تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی (کتابداری سابق)

هدف: تعیین رابطه سواد اطلاعاتی با خودکار آمدی رایانه ای و عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران هدف پژوهش بوده است. روش: جامعه پژوهش شامل دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران است که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، 283 نفر (103 نفر کارشناسی و 180 نفر کارشناسی ارشد) به عنوان نمونه انتخاب شدند. این افراد پرسشنامه سواد اطلاعاتی میترمیر و کیوریون (2003) و پرسشنامه خودکار آمدی رایانه ای مورفی و همکاران (1989) را پاسخ دادند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین سواد اطلاعاتی با خودکار آمدی رایانه و عملکرد تحصیلی، رابطه وجود دارد. همچنین بین خودکار آمدی رایانه ای با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت ومعناداری دیده می شود؛ یعنی هرچه سواد اطلاعاتی دانشجویان بالاتر باشد، خودکار آمدی رایانه و عملکرد تحصیلی بیشتری دارند و همچنین هرچه خودکار آمدی رایانه ای بیشتری داشته باشند، عملکرد تحصیلی بهتری خواهند داشت. 

هدف: پژوهش حاضر به ارزیابی تطبیقی میزان سرمایه اجتماعی کتابخانه های دانشگاه تهران و دانشگاه شریف می پردازد. روش: این پژوهش به روش پیمایشی - تحلیلی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی کتابداران کتابخانه های دانشکده ای و مرکزی دانشگاه شریف و کتابداران کتابخانه مرکزی و کتابخانه های دانشکده های علوم پایه، فنی، مدیریت و اقتصاد دانشگاه تهران است که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم، نمونه ای به تعداد 110 نفر انتخاب شد. ابزا ر گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. یافته ها: میانگین نمره های سرمایه اجتماعی در کتابخانه های دانشگاه تهران (با 28/3 درصد) نسبت به کتابخانه های دانشگاه شریف (با 20/3 درصد) بیشتر است. اما تفاوت میزان سرمایه اجتماعی بین کتابداران کتابخانه های دو دانشگاه در حد معنا داری نبوده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که میزان سرمایه اجتماعی کتابداران کتابخانه های دانشگاه تهران و دانشگاه شریف در سطح به نسبت مطلوب قرار دارد. همچنین میان متغیرهای جمعیت شناختی با میزان سرمایه اجتماعی کتابداران تفاوت معنا داری وجود ندارد. با توجه به تأثیر سرمایه اجتماعی بر بهبود عملکرد کتابخانه ها، توصیه می شود که مدیران کتابخانه های دانشگاهی برای سرمایه گذاری بیشتر در مورد ارزش ها و اهداف مشترک، اعتماد و روابط شبکه ای به عنوان عناصر اصلی سرمایه اجتماعی در کتابخانه ها اقداماتی انجام دهند. اصالت/ ارزش: با توجه به نقش و اهمیت دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف در پیشبرد اهداف علمی کشور، شناسایی میزان سرمایه اجتماعی در بین کتابداران کتابخانه های دانشگاه های مذکور مدیران را در شناخت مفهوم، اهمیت و بهبود سرمایه اجتماعی در سازمان کتابخانه ها یاری می دهد که چنین پژوهشی تاکنون انجام نگرفته است. 

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی و تحلیل دیدگاه های مدیران کتابخانه های دانشگاهی ایران در مورد مستندسازی تجارب و دانش، به منظور شناسایی زیرساخت ها و سازوکارهای لازم به این منظور است. روش: پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی _ تحلیلی صورت گرفته است. ابزار پژوهش، پرسشنامه ای محقق ساخته بود که با مرور متون و منابع مرتبط و با اعمال نظر متخصصان حوزه، تهیه و در میان 88 نفر از مدیران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی توزیع شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که از دیدگاه مدیران، وجود پنج زیرساخت و عامل: ساختاری، فرهنگی، قانونی، فناورانه و رفتاری به ترتیب اولویت، برای مستندسازی ضروری است. انتقال تجارب کارکنان قبل از بازنشستگی به افراد جانشین، برخورداری مدیران صاحب تجربه از حقوق مالکیت معنوی، ایجاد دستنامه مستندی از تجارب و اقدامات مهم انجام گرفته در کتابخانه و انتشار تجارب مستند شده مدیران، از جمله سازوکارهایی بودند که به منظور بهبود و توسعه نظام مستندسازی در کتابخانه ها شناسایی شدند. اصالت و ارزش: به نظر می رسد با توجه به بررسی های انجام گرفته، این پژوهش برای نخستین بار به شناسایی زیرساخت های لازم برای مستندسازی تجارب و دانش در کتابخانه ها می پردازد و یافته های این پژوهش شاید نقطه آغازی برای انجام دادن مستندسازی در بافت کتابخانه ها و الگویی برای سایر کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی باشد.

هدف: این پژوهش، شاخص های ارزیابی بهره وری پژوهشی دانشگاه های ایران را بر اساس نظر مدیران و معاونان پژوهشی دانشگاه های کشور، شناسایی و اعتبارسنجی می کند.  روش: شناسایی شاخص های ارزیابی بهره وری پژوهشی دانشگاه ها، مستلزم کاربرد روش اسنادی بود. برای اعتبارسنجی شاخص ها نیز روش پیمایشی به کار گرفته شد. نمونه این پژوهش شامل 60 نفر از مدیران و معاونان پژوهشی سه نوع دانشگاه جامع، صنعتی و علوم پزشکی بود. برای انجام دادن پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته شامل 48 شاخص ارزیابی بهره وری پژوهشی دانشگاه ها، به عنوان ابزار گردآوری داده ها استفاده شد. یافته ها: بر اساس نظر مدیران و معاونان پژوهشی سه نوع دانشگاه جامع، صنعتی و علوم پزشکی شاخص های مربوط به جایگاه، اعتبار زیادی در ارزیابی بهره وری پژوهشی دانشگاه ها دارند. در بین شاخص های ارزیابی بهره وری پژوهشی دانشگاه ها، شاخص های مربوط به مؤلفه کتاب، بیشترین اهمیت را نزد معاونان و مدیران پژوهشی دانشگاه های جامع دارد. سه مؤلفه پژوهانه، اختراعات و طرح های تحقیقاتی از اهمیت بالایی نزد معاونان و مدیران پژوهشی دانشگاه های صنعتی، نسبت به معاونان و مدیران پژوهشی دو نوع دانشگاه دیگر برخوردار است. همچنین شاخص های مربوط به مؤلفه مقاله، بیشترین اعتبار و اهمیت را نزد معاونان و مدیران پژوهشی دانشگاه های علوم پزشکی دارد. اصالت/ ارزش: نتایج این پژوهش، شاخص های ارزیابی بهره وری پژوهشی دانشگاه ها را از هر دو بعد کمّی و کیفی شناسایی و اعتبارسنجی کرده است و تعیین میزان اعتبار هر شاخص در ارزیابی سه نوع دانشگاه جامع، علوم پزشکی و صنعتی از نتایج این پژوهش است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان تکرار اطلاعات بازیابی شده فارسی در وب و مقایسه موتورهای کاوش از لحاظ میزان توانمندی در بازیابی کمترین تکرار در محتوای نتایج انجام گرفت.    روش: این پژوهش، از دسته مطالعات توصیفی است که از روش های کمّی و آمار توصیفی بهره می گیرد و با توجه به مقایسه و ارزیابی موتورهای کاوش، در زمره تحقیقات ارزیابی نظام های بازیابی اطلاعات نیز محسوب می شود.     یافته ها: یافته ها نشان داد که موضوعاتی همچون حقوق، جغرافیا و ادبیات با بیش از 70 درصد تکرار در هر موتور کاوش، بیشترین میزان را در بازیابی نتایج دارای محتوای تکراری دارند. موتور کاوش گوگل با بازیابی تنها 8/42 درصد کمترین میزان و موتور کاوش بینگ با بازیابی 33/58 درصد، بیشترین میزان را در بازیابی نتایج دارای محتوای تکراری داشتند.

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر شاخص های بازاریابی اینترنتی بر میزان فروش کتاب های الکترونیک و رتبه بندی آنها از دیدگاه ناشران الکترونیک ایران است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف،کاربردی و از نظر روش توصیفی - پیمایشی محسوب می شود. در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته نظر ناشران درباره عوامل مؤثر بر موفقیت بازاریابی اینترنتی در فروش کتاب الکترونیک جمع آوری شد. در سال 1393 تعداد ناشران الکترونیک در ایران 60 مورد بود که با توجه به محدود بودن جامعه آماری، داده های پژوهش به صورت سرشماری گردآوری شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که به ترتیب متغیرهای سهولت برای مصرف کنندگان، حق انتخاب مشتری، مدیریت اقلام محصول، هزینه و مزایا و ارزش برای مشتریان، مهم ترین عوامل تأثیر گذار در فروش کتب الکترونیک از دیدگاه ناشران الکترونیک هستند. این یعنی طراحی یک تارنمای چندمنظوره با قابلیت جست وجو و کاربری آسان، اساس بازاریابی اینترنتی در فروش کتاب های الکترونیک است. همچنین تأثیر دو عامل ارتباطات با مشتریان و خدمات پشتیبانی بر فروش کتاب های الکترونیک تأیید نشد.

هدف: ارائه الگوی مناسبی برای ارزیابی کیفیت خدمات ارائه شده به دانشجویان مؤسسات آموزش مجازی، به عنوان مشتریان اصلی این نهاد با توجه به ویژگی های خاص این دانشگاه ها و شیوه آموزش الکترونیکی است. روش: در این تحقیق پس از بررسی ادبیات تحقیق در مورد سنجش کیفیت خدمات در حوزه های مختلف، 42 شاخص اصلی تأثیرگذار در کیفیت خدمات دانشگاه های الکترونیکی استخراج شد و پس از نظرسنجی از خبرگان، مدل نهایی متشکل از هشت بعد تربیتی، فناوری، صفحات ارتباطی، ارزیابی، مدیریتی، پشتیبانی منابع، اخلاقی و آموزشگاهی، مبتنی بر مدل هشت وجهی بدرال خان[i] طراحی شد. روایی پرسشنامه به طریق روایی محتوا و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ[ii] تأیید شد. بر اساس شاخص های شناسایی شده، پرسشنامه در جامعه آماری متشکل از 390 دانشجوی مؤسسه به شکل الکترونیکی توزیع و در نهایت 198 پاسخنامه به محققان برگشت و نتایج تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل ساختاری حاکی از برازش مدل در حالت کلی است. همچنین نتایج نشان می دهند که عامل آموزشگاهی بیشترین، و عامل مدیریتی کمترین ارتباط را در کیفیت خدمات بخش دانشجویان دارند. به علاوه نتایج سنجش در مؤسسه الکترونیکی مهرالبرز نشان دهنده بیشترین سطح کیفیت در عامل اخلاقی مرتبط با یادگیری الکترونیکی و بیشترین ضعف در عامل ارزیابی در این مؤسسه است. <br clear="all" /> [i]Badrul H.Khan   [ii]Cronbach