مقایسه و بررسی پایه های زیستی-هیجانی ابعاد شخصیت افراد وابسته به مواد مخدر و مصرف کنندگان داروهای ضدافسردگی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه ابعاد هیجانی و شناختی شخصیت مطابق با مدل زیستی_روانشناختی کلونینجر در افراد معتاد به مواد مخدر با افراد عادی جامعه و مقایسه این ابعاد در افراد افسرده مصرف کننده داروی ضد افسردگی( SSRI ) با افراد افسرده مصرف کننده داروهای سه حلقه ای( TCA ) انجام شده است. به این منظور از پرسشنامه 56 سوالی سرشت و منش کلونینجر TCI_56) ) استفاده گردید و از شرکت کنندگان در آزمون خواسته شد به سوالات آن پاسخ دهند. نمونه مورد بررسی شامل 229 نفر شرکت کننده(سه گروه وابسته به مواد مخدر، افسرده و عادی به تعداد 72، 86 و 71 نفر) بوده که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. پس از همتاسازی افراد افسرده ،داده های 86 نفر از آنها در دو گروه 43 نفری مصرف کننده داروهای SSRI و TCA قرار داده شد.داده های حاصل از پژوهش نشان داد،بین دو گروه وابسته به مواد مخدر و عادی به لحاظ ویژگی های سرشتی تفاوت معناداری وجود ندارد در حالیکه از بین ابعاد منش، خودراهبری در دو گروه تفاوت معناداری نشان داد و افراد وابسته به مواد از میزان خودهدایتمندی بالاتری برخوردار بودند. همچنین افراد مصرف کننده SSRI در مقایسه با افراد مصرف کننده TCA میان ابعاد شخصیت آسیب گریزی و پاداش وابستگی تفاوت معناداری نشان دادند به گونه ای که میزان آسیب گریزی در مصرف کنندگان SSRI بیشتر از گروه مصرف کننده TCA بود و میزان پاداش وابستگی در گروه مصرف کننده TCA بیشتر از گروه SSRI بوده است. همچنین با وجود تفاوت هایی در میزان میانگین های مربوط به هر یک از دو گروه مصرف کننده دارو،در هیچ یک از ابعاد دیگر شخصیت یعنی نوجویی،پشتکار،خودهدایتمندی، همکاری وخودفراروی تفاوت معناداری میان نمرات اعضای دو گروه مشاهده نشد.