین ضریب پایایی همسانی درونی برای هر یک از عوامل و کل پرسشنامه در حد مناسب برآورد شد در بازسازی مقیاس و بومی سازی آن، مؤلفه های اکوسیستم کارآفرینی در مدارس ایران مشخص گردید. همچنین بر اساس این مؤلفه ها، پنج عامل اصلی تعیین شد. درنهایت یک مقیاس 55 سؤالی برای پایش اکوسیستم کارآفرینی در مدارس ایران طراحی گردید. هنجاریابی مذکور نشان داد که عامل مدیر متعهد به توسعه کارآفرینی در مدرسه از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین عامل های ساختار سازمانی، تعهد همه گروه های ذینفع مدرسه، فردی سازی برنامه های مدرسه و فرهنگ شبکه ای نیز در شکل دهی اکوسیستم کار آفرینی مدرسه، مؤثرند.

نقش کلیدی کارآفرینی و کسب و کارهای دانش بنیان در روند رشد اقتصادی و توسعه پایدار کشورها روشن است. هدف اصلی از این پژوهش طراحی الگوی اکوسیستم کارآفرینی فناورانه در کسب وکارهای دانش بنیان(مورد مطالعه: حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات) می باشد. پژوهش حاضر بر اساس هدف از نوع کاربردی و به لحاظ گردآوری داده ها از نوع کیفی است. جامعه آماری پژوهش را موسسان یا مالکان کسب وکارهای دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری قزوین و تهران تشکیل می دهند و نمونه گیری به صورت هدفمند انجام گرفت و تا زمانی ادامه پیدا کرد که به اشباع نظری پژوهشگر رسید. به همین جهت با 15 نفر از خبرگان نظری(دانشگاهی) و تجربی(عملی) این حوزه به صورت نیمه ساختاریافته به صورت عمیق مصاحبه انجام گرفت. یافته ها نشان می دهد که مولفه های سازمانی، تشخیص فرصت، کارآفرینی، توسعه و انتقال کارآفرینی، کارآفرینی فناورانه، مولفه های محیطی و مدیریتی از سوی خبرگان مهمترین نقش را با ضریب پایایی 61 درصد دارند. نتایج نشان می دهد که دانشگاه ها و دیگر نهادهای آموزشی پیشرفته یک منبع مهم برای دانش جدید هم در بعد فنی و هم در بعد کارآفرینی می باشند و نقش مهمی در ایجاد کسب وکارهای دانش بنیان دارند.

در عصر حاضر که دانش عامل مزیت ساز در سطح مناطق و کشورهاست، نقش اکوسیستم های کارآفرینی که فعالیت های نوآورانه و کارآفرینانه دانش بنیان را تقویت می نمایند، بسیار کلیدی است. تا آن جا که سبب رقابت پذیری مناطق و جذب منابع تولید و ایجاد ثروت می شوند. حال این سوال مطرح می شود که مدل دست یابی به رقابت پذیری منطقه ای مبتنی بر ساختار اکوسیستم کارآفرینی دانش بنیان، چیست؟ برای پاسخ دادن به این پرسش، پژوهش حاضر با هدف کاربردی، رویکرد کیفی و روش نظریه برخاسته از داده ها صورت بندی شد. در این راستا با 21 نفر از مطلعان نظری و عملی حوزه سیاست گذاری منطقه ای و کارآفرینی که به صورت هدفمند و بر اساس الگوی گلوله برفی انتخاب شدند، مصاحبه عمیق انجام گرفت. از میان مقولات مستخرج، «تغییر ذهنیت ذی نفعان به کارآمدی قابلیت های کارآفرینی دانش بنیان» به عنوان مقوله کانونی شناسایی شد که در صورت تحقق راهبردها در سایه شرایط محیطی و واسطه ای حاکم بر آن، پیامدهای مورد انتظار حاصل خواهد شد.

با توجه به اهمیت موضوع اشتغال زایی در استان کرمانشاه و همچنین دارا بودن ظرفیت ها و قابلیت های بسیار مناسب آن در حوزه ورزش، می توان با فراهم کردن بستر مناسب در این حوزه، جدای از تأمین سلامت شهروندان، به توسعه کسب وکارهای مرتبط و همچنین اشتغال زایی اقدام کرد. ازاین رو در تحقیق حاضر به لحاظ اهمیت موضوع به واکاوی عوامل اثرگذار بر ایجاد اکوسیستم کارآفرینی ورزشی در استان کرمانشاه پرداخته شده است. این پژوهش در زمره تحقیقات توصیفی-تحلیلی با استفاده از رویکرد آمیخته اکتشافی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمام متخصصان حوزه کارآفرینی و ورزش در استان کرمانشاه بود. در بخش کیفی از نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی بهره گرفته شد. پس از انجام 15 مصاحبه با متخصصان، اشباع نظری حاصل شد و در بخش کمی به 8 نفر از همان اعضای نمونه بخش کیفی، پرسشنامه مقایسات زوجی داده شد. براساس یافته های پژوهش، 9 عامل اصلی که نقش شایان ملاحظه ای در ایجاد اکوسیستم کارآفرینی ورزشی استان دارند عبارت اند از: دولت و سیاست های اتخاذی آن، عوامل اقتصادی و مالی، فرهنگی و اجتماعی، زیرساخت های فیزیکی و تکنولوژیکی، قوانین و مقررات، بازار و شرایط آن، دانشگاه و صنعت و تعامل میان آنها، مدیریت و منابع انسانی و جاذبه های طبیعی-توریستی ورزشی.

اکوسیستم کارآفرینی به عناصر، افراد، سازمان ها یا مؤسساتی اشاره دارد که می توانند همچون محرک یا مانعی در جهت کارآفرین شدن افراد عمل کنند (قمبرعلی، 2014). لذا هدف از پژوهش حاضر شناسایی و سطح بندی ابعاد اکوسیستم کارآفرینی ورزشی استان خراسان رضوی مبتنی بر رویکرد ساختاری تفسیری (ISM) می باشد. تحقیق حاضر به لحاظ ماهیت و هدف از نوع کاربردی، از لحاظ نوع جستجوی داده ها جزو تحقیقات کیفی و از حیث روش تحلیل داده ها از نوع توصیفی تحلیلی می باشد. با استفاده از مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار یافته از نمونه آماری درخواست شد به سوالات مصاحبه مبنی بر ابعاد و شاخص های ابعاد اکوسیستم کارآفرینی ورزشی استان خراسان رضوی، پاسخ دهند. نمونه گیری در این قسمت از پژوهش به صورت هدفمند بود و 15 نفر از جامعه پژوهش به عنوان نمونه پژوهش در این بخش انتخاب شدند. در انتها، با استفاده از روش تجزیه و تحلیل میک مک، نمودار قدرت نفوذ و وابستگی اجزای ساختاری تفسیری تعیین شد. در نهایت شناسایی 28 شاخص در زیر مجموعه شش بعد بود که این ابعاد شامل بازار، فرهنگ، حمایت، سرمایه انسانی، سرمایه مالی و سیاست بودند. ابعاد بازار و سرمایه انسانی در سطح اول و به صورت دوسویه بر هم تاثیرگذارند و در ادامه نیز سرمایه انسانی، حمایت، سیاست و فرهنگ در سطح دوم تا پنجم قرار دارند. برای حضور موفق کارآفرینان توجه به تمام عوامل امری ضروری است و اکوسیستم موفق، اکوسیستمی است که به تمام ابعاد توجه کند، اما برخی عوامل براساس سطح بندی مشخص شده از اولویت بالاتری برخوردارند.

 امروزه بهبود محیط کسب وکار به عنوان یکی از مهم ترین راهبردهای حمایت از تولید و رونق تولید مولد و پایدار اقتصادی، در راستای برنامه ی مقاومت اقتصادی، به عنوان راهبرد اقتصادی بنیادی کشور مطرح است. اکوسیستم کسب وکار استان های ایران، همواره با چالش ها و تنگناهای فراوانی روبرو بوده و علی رغم بالا بودن ارزش برخی از مؤلفه ها و شاخص های مربوطه در برخی از استان ها، تنها به دلیل ناهمگنی موجود در میان ارکان ده گانه محیط کسب وکار، شاهد اکوسیستم هایی ناکارا و ناپایدار هستیم که منجر به افزایش هزینه های مداخلاتی مدیریت دولتی، به منظور بهبود وضعیت موجود گشته است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی اکوسیستم کارآفرینی و عملکرد آن در استان های ایران است. به همین منظور از اطلاعات و داده های پایش و بهبود نظام کارآفرینی ایران در سال 98 که بر جنبه های کیفی نهادی و فردی اکوسیستم کارآفرینی تمرکز دارد، استفاده شده است. علاوه براین، در این پژوهش از رویکرد نوین تاوان گلوگاه (PFB) برای ارزیابی اینکه کدام یک از عناصر اکوسیستم کارآفرینی در استان های ایران باید موردتوجه بیشتری قرار گیرد استفاده شده است و همچنین برای رفع تنگناها و گلوگاه های موجود چه میزان تلاش موردنیاز است. ازاین رو در پژوهش حاضر با هدف ارائه یک تصویر پویا از تخصیص بهینه سازی شده، تلاش های سیاستی موردنیاز برای به حداکثر رساندن ارزش شاخص محیط کسب وکار و بهبود فضای کسب وکار کشور، با استفاده از روش pfb (تاوان گلوگاه) و ضمن استفاده از داده های سنجه ملی، که مطابق با اکوسیستم منحصربه فرد کارآفرینی ایران است؛ اقدام به محاسبه جدول شبیه سازی مؤلفه های محیط کسب وکار استان های ایران صورت گرفت و درنهایت، نتایج به دست آمده از یافته های پژوهش بیانگر لزوم تمرکز سیاست ها و منابع موجود هر استان، بر ضعیف ترین رکن در همان استان است. به طوری که عمده استان های توسعه یافته تر همچون، اصفهان، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، مرکزی، مازندران و بوشهر، ضعف در محیط حقوقی اکوسیستم را نشان می دهند؛ درحالی که استان های درحال توسعه البرز، فارس، کردستان، گلستان، همدان، اردبیل و چهارمحال و بختیاری ضعف در محیط مالی اکوسیستم مشاهده شد. همچنین برخی استان ها نیز ضعف در رکن محیط فرهنگی و آموزشی اکوسیستم کارآفرینی را نشان داده اند. محیط فناوری و نوآوری در استان های پیشرو صنعتی و تجاری همچون اصفهان، بوشهر، فارس و خوزستان و مرکزی و هرمزگان به عنوان رکن برتر گزارش شده است. استان هایی که دارای مزیت های جغرافیایی همچون دسترسی به بازارهای مصرف، دسترسی به بازارهای صادراتی و زیرساخت های ارتباطی داشته اند در محیط جغرافیایی مزیت نسبی داشته اند. بر اساس شبیه سازی اجرا شده بر شاخص ارکان استان ها، یافته ها حاکی از آن بود که، به منظور دستیابی به بهبود 11 درصدی در شاخص محیط کسب وکار کشور، نیازمند 16 درصد تلاش بیشتر در رکن محیط اقتصاد کلان، 15 درصد تلاش بهینه در رکن محیط مالی، 19 درصد تلاش بیشتر در رکن محیط فرهنگی و 18 درصد تلاش مضاعف در رکن محیط حقوقی است.

با توجه به نقشی که اکوسیستم کسب و کارهای گردشگری در توسعه سکونتگاه های انسانی؛ ایجاد اشتغال و ایجاد منابع درآمدزا ایفا میکند، مهمترین سوالی که در این زمینه مطرح می شود این است که مهمترین چالش های اثرگذار در این زمینه کدامند؟ هدف پژوهش حاضر این است تا با استفاده از روشهای کیفی چندمرحله ای در قالب مکتب پدیدارشناسی و ادغام آن با روش آینده پژوهی، به بررسی این چالش ها در روستاهای بخش ساردوئیه شهرستان جیرفت واقع در استان کرمان پرداخته بپردازد. جامعه هدف در بحث شناسایی چالش ها را 54 نفر از کارآفرینان گردشگری تشکیل می دهد که به روش کوکران انتخاب شده اند. جهت تحلیل پیشران های کلیدی نیز از 20 کارشناس حوزه کارآفرینی گردشگری و 10 نخبه آکادمیک با تخصص و تجربه در زمینه کارآفرینی کمک گرفته شد. جهت تحلیل ارتباط کدهای محوری با مسئله آینده اکوسیستم کسب و کارهای گردشگری از نرم افزار MICMAC استفاده شد. نتایج نشان داد، ریشه بسیاری از چالش های پیش روی کسب و کارهای گردشگری در منطقه مورد مطالعه را می توان در عواملی همچون همچون فصلی بودن کسب و کارها در پی مسائل اقلیمی؛ محدودیت های دسترسی به خدمات و زیرساخت های فیزیکی در مناطق روستایی؛ وجود بروکراسی ها و تشریفات اداری زمانبر؛ شناخت ضعیف کارآفرینان نسبت به مشاغل گردشگری؛ الگوبرداری های نابجا از کسب و کارهای اطرافیان؛ ضعف در فرهنگ کارآفرینی و پذیرش نوآوری ها؛ ضعف مسائل آموزشی و تحصیلی جستجو کرد که می تواند تاثیر بسزایی در توسعه اینگونه کسب و کارها در آینده داشته باشد.

لقد بات اقتصاد الدول یعتمد بشکل أساسی علی رواد الأعمال وأصحاب المشاغل والمهن. ترتکز تنمیه الریاده والإبداع علی مدی الاهتمام بالمجالات المتعدده التی یطلق علیها مسمی النظام البیئی الریادی. یهدف البحث الراهن إلی الوصول إلی شکل من ترتیب الأولویات فی مکونات النظام البیئی الریادی فی محافظه "جولستان". إنّ النظام البیئی لکل منطقه یتمیز بخصوصیه معینه قد لا تکون موجوده فی البیئات الأخری، وانطلاقاً من هذا الأمر، ونظراً إلی أن محافظه جولستان تتمتع بخصائص فریده من نوعها ومزایا خاصه بها فی مجال تنمیه الریاده قامت الدراسه الحالیه لمناقشه أبعاد وخصائص النظام البیئی لمحافظه جولستان شمال إیران. وتحقیقا لهذا الغرض اخترنا أبعاد نموذج أیزنبرغ (2011) للنظام البیئی الریادی. وللحصول علی البیانات والمعلومات اللازمه استندنا علی الطریقه المکتبیه والمسح المیدانی فی إطار الاستبیانات والاستمارات. لقد تم اختیار مجتمع البحث بشکل مقصود وواعی وقد شمل عینه مکونه 16 خبیراً فی مجال النظام البیئی الریادی. ولترتیب الأولویات وتقییمها اعتمدنا طریقه دیمتل باستخدام برامج Excel ، فیما استخدما برامج Super Decision لعملیه التحلیل الشبکی. أظهرت النتائج بأنّ أهم عوامل النظام البیئی الریادی فی المحافظه هی عباره عن، أنواع الدعم (المؤسسات غیر الحکومیه، التخصصات الداعمه، والبنی التحتیه)، والسوق ( الزبائن الرئیسیین والشبکات)، والموارد البشریه (القوه العامله، والمؤسسات التعلیمیه)، والسیاسه (الحکومه والقیاده)، ورأس المال (رأس المال المالی)، والثقافه (النماذج الناجحه والأعراف الاجتماعیه). وفی نهایه البحث قدمت عدد من المقترحات والتوصیات فی ضوء النتائج المتحصله لتحسین وضع النظام البیئی الریادی فی محافظه جولستان.

هدف تحقیق حاضر شناسایی و طراحی الگوی اکوسیستم کارآفرینی گردشگری در شهرستان خلخال می باشد. تحقیق حاضر بر حسب هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت از نوع آمیخته می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل 15 نفر از خبرگان محلی فعال در حوزه کارآفرینی و گردشگری می باشد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای ISM و MicMac استفاده شد. نتایج نشان داد که هر یک از عناصر بسته به نوع ارتباط با سایر عناصر که از نوع رابطه مستقیم، غیر مستقیم و بالقوه می باشد، جایگاه متفاوتی در دو روش تحلیل یاد شده دارند. با این حال نتایج طراحی الگوی نهایی نشان داد که دو عنصر حاکمیت و رهبری و زیرساخت های فیزیکی و جاذبه ها زیربنایی ترین عناصر اکوسیستم به شمار می روند. در مقابل عناصر کیفیت زندگی، عوامل زمینه ای، منابع انسانی و زیرساخت های مالی روبنایی ترین عناصر اکوسیستم کارآفرینی گردشگری در منطقه هستند.

هدف: این پژوهش در پی شناخت عوامل اثرگذار بر شکل گیری اکوسیستم کارآفرینی، مبتنی بر فناوری در دانشکدگان فنی دانشگاه تهران انجام شد. روش: ابتدا با مرور ادبیات پیشین، عوامل اثرگذار در شکل گیری اکوسیستم کارآفرینی دانشگاهی مبتنی بر فناوری شناسایی شد؛ سپس از طریق مصاحبه های عمیق و اکتشافی با 17 نف ر از متخصص ان و خب رگان در جامع ه، پژوهش تکمیل شد و با روش کدگذاری باز و محوری، 9 عامل اصلی مؤثر بر شکل گیری اکوسیستم کارآفرینی دانشگاهی مبتنی بر فناوری به دست آمد. در ادامه با توزیع پرسش نامه های زوجی میان خبرگان و با کمک روش مدل سازی ساختاری تفسیری، پیکره بندی اجزای مدل در شش سطح صورت گرفت. یافته ها: مدلی متشکل از شش سطح به دست آمد. سطح اول: مؤلفه های زیرساخت های توسعه اکوسیستم کارآفرینی، سیاست گذاری و مدیریت منابع مالی، شدت و سطح آمادگی طراحی، توسعه و تجاری سازی، ایجاد و توسعه نهادهای حمایتی، و توسعه کسب وکار در منطقه. سطح دوم: مؤلفه سیاست و قوانین دانشگاه. سطح سوم: مؤلفه بازار. سطح چهارم: عوامل اقتصادی و محیط کسب وکار. سطح پنجم: عوامل حاکمیتی. سطح ششم: مؤلفه فرهنگ اکوسیستم کارآفرینی فناورانه دانشگاهی. همچنین نشان داده شد که مؤلفه فرهنگ تأثیرگذارترین عامل و مؤلفه های زیرساخت های توسعه اکوسیستم کارآفرینی سیاست گذاری و مدیریت منابع مالی، شدت و سطح آمادگی طراحی، توسعه و تجاری سازی، ایجاد و توسعه نهادهای حمایتی و توسعه کسب وکار در منطقه، تأثیرپذیرترین عوامل در شکل گیری اکوسیستم کارآفرینی دانشگاهی مبتنی بر فناوری در دانشگاه تهران هستند. نتیجه گیری: توسعه فرهنگ و روحیه کارآفرینی، کالبد اساسی شکل گیری اکوسیستم کارآفرینی دانشگاهی مبتنی بر فناوری است که با سیاست گذاری های صحیح و مدیریت شایسته در سطح خرد و کلان اجراشدنی است.

نقش صنعت مهمان نوازی و پیوند آن با توسعه اجتماعی – اقتصادی مقصدهای گردشگری نشان می دهد که توسعه آن می تواند یکی از ابزارهای سیاست گذاران جهت رسیدن به رشد اقتصادی باشد . از این رو، از آنجا که عواملی در سطح وسیع تر وجود دارند که بر توسعه کسب و کارهای نوآورانه در صنعت مهمان نوازی و گردشگری تاثیرگذارند، باید این صنعت را از دیدگاه اکوسیستم کارآفرینی مدنظر قرار داده و همه عناصری که بر روی توسعه کارآفرینی نقش دارند مورد بررسی قرار داد. جهت شناسایی این عناصر از روش تحلیل مضمون استفاده شد و داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه عمیق از 40 نفر از متخصصان حوزه مهمان نوازی و گردشگری جمع آوری گردید. شیوه نمونه گیری به صورت هدفمند بوده و جهت تعیین حجم نمونه از قاعده اشباع نظری استفاده شده و با استفاده از کدگذاری کیفی، به تجزیه و تحلیل داد ه ها پرداخته شده است. بر اساس یافته های پژوهش، 14 عنصر اصلی و 59 عنصر فرعی برای اکوسیستم کارآفرینی مهمان نوازی شناسایی و مفهو م سازی شد که عناصر اصلی آن عبارتند از: «سیاست و خط مشی»، «فرهنگ جامعه محلی»، «تنوع قابلیت ها»، «آموزش»، «سرمایه انسانی»، «شبکه سازی»، «جریان دانش و نوآوری»، «مزیت رقابتی»، «ظرفیت نهادی»، «مدیریت مقصد»، «مدیریت برند»، «قوانین و مقررات»، «هوشمندی سرمایه گذاری و تامین مالی» و «بازار هدف برنامه ریزی شده». از آنجایی که اکوسیستم ها در یک بستر اجتماعی – فرهنگی به صورت خودجوش شکل گرفته و وجود تعاملات و همکاری میان عناصر مختلف در این محیط منجر به توسعه مقصد می شود، لذا مدلی سه سطحی از اکوسیستم کارآفرینی مهمان نوازی و گردشگری ارائه شد تا با تقویت هر یک از عناصر در سطوح مختلف، زمینه توسعه کارآفرینی مهمان نوازی و گردشگری در مقصد ایجاد گردد.