تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی (کتابداری سابق)
تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره 55 پاییز 1400 شماره 3 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
روش شناسی: این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات، توصیفی است که به روش پیمایشی انجام گرفت. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه ای محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری تمامی دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری هستند. نمونه گیری به صورت تصادفی انجام شد و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برابر با 374 نفر است. روایی ابزار به روش روایی محتوایی تایید شد. یافته ها: نتایجی که با استفاده از مدل ساختاری به دست آمد، بیانگر این است که بین متغیر "نگرش به آینده شغلی" و متغیر "رفتار اطلاع جویی " دانشجویان ارتباط معناداری وجود دارد. نتایج آزمون کروسکال والیس و یومن ویتنی نشان داد که نگرش دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا نسبت به آینده شغلی شان با یکدیگر تفاوتی ندارد، همچنین بین نگرش دانشجویان گروه های مختلف نسبت به آینده شغلی شان تفاوتی مشاهده نشد. دانشجویان در گروه های مختلف تحصیلی، رفتارهای اطلاع جویی مشابهی را از خود نشان دادند، این در حالی است که بین رفتارهای اطلاع جویی دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا تفاوت معنادار وجود دارد. اصالت: این نخستین پژوهشی است که نشان می دهد بین رفتار اطلاع جویی و نگرش دانشجویان به آینده شغلی شان ارتباط معناداری وجود دارد و با بهبود نگرش به آینده شغلی و ایجاد انگیزه در دانشجویان می توان امیدوار بود که رفتار اطلاع جویی ایشان بهبود یابد. وجود اختلاف در رفتارهای اطلاع جویی دانشجویان ارشد و دکترا گویای این است که دانشگاه ها و به شکل تخصصی تر کتابخانه های مرکزی می توانند نقش بیشتری در ارتقاء مهارت های اطلاع یابی و افزایش سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان ایفا کنند.
شناسایی شاخص های ارزیابی مخازن سازمانی: بررسی مخزن سازمانی دانشگاه الزهرا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: هدف این مقاله شناسایی شاخص های ارزیابی مخازن سازمانی و بررسی میزان انطباق مخزن سازمانی دانشگاه الزهرا با آن است. روش شناسی : این پژوهش از روش کیفی استفاده نموده است که در بخش کیفی برای ایجاد شاخص ها، از روش فراترکیب استفاده شده است و بررسی جامع از ادبیات برای شناسایی شاخص های موجود برای ارزیابی مخازن انجام شد و پنل خبرگان جهت پالایش شاخصها شناسایی شده است و در ادامه از چک لیست محقق ساخته استفاده شده است تا میزان تحقق شاخص های انتخاب شده را با استفاده از آمار توصیفی بررسی کند. یافته ها: در مجموع 70 عنصر تقسیم شده به شش دسته (فناوری، خطی و مشی و رویه، محتوا، بازاریابی، پرسنل و کاربرو کاربرد) جز شاخص های ارزیابی هستند که از فرا ترکیب بدست امده و مخزن سازمانی دانشگاه الزهرا مطابق با این شاخصها مورد ارزیابی قرار گرفت نتیجه گیری: طبق یافته های پژوهش شاخص های مخزن سازمانی در6 بعد فناوری، رویه، محتوا، بازاریابی،پرسنل و کاربرو کاربرد مفهوم سازی شدکه در خدمت تجزیه و تحلیل مخازن سازمانی است. وضعیت مخزن دانشگاه الزهرا از لحاظ استاندارد با 4|3 استاندارد منطبق است. و ضعف کمی در برخی از قسمت ها مانند رویه و خطی و مشی و مدیریت محتوا و فناوری و پرسنل دیده می شود. که باید در حوزهای مضعوف بازنگری و بررسی دقیق صورت گیرد و سعی در ارتقا کیفیت مخزن سازمانی با تطبیق آن با موسسات پیشرو و منطبق با استاندارد و یا با استانداردهای حامی مخزن سازمانی مانند اسپارک داشته باشد.
طراحی الگوی تولید منابع آموزشی باز برای سیستم آموزش مجازی دانشگاه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: این پژوهش با هدف طراحی الگوی تولید منابع آموزشی باز برای سیستم آموزش مجازی دانشگاه تهران انجام شده است. روش شناسی: روش پژوهش پیمایشی-تحلیلی است. از پرسشنامه محقق ساخته 20 سؤالی مستخرج از مطالعات پیشین، با ضریب آلفای کرون باخ 753/0 استفاده شده است. جامعه آماری شامل 81 نفر از اساتید و کارشناسان آموزش مجازی دانشگاه تهران است. پس از تکمیل پرسشنامه با استفاده از نرم افزارهای اس پی اس اس و ایموس به تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده پرداخته شد. یافته ها: اجزای الگوی تولید منابع آموزشی پیشنهادی براساس اولویت اهمیت شامل: مدل های یادگیری، اصلاح؛ تغییر و ادغام، معتبر بودن، کیفیت منابع، رایگان بودن، مجوزها، آرشیو یکپارچه و دسترسی و بازنویسی است. الگو به وسیله آزمون میانگین، آزمون کیسر-میر-اولکین )کی ام او) و بارتلت در سطح اعتماد 95 درصد اعتبارسنجی شده و همبستگی هر یک از اجزای الگو توسط آزمون خی دو مورد تائید قرارگرفته است. آزمون واریانس نشان می دهد که هر یک از اجزای الگو از سایر اجزا مستقل است. میزان بار عاملی هر یک از عوامل با شاخص های کای دو بر درجه آزادی برابر 786/1، شاخص نیکویی برازش برابر 917/0، شاخص ریشه میانگین مربعات خطای تخمین برابر 069/0 و برازش تطبیقی برابر 901/0 ارتباط بین عوامل و الگو نشان می دهد.
اعتبار یابی و رواسازی مقیاس هویت نویسنده(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: تقید به اخلاقیات علمی با یادگیری و درونی سازی نرم ها، ارزش ها و اصول نویسندگی ممکن است. مقوله ای که می توان آن را تحت عنوان هویت یابی نویسندگان مطرح کرد. چئونگ و همکاران با ادراک نیاز به تبیین و سنجش این مقوله، ابزاری را توسعه داده اند. پژوهش حاضر با هدف رواسازی و اعتباریابی ابزار مذکور با عنوان مقیاس هویت نویسنده انجام پذیرفت. روش: طرح استفاده شده از نوع همبستگی بود که در آن روش ماتریس کوواریانس با هدف تحلیل عاملی تاییدی به کارگرفته شد. جامعه آماری موردمطالعه شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 98-1397 بود که تعداد 384 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون مدل مؤید هویت نویسندگی و برازش مدل با داده ها بود و مدل هویت نویسندگی از طریق آیتم های 17 گانه که نماینده ابعاد سه گانه هستند، تبیین می شود که از بین آنها 8 آیتم مربوط به بعد اعتماد نویسنده، 5 آیتم مربوط به بعد ارزش قائل شدن برای نوشتن و 4 آیتم مربوط به بعد معرفی خود به عنوان نویسنده است. پایایی مقیاس هویت نویسنده بر اساس آلفای کرونباخ 86/0 و با استفاده از روش دو نیمه کردن، 75/0به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که پرسش نامه هویت نویسنده ابزاری قابل اعتماد و روا برای اندازه گیری هویت نویسندگان و پژوهشگران دانشگاهی است. اصالت: این مطالعه نخستین مطالعه در خصوص بررسی خصوصیات فنی مقیاسی است که می تواند ادراک و نگرش های دانشجویان و پژوهشگران دانشگاهی در مورد هویت نویسندگی را اندازه گیری کند.
مدل ارزیابی پاسخگویی خدمات کتابخانه های دانشگاهی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف : هدف از پژوهش حاضر " طراحی مدل ارزیابی پاسخگویی خدمات کتابخانه های دانشگاهی ایران " است. روش شناسی : در این پژوهش با استفاده از روش کیفی به تدوین مدل ارزیابی پاسخگویی خدمات کتابخانه ای در کتابخانه های دانشگاهی کشور پرداخته شد. جامعه مورد مطالعه شامل 15 نفر ازمدیران کتابخانه های دانشگاهی و خبرگان کتابداری است که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. جهت جمع آوری داده ها در این پژوهش از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شده است. یافته ها : با توجه به وزن بدست آمده در مراحل کدگذاری، شاخص های رضایت کاربران، سواد اطلاعاتی کارکنان، استفاده از نوآوریهای خدماتی، کاربرد فناوری، ارائه خدمات به عنوان فرایند زیر بنایی، دسترسی به اطلاعات، برگزاری دوره های آموزشی در راستای اهداف و سنجش مداوم و منظم کیفیت خدمات توانستند بیشترین وزن را به خود اختصاص دهند. در راستای طراحی مدل مربوطه 9 مؤلفه شناسایی شدند که 1- رهبری2- خط مشی3- نتایج کارکنان 4- نتایج کاربران 5- کارکنان 6- فرایندها 7- نتایج جامعه 8-نتایج کلیدی عملکرد و 9- شراکت و منابع می باشند. نتیجه گیری : با توجه به مدل طراحی شده به نظر می رسد مؤلفه های رهبری، خط مشی و استراتژی و همچنین فرایندها بر کارکنان و شراکت و منابع تأثیر خواهد داشت و از این طریق بر نتایج کارکنان و کاربران تأثیرگذار می باشند. نتایج مدل همچنین نشان می دهد نتایج کارکنان و کاربران بر نتایج جامعه و در نهایت بر نتایج کلیدی عملکرد تأثیرگذار است.این مدل برای مقایسه کیفیت پاسخگویی خدمات یک کتابخانه با دیگر کتابخانه های دانشگاهی مفید است.
فراتحلیل مطالعات رفتار اطلاع یابی دانشجویان و اعضای هیئت علمی در پایگاه های اطلاعاتی ISC و ProQuest(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر فراتحلیل مطالعات رفتار اطلاع یابی دانشجویان و اعضاء هیئت علمی در پایگاه های اطلاعاتی ISC و Proquest و همچنین کشف میزان عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی و تعیین اثرگذاری متغیرهای تعدیل گر است. روش شناسی: این مقاله با روش فراتحلیل کوپر (1994) انجام شد. 44 مقاله در زمینه رفتار اطلاع یابی از دو پایگاه علمی ISC و ProQuest انتخاب شد و وارد فراتحلیل شدند. پژوهش های انتخاب شده به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسش نامه در جوامع متفاوت و برحسب سنجه های پایا انجام شدند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار جامع فراتحلیل نسخه 2 انجام شد. یافته ه ا: تعداد 16 مؤلفه و عامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی برای دانشجویان و اعضای هیئت علمی در پژوهش های این حوزه شناسایی شدند. نتایج کلی فراتحلیل نشان داد که اندازه اثر یا ضریب تأثیر مؤلفه ها و عوامل موثر بر رفتار اطلاع یابی 593/0 است که برحسب نظام تفسیری کوهن، در حد زیاد ارزیابی می شود. همچنین، میزان اندازه اثر متغیرها و عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی بر اساس دو متغیر گروه نمونه (دانشجویان و اعضای هیئت علمی) و میدان مطالعه (پژوهش های داخلی و خارجی) متفاوت است و این دو متغیر، متغیرهای تعدیلگر عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی هستند. نتیجه گیری: مقاله حاضر به دنبال فراتحلیل پژوهش های پیشین و ارائه شواهد لازم برای عملکرد مبتنی بر شواهد در حوزه مطالعات رفتار اطلاع یابی است. یافته های این پژوهش در کل نشان داد مؤلفه هایی وجود دارند که رفتار اطلاع یابی را تحت تأثیر قرار می دهند و اثرات این مؤلفه ها با توجه به گروه های مختلف جامعه و بافت محلی متفاوت است.