نظریه برجسته سازی

جنبش تحریم اسرائیل یک حرکت مردمی است که چندسالی است در اروپا شکل گرفته و به سرعت در حال گسترش است. اما اهداف این جنبش با سیاست داخلی و خارجی اتحادیه اروپا همخوانی ندارد. این مقاله قصد دارد با بررسی گزارش های خبری مرتبط، نشان دهد دولت های اروپایی چگونه با کاربست نوعی ” برجسته سازی“ در سطح رسانه های جمعی و سیاست داخلی و خارجی تلاش کرده اند مانع گسترش امواج این جنبش شوند و دامنه تأثیرات آن را بر افکار عمومی مردم اروپا کنترل کنند. ابتدا در چارچوب نظری تحقیق گفته شده برجسته سازی تابع درهم کُنش نگرش عمومی، محتوای رسانه ای و اقدامات حکومتی است. آنگاه نگرش عمومی مردم اروپا و نیز اقدامات جنبش تحریم اسرائیل به عنوان یک منبع نگرانی و تهدید برای مقامات اروپا، به عنوان اجزای موثر در ساز و کار برجسته سازی بررسی شده است. سپس اقدامات دول اروپایی برای کنترل این مسئله به عنوان جزء سوم این ساز و کار بررسی می شود. این اقدامات دو وجه دارد، یکی تمرکز بر شهرک های یهودی نشین و محکومیت آن، دیگری مقابله با رفتارها و اقداماتی که کلیت رژیم صهیونیستی را هدف می گیرد.

   پژوهش حاضر می کوشد با تمرکز بر شاخص ها و کارویژه های انحصاری سینما در عصر دیجیتال و رویکردی جامعه شناختی، به گونه شناسی و تحلیل نظام های ادراک تن در سینما بپردازد. برای انجام این کار، نخست با ارائه تعاریف کاربردی از عنصر تن و جایگاه آن در هنر سینما، مسئله اصلی پژوهش در خصوص چیستی مفهوم و معنای تن با تمرکز بر آرای کیت کریگان[1] در سه گونه اصلی تن در نظریه های جامعه شناسی -اَبژه، اُبژه و سوژه[2]- صورت بندی شده و سپس، برپایه گونه های یادشده و تمرکز بر نظام های پیشنهادی و شش گانه ادراکی ویتکین[3] در گستره هنر(نشانه شناختی، اجتماعی، ادراکی، لمسی، دیدمانی و جسمانی) به گونه شناسی تحلیلیِ این عنصر در سینمای دیجیتال پرداخته می شود. در گام سوم، فرضیه اصلی پژوهش مبنی بر دگرگونی ریخت های سه گانه ادراک تن-اَبژه، اُبژه و سوژه- به واسطه دیجیتالی شدن سینما، با سنجش تطبیقی و تحلیلی مناسبات و تفاوت های کارکردی و ساختاری این عنصر در سینمای دیجیتال و آنالوگ، مورد سنجش قرار گرفته و نهایتا، فهمی کاربردی از چیستی گفتمان و گونه های ادراک تن در سینمای دیجیتال ارائه می شود. برآیند پژوهش حاضر، امکان تحلیلیِ سه نظام نشانه شناختی، اجتماعی و ادراکی را به اثبات رسانده و نظام ادراک لمسی را، در پایین ترین سطح از انطباق و توان برای ادراک تمامیِ گونه های سینمایی قلمداد می کند. همچنین، فرضیه های اصلی پژوهش مبنی بر کارآمدی نظام های ادراکی ویتکین در تحلیل گونه های اصلی و سه گانه تن در سینما-با انگاشت چیرگی گونه سوم: تن سوژه، به ترتیب تایید و رد می شود.

کاربرد نظریه برجسته سازی در پنجاه سالگی خود بسیار فراگیرتر از گذشته شده است و امروزه می توان آن را به دو شاخه اصلی برجسته سازی سنتی و مدرن تقسیم کرد. بر اساس نظریه برجسته سازی، احزاب سیاسی با بهره گیری از ابزار رسانه ای و بازاریابی سیاسی قادرند توجهات را به موضوعات مورد نظر خود معطوف سازند. برای مدت های طولانی، مفروضات اصلی نظریه برجسته سازی حول محور روزنامه ها و شبکه های رادیویی و تلویزیونی -به عنوان رسانه های جمعی فراگیر- تنظیم شده بود. با گسترش فناوری های ارتباطی و ظهور شبکه های اجتماعی، نقش تعیین کننده رسانه های سنتی در انتخابات به چالش کشیده شده است و امروزه احزاب سیاسی به منظور برجسته سازی مواضع و برنامه های خود به دنبال استفاده و حضور هرچه بیشتر در شبکه های اجتماعی هستند. در این راستا، پژوهش حاضر با بهره مندی از مباحث نظریه برجسته سازی و بررسی رفتار رسانه ای احزاب بریتانیایی در دو انتخابات عمومی 2015 و 2017، در صدد پاسخ به این پرسش بود که گرایش احزاب بریتانیا به استفاده از رسانه های مختلف در دو انتخابات مذکور چگونه بوده است. یافته های پژوهش، با تکیه بر یافته ها و نتایج مهمترین سازمان های آماری بریتانیا و جهان نشان داد که انتخابات عمومی 2015 و 2017 بریتانیا، به ترتیب نقطه عطف و نقطه اوجی در گرایش احزاب بریتانیایی به شبکه های اجتماعی به عنوان ابزار برجسته سازی در دوران مدرن بوده است. بر این اساس، به نظر می رسد شبکه های اجتماعی با پایان دادن به دهه ها سلطه روزنامه ها و شبکه های تلویزیونی، در حال مطرح شدن به عنوان رسانه های تعیین کننده در کارزارهای انتخاباتی هستند.

آنومی یکی از مفاهیم مصطلح در جامعه شناسی است. به همان اندازه که می توان احساس آنومی را با آنومی در ارتباط دانست، به همان اندازه نیز می توان آن ها را دور از هم تصور کرد، زیرا ممکن است جامعه ای آنومیک نباشد اما اعضای آن احساس آنومی کنند، و برعکس. هدف این مقاله، بدون توجه به وجود یا نبود آنومی در ایران، مطالعه شدت احساس آنومی بین دانشجویان دختر و پسر و رابطه مصرف موسیقی با آن است. در این زمینه، از نظریه برجسته سازی رسانه ای استفاده شده است. روش این پژوهش پیمایش و ابزار سنجش پرسشنامه است. جامعه آماری نیز شامل همه دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه شیراز است. از این تعداد، 380 نفر با استفاده از جدول لین برای نمونه انتخاب و با توجه به هدف تحقیق پاسخگویان به دو گروه دختر و پسر تقسیم شدند. در نهایت، پاسخگویان با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. از اعتبار صوری برای سنجش روایی و از ضریب آلفای کرونباخ برای سنجش پایایی گویه ها استفاده شد. نتایج نشان می دهد که بین مصرف موسیقی و احساس آنومی بین دانشجویان بر حسب جنسیت رابطه معناداری وجود دارد. بدین معنا که هرچه مصرف موسیقی بیشتر باشد، احساس آنومی هم بیشتر است.

پرداخت رسانه ای به امر ممنوع یا خلاف عفت عمومی، علی رغم حضور مواد قانونی منع کننده، همواره محل مناقشه و اعتراض کارشناسان بوده است. این پوشش رسانه ای که با عناوینی چون حق آزادی بیان و آزادی دسترسی به اطلاعات و یا در پی تفاسیر مختلف از حدود و ثغور امر ممنوع انجام می پذیرد، به عادی سازی امر ممنوع خواهد انجامید و تا الغای قوانین آن موضوع پیش می رود. پژوهش حاضر با این مسئله و با توجه به «نظریه برجسته سازی» رابطه میان پرداخت رسانه ای به موارد خلاف قانون با بروز جنبش در جهت قانون گریزی و تغییر قانون را از طریق مطالعه یک مصداق تاریخی مورد بررسی قرار داده است. مصداق مذکور عبارت است از بررسی رابطه ی برجسته سازی رسانه ای مشروبات الکلی در سینما (با محوریت آثار برنده جوایز اسکار) و نسبت آن با جنبش های اجتماعی و اقدامات سیاسی ضد محدودیت های قانونی مشروبات الکلی در قانون؛ قانونی که در دهه های آغازین قرن بیست تصویب و سپس با عمری کمتر از دو دهه در پی اعتراضات در سال 1933 در ایالات متحده آمریکا ملغی شد.در این پژوهش، به معرفی تاریخچه ممنوعیت مشروبات الکلی، سپهر رسانه ای در ایالات متحده آمریکا و جایگاه سینما و جشنواره اسکار در مقایسه با سایر رسانه های رایج در طی سال های اجرایی شدن قانون ممنوعیت مشروبات الکلی پرداخته شده است. تحلیل محتوای کمّی فیلم های مذکور، فرضیه وجود رابطه میان الغای قانون ممنوعیت با برجسته سازی رسانه ای مشروبات الکلی را مورد تأیید قرار می دهد.