مروری بر مفهوم "عقده مادر مرده" آندره گرین و بررسی تاثیرات آن بر تنظیم هیجان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

یکی از مهم ترین خدمات اندره گرین به روانکاوی ، ابداع مفهوم عقده مادر مرده است. عقده ی مادر مرده پیکربندی روانی خاصی است که حول تصویر مادری افسرده است که از نظر هیجانی در دسترس کودک قرار ندارد و به عبارتی، مُرده است. به نظر گرین، تعامل با چنین مادری باعث ایجاد نوعی خلاء ساختاری درونی می شود. در همین راستا هدف از پژوهش حاضر بررسی خاستگاه این خلاء روانی در ساختار روانی، تاثیر این آسیب شناسی بر تنظیم هیجان در این افراد و در نهایت دلالت های درمانی آن بود. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن بود که بروز این اختلال در رابطه ی اولیه ی مادر با کودک، باعث ناتوانی نسبی فرد در تنظیم عواطف می شود. اختلال در تنظیم عاطفه منجر به واهمه فرد از تجربه ی احساسات شدید می شود، چرا که باور دارد عواطف به صورت ذاتی و درونی قابل کنترل نیستند و در نتیجه خود زیر بار این عواطف لِه و در آن ها غرق می شود. از آنجاییکه پژوهش ها بر انعطاف پذیری سبک های دلبستگی در طول عمر دلالت دارند و سبک دلبستگی ایمن می تواند در مراحل بعدی زندگی و در نتیجه ی تجربه های اصلاحی با یک نماد دلبستگی دیگر ایجاد شود بنابراین می توان استدلال کرد که درمان های مبتنی بر شفقت خود می تواند پناهگاه امن درونی ای فراهم آورد، که افراد با این خلاء روانی می توانند در مواقع آشفتگی به آن پناه ببرند و ترمیم شوند.