تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی (کتابداری سابق)

تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی (کتابداری سابق)

تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی پاییز 1383 شماره 42

مقالات

۱.

بررسی میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه یزد از روش های مطالعه

نویسنده:

کلید واژه ها: دانشجویان روش های مطالعه دانشکاه یزد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتاب مطالعه و وضعیت مطالعه
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : ۱۱۶۸ تعداد دانلود : ۵۶۲
مطالعه از عوامل عمده در پیشرفت پژوهش و نظام های آموزشی است، به همین جهت تلاش در جهت بهبود وضع مطالعه و افزایش مهارت های خواندن و درک مطلب یکی از اقدامات مهم آموزشی به حساب میآید. در این تحقیق میزان آگاهی دانشجویان از شیوه های خواندن اجمالی تندخوانی، عبارت خوانی دقیق خواندن، تجسسی و انتقادی بررسی شده است و این میزان اکاهی بر حسب جنسیت معدل و رشتهء تحصیلی دانشجویان ارزیابی شده است. جامعه آماری این تحقیق دانشجویان مجتمع علوم انسانی دانشگاه یزد است. نتایج کلی تحقیق حاضر نشان می دهد که میزان آگاهی دانشجویان نسبت به روش های مطالعه اندک است.
۲.

خدمات مرجع دیجیتالی درکتابخانه های دانشگاهی

نویسنده:

کلید واژه ها: مرجع خدمات مرجع دیجیتالی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری خدمات مرجع در کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : ۱۴۸۷ تعداد دانلود : ۸۶۹
ایجاد کتابخانه های دیجیتالی به نظر اجتناب ناپذیر می رسد، به ویژه اگر فن آوری قادر باشد هزینهء فرایند انتقال ازکتابخانه های سنتی به کتابخانه های دیجیتالی را روز به روز کاهش دهد در این جریان بخش مرجع از جمله بخش هایی است که برای ارائهء خدمات از راه دور به استفاده کنندگان، فن آوری های نوین را به خدمت گرفته و این خود منجر به ایجاد خدمات دیجیتالی و خدمات مرجع هوشمند شده است. مقالة حاضر پس از مروری بر خدمات مرجع و فرایند مرجع، خدمات مرجع از راه دور را درکتابخانه های دانشگاهی مورد بررسی قرار می دهد و پس از پرداختن به هوش مصنوعی، نظام های هوشمند و رویکردهای به کارگیری أنها اشاره ای نیز به خدمات مرجع هوشمند خواهد داشت.
۳.

مطالعه ای در مورد نحوهء اراثه خدمات به دانشجویان نابینا در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران

کلید واژه ها: دانشگاه تهران نابینایان کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری خدمات عمومی در کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : ۱۷۳۹ تعداد دانلود : ۶۸۶
مقاله حاضر به معرفی جنبه های مختلف بخش نابینایان کتابخانه مرکزی ومرکز اسناد دانشگاه تهران از جمله مباحثی چون نحوه ایجاد بخش نابینایان، امکانات و تجهیزات و چگونگی ارائه خدمات به دانشجویان نابینا می پردازد، در ادامه جهت رشد و ارتقاء بهتر و بیشتر ارائه خدمات به این عزیزان ، راهکارهایی پیشنهاد گردیده است.
۴.

تک رساله ای در سلسله عرفای ایران و هند

نویسنده:

کلید واژه ها: عرفان ایران نسخه های خطی زندگینامه ها

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی زندگی نامه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی نسخ خطی
تعداد بازدید : ۱۴۰۹ تعداد دانلود : ۶۶۲
در مجموعه نسخه های خطی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران آثار با ارزشی به شکل کتاب های مستقل و یا رساله های کوچک در علوم مختلف موجود است که بررسی هریک در موضوع خاص خود اهمیت ویژه ای دارد. یکی از رساله های مهم در این گنجینه، رساله ای در بررس زندگینامه و سلسله عرفای ایرانی و هند است. این رساله کوچک! که خود در رده زندگینامه ها و طبقات قرار می گیرد به شکلی موجز و مختصر به یررسی زندگی عرفا پرداخته و تاریخچه خوبی است در سلسله عرفای ایران و هند. نویسنده این رساله شناخت نشده ر تاریخ کتابت آن مربوط به قرن 11 ق است.
۵.

وب نگاشت ها و نقش آنها در استفاده از منابع علمی اینترنت

نویسنده:

کلید واژه ها: اینترنت وب نگاشت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اینترنت و موتورهای کاوش
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی سایت های کتابداری و اطلاعاتی
تعداد بازدید : ۱۲۴۸ تعداد دانلود : ۵۸۳
وب نگاشت فهرستی از سایت های اینثرنتی در زمینهء موضوعی خاص است. همان گونه که کتابشناسی ها فهرست منابع چایی محسوب می شوند، وب نگاشت ها نیز سیاهه ای از سایت های اینترنتی هستند. وب نگاشت ها را می توان از جمله ابزارهای مهم- و مرثر سازماندهی و بازیابی اطلاعات علمی موجود در شبکه جهانی اینترنت دانست- مقاله حاضر، ضمن ارائه تعریفی از وب نگاشت، مزایای این ابزار را نسبت به سایر ابزارهای جست و جو در اینترنت بیان میکند.
۶.

محیط دستخوش تغییر کتابخانه های دانشگاهی: آموزش کاربران نهایی و راهبردهای برنامه ریزی برای کتابخانه ها در هند

کلید واژه ها: برنامه ریزی کتابخانه دانشکاهی آموزش کاربران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی نیازهای اطلاعاتی و رفتار اطلاع یابی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : ۱۱۵۲ تعداد دانلود : ۵۹۷
پیشرفت هایی که در فن اوری ارتباطی صررت گرفته کتابخانه ها را از حالت خودمداری خارج کرده و به سمت شبکه های کتابخانه ای و اطلاعاتی سوق داده است. در این محیط دسترسی بی واسطه کاربران به اطلاعات راحت تر شده است و ممکن است نقش کتابداران متخصص را با چالش روبه رو کند؟ اما کتابداران متخصص می توانند با آموزش کاربران در دستیابی به اطلاعات، نقش موثرتری در عصر اطلاعات داشته باشند. این مقاله علاوه بر تاکید بر آموزش رسمی کاربران، راهبردهایی را برای محیط در حال تغییر کتابخانه های دانشگاهی از حالت خودمداری به سمت شبکه های کتابخانه ای و أینده ای دیجیتالی ترسیم میکند.
۷.

بررسی وضعیت نمایه سازی مواد مکتوب غیر کتابی در پژوهشگاه های شهر تهران

کلید واژه ها: نمایه سازی بررسی وضعیت پژوهشگاه ها موادمکتوب غیر کتابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰۲ تعداد دانلود : ۶۸۷
پژوهش حاضر به بررسی وضعیت نماپهـ سازی مواد مکتوب غیرکتابی در پژوهشگاه های شهر تهران پرداخته است. روش پژوهش پیمایشیاست و اطلاعات مورد نظر از طریق پرسشنامه ه مشاهده و مصاحبه گردآوری شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که از مجموع 11 پژوهشگاه مورد بررسی، 5 پژوهشگاه برای سازماندهی منابع مکتوب غیرکتابی خود از روش نمایه سازی، یک پژوهشگاه از طریق فهرست نویسی (با استفاده از ورود اطلاعات کتابشناختی مدرک به رایانه یک پژوهشگاه از طریق ورود اطلاعات تمام متن مدرک در قالب PDF و یک پژوهشگاه نیز از طریق نمایه های موجود در پایگاه های اطلاع رسانی استفاده میکنند. سایر کتابخانه ها هیچگونه اقدامی برای سازماندهی منابع خود انجام نداده اند. در حال حاضر تنها 10 درصد مدارک مکتوب غیرکتابی در پژوهشگاه ها نمایه سازی شده اند و برای 90 درصد بقیه اقدامی صورت- نگرفته است. نارسایی های موجود بیشتر زاییدهء کمبود نیروی انسانی متخصص، کمبود اصطلاحنامه های تخصصی، نداشت سیاست و خط مش مدون منطبق با نیازهای فعلی و قابل گسترش همگام با نیازهای آتی، و نیز عدم توجه مسؤلان به مر نمایه سازی است.
۸.

روش های تدریس درکتابداری

نویسنده:

کلید واژه ها: روش تدریس سخنرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۱ تعداد دانلود : ۶۰۵
آموزش کتابداری، با توجه به روش آن فرأیندی نظری- علمی است، پس بایستی تئوری و عمل را درهم أمیخت در این مقاله، با توجه به دیدگاه های نظری، از روش های تدریس عملی جهت آموزش دروی کتابداری استفاده شده است. روش یا روش های پیشنهادی در مقالهء حاضر برای دروس نظری (مانند مبانی کتابداری، درآمدی بر کتابداری، و جز آن) روش سخنرانی؟ برای دروس رده بندی و فهرست نویسی، روش أموزش برنامه ای (مانند: آموزش به کمک رایانه) برای خدمات مرجع، روش های ایفای نقش و علاقه به موضوع و برای مدیریت کتابخانه، روش های سمینار و شبیه سازیاست.
۹.

مطالعه رفتار اطلاع یابی اینترنتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید بهشتی واطلاع رسانی دانشگاههای دولتی شهر تهران

کلید واژه ها: اینترنت تحصیلات تکمیلی رفتار اطلاع یابی دانشجوبان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی نیازهای اطلاعاتی و رفتار اطلاع یابی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اینترنت و موتورهای کاوش
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : ۱۶۲۳ تعداد دانلود : ۷۹۶
هدف از این پژوهش مطالعه رفثار اطلاع یابی اینترنتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید بهشتی است. روش تحقیق از نوع پیمایشی یافته ها نشان می دهد که اختلاف قابل ملاحظه ای میان استفاده دانشجویان مورد مطالعه از انواع- اطلاعات در اینترنت وجود دارد. به طوری که مقالات بیشترین سهم را به خود اختصاص داده بود و بیشترین هدت آنان ازگردآوری این اطلاعات، برآوردن نیازمای پژوهشی بوده است. دانشجویان مورد بررسی مهم ترین دلیل عدم استفاده از اینترنت را عدم دسترسی عنوان کردند. دانشجویان مورد بررسی بیشتر از موتورهای کاوش راهنما و نمایه ای استفاده میکنند. بیشترین مشکل دانشجویان، نداشتن حساب بانکی در اینترنت بوده است. بیشتر دانشجریان مورد بررسی (4/44 درصد) میزان رضایت خرد را از نحرهء ارائه خدمات اینترنت دانشگاه متوسط ارزیابی کردند. و دلیل عدم رضایت آنها عمدتأ عدم دسترسی یا اشتراک دانشگاه با پایگاه های اطلاعاتی موضوعی مناسب بوده است.
۱۰.

ارزیابی درونی گروه آموزشی کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه اصفهان

کلید واژه ها: ارزیابی درونی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها دانشگاه ها،دانشکده ها و موسسات آموزشی، اعضای هیئت علمی و مدرسان
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری آموزش کتابداری
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : ۱۲۶۹ تعداد دانلود : ۵۵۹
ارزیابی درونی رهیافتی وابسته به الگوی ارزیابی اعتبارسنجی است که مرحلة آغازین کاربرد الگوی اعتبار سنجی تلقی می شود جامعه آماری در این ارزیابی شامل چهار زیر مجموعة گروه کتابداری و اطلاح رسانی دانشگاه اصفهان است که اعضای هیأت علمی دانشجویان، دانش آموختگان و مسئولأن دانش آموختگان را در برمیگیرد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه های متفاوتی بوده که بین این کروه ها وزیع شده است. تجزیه و تحلیل داده ها برحسب 9 عامل ثعیین شده مورد سنجش قرارگرنت. یافته ها نشان می دهد که سطح مطلوبیت ها نازل است، به نحوی که میزان عامل هیأت علمی و فرایند تدریس و یادگیری با کسب 21/3 بالاترین داده میزان مطلوبیت، و فقدان رسالت ها و اهداف گروه و نداشتن تعریف دقیق و مشخص از این اهداف به منزلهء پایین ترین سطح عوامل در میزان مطلوبیت با 9/1 از سوی جامعهء أماری تلقی شده است. در نهایت، پژوهش دارای پیشنهاداتی به منطور دگرگونی در وضعیت آمرزشی، پژوهشی، و عرضهء خدمات تخصصی است.
۱۱.

مقایسه کتابخانه های واحدهای دانشگاهی منطقه شش دانشگاه آزاد اسلامی با استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران

کلید واژه ها: دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 6 استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) آمار کتابخانه ای،گزارشات کتابخانه ای
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : ۱۴۲۱ تعداد دانلود : ۶۶۳
هدف این تحقیق بررسی وضعیت کتابخانه های واحدهای دانشگاهی منطقه شش دانشگاه أزاد اسلامی (آبادان، خرمشهر، امیدیه اهو از،ایذه، بهبهان دزفول، رامهرمز، شوشتر، ماهشهر، مرکز علوم و تحقیقات، و مسجد سلیمان) و مقایسه نتایج حاصل از این بررسی با پیش نویس استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران "" بوده است. این تحقیق به روش پیمایشی از نوع توصیفی و با استفاده از پرسشنامه انجام شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که وضعیت کتابخانه های مورد بررسی به ویژه از نظر کمی (نیروی انسانی مجموعه، ساختمان و تجهیزات، و بودجه) در مقایسه با""استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی "" اختلاف چشمگیر دارد اگر چه وضعیت کیفی (اهداف و وظایف، سازمان و مدیریت، سازماندهی منابع و خدمات) آنها به استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی نزدیک است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۹۲