درخت حوزه‌های تخصصی

اندیشه سیاسی در اسلام

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱٬۰۶۸ مورد.
۶۱.

روابط زن و مرد از دیدگاه اسلام، ترویج، تعطیل، تبدیل؟

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳۳
در این نوشتار، پس از بیان ضرورت بحث، رویکرد منطقى و معتدل از دیدگاه آیات و روایات، در برابر دو دیدگاه سخت‏گیرانه و سهل‏گیرانه بیان مى‏شود و حدود و مبانى آن مطرح مى‏گردد. بر طبق این رویکرد، معیار در روابط زن و مرد روشى است که جامعه با در نظر گرفتن راهنمایى عقل، شرع و فطرت مى‏پسندد و در پایان نوشتار موضوعات اساسى در روابط از قبیل مکالمه و گفت‏وگو، نگاه، پوشش و تماس بدنى، با نگاهى فقهى مورد بررسى قرار مى‏گیرد.
۶۲.

نقد تحلیلی شناخت از دیدگاه قرآن اثر آیت الله دکتر بهشتی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶۴
آقاى ملکیان در این مقاله به نقد کتاب شناخت از دیدگاه قرآن اثر شهید بهشتى پرداخته است. به نظر ایشان، دکتر بهشتى از هشت مسأله مهم معرفت‏شناسى به چهار مسأله اشاره‏اى نکرده است و در بقیه موارد نیز صرفاً بر فهم عرفى اتکا کرده که این خود جاى نقد دارد. همچنین به نظر آقاى ملکیان حل و فصل مسائل فلسفى از طریق ارجاع به قرآن درست نیست. مسائل مطرح در کتاب همان مسائلى است که در کتاب‏هاى مارکسیستى و شبه مارکسیستى آمده است و نوعى عمل‏زدگى نیز در نحوه طرح مباحث دیده مى‏شود.
۶۳.

درآمدی بر اجرای عدالت در حکومت مهدوی

کلید واژه ها: معصوم عدالت حکومت مهدوى اجراى عدالت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱۶
مـفـهـوم لغـوى عـدالت و تـعاریفى که برخى از بزرگان از آن ارائه داده اند بخش نخست مـقـاله را تـشـکـیـل داده اسـت . بـخـش دوم تـحـت عـنـوان ((فـصـل الخـطاب عدالت )) این پرسش را مورد کنکاش قرار داده که مفهوم واقعى عدالت را چـه کـسـى مـى تـواند درک کند تا در مرحله بعد بتواند آن را اجرا نماید؟ پاسخ خلاصه شـده ایـنکه معصوم چون از علم و دانش الهى برخوردار است ، مفهوم گسترده عدالت مطلق را درک مى کند و نیز توانایى اجراى آن را دارد. قـسمت سوم مقاله به برخى راهکارهاى اجراى عدالت در حکومت نهایى تاریخ مى پردازد و آن را در هـفـت عـنـوان حـق مـدارى ، گـزیـنـش مـدیـران عـادل ، تـرسـیـم بـرنـامـه عـدالت مـحـور، قـانـون گرایى ، ستیز بى امان با ستمگران وفـاسـدان ، امنیت و رفاه عمومى و گسترش دانش و فرهنگ پرستش تبیین مى کند. سپس به نتیجه گیرى مى پردازد.
۶۴.

گونه شناسی فکری جنبش های اسلامی معاصر و پیامدهای سیاسی - امنیتی آن در جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: هویت امنیت اجتهاد نص جهان اسلام جنبش های اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳۷ تعداد دانلود : ۸۶۲۶
جنبش های اسلامی، ویژگی های متنوع و مختلفی دارند که از لحاظ شکلی و سازمانی، فکری و عقیدتی، اهداف و منافع، محیط تاریخی و جغرافیایی، عملکرد و مبارزه و دیگر موارد، قابل طرح و مداقه علمی اند. هدف ما در این پژوهش، گونه شناسی فکری این جنبش ها میباشد. قصد داریم به این پرسش پاسخ دهیم که اولا،ً این جنبش ها بر اساس مبانی فکری، به چند جریان مهم تقسیم میشوند؟ و ثانیاً، پیامدهای سیاسی - امنیتی این دیدگاه های فکری متفاوت در جهان اسلام، چه خواهد بود؟ بر این اساس، نویسنده معتقد است احیای هویت، به عنوان مهمترین دغدغه جنبش های اسلامی معاصر، ارتباط تنگاتنگی با امنیت در جهان اسلام دارد، اما در مورد نحوه تاثیرگذاری احیاگری این جنبش ها، باید به تفاوت هایشان در نوع نگرش به مقوله هویت توجه کرد. با توجه به پتانسیل های فقهی و کلامی، به نظر میرسد تنها جنبش های اسلامی عقل گرای اجتهادی توانائی لازم را برای ایجاد الگوی سیاسی بدیل در جهان اسلام و ایجاد امنیتی پایدار و همه جانبه در آن دارند.
۶۵.

تشیع و چالش مردم سالاری

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۷۳
در این مقاله، از نسبت میان اسلام و مردم‏سالاری سخن به میان آمده است. به نظر آقای سروش تمدن اسلامی، فقه‏محور است و به همین دلیل با قانون آشناست. اما نقیصه فقه فعلی تکلیف‏محور بودن آن است. فقه باید به حقوق نیز توجه کند. در این جهت شیعه و سنی مشترک‏اند. اما اختلاف آنها، در چند چیز است. یکی در مفهوم ولایت، که در شیعه بسیار پررنگ است و نافی خاتمیت است و دیگری مفهوم مهدویت است که آن نیز مخالف خاتمیت است.
۶۶.

برهان تجربه دینی بر اثبات خداوند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۴۷
نویسنده کوشیده است با طی مراحل منطقی (مفهوم و توصیف تجربه دینی، تعریف تجربه دینی، نمونه و مثال‏هایی از تجربه دینی، اثبات خداوند از طریق تجربه دینی) خواننده را به نتیجه برساند و به آراء صاحب نظرانی درباره تجربه دینی نیز اشاره کرده‏اند.
۶۷.

نواندیشی دینی و مسأله زنان

مصاحبه شونده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲۸
قرائت بینادگرایانه از دین بر ظاهر دین جمود مى‏کند و به روح دین توجه چندانى ندارد. مردسالارى در پیروان ادیان و از جمله در میان مسلمانان، تا حد فراوانى به سبب آن است که بنیان‏گذاران ادیان در مقام تلقى از عالم واقع و چه در مقام ابلاغ تلقى‏شان از عالم واقع به مخاطبان خود، تحت تأثیر فرهنگ زمانه خود بوده‏اند. تفاوتهاى طبیعى میان زن و مرد وجود دارد ولى از این تفاوتهاى تکوینى نمى‏توان تفاوتهاى ارزشى را نتیجه گرفت.
۶۸.

روابط انسانى در مدیریت از منظر اسلامى

نویسنده:

کلید واژه ها: مدیریت روابط انسانى روابط انسانى در مدیریت از منظر اسلامى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶۷
بـى تـردیـد مـنـابـع انـسـانى بزرگ ترین سرمایه در مدیریت محسوب مى شود، منابع انـسـانـى را هرگز نباید با امکانات فیزیکى یا تکنولوژیکى مقایسه نمود، همه کسانى کـه در عـرصـه مـدیـریـت مـوفـق بـوده انـد، نـسـبـت بـه نـقـش ‍ و جـایـگـاه بـى بـدیـل مـنـابـع انـسـانـى در مدیریت توجه کامل داشته براى شاءن و منزلت انسان اهمیت و احترام ویژه قائل بوده اند. ضرورت حضور مدیریت در جمیع عرصه هاى فعالیت انسانى از یک سو، و پیچیدگى هاى حاکم برقاعده مندیهاى روابط انسانى از سوى دیگر، موضوع روابط انسانى در مدیریت را بـرجـسـته و داراى اهمیت به سزایى کرده است . نوشتار حاضر با تمرکز بر روابط انـسـانـى در مـدیـریـت کـوشـیده است ابعاد مختلف این موضوع را به اختصار شرح و بیان نماید.
۷۰.

خدمت رسانى از منظر اخلاق اسلامى

کلید واژه ها: خدمت رسانى اهتمام به امور مسلمین ارزش اخلاقى نوع دوستى و غیر خواهى حسن فعلى حسن فاعلى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۷۴
مقاله حاضر از یک مقدمه و شش مطلب و یک خاتمه و نتیجه گیرى تشکیل شده است. نهضت خدمت رسانى در همه ساحتهاى مختلف اسلام از جمله اخلاق اسلامى، مورد تاکید فراوان قرار گرفته و در نظام دینى موضوع خدمت رسانى به صورت نهادینه شده مطرح مى گردد. فلسفه وجودى حکومت دینى، برقرارى عدالت و خدمت به مردم، و واگذارى و پذیرش مسئولیتها نیز در همین راستاست. از این رو، هر چه مسئولیت، مهمتر و بالاتر باشد، وظیفه خدمت رسانى نیز سنگین تر مى شود. مقاله، در ادامه مطالب فوق، ارزشى و فعل اخلاقى بودن خدمت رسانى از دیدگاه اسلام را مورد بررسى قرار مى دهد و معیارهاى ارزشمندى آن را به بحث مى گذارد. پس از آن آداب خدمت ارزشمند و آثار اخلاقى، تربیتى آن را مطرح مى کند و بدین ترتیب با خاتمه و نتیجه گیرى پایان مى یابد.
۷۲.

پژوهشی درباره اصالت جنگ یا صلح از منظر دین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱۷
در اینکه سبب وضع و تشریع جهاد ابتدایى چیست، دو نظریه از سوى فقیهان مطرح شده است. برخى با استناد به آیات و روایاتِ «مطلق» جهاد، کفر غیر مسلمانان (اهل کتاب و مشرکان) را علت مى دانند و برخى با استناد به آیاتِ «مقید» جهاد و آیات صلح، حربى بودن و سر ستیز داشتن آنان با مسلمانان را علت آن برشمرده اند. از این پاسخ مى توان دریافت فقیهانى که معتقدند کفر علت است، جنگ را اصل حاکم در روابط مسلمانان و غیر مسلمانان مى دانند و آنان که حربى بودن را علت مى شمارند، صلح را. به نظر نگارنده این سطور باید میان حاکمیت کفر و شرک از یک سو و آحاد کافران و مشرکان از سوى دیگر تفاوت قائل شد. از دلائل دو طرف استفاده مى شود که اصل در روابط مسلمانان با حاکمیت کفر و شرک، «جنگ» و اصل در روابط مسلمانان با آحاد کافران و مشرکان، «صلح» است.
۷۳.

حکومت انتصابی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳۸
آنچه در ذیل آمده است، تلخیصى از مقالات مفصل نویسنده است که با حذف حواشى و زوائد، تقدیم خوانندگان محترم مى‏شود. یکى از ارکان نظریه «ولایت انتصابى مطلقه فقیهان»، انتصاب است. انتصاب فقها به ولایت بر مردم در آیات و روایات ذکر نشده، بلکه حاصل ابتکار و برداشت فقیهان از برخى روایات است. تنها راه انتساب حکومت به دین، انتصاب حاکم از سوى شارع نیست، همین که حاکمیتى عملاً اهداف متعالى دین را پیگیرى کند و قوانین آن منافاتى با شرع نداشته باشد، حکومت دینى است. مردم از بین مؤمنان کاردان، زمامداران دینى را انتخاب مى‏کنند و زمامداران از مشورت فقیهان نیز همانند دیگر متخصصان در حوزه تخصصى‏شان (یعنى در احکام و تکالیف شرعى) استفاده مى‏کنند. حکومت انتصابى بدون رأى و گزینش بشرى قابل تحقق نیست.
۷۴.

ترویج سکولاریسم از رهگذر نفی عصمت ائمه

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۱۴
نویسنده در این مقاله با اشاره به مطالب دکتر سروش در خصوص «ولایت باطنى و ولایت سیاسى» و تفکیک این دو مقوله از یکدیگر، ادله این مطلب را مورد نقد قرار داده است.
۷۵.

دیه و قصاص و تکلیف حکومت و حق زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷۲
مطابق نظریه فقهای شیعه، مرد و زن در مقابل یکدیگر قصاص می‏شوند؛ لیکن قصاص نفس مرد در برابر نفس زن، مشروط به پرداخت نصف دیه مرد است. اما زن و مرد در قصاص عضو، تا رسیدن دیه عضو به ثلث دیه کامل، با یکدیگر برابرند و پس از آن، قصاص عضو مرد در برابر عضو زن، مشروط به پرداخت نصف دیه عضو مرد است. دیه نفس زن نیز نصف دیه نفس مرد است؛ لیکن مرد و زن در دیه عضو تا رسیدن آن به ثلث دیه کامل با یکدیگر مساوی‏اند و پس از آن، دیه عضو زن به نصف دیه عضو مرد کاهش می‏یابد. در این بررسی معلوم می‏شود که تفاوت بین زن و مرد در قصاص و دیه‏غ از احکام ثابت اسلام است و لذا قابل تغییر نیست؛ اگرچه حکومت اسلامی در مقابل زنان سرپرست خانوار مکلف به جبران خسارت می‏باشد. بدین جهت، فلسفه این تفاوت را باید در کلیت نظام حقوقی اسلام جست‏وجو نمود. مسلم است که این حکم تبعیض بین زن و مرد، به لحاظ جنسیت و کم‏ارزش دانستن جان و حق حیات زن یا ترویج خشونت بر ضد وی نیست.
۷۶.

مروری بر مبانی نامشروع بودن خروج از حاکمیت نظام اسلامی

نویسنده:

کلید واژه ها: حاکمیت خروج نظام اسلامى مبانى فقهى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳۲
در اواخر سال 79 از سوى برخى افراد موسوم به جریان اصلاحات، طرحى با عنوان «خروج از حاکمیت» مطرح شد. براساس این طرح قرار بود آن دسته از کارگزاران نظام که با اصلاح طلبان همفکر بودند، براى اعتراض به روند جارى کشور و سیاستهاى نظام از حاکمیت به شکل استعفا و غیره خارج شوند و نظام را با چالش و بحران مدیریتى مواجه سازند، طرح یاد شده با حکم و فتواى فقهى مقام معظم رهبرى مبنى بر نامشروع بودن مواجه شد. مقاله حاضر در پى آن است تا وجه نامشروع بودن چنین اقدامى را در نظام اسلامى بیان دارد و به دیگر سخن، مبانى فقهى حکم و فتواى معظم له را روشن سازد.
۷۹.

بررسی آرا و اندیشه های تربیتی حکیم ابونصر فارابی

۸۰.

آزادی عقیده و مذهب در اسلام

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸۲
از دیدگاه نگارنده مقاله آزادى عقیده و مذهب حُسن و مطلوبیت عقلى دارد و نزد عقلا امرى پسندیده است. قرآن کریم نیز ضمن معرفى دین و عقیده صحیح، گوناگونى عقاید و مذاهب را به رسمیت شناخته و مردم را در انتخاب دین آزاد گذاشته است و هیچ مجازات دنیوى بر اختیار دین وعقیده باطل تعیین نکرده است؛ گرچه منکران حق را به عذاب اخروى وعده داده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان