پژوهشنامه علوم سیاسی

مقاله حاضر درصدد است با مطالعۀ مواضع جبهۀ ملی چهارم، ضمن بررسی نسبت این جبهه با دو گفتمان استقلال خواهی و آزادی خواهی، میزان پایبندی آن را به این دو آرمان، با توجه به روند رویدادهای سیاسی و پیروزی انقلاب اسلامی، واکاوی کند. دراین راستا از روش تحلیل گفتمانی با رویکرد نشانه شناسی سوسوری استفاده شده و روش گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه ای مبتنی بر منابع دست اول و روایت مسئولان جبهۀ ملی بوده است. جبهه ملی ایران، جریانی سیاسی بود که از همان زمان بنیانگذاری در سال 1328 دو مبحث استقلال خواهی و آزادی خواهی را به عنوان مبانی مهم فکری و عملی خود تعریف کرده و در پیکارهای سیاسی خویش در دستورکار قرار داد. افرادی که در منشور جبهۀ ملی نیز بر این دو موضوع به عنوان مهمترین اهداف مبارزاتی خود تأکید کرده بودند، در دوران جبهه های اول تا چهارم در بزنگاه های مختلف، در عمل نیز بر این دو اصل تأکید داشته اند. نتایج مقاله نشان می دهد که جبهۀ ملی چهارم نیز همانند جبهه های ملی موسوم به اول تا سوم، در طول حیات خویش- فارغ از نسبت خود با حکومت وقت- چه در دوران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و چه در دوران پس از آن- که خود به دو دوره اولیۀ همراهی کوتاه مدت با حکومت انقلابی و سپس جدایی و اختلاف با آن تقسیم می شود- دست کم در گفتمان، پایبندی به استقلال خواهی و آزادی خواهی را نشان داده است.

در زیست جهان کنونی ،اشتغال به عنوان یک امر هستی شناسانه و معرفت محور از اهمیت فزاینده ای برخوردار است که خوانش رشته های گوناگون در کشورها ،بازار کار را برای دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته ها به عنوان یک امر چالش برانگیز معرفی کرده است .رشته علوم سیاسی در ایران به عنوان یک رشته وارداتی و هدفمند نیز از همین امر پیروی کرده و سیاستگذاری های اشتغال در آن همواره به عنوان یک دغدغه مطرح است .باتوجه به مشکلاتی که جامعه ایران از نظر جامعه شناسی سیاسی با آن مواجه است به کارگیری علم سیاست خوانده ها می تواند به عنوان یک راه غلبه تلقی گردد..حال با توجه به موارد مذکور؛ این مقاله با مطالعه فاصله بین ادراک از خود و چالش های اشتغال در علوم سیاسی ایران ، به تبیین دلایل و تبعات این فاصله بر آینده رابطه میان نخبگان علمی و نهادهای تصمیم ساز دولتی می پردازد. روش پژوهش در این مقاله تحلیل کیفی و استقرایی (رسیدن از مشاهدات به استدلال) است. همچنین ابزار گردآوری اطلاعات عبارتند.از مطالعه کتابخانه ای و اسنادی،مصاحبه ساختارمند براساس مدل کوکران در قالب پرسشنامه از 150 نفر از دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاهی و اندیشکده ای.در پایان این پژوهش داده ها اینگونه تحلیل گردیده است که؛در رابطه با ابر بحران اشتغال در علم سیاست در جامعه ایران می توان عدم شکل گیری ارتباط منطقی میان ساختار تصمیم گیری و جامعه علم سیاست را مدنظر قرار داد و این بدان معناست که باید درک مشترک و صحیحی برای حل مشکلات بین این دو ساختار شکل گیرد.

دگردیسی عمیق بینشی و کنشی در متولدان سه دهه اخیر و بازتاب آن در تنش های سیاسی و اجتماعی دهه اخیر ضرورت بازخوانی هویت، رفتار و مطالبات نسل جوان را اجتناب ناپذیر ساخته است. در راستای بررسی نسبت نسل z با این تحولات، پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که چه زمینه هایی منجر به ترغیب نوجوانان و جوانان به کنش سیاسی گردیده و چه نتایجی بر آن مترتب است؟ در پاسخ، فرضیه پژوهش این است که تغییر نسل به دلایل متعدد اجتماعی، فرهنگی و روان شناختی باعث گشایش پنجره ای متفاوت در برابر نسل جدید و زمینه ساز کنش گری سیاسی متفاوتی شده است که پیامدهای آن تابعی از نحوه مواجهه نظام سیاسی خواهد بود. در اثبات فرضیه، چارچوب نظری ترکیبی متشکل از نظریه «گسست نسل ها»ی کارل مانهایم و مفهوم «سیاست زندگی» آنتونی گیدنز به کار گرفته می شود و در پایان راهکارهایی جهت تعامل و اشتراک مسائل مبتلابه جامعه ایران با این نسل پیشنهاد می شود. داده های برآمده از رویکرد اسنادی و کتابخانه ای، به شیوه توصیفی / تحلیلی سامان می یابد.

ادراک شهروندان از انتخابات پاک یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار بر فرایند مردم سالاری و سیاستگذاری در یک کشور است به طوری که اطمینان از اجرای یک انتخابات پاک می تواند به حفظ و تقویت مشروعیت نظام سیاسی کمک کرده و با افزایش اعتماد عمومی به نظام سیاسی، حقوق شهروندی را در جامعه بهبود بخشد. در این راستا، به نظر می رسد یکی از عواملی که می تواند بر روی ادراک شهروندان از انتخابات پاک تاثیر گذارد، رسانه های دیجیتال می باشد. در این پژوهش با استفاده از موج 7 داده های WVS برای کشور ایران، سعی شد تا تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم این رسانه ها از طریق متغیرهای فرهنگی میانجی ارزش های سکولار و ارزش های رهایی، مفاهیمی که از نظریات اینگلهارت اخذ شده است، مورد آزمون قرار گیرد. نتایج نشان می دهد که اولا، رسانه های دیجیتال به طور مستقیم تاثیر معنی داری بر روی ادراک شهروندان از انتخابات پاک نداشتند. ثانیا، از طرف دیگر نتایج حاکی از آن است که رسانه های دیجیتال با ایجاد تغییرات فرهنگی و تقویت ارزش های سکولار و رهایی تاثیری منفی بر روی ادراک شهروندان درباره امکان انتخابات پاک در کشور داشتند.

در سپهر جامعه شناسی سیاسی مفهوم «مدرنیته بازاندیشانه» مفهومی نوپدید است که در دهه های اخیر در کانون توجه بسیاری از اندیشمندان جهانی قرار گرفته است، با وجود این، در ایران این مفهوم کمتر شناخته شده و تاکنون پژوهشی مستقل در تبیین اصول نظری آن صورت نگرفته است. «مدرنیته بازاندیشانه» نخستین بار از سوی اولریش بک مطرح شد و آنتونی گیدنز و اسکات لش برداشت های متفاوتی از آن ارائه کردند. با وجود این، یافته های این اندیشمندان در یک نقطه کانونی به هم پیوند میخورد و آن مفهوم «بازاندیشگی» است. این مفهوم نشان میدهد که چگونه مدرنیته متقدم یا کلاسیک دستخوش دگردیسی ماهیتی و شکلی شده و در نتیجه آن تجربه ما از امر مدرن را دگرگون کرده است. نوشتار حاضر میکوشد تا با استفاده از الگوی پارادایمی به دو پرسش کانونی پاسخ دهد: نخست آنکه اصول و بنیانهای نظری مدرنیته بازاندیشانه کدامند و دوم آنکه چگونه میتوان با بهره گیری از واقعیتهای نوین مدرنیته بازاندیشانه، مدرنیته ایرانی را بازخوانی کرد.

ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺑﻪ ﺩﻟیﻞ ﺷﺘﺎﺏ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ در رشد تکنولوژی های ارتباطی و تاثیرگذاری آن بر همه جوانب زندگی و شکل گیری شرایط جدید ﺩﺭ صحنه سیاسی و اجتماعی در ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺩﻧیﺎ، بازاریابی سیاسی ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺟﺪیﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﺴیﺎﺭ ﭘیﭽیﺪﻩﺗﺮ ﺍﺯ ﻗﺒﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. به دلیل گستردگی این تغییرات ، به کارگیری نسل های نوین بازاریابی سیاسی ضرورت می یابد. ﺩﺭ ﭘ ﮋﻭﻫﺶ ﺣﺎﺿ ﺮ ی ک ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ کیﻔی ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﺪﻝ بازاریابی سیاسی برای انتخابات مجلس شورای اسلامی کشور ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍیﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻨیﺎﺩ ﻣﺪﻝ ﺍﺷﺘﺮﺍﻭﺱ ﻭ کﻮﺭﺑیﻦ)۱۹۹۸ (ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﺎ ﺍﺷﺒﺎﻉ ﻧﻈﺮی ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪﮔﺎﻥ ﭘیﺶ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺁﻣﺎﺭی ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺍﺯ ﺧﺒﺮﮔ ﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸ ﮕﺎﻫی ﻭ فعالان عرصه انتخابات و احزاب گزینش ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ. ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ 26 ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻋﻤﻘی ﻧیﻤﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭیﺎﻓﺘﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ. ﺍﺯ ﻣﺘﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎ 2027 کﺪ ﺑﺎﺯ و 21 مقوله شناسایی شدند. ﺑ ﺮﺍی کﺪﮔ ﺬﺍﺭی ﺍﺯ ﻧﺮﻡﺍﻓﺰﺍﺭ Atlas TI ﻧﺴﺨﻪ 8 ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎ ﺷﻨﺎﺳ ﺎیی ﻭ ﻣ ﺪﻝ ﻣﻔﻬ ﻮﻣی ﭘ ﮋﻭﻫﺶ ﺗﺮﺳ یﻢ ﺷ ﺪ. پدیده ی محوری پژوهش " عقلانیت سیاسی به میانجی واقعیت های عینی " و راهبردها شامل: (تمایز و ضد تمایز، به اشتراک گذاری آگاهی و تعریف هنجار نرم ) و پیامدها (شامل: آگاهی های مدنی، حقوق شهروندی، توسعه سیاسی و انسانی، تکثرگرایی در قدرت و تقویت مردم سالاری) می باشد .

در دهه های گذشته پژوهش در مورد مفهوم شاه در ایران عمدتا بر متون کلاسیک متکی بوده و نقش عوامل اجتماعی و آن چه ما خیال اجتماعی می نامیم را نادیده گرفته است. این مقاله با برجسته ساختن مفاهیمی هچون خیال اجتماعی و تخیل و حافظه جمعی در تلاش است تا از زاویه ای جدید که عمدتا بر نظریه های روایت و نقش تخیل در سیاست استوار است، به عوامل مشروعیت بخش به مفهوم شاهی در ایران بنگرد. نویسنده در تلاش است تا به بررسی این موضوع بپردازد که مفاهیمی همچون شاهی مقدس چگونه در خیال اجتماعی ایرانیان جای گرفتند و چه ابزارهایی تداوم بخش به مفهوم شاه در تخیل جمعی مردم ایران بوده اند. در این مقاله ابزارهایی همچون پرتره، تلگراف و اهمیت مفهوم هزاره گرایی مورد بررسی قرار گرفته اند و تلاش شده تا به این سوال پاسخ داده شود که چه عواملی در گذر زمان موجب تداوم مفهوم شاهی مقدس تا عصر قاجار و تا لحظه انقلاب مشروطه در ایران شده اند.