تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی (کتابداری سابق)

تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی (کتابداری سابق)

تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره 51 تابستان 1396 شماره 2 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

مولفه های مطلوبیت مصرف کنندگان پایگاه های اطلاعاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصاد اطلاعات مطلوبیت پایگاه های اطلاعاتی کاربران کالای اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 675 تعداد دانلود : 960
هدف: بررسی عواملی که مطلوبیت کاربران پایگاه های اطلاعاتی را افزایش می دهد. روش: در این مقاله از روش تحلیل محتوای تلخیصی استفاده شده است جامعه مورد مطالعه در این تحقیق، کاربرانی بوده اند که برای استفاده از پایگاه های اطلاعاتی پول پرداخت می کردند. همچنین برای متون نیز متون مرتبط با مطلوبیت طی 5 سال 2011-2015 در پایگاه های اطلاعاتی ساینس دایرک، پروکوئست، و ابسکو مدنظر بوده اند. برای نمونه گیری از میان جامعه مدنظر، برای مصاحبه از روش نمونه گیری تصادفی از میان کاربران پایگاه های اطلاعاتی مراجعه کننده به دو مرکز ارائه دهنده خدمات پولی به کاربران بیرونی یعنی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران و کتابخانه سازمان مدیریت صنعتی صورت گرفته است؛ دلیل انتخاب این دو مرکز دسترس پذیری آنها برای محقق بوده است؛ از حدود 150 نفر در یک بازه زمانی 60 روزه، برای مصاحبه ها استفاده شد و مبنای توقف مصاحبه ها، اشباع پاسخ ها و عدم ارائه اطلاعات بیشتر در حوزه مورد مصاحبه بود. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که برای کاربران پایگاه های اطلاعاتی مقوله های اصلی که موجب افزایش مطلوبیت آنها در استفاده از پایگاه های اطلاعاتی براساس پرداخت وجه می شوند، به ترتیب اولویت عبارتند از: نیاز اطلاعاتی، کیفیت، مشوق ها، اطلاعات افزوده و در نهایت ویژگی ها فردی و اجتماعی.اصالت اثر: این مقاله حاصل یک پژوهش کاربردی بوده و پیش از این در هیچ مجله دیگری به چاپ نرسیده است.
۲.

فرایند تغییر برنامه ریزی شده در چارچوب نظریه میدانی لوین، نظریه چسبندگی دانش و آموخته زدایی: مطالعه موردی طرح تجمیع کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: چسبندگی دانش آموخته زدایی مقاومت در برابر تغییر تغییر برنامه ریزی شده دانشگاه فردوسی مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 950 تعداد دانلود : 821
هدف: هدف این پژوهش، تعیین میزان تأثیر ابعاد فردی و سازمانی بر ایجاد مقاومت در برابر فرایند تغییر برنامه ریزی شده با توجه به نقش آموخته زدایی و چسبندگی دانش در طرح تجمیع کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد بود. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که با شیوه پیمایشی و رویکرد ترکیبی در گردآوری داده ها و بر پایه مطالعه موردی انجام شد. جامعه پژوهش حاضر را سه گروه تشکیل دادند؛ کتابداران (40 نفر)، مدیران میانی (11 نفر) و مدیران ارشد (5 نفر) کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد. ابزارهای گردآوری داده ها از این سه گروه شامل پرسشنامه، بحث گروهی متمرکز و مصاحبه به تفکیک سه مرحله انجمادزدایی، اجرای تغییر و انجماد مجدد بود. یافته ها: در دو مرحله انجمادزدایی و اجرای تغییر، در بعد فردی، نیروهای پیش برنده بیش از نیروهای بازدارنده بود اما در بعد سازمانی، نیروهای بازدارنده بر نیروهای پیش برنده غلبه داشتند. برآیند کلی نیروهای این دو مرحله، منفی و نشان دهنده غلبه نیروهای بازدارنده در زمان پیش از تجمیع و هنگام اجرای آن است. افزون بر آن، مشخص شد که در مرحله انجماد مجدد، در هر دو بعد فردی و سازمانی، نیروهای پیش برنده بیش از نیروهای بازدارنده بوده و برآیند نیروهای مربوط به این مرحله مثبت است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش به تقویت این استنباط نظری کمک کرد که در جامعه مورد پژوهش، "عوامل سازمانیِ چسبندگی دانش در مقایسه با عوامل فردی آن، تأثیر بیشتری بر ایجاد مقاومت در برابر تغییر برنامه ریزی شده داشته است". از دستاوردهای این پژوهش، تأیید ارتباط میان آموخته زدایی، چسبندگی دانش و تغییر سازمانی است.
۳.

نگرش کارشناسان پژوهشی و کارکنان مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری به نقش فناوری های اطلاعاتی در توانمندسازی آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فناوری های اطلاعاتی توانمندسازی مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 613 تعداد دانلود : 874
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش فناوری های اطلاعاتی در توانمندسازی کارکنان مرکز منطقه ای است و بر این پیش فرض استوار است که فناوری اطلاعات در احساس خودکارآمدی، خودمختاری، معناداری، اثرگذاری و اعتماد و اطمینان کارشناسان پژوهشی و کارکنان این مرکز تأثیر گذار است روش شناسی: روش پژوهش پیمایشی و ابزار آن پرسشنامه استاندارد توانمندسازی روان شناختی اسپریتزر و پرسشنامه فناوری اطلاعات که با استفاده از پرسشنامه علومی، حجازی و شیخ شجاعی می باشد. یافته ها: از نظر کارکنان مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری به کارگیری فناوری اطلاعات با توانمندسازی کارشناسان پژوهشی و کارکنان مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری رابطه مثبت و معناداری داشته (003/0< P) و استفاده از این فناوری ها موجب افزایش میزان توانمندسازی آن ها می گردد. همچنین فناوری اطلاعات نقشی در خودکارآمدی ( >α078/0= P) و خودمختاری ( >α279/0= P) کارکنان و کارشناسان پژوهشی مورد مطالعه نداشته است. نگرش کارکنان مرکز استفاده از فناوری اطلاعات در احساس معناداری(002/0= P)، احساس اثرگذاری (082/0= P)و احساس امنیت و اعتماد (002/0= P)آنان نقش مثبت و معناداری دارد. نتیجه گیری: سازمان ها از جمله مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری می توانند با استفاده از فناوری های نوین در انجام کارها و آموزش و تشویق پرسنل خود در این رابطه موجب افزایش توانمندی های آنان و در نتیجه بهبود عملکرد سازمان گردند.
۴.

مدل همترازسازی ارزیابی بهره وری پژوهشی پژوهشگران هنر و علوم پزشکی ایران با رویکرد همسانی: مطالعه موردی: رشته های هنرهای نمایشی و آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: همترازسازی ارزیابی بهره وری پژوهشی هنرهای نمایشی آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 987 تعداد دانلود : 609
هدف: ارزیابی های مقایسه ای بهره وری پژوهشی بین رشته های علمی مختلف دارای ابعاد پیچیده ای است؛ یکی از اصلی ترین راه حل ها، همترازسازی ارزیابی های بهره وری پژوهشگران است. در این پژوهش دو رشته هنرهای نمایشی و آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، برای ارائه مدل همترازسازی ارزیابی بهره وری پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفته اند. روش: این پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی و اکتشافی علم سنجی است که در آن از روش های کتابخانه ای، پیمایشی، تحلیل محتوا با رویکرد اکتشافی و همسانی استفاده شد. یافته ها:تفاوت معنی داری بین بروندادهای تخصصی دو رشته از لحاظ نوع وجود دارد.رشته هنرهای نمایشی دارای21 نوع برونداد است؛ همترازسازی این بروندادها با بروندادهای رایج موجود در رشته آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، به بسیاری از ابهامات مربوط به ارزیابی بهره وری پژوهشی این حوزه پایان داد. نتیجه گیری: با تعیین وزن بروندادها و با رویکرد همسانی همترازسازی بروندادهای تخصصی رشته های مختلف ممکن شد بنابراین می توان برای ارزیابی و مقایسه بهره وری پژوهشی هر یک از این حوزه ها بهره جست.
۵.

مقایسه کاربرگه کتاب چاپی کتابخانه ملی ایران با یونی مارک و مارک 21 و پیشنهاد کاربرگه ای کاملتر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مارک ایران یونی مارک مارک 21 کاربرگه کتاب چاپی کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 471 تعداد دانلود : 858
هدف: کاربرگه کتاب چاپی در ایران با آخرین ویرایشهای موجود یونی مارک و مارک 21 مقایسه گردید تا مشخص شود که این کاربرگه نسبت به یونی مارک دارای چه فیلدهای بومی شده و چه کمبودهایی است. در نهایت کاربرگه ای کاملتر برای پیشینه های الکترونیکی کتابهای چاپی ایران پیشنهاد گردید. روش پژوهش: کاربرگه کتاب چاپی کتابخانه ملی ایران با فیلدها و فیلدهای فرعی استخراج شده مربوط به کتاب چاپی در آخرین ویرایشهای در دسترس یونی مارک و سپس با مارک 21 مقایسه شد و نقاط متمایز آنها شناسایی گردید. برای انجام این مقایسه با مارک 21، ابتدا جدول تطبیقی یونی مارک به مارک 21 تهیه گردید. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرگه کتاب چاپی کتابخانه ملی از داشتن 57 فیلد و 32 فیلد فرعی در یونی مارک و 32 فیلد مارک 21 که برای توصیف کتاب چاپی مناسب هستند، بی بهره است که می توان از آنها برای غنای بیشتر کاربرگه چاپی کتابخانه ملی استفاده کرد.
۶.

تبیین مؤلفه های تأثیرگذار در شبکه دانش پژوهشگاه صنعت نفت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانش شبکه دانش پژوهشگاه صنعت نفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 118 تعداد دانلود : 532
هدف: هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه های تاثیرگذار بر شبکه دانش پژوهشگاه صنعت نفت است. روش: این پژوهش کاربردی از نوع کیفی است. جامعه آماری این پژوهش شامل 9 نفر از مدیران و خبرگان پژوهشگاه صنعت نفت می باشد. برای نمونه گیری در این پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. برای گردآوری اطلاعات ابعاد و مولفه های مرتبط با شبکه دانش از مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش تحلیل مضمون استفاده شده است. یافته ها: بابررسی منابع چاپی و غیرچاپی، ۶ بعد تاثیرگذار در شبکه دانش ( بعد راهبردی، ساختاری، عوامل محیطی، فرهنگ اشتراک دانش، محتوای شبکه دانش و زیرساخت) شناسایی و سپس براساس تحلیل کیفی، مولفه های تاثیرگذار بر هریک از ابعاد مشخص شدند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ماهیت چندبعدی شبکه دانش پژوهشگاه صنعت نفت باتوجه به الگوهای ذهنی مصاحبه شونده ها باهم در ارتباط بوده و در اقدامی مشترک به مدیریت موفق دانش در این پژوهشگاه منجر شده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۹۰