تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی (کتابداری سابق)

تحقیق حاضر بر آن است تا میزان همگونی فهرست نویسی منابم ایران شناسی کتابخانه های دانشگاس و مراکز پژوهش تهران را با کتابخانة ملی- به عنوان شاخص- مورد ارزیابی ترار دهد. به همین منظور؟ با استفاده از روش پیمایشی و تحلیل محتوا، برگه های فهرست نویسی 12 کتابخانه (از سال 362 ا-1376)، که با موضوع نحت بررسی نزدیکی بیشتری داشتنده از نظر سرشناسه مؤلف. موضوع و رده بندی مورد بررس قرارگرفت و با استفاده از جداول آماری و نیز فرمول هوپر تجزیه و تحلیل گردید. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که 66/6 درصد کتابخانه ها کمتر از 50% درصد ناهمگونی در سرشناسهء مولف دارند و نیز 3/33 درصد آنها دارای 5/65 – 5/87 درصد ناهمگرنی هستند. به بیان دیگر، بیش از 75 درصد کتابخانه ها دارای همگونی بالاتر از 50 درصد در شناساه مؤلف هستند. اما از لحاظ موضوع در 75 درصدکتابخافه ها بین 60-85 درصد ناهمگونی مشاهده شده است. 5/91 درصد کتابخانه ها دارای بیش از 50 درصد ناهمگونی در شمارهء رده بندی بوده اند. در این میان، بیشترین ناهمگونی در سرشناسهء اسامی به کتابخانهء استاد دانش پژوه وکمترین ناهمگونی به پژوهشگاه علوم انسانی تعلق یافته است. بیشترین ناهمگونی در موضوع به کتابخانهء دانشکده هنرهای زیبا و کمترین أن به پژوهشگاه علوم انسانی اختصاص دارد. بیشترین ناهمگونی در رده بندی به کتابخانهء مرکز مطالعات عالی و بین المللی اختصاص دارد و کمترین آن درکتابخانه مجلس یافت شد. است. همچنین با بررسی هر یک از فهرست برگه ها در رده های ده گانه مشخص گردید که بیشترین ناهمگونی اسامی به ردهء ادبیات؟ بیشترین ناهمگونی موضرع و نیز بیشترین ناهمگونی رده بندی به ردهء فلسفه تعلق یافته است. در مجموع یافته ها نشان دادکه ناهمگونی در شمارهء رده بندی (3/72 درصد) بیش از موضوع (71 درصد)، و ناهمگونی در موضوع بیش از ناهمگرنی در سرشناسهء مژلف (8/50 درصد) بوده است.

کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران به عنوان یکی از بزرگ ترین و غنی ترین کتابخانه ذانشگاهی کشور است، در این مقاله سعی شده است در حد امکان ناریخچه، ساختار و نحوه ارانه خدمات بخش فهرست نویسی کنابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران ارائه کردد. در نهایت مروری بر روند فعالبت های فعلی بخش و نحوهء خدمات آن ببان گردبده است.

مفاله حاضر ضمن تحلیل استنادی به معرفی صفحهء فشرده ""گزارش های استنادی مجله پرداخته أست. موارد استفاده گروه های استفاده کننده و چگونکی استفاده از صفث فشرده دوضبح داد. شد. ه ر مساللی از نبیل چگونگی محاسبهء عامل تأثیر و نبم عمر مجلات مورد استناد شده بیان گردیده است. در نهایت چگونگی شناسایی مجلات پر اسثناد و معنبر هر رشته موضوعی از طریق این صفحهء فشرده آموزش داده شده است.

تألیف کتاب ""کتابخانه وکتابداری ""گرچه اقدامی ضروری برای درسی با همین نام در رشتهء کتابداری محسوب می شود. در تدوین آن نکاتی وجود دارد که نمی توان نادیده گرفت. اصولأ، از آنجاکه شیوهء متداول تألیفاتی از این دست در بین نویسندگان ما اغلب همراه با استناد و اعتماد بیشتر به منابع غربی است، و غربی ها نیز با جهان بینی های خود سعی میکنند در نگارش مطالبی که به نحوی در ارتباط با تاریخ تمدن و فرهنگ و علم است. پیوسته از خود شروع و به خود ختم کنند. و در این میان نه تنها همیشه غرب است که شاخص و در مرکز توجه قرار دارد. بلکه اقوام و ملث های دیگر- به خصوص مسلمانان- به حاشیه رانده شده و مورد بی توجهی، و حتی بی مهری قرار میگیرند. این یک سونگری ها و کوچک شمردن دیگران که از ویژگی های این نوع آثار غربی است، خود به خود به متون نویسندگانی که اعتمادشان بیشتر به منابع غرب است راه یافته و به طور آشکاری بر أن سایه می اندازد؟ و به همان نسبت نیز میان این متون و واقعیات فاصله برقرار میکند. به هر حال، مقالة حاضر بر آن است که در طی چهار بخش عمدتأ به بررسی اینگونه تأثیرات درکتاب !کتابخانه و کتابداری! بپردازد.

در این پژوهش با استفاد. از روش تحلیل استنادی به بررسی ضریب تاثیر پایان نامه های مورد استناد در مجمومه مآخذ پایان نامه های کارشناسی ارشد کتابداری و اطاع رسانی دانشگاه های دولتی شهر تهران در طول سال های 1357 تا 1380 پرداخته شده است. پایان نامه 96/9 درصد (293 1 مورد) از کل منابع مورد استناد را در برمیگیرد. میانگین استنادهای محاسبه شده در پایان نامه های این سه دانشگاه 28 منبع با احتساب موارد مکرر برای هر پایان نامه بوده است. بیشترین پایان ها به حوزه موضوعی مواد و منابع با 8/14 در صد (70 عنوان) و کمترین پایان نامه ها به حوزه موضوعی خواندن با 85 درصد (4 عنوان) گرایش داشته آند. در طول 24 سال از مجموعه 473 پایان نامه 256 پایان نامه مورد استناد قرار گرفته اند که در این میان پریسامدترین پایان نامه؟ پایان نامه فریده عصاره (1361) با 12 استناد از دانشگاه تهران پایان نامه معصومه سلیمی جهرمی 1366 با 17 استناد از دانشگاه علوم پزشکی ایران و پایان نامه نصرت ریاحی نیا (1372) با 11 استناد از دانشگاه تربیت مدرس است. بیشترین میزان اثرگذاری را به ترتیب پایان نامه های دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال 1372 دانشگاه تربیت مدرس در سال 1373 و دانشگاه تهران در سال 1378 داشته اند. در این میان بیشترین تیم عمر مربرط به دانشگاه تهران در سال 1380 (نه سال) و کمترین أن مربوط بة دانشگاه تربیت! مدرس در سال 1371 (دو ماه) بوده است.

ایجاد نظام های بازیابی تمام متن، به ویژه مجلات الکترونیکی مزایای بسیاری برای جوامع علمی داشته است. با این حال، عوامل مختلفی از جمله ضعف در زیرساخت ها، خطوط انتقال داده، و شبکه سازی می توانند استفاده بهینه از این نظام ها را متأثر سازند. تحقیق حاضر که به بررسی میزان دسترس پذیری مقالات الکترونیکی الزویر در دانشگاه تهران می پردازد، سعی دارد تا با مطالعة رابطه میان درخواست ها و بارگذاری ها میزان موفقیت کاربران در دسترسی به این مقالات را بررسی کند و تأثیر عوامل بازدارنده بر استفاده بهینه را به تصویر بکشد.

پژوهش حاضر با هدف شناخت چگونگی فرایند جست و جوی اطلاعات پیوسته دانشجویان کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه های دولتی شهر تهران انجام پذیرفته است. با توزیع پرسشنامه بین 36 دانشجوی ویژگی های جمعیت شناختی، میزان دانش جست و جو و زمینه های علاقه مندی آنها در اینترنت مشخص گردید. بر پایه یافته های پرسشنامه چهار سناریوی جست و جو در زمینه های موضوعی علمی پژوهشی، اخبار و سرگرمی طراحی و در اختیار دانشجویان قرارگرفت. با استفاده از بستهء نرم افزاری Track 4 win کلیهء حرکات و رفتار جست و جوی دانشجویان در چند پایگاه اطلاعاتی در محیط access Microsoft در قالب گزارش ثبت و ضبط شد. در پایان جست و جوها از یکایک دانشجوبان مصاحبه ای با چهار پرسش (سه پرسش بسته و یک پرسش باز به عمل آمد. باکاربرد روش تحلیل گزارش و بستر قرار دادن مدلی برگرفته از مدل فرابند اطلاع جویی مارکیونی نی مشخص شدکه دانشجویان در فرایند جست و جوی خود به ترتیب در مراحل ارزیابی نتایج 63/35 درصد فرمول بندی و اجرای پرسش با 42/27 درصد، گزینش منبع با 32/17 درصد؟ اسنخراج اطلاعات با 99/14 درصد، دریافت مسئله با 82/2 درصد، و توقف انعکاس با 87/1 درصد در حال تردد و توقف بودند. بر پایه گزارش های به دست آمده رفتارهای کاربران به لحاظ تعداد رکورد زمان، سناریو ضریب موفقیت، مدرک نوع سایت های مورد بازدید تکرار استفاده از سایت یا سایت های خاص راهبرد کاوش نوع و میزان خطا وکلید واژه ها مورد بررسی قرار گر فت.

در این مقاله سعی می شود به بررسی میزان به کارگبری فن آوری های نوین در برنامه درسی دانشجویان مفاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی و تأثیر آن بر داننش آموختگان این رشته پرداخته شود. هدف ابن پژوهش یافنن پاسخ این سوال است که آیا کتابداران فارغ اتحصیل شده در عمل می توانند به عنوان یک متخصصی اطلاع رسانی انجام وظیفه کنند، یا لازم است در محتوای دروس و شیوه تدریس در این مقاطع تغییراتی ایجاد شود در این راستا نظرات دانشجریان این رشته را جویا شده در جهت برآورد نبازهای آموزشی آنان در حوزه فن آوری اطلاعات، با استفاده از نظرات نظریه پردازان این حوزه. پیشنهادات ارانه شد. است.

هدف اصلی این پژوهش ارائه راهکارهای برای عملیاتی کردن طرح نظام ملی اطلاع رسانی در دانشگاه های کشور به منظور رسیدن به اهداف نظام و پدید آمدن شرایط لازم برای اجرای کلیه اهداف نظام ملی اطلاع رسانی و پیدایش همکاری تبادل ااشتراک- و دسترس پذیری اطلاعات میان مراکز علمی- پژوهش کشور و استفاده بهینه از کلیه اطلاعات علمی و تحقیقاتی موجود در کشور است. با بررسی وضعیت موجود و امکانات و تجهیزات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی دانشگاه ها و هم چنین نظرخواهی از مسئولان آنها از طریق پرسشنامه کوشش شده است که کلیه اطلاعاثی که دإنستن آنها راهگشای حل مسئله بوده دشرسی حاصل شود. با توجه به یافته ها و برای رفع کمبودهای اطلاغ رسانی، طرح نظامی ملی برای اطلاع رسانی دانشگاه های کشور پیشنهاد شد که زیر نظر شورای عالی نظام ملی اصلاع رسانی دانشگاه ها متشکل از سه شورا شامل شورای سیاست گذاری و هماهنگی؟ خدمات و فعالیت ها با 5 کمیته، شورای تحقیق و توسعه با 6کمیته و شورای مالی و اداری با دوکمیته به مرحله اجرا درآید. درانتها برای بهبود وضعیت مدیریت، بودجه و تجهیزات نظام و تحقیقات آینده پیشنهاد هایی ارائه شده است.